«Հյուսիս-Հարավ» ճանապարհ

Հյուսիս-հարավ ծրագրով պետք է 556 կմ երկարությամբ ավտոճանապարհ կառուցվի, որն Իրանի հետ սահմանից կձգվի մինչեւ Վրաստանի սահման՝ դարձնելով Հայաստանը միջազգային տրանսպորտային միջանցքների տարանցիկ երկիր: Շինարարությունը սկսվել է 2012թ. եւ ի սկզբանե աշխատանքների ավարտը նախատեսված է եղել 2019 թ.: Սակայն մինչեւ 2017 թվականը հնարավոր է եղել կառուցել ընդհանուր մայրուղու ընդամենը 5,6%-ը:

Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագիրը պաշտոնապես մեկնարկել է 2009 թ. աշնանը՝ Հայաստանի կառավարության եւ Ասիական զարգացման բանկի (ԱԶԲ) միջեւ կնքված վարկային համաձայնագրի ստորագրումից հետո: Ծրագրի վարկատուներ են նաեւ Եվրոպական ներդրումային բանկը (ԵՆԲ), Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԶԲ) եւ Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ): Ծրագիրն իրականացվում է «Տրանսպորտային ծրագրերի իրականացման կազմակերպություն» պետական ոչ առեւտրային կազմակերպության (ՊՈԱԿ) կողմից, որը ենթարկվում է ՀՀ տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությանը:

Ճանապարհը պետք է կապվի վրացական մայրուղու հետ, որն էլ իր հերթին ձգվի դեպի Սեւ ծովի ափին գտնվող երկրի ամենամեծ նավահանգիստներ՝ Բաթումի եւ Փոթի: Սակայն Հյուսիս-հարավը Հայաստանի համար ոչ միայն կարեւոր տնտեսական, այլեւ կարեւոր աշխարհաքաղաքական նշանակություն ունի:

Ի սկզբանե նախագծի բյուջեն կազմել է 962 միլիոն դոլար, սակայն շինարարության տարիներին բյուջեի վերանայման կարիք է եղել եւ այն էապես աճել է։

2013 թ. Հայաստանի Վերահսկիչ պալատը բազմաթիվ խախտումներ արձանագրեց ավտոմայրուղու կառուցման գործում: Աշխատանքներն իրականացնում էր իսպանական «Իզոլյուքս Կորսան» ընկերությունը, իսկ տեխնիկական վերահսկողությունը՝ ֆրանսիական «Սաֆեժը»: Հայտարարվեց, որ ճանապարհաշինարարները չեն ապահովում բետոնե շերտի պահանջվող հաստությունն ու որակը, կառուցումն իրականացվում է տեխնիկական խախտումներով,  ջրահեռացում չի ապահովվում եւ այլն: Արդյունքում պաշտոնից ազատվեց ծրագրի իրականացման ՊՈԱԿ-ի գործադիր տնօրենը, իսկ շինարարությունը ժամանակավորապես դադարեցվեց:

Նոր թունելներ ու դպրոցներ, հին «Հյուսիս-հարավ»․ կառավարության անկատար խոստումները
 |civilnet.am|

Նոր թունելներ ու դպրոցներ, հին «Հյուսիս-հարավ»․ կառավարության անկատար խոստումները |civilnet.am|

civilnet.am: Պետական մարմինները վերջին տարիներին հանդես են եկել շինարարական մի շարք հավակնոտ նախագծերով, որոնք, սակայն, թերի են իրականացվել կամ անգամ չեն մեկնարկել։ #CivilNetCheck-ը առանձնացրել է մի շարք նախագծեր, որոնք արդեն պետք է մեկնարկած կամ ավարտված լինեին, և փորձել է պարզել՝ ինչ փուլում են դրանք։ Հյուսիս-հարավ ճանապարհ Շուրջ 15 տարի առաջ մեկնարկած «Հյուսիս-հարավ» ճանապարհի որոշ հատվածների կառուցման աշխատանքներն այս իշխանությունների օրոք նույնպես դանդաղ են ընթանում։ «Հյուսիս-հարավ» նախագծի չորրորդ տրանշի (Արտաշատ-Սիսիան, Սիսիան-Քաջարան, Քաջարան-Ագարակ)՝ Սյունիքի հատվածում աշխատանքները նախատեսված էր բաժանել երեք մասի՝ Սիսիանից Քաջարան, Քաջարանի թունել, Քաջարանից Ագարակ: Հայտարարվում էր, որ շինարարությունը պետք է իրականացվի ՀՀ կառավարության և միջազգային մի շարք բանկերի համաֆիանանսավորմամբ։ Սիսիան-Քաջարանի շինարարությունը չի սկսվել Կառավարությունը դեռ 2021-ին Սիսիան-Քաջարան հատվածի կառուցումը սահմանել էր որպես առաջնահերթություն։ 2022-ի փետրվարին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտնեց 70 օր տևող նախաորակավորման մրցույթի մասին, որից հետո պիտի սկսվեր շինարարության աշխատանքների մրցույթը։ Մրցույթները բազմիցս հետաձգվել են։ 60 կմ երկարությամբ Սիսիան-Քաջարան մայրուղին «Հյուսիս-հարավ» ճանապարհի չորրորդ տրանշի ամենաբարդ հատվածներից է, որը պետք է ներառի 12 թունել և 27 կամուրջ ու կունենա։ 2023-ի տարեվերջյան զեկույցում Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը հայտարարեց, որ այդ հատվածի կառուցման ուղղությամբ կան մասնագիտական վեճեր, որոնց պատճառով շինարարությունը հետաձգվում է։ #CivilNetCheck-ի հարցմանն ի պատասխան՝ Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունից (ՏԿԵՆ) հայտնել են, որ տվյալ պահին իրականացվել է միայն հատվածի բնապահպանական և սոցիալական ազդեցությունների լրացուցիչ գնահատում ու պատրաստվել է կառուցման մանրամասն նախագիծը։ Ֆինանսավորման վերաբերյալ բանակցությունները դեռ շարունակվում են, և հստակեցումից հետո կհայտարարվի մրցույթ շինարարությունն ու տեխնիկական հսկողությունն իրականացնող կազմակերպությունների համար։ Այս հատվածի շինարարությունն պետք է սկսվեր 2023-ի աշնանը։ Սակայն հոկտեմբերին նոր միայն կնքվեց շինարարության պայմանագիր իրանական ընկերությունների հետ։ 2024-ի փետրվարին Ճանապարհային դեպարտամենտը հայտնեց, որ Քաջարան-Ագարակ (Իրանի սահման) 32 կմ ճանապարհահատվածի վերակառուցման մեկնարկը տրվել է, իսկ մարտին, թե հատվածում կատարվում են «մոբիլիզացիոն ու նախապատրաստական աշխատանքներ»։ ՏԿԵՆ-ից #CivilNetCheck-ին հայտնեցին, որ մոբիլիզացիոն աշխատանքները կտևեն նվազագույնը երկու ամիս, իսկ շինարարությունը կմեկնարկի բարենպաստ եղանակային պայմանների դեպքում։ Մոդուլային դպրոցների կառուցումը չի մեկնարկել   Բացի ճանապարհներից՝ կառավարությունը վերջին տարիներին ակտիվ խոսում է դպրոցների կառուցման և վերակառուցման տարբեր նախագծերի մասին։ 2022-ի նոյեմբերին կառավարությունը որոշեց կրթական բարեփոխումների շրջանակում Սյունիքի մարզի Կապան համայնքի 13 բնակավայրում կառուցել 13 մոդուլային դպրոց։ ԿԳՄՍՆ-ից հայտնեցին, որ 13-ի փոխարեն ընտրվել է յոթ բնակավայր, որտեղ նոր դպրոցների շինաշխատանքները կմեկնարկեն 2024-ին։ Ընտրվածներից վեցի կառուցման համար մրցույթները դեռ չեն կայացել, ու պետք է նոր մրցույթներ հայտարարվեն։ Մոդուլային դպրոցների հարցին վերջերս անդրադարձել էր նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ «Մեր մոդուլային դպրոցներն իրականում փոքր շինարարություններ են: Ինդուստրիալ տրամաբանության մեջ եթե դնեն, շատ արագ կարելի է կառուցել, ամեն դեպքում ժամկետները կիսով չափ կրճատել և դուրս գալ: Հիմա, եթե նույն շինարարություններն այդքան հետաձգվում են, դա կոնկրետ տնտեսական ազդեցություն է ունենում բոլորի վրա: Պետք է գնանք առաջ և լուծենք այս հարցը»,- նշել էր Փաշինյանը։ Մոդուլային դպրոցների կառոիցումը ավելի խոշոր՝ 300 դպրոց, 500 մանկապարտեզ ծրագրի առաջին փուլի մաս է։ Ավելի մանրամասն՝ civilnet.am-ում։ 
16:17 - 31 մարտի, 2024
«Հյուսիս-հարավ» ճանապարհային միջանցքի կառուցման ընթացքում հայտնաբերվել է վաղ միջնադարյան համալիր

«Հյուսիս-հարավ» ճանապարհային միջանցքի կառուցման ընթացքում հայտնաբերվել է վաղ միջնադարյան համալիր

Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագիրն ունի հնագիտական բաղադրիչ, և նախքան շինաշխատանքները սկսելը կառուցվելիք հատվածներում կատարվում են պեղումներ։ Այս մասին հայտնում է «Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամը։ «Հյուսիս-հարավ ծրագրի շրջանակներում հնագիտական պեղումներ են կատարվել նաև Ագարակի հնավայրում։ «Ագարակ» պատմաշակույթային արգելոցի տարածքում պեղումների արդյունքում հայտաբերվել է մ.թ.ա. II հազարամյակի պարսպապատի հատված և վաղ միջնադարյան ժամանակահատվածի կառույցների համալիր, որոնց պահպանման նպատակով փոխվել է ծանապարհի կառուցման ծրագիծը, մշակվել է Ագարակի հնավայրը շրջանցող ճանապարհի նախագիծ, և ճանապարհը կառուցվում է նոր ծրագծով։ Այն հատվածը, որտեղով այժմ անցնում է Հյուսիս-հարավը, դարեր առաջ բավականին խիտ բնակեցված տարածք է եղել: Աշտարակ-Թալին հատվածն անցնում էր հին Մետաքսի ճանապարհով, այսինքն՝ Հյուսիս-հարավ ծրագիրն ինչ-որ առումով կարելի է համարել Մետաքսի ճանապարհի վերագործարկում: Հնում այս ճանապարհը չի եղել լոկ հաղորդակցման միջոց, այն առևտրի, մշակույթների շփման, գաղափարական պատկերացումների փոխանակման ուղի է եղել։ Հյուսիս-հարավի կառուցման ընթացքում բացահայտվում են նաև Մետաքսի ճանապարհի հետքերը, վերականգնվում է այդ ճանապարհը՝ նաև նոր շունչ, կենդանություն պարգևելով»,- նշված է հաղորդագրությունում։
13:45 - 17 դեկտեմբերի, 2023
Վարչապետը ծանոթացել է «Հյուսիս-հարավ» ծրագրի Աշտարակ-Թալին ճանապարհահատվածի շինաշխատանքներին

Վարչապետը ծանոթացել է «Հյուսիս-հարավ» ծրագրի Աշտարակ-Թալին ճանապարհահատվածի շինաշխատանքներին

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր այցելել է Արագածոտնի մարզ և ծանոթացել Ասիական զարգացման բանկի աջակցությամբ իրականացվող «Հյուսիս-հարավ» ծրագրի՝ Աշտարակ-Թալին 34 կմ ճանապարհահատվածի շինարարական աշխատանքներին: Ծրագրի շինարարական աշխատանքների մեկնարկը տրվել է ընթացիկ տարվա նոյեմբերի 13-ին։ Պատվիրատուի հանձնարարությամբ աշխատանքները սկսել են Աշտարակ-Թալին ճանապարհահատվածի՝ Ներքին Բազմաբերդ համայնքի մերձակայքից մինչև Թալին համայնք ընկած հատվածում։ Աշխատանքների արդյունավետ կազմակերպման շնորհիվ կարճ ժամանակահատվածում վերոնշյալ մոտ 10 կմ հատվածում ամբողջությամբ իրականացվել են հողային պաստառի նախապատրաստման և ավազակոպճային ենթահիմքի տեղադրման, երկաթբետոնե ջրթող խողովակների տեղադրման, ինչպես նաև մոտ 1 կմ հատվածի երկշերտ ասֆալտապատման աշխատանքները: Ավարտին են մոտենում նշված հատվածի գծանշման և կահավորման աշխատանքները: Արդյունքում՝ նշված մոտ 10 կմ հատվածում երթևեկությունը կտեղափոխվի միակողմանի։  
19:51 - 15 դեկտեմբերի, 2023
Հայաստանն ու Իրանը ստորագրեցին «Հյուսիս-հարավի» Ագարակ-Քաջարան ճանապարհի շինարարության պայմանագիրը

Հայաստանն ու Իրանը ստորագրեցին «Հյուսիս-հարավի» Ագարակ-Քաջարան ճանապարհի շինարարության պայմանագիրը

Հայաստանն իրանական ընկերությունների հետ ստորագրվեց «Հյուսիս-հարավի» Ագարակ-Քաջարան 32 կմ երկարությամբ ճանապարհահատվածի շինարարության պայմանագիրը, հայտնում է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը։ «Քիչ առաջ «Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Գոռ Ավետիսյանը և «Աբադ Ռահան Պարս» Ինթերնեյշնլ Գրուպ և «Թունել Սադ Արիանա» համատեղ ձեռնարկության ներկայացուցիչներ՝ Ալի Մուսավին և Ալեն Յուսեֆյանը ստորագրեցին Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի-Տրանշ 4 շրջանակներում Ագարակից-Վարդանիձոր (մոտ 21կմ) ճանապարհի հիմնանորոգման, Վարդանիձորից մինչև թունելի ելք (մոտ 11կմ) ճանապարհի կառուցման պայմանագիրը։ Կողմերը կարևորեցին պայմանագրի կնքման փաստը, որը նպաստելու է Հյուսիս-հարավ ծրագրի կյանքի կոչմանը»,- ասված է հաղորդագրությունում։ Տրանշ 4-ի՝ Քաջարան-Ագարակ վերակառուցման գործող ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է վերակառուցել շուրջ 32 կմ ընդհանուր երկարությամբ՝ Ագարակ (Իրանի սահման)-Վարդանիձոր-նախատեսվող Քաջարանի թունելի ելք հատվածը։ «Վերակառուցումից հետո նշված ճանապարհահատվածը կհամապատասխանի միջազգային առաջադեմ չափանիշներին ինչպես ճանապարհային անվտանգության, այնպես էլ հարմարավետության և ճանապարհորդության ժամանակի կրճատման առումներով»,- նշված է հաղորդագրությունում։ Նախարարությունից տեղեկացնում են, որ նախատեսվում է կառուցել թվով 5 նոր փոխհատում, 6 նոր Էստակադա, 920 մետր ընդհանուր երկարությամբ 2 նոր թունել և 17 նոր կամուրջ։ Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Եվրասիական զարգացման բանկի վարկային և ՀՀ համաֆինանսավորման միջոցների հաշվին։ Շինարարական աշխատանքները նախատեսվում է մեկնարկել 2023 թվականի վերջին և ավարտել երեք տարվա ընթացքում։
14:06 - 23 հոկտեմբերի, 2023
Նախատեսվում է իրականացնել «Հյուսիս-հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի շուրջ 32 կմ երկարությամբ ճանապարհի շինարարություն

Նախատեսվում է իրականացնել «Հյուսիս-հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի շուրջ 32 կմ երկարությամբ ճանապարհի շինարարություն

ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովն ապրիլի 25-ի նիստում քննարկել է «Հայաստանի Հանրապետության և Եվրասիական զարգացման բանկի միջև ««Հյուսիս-հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի շինարարություն (4-րդ հերթ)» նախագծի ֆինանսավորման համար Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի միջոցներից ներդրումային վարկի տրամադրման մասին» համաձայնագրի թիվ 4 լրացուցիչ համաձայնագիրը վավերացնելու մասին» օրենքի նախագիծը: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԺ-ից։ Ըստ հիմնական զեկուցող, ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Քրիստինե Ղալեչյանի՝ համաձայնագրով նախատեսվում է իրականացնել «Հյուսիս-հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի շուրջ 32 կմ երկարությամբ ճանապարհի շինարարություն (Ագարակ-նախատեսվող Քաջարանի թունելի մուտք), որի ընդհանուր արժեքը գնահատվում է 236.681.000 ԱՄՆ դոլար, այդ թվում՝ Եվրասիական զարգացման բանկի կողմի 150.000.000 ԱՄՆ դոլարի չափով վարկային միջոցները և ՀՀ համաֆինանսավորումը՝ մոտ 86,7 մլն դոլարի չափով: Նշվել է, որ Հայաստանի Հանրապետության և Եվրասիական զարգացման բանկի միջև 2015 թվականի ապրիլի 14-ին ստորագրված ««Հյուսիս-հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի շինարարություն (4-րդ հերթ)» նախագծի ֆինանասավորման համար Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի միջոցներից ներդրումային վարկի տրամադրման մասին» համաձայնագրի թիվ 4 լրացուցիչ համաձայնագիրը ստորագրվել է 2022 թվականի նոյեմբերի 17-ին: Ըստ փոխնախարարի՝ ծրագրի նպատակն է վերոնշյալ ճանապարհահատվածի թողունակության բարձրացումն ու վթարայնության նվազեցումը: Քրիստինե Ղալեչյանի հավաստմամբ լրացուցիչ համաձայնագրով նախատեսվում է վարկային միջոցների հասանելիության ժամկետի երկարաձգում և Ագարակ-Քաջարան 32 կմ երկարությամբ ճանապարհի շինարարությունն իրականացնելու համար ֆինանսական միջոցների ավելացում: Փոխնախարարը փաստել է, որ այս տարի կսկսվեն շինարարական աշխատանքները: Ըստ նրա՝ երեք տարի է նախատեսված շինաշխատանքների համար: ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գևորգ Պապոյանը նշել է, որ Կառավարության քաղաքականությունը և մեր երկրի նպատակադրումը՝ դառնալ Հյուսիս-հարավ միջանցքի մաս, Հնդկաստան-Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Սև ծով-Բուլղարիա-Հունաստան մեծ առևտրային ուղու մաս դառնալու համար անհրաժեշտություն է ունենալ ժամանակակից, զարգացած ենթակառուցվածքներ, ինչի իրականացմանն ուղղված են համաձայնագրով նախատեսված լրացուցիչ ծախսերը: Քննարկման արդյունքում օրենքի նախագիծը ստացել է դրական եզրակացություն:
12:06 - 25 ապրիլի, 2023
ՌԴ-ն, Իրանն ու Ադրբեջանն առաջիկայում եռակողմ հանդիպում են անցկացնելու՝ քննարկելու «Հյուսիս-Հարավ» տրանսպորտային միջանցքին առնչվող հարցեր |factor.am|

ՌԴ-ն, Իրանն ու Ադրբեջանն առաջիկայում եռակողմ հանդիպում են անցկացնելու՝ քննարկելու «Հյուսիս-Հարավ» տրանսպորտային միջանցքին առնչվող հարցեր |factor.am|

factor.am: Ադրբեջանում Իրանի դեսպան Աբաս Մուսավին հայտնել է, որ առաջիկայում Իրանը, Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը եռակողմ հանդիպում են անցկացնելու՝ քննարկելու Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային միջանցքին առնչվող հարցեր, գրում են ադրբեջանական լրատվականները։ Հանդիպման հստակ ժամկետ, սակայն, չի նշվում։ «Իրան-Ադրբեջան-Ռուսաստան եռակողմ հանդիպմանը քննարկվելու են տարանցիկ և մաքսային հարցեր, Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքի երթուղիների դիվերսիֆիկացիան, ինչպես նաև երկաթուղային տերմինալի ներկա կարգավիճակն ու նոր սահմանային կամուրջների նախագծերը»,- ասել է դեսպանը։ Նա նաև նշել է, որ Աստարա քաղաքը դառնալու է Հյուսիս-Հարավ միջանցքի համակարգման կենտրոնը։ Մուսավիի խոսքով՝  Իրանի ճանապարհների և քաղաքաշինության նախարարն ու Ադրբեջանի տրանսպորտի նախարարը շուտով հանդիպելու են՝ գնահատելու համատեղ նախագծերի իրականացումն ու երկու երկրների միջև տրանսպորտային կապերի զարգացումը։ Շարունակությունը՝ factor.am-ում։
14:53 - 11 օգոստոսի, 2022
Բաբաջանյան-Աշտարակ ճանապարհահատվածը շահագործման կհանձնվի տարեվերջին

Բաբաջանյան-Աշտարակ ճանապարհահատվածը շահագործման կհանձնվի տարեվերջին

Փոխվարչապետ Համբարձում Մաթևոսյանի գլխավորությամբ հուլիսի 28-ին տեղի է ունեցել «Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի, Վանաձոր-Ալավերդի-Վրաստան սահման միջպետական ավտոմոբիլային ճանապարհի վերականգնման և բարելավման, քաղաքային կայուն զարգացման ներդրումային և հյուսիսային միջանցքի արդիականացման ծրագրերի» կառավարման խորհրդի նիստը: Այս մասին հայտնում են փոխվարչապետի գրասենյակից։ Նիստին մասնակցել են Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը, Շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանը, Երևանի քաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանը, ինչպես նաև շահագրգիռ պետական մարմինների այլ ներկայացուցիչներ։ Քաղաքային կայուն զարգացման ներդրումային ծրագրի շրջանակում Արգավանդ-Շիրակ ճանապարհահատվածն այս տարի արդեն իսկ հանձնվել է շահագործման, իսկ Բաբաջանյան-Աշտարակ ճանապարհահատվածը նախատեսվում է շահագործման հանձնել մինչև 2022 թվականի ավարտը։ Ծրագրի իրականացման գործընթացը ավարտին հասցնելու համար նիստին անդրադարձ է կատարվել մի շարք հարցերի, որոնք վերաբերել են որոշ հողատարածքների օտարմանն ուղղված ընթացիկ աշխատանքների կատարմանը և այլն։
17:49 - 28 հուլիսի, 2022
ՀՀ վարչապետը ներկա է եղել Արգավանդ-Շիրակ նորակառույց ճանապարհահատվածի բացման արարողությանը

ՀՀ վարչապետը ներկա է եղել Արգավանդ-Շիրակ նորակառույց ճանապարհահատվածի բացման արարողությանը

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Երևանում ներկա է եղել Արգավանդ-Շիրակ նորակառույց ճանապարհահատվածի բացման արարողությանը: Միջոցառմանը մասնակցել են նաև փոխվարչապետ Համբարձում Մաթևոսյանը, Երևանի քաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանը, Ասիական զարգացման բանկի փոխնախագահ Շիխին Չենը և պաշտոնատար այլ անձինք: Ճանապարհահատվածի կառուցման համար 2019 թ. հուլիսի 16-ին պայմանագիր է կնքվել Երևանի քաղաքապետարանի և «Լևանտինա ինջեներիա քոստրուցիոն» (Իսպանիա) ընկերության միջև։ Պայմանագրի արժեքը 26 մլն դոլար է։ Աշխատանքները մեկնարկվել են 2019-ի սեպտեմբերի 6-ին: Արգավանդ-Շիրակ ճանապարհահատվածը մաս է հանդիսանում Երևանի արևմտյան օղակաձև ճանապարհի, ինչպես նաև կապ է հաստատում Երևանի Մալաթիա-Սեբաստիա և Շենգավիթ վարչական շրջանների միջև: Ճանապարհի ամբողջ երկարությունը 2.7 կմ է, իսկ միջին լայնությունը` 26 մ: Ճանապարհահատվածը ներառում է նաև Հրազդան գետի վրա 252 մ երկարությամբ և 28 մ լայնությամբ մետաղական կամուրջ, ինչպես նաև մեկ ուղեանց՝ Իսակովի - Բաբաջանյան փողոցների հատման ճանապարհային հանգույց: Շիրակի փողոցի հետ հատման վայրում կառուցվել է օղակաձև երթևեկությամբ ճանապարհային հանգույց։ Ճանապարհի ազդեցության գոտում առկա բոլոր հաղորդուղիները տեղափոխվել են, մայթերի տակ տեղադրվել են նաև կապի ստորգետնյա խողովակներ: Արտաքին լուսավորության համակարգերում տեղադրվել են LED տիպի էներգախնայող լուսատուներ: Արգավանդ-Շիրակ ճանապարհահատվածի կառուցման աշխատանքների իրականացման շրջանակում փոխհատուցում է տրամադրվել 26 տնային տնտեսության, որի գումարը կազմել է շուրջ 265 մլն դրամ։
13:03 - 04 հունիսի, 2022
Արգավանդ-Շիրակ կամուրջը հանձնվում է շահագործման. Տիգրան Ավինյան

Արգավանդ-Շիրակ կամուրջը հանձնվում է շահագործման. Տիգրան Ավինյան

ՀՀ նախկին փոխվարչապետ, ՔՊ անդամ Տիգրան Ավինյանը ֆեյսբուքյան էջում գրել է. «2019 թ. սեպտեմբերին Արգավանդ-Շիրակ ավտոճանապարհի կամուրջի հիմնարկեքի արարողությամբ ազդարարեցինք Երևանի նոր ճանապարհային կարևոր հանգույցի շինարարության մեկնարկը։ Այն «Հյուսիս-հարավ» ծրագրի բաղադրիչներից է, որի կառուցման հարցերը բազմիցս քննարկել ենք Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի կառավարման խորհրդի նիստերում և այդ ժամանակ էլ հաստատել այն։ Այսօր եկել է պահը` տեսնելու մեր որոշումների արդյունքները. շինարարությունը հաջողությամբ ավարտված է, իսկ կամուրջը հանձնվում է շահագործման։ Արգավանդ-Շիրակ կամուրջը ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունի Երևանի համար։ Լինելով Հրազդան գետի վրա կառուցված 5-րդ կամուրջը` այն էականորեն նպաստելու է նաև մայրաքաղաքում երթևեկության թեթևացմանը։ Մեծ ծրագրերը դեռ առջևում են»։
11:46 - 04 հունիսի, 2022
Մեզ համար անընդունելի են հաղորդակցության ուղիների շուրջ միջանցքների վերաբերյալ հնչող արտահայտությունները. Հայաստանում Իրանի դեսպան

Մեզ համար անընդունելի են հաղորդակցության ուղիների շուրջ միջանցքների վերաբերյալ հնչող արտահայտությունները. Հայաստանում Իրանի դեսպան

Սյունիքի մարզպետ Ռոբերտ Ղուկասյանն ապրիլի 29-ին ընդունել է ՀՀ-ում ԻԻՀ արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Աբբաս Բադախշան Զոհուրիին։ Հանդիպմանը մասնակցել են նաեւ Կապան համայնքի ղեկավար Գեւորգ Փարսյանը, Ոստիկանության Սյունիքի մարզային վարչության պետ Ալեքսանդր Մամիկոնյանը։ Ինչպես տեղեկացրին մարզպետարանից, հանդիպմանը քննարկված հիմնական թեման Կապանում Իրանի բացվելիք հյուպատոսությունն էր ու այդ համատեքստում Սյունիքի եւ ԻԻՀ միջեւ տարբեր ոլորտներում համագործակցության խորացման ու ամրապնդման ուղղությամբ տարվելիք աշխատանքը։ Մարզպետ Ռոբերտ Ղուկասյանը շնորհակալություն հայտնեց դիվանագետին այցի համար՝ նշելով, որ Իրանի հետ հարաբերությունները շատ կարեւոր են Հայաստանի Հանրապետության, բայց հատկապես Սյունիքի համար, եւ մարզային իշխանությունը պատրաստ է ամեն ինչ անել՝ երկկողմ հարաբերություններն առավել արդյունավետ դարձնելու նպատակով։ Դեսպան Զոհուրին, շնորհավորելով մարզպետին նշանակման կապակցությամբ, նշեց, որ չնայած մշակութային սերտ կապերին, տնտեսական հարաբերությունները երկու երկրների միջեւ ցանկալի բարձր մակարդակում չեն, ու պետք է ջանքեր ներդնել այդ ուղղությամբ։ Նա նաեւ շնորհակալություն հայտնեց այս տարվա մարտին առատ տեղումների պատճառով անանացանելի դարձած միջպետական մայրուղում դժվարության մեջ հայտնված իրենց քաղաքացիներին օգնելու համար։ Քաղաքական մի քանի շեշտադրում անելով՝ դեսպանը հիշեցրեց Իրանի դիրքորոշումը ՀՀ միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների անխախտելիության մասին եւ ասաց, որ բոլոր երկրները պետք է դա հարգեն․«Մեզ համար անընդունելի են հաղորդակցության ուղիների շուրջ միջանցքների վերաբերյալ հնչող արտահայտությունները, մենք կարծում ենք, որ ՀՀ-ն պետք է պահպանի իր տարածքային ամբողջականությունը»։ Սյունիքի մարզպետն ու Կապան համայնքի ղեկավարը շնորհակալություն հայտնեցին դեսպանին՝ «միջանցքի» վերաբերյալ Իրանի պաշտոնական դիրքորոշման համար։ «Ձեր տեսակետը կարեւոր ու գնահատելի է յուրաքանչյուր սյունեցու համար», - ասաց Ռոբերտ Ղուկասյանը։ Իրանական կողմը ինը ամիս առաջ Կապանում հյուպատոսություն բացելու համաձայնություն էր ձեռքբերել, ու Աբբաս Բադախշան Զոհուրին նշեց, որ Սյունիքում դիվանագիտական ներկայացուցչություն բացելու նպատակը բոլոր ոլորտներում հարաբերությունները զարգացնելն է։ Դեսպանը ներկայացրեց նաեւ հանդիպմանը ներկա հյուպատոսին՝ հավելելով, որ առաջիկայում հյուպատոսության կազմը կներկայացնեն ՀՀ ԱԳՆ-ին։ Իրանական կողմը խոսեց «Հյուսիս-հարավ» ճանապարհի Սյունիքով անցնող հատվածի հանդեպ իրենց հետաքրքրվածության մասին եւս ու տեղեկացրեց, որ դրա շինարարությանը մասնակցելու պատրաստակամություն հայտնած իրանական ընկերություններ կան։ Կողմերը խոսեցին նաեւ հյուպատոսության բացումից հետո սպասվող նոր մակարդակի համագործակցության մի շարք ուղղությունների մասին՝ քննարկելով տնտեսական, կրթական, մշակութային ու այլ հարցեր։ Գեւորգ Փարսյանը հայտնեց, որ սեպտեմբերից համայնքային ենթակայության ուսումնական հաստատությունում կսկսվի պարսկերենի դասավանդումը։ Անդրադարձ եղավ նաեւ մարզկենտրոնի եւ իրանական որեւէ քաղաքի միջեւ քույր քաղաքների հարաբերություններ հիմնելու հնարավորությանը։ Այցի ավարտին իրանցի հյուրերը Կապանում ապագա հյուպատոսության շենքի համար տարածքներ դիտարկեցին։
11:56 - 30 ապրիլի, 2022
Ասիական զարգացման բանկը մտադիր է շարունակել Հայաստանում իրականցվող ծրագրերը

Ասիական զարգացման բանկը մտադիր է շարունակել Հայաստանում իրականցվող ծրագրերը

ՀՀ ՏԿԵ նախարար Գնել Սանոսյանն ընդունել է Ասիական զարգացման բանկի խորհրդի գործադիր տնօրեն Արիֆ Բահարուդինի գլխավորած պատվիրակությանը։ ՀՀ տարածքային և ենթակառուցվածքների նախարարությունը տեղեկացնում է, որ նախարարը ողջունել է հյուրերին և կարևորել ԱԶԲ ներկայացուցիչների հետ ընթացիկ և հետագա համագործակցության խորացմանը վերաբերող հարցեր քննարկելու հնարավորությունը։  Նախարարն ընդգծել է, որ Ասիական զարգացման բանկի միջոցով Հայաստանում բավական շատ և բազմաշերտ ծրագրեր են իրականացվում, որոնք կարևորվում են ՀՀ կառավարության կողմից։ Արիֆ Բահարուդինն իր հերթին նկատել է, որ համավարակից հետո Հայաստանի տնտեսությունը բավական լավ թափով վերականգնվում է և ցանկություն կա Հայաստանում շարունակել ծրագրերի իրականացումը։ Մասնավորապես հակված են շարունակել դպրոցներում սեյսմիկ անվտանգության բարելավման ծրագիրը, հետաքրքրված են նաև  հյուսիս-հարավ ծրագրի հարավային հատվածով, կարևորում են նաև էներգետիկ ոլորտում համագործակցությունը։ ՏԿԵ նախարարի տեղակալ Քրիստինե Ղալեչյանն իր հերթին շնորհակալություն է հայտնել ճանապարհային ոլորտում իրականացվող ծրագրերով ԱԶԲ գործընկերների կողմից ցուցաբերված ուշադրության և հետևողականության համար։ Փոխնախարարը ներկայացրել է հեռանկարային այն ծրագրերը, որոնք մշակվում և  նախապատրաստվում են նախարարության կողմից։ Ե՛վ նախարարը, և՛ Քրիստինե Ղալեչյանն առանձնացրել են հյուսիս-հարավ ծրագրի Սիսիան-Քաջարան հատվածի կառուցումը և կարևորել ԱԶԲ ներգրավվածությունն այս ծրագրում: Հանդիպման ժամանակ քննարկվել է նաև Հայաստանում կոշտ թափոնների կառավարման ծրագրերի արդիականացման և իրականացման հնարավորությունները:
17:17 - 16 մարտի, 2022
Հյուսիս-հարավի՝ Քաջարան-Ագարակ 32 կմ երկարությամբ հատվածի վերակառուցման նախագիծը դրական եզրակացություն է ստացել

Հյուսիս-հարավի՝ Քաջարան-Ագարակ 32 կմ երկարությամբ հատվածի վերակառուցման նախագիծը դրական եզրակացություն է ստացել

ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահ Արմեն Ղուլարյանի նախագահությամբ տեղի է ունեցել Հյուսիսհարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի Ծրագիր-4-ի Քաջարան-Ագարակ ճանապարհահատվածի նախագծային փաստաթղթերի պետական համալիր փորձաքննական հանձնաժողովի նիստը․ տեղեկացնում են ճանապարհային դեպարտամենտ հիմնադրամից։ «Քննարկվել է Տրանշ-4-ի Քաջարան-Ագարակ 32կմ ընդհանուր երկարությամբ հատվածի վերակառուցման նախագիծը։ Վերակառուցման աշխատանքները ֆինանսավորվում են Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի վարկային, ինչպես նաև ՀՀ պետական բյուջեի միջոցներով։ Վերակառուցվող 32կմ երկարությամբ ճանապարհահատվածը լինելու է 2-րդ տեխնիկական կարգի՝ 80կմ/ժ հաշվարկային արագությամբ։ Ճանապարհահատվածը ներառելու է 18 կամուրջ և 3 թունել, որոնցից ամենաերկարը լինելու է 7.5կմ։ Ծանրաքաշ մեքենաները կունենան իրենց առանձին երթևեկելի գոտին, ինչն առավել դյուրին կդարձնի բեռնափոխադրումները։ Հանձնաժողովի անդամները ներկայացրել են նախագծի վերաբերյալ իրենց դիտարկումները։ Առանձնահատուկ շեշտադրվել են նաև ամբողջ ճանապարհահատվածի և ինժեներական բոլոր կառույցների սեյսմակայուն շինարարական նորմերի պահանջներին համապատասխանության խնդիրները։ Վերջում քվեարկության միջոցով պետական համալիր փորձաքննական հանձնաժողովը Տրանշ-4-ի Քաջարան-Ագարակ 32կմ ընդհանուր երկարությամբ ճանապարհահատվածի վերակառուցման նախագծին տվեց միաձայն դրական եզրակացություն, որի արդյունքում կարող է կազմակերպվել նշված ճանապարհահատվածի շինաշխատանքների ձեռքբերման մրցութային գործընթացը։ Հանձնաժողովի նիստին հրավիրվել էին նաև ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Քրիստինե Ղալեչյանը և «Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Գոռ Ավետիսյանը, որոնք իրենց պարզաբանումներով մեծապես աջակցեցին հանձնաժողովի աշխատանքներին»,- ասված է հաղորդագրությունում։
15:52 - 22 փետրվարի, 2022
27 կամուրջ, 5 թունել. ինչպիսին է լինելու Հյուսիս-հարավ ավտոճանապարհի Սիսիան-Քաջարան հատվածը |armenpress.am|

27 կամուրջ, 5 թունել. ինչպիսին է լինելու Հյուսիս-հարավ ավտոճանապարհի Սիսիան-Քաջարան հատվածը |armenpress.am|

armenpress.am: Բարեկարգ, ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան ու անվտանգ. ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանն այսպես բնորոշեց Հյուսիս-հարավ նախագծի շրջանակում Սիսիան-Քաջարան ուղղությամբ կառուցվող նոր ճանապարհահատվածը: Նախարար Սանոսյանը նշեց, որ այն խոշորամասշտաբ ծրագիր է՝ իր բավական ընդգրկուն ենթակառուցվածքներով: «Հյուսիս-հարավ ավտոճանապարհի ամբողջ երկարությունը մոտ 560 կմ է, այս 60 կմ-ն ամենաառանցքային հատվածներից մեկն է: Այժմ Սիսիանից դեպի Քաջարան գործող ճանապարհին միջինում ունենք 50 կմ/ժ արագություն: Այս նոր ճանապարհով մենք կունենանք 100 կմ/ժ արագություն, որը երկու ժամով կկրճատի այդ հատվածների միջև հեռավորությունը: Այն կլինի բարեկարգ, ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան, անվտանգ ճանապարհ, ինչը ռազմավարական տեսանկյունից շատ կարևոր է»,-ասաց Գնել Սանոսյանը: Նախարարը տեղեկացրեց, որ այն ամբողջովին նոր ճանապարհահատված է, որտեղ կան շուրջ 4.7 կմ ընդհանուր երկարությամբ 27 կամուրջներ: Կան 12 կմ-ից ավելի թունելային հատվածներ: Ընդհանուր լինելու է 5 թունել, որոնցից մեկը միայն 8.6 կմ երկարություն կունենա: Գնել Սանոսյանի խոսքով՝ սա խոշորամասշտաբ ծրագիր է: «Ամեն ինչ կանենք, որ միջազգային խոշոր ընկերությունները լուրջ հետաքրքրվածություն ունենան: Եթե այլ խոչընդոտներ չլինեն, ապա տարվա վերջ արդեն կունենանք շինարարություն»,-ասաց նախարարը: ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշեց, որ Հյուսիս-հարավ հատվածում կան բնական գործող ճանապարհներ: Արևելք-արևմուտք հատվածում դրանք բացակայում են: Վարչապետը  հույս հայտնեց, որ այդ ուղղությամբ հնարավորինս արագ կհասնեն լուծումների:
12:34 - 17 փետրվարի, 2022
Տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման կոնտեքստում Հյուսիս-հարավ նախագիծը վերաձևակերպվել է. Փաշինյան |1lurer.am|

Տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման կոնտեքստում Հյուսիս-հարավ նախագիծը վերաձևակերպվել է. Փաշինյան |1lurer.am|

1lurer.am: Այսօր հայտարարվել է  Հյուսիս-հարավ ավտոճանապարհի Սիսիան-Քաջարան հատվածի նախաորակավորման մրցույթը: Այս մասին Կառավարության նիստի ընթացքում հայտնեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: Վարչապետը շեշտեց, որ նախագիծը ռազմավարական մեծ նշանակություն ունի Հայաստանի համար: «Մրցույթի իմաստը հետևյալն է, որ մենք առաջին փուլում հրավիրում ենք այն կազմակերպություններին, որոնք կարող են և հայտ են ներկայացնում այդ ճանապարհի շինարարությունն իրականացնելու համար: Նախագծի արժեքը մի քանի հարյուր միլիոն դոլար է: Այս մասշտաբի ներդրումային ծրագիր Հայաստանի անկախության պատմության մեջ չի իրականացվել»,- ասաց Փաշինյանը: Փաշինյանի խոսքով՝ տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման կոնտեքստում Հյուսիս-հարավ նախագիծը վերաձևակերպվել է և դարձել Հյուսիս-հարավ-արևելք-արևմուտք նախագիծ: «Հույս ունենք, որ մեծ տեմպերով կիրականացնենք այս նախագիծը: Սա նշանակում է, որ Հյուսիս-հարավ-արևելք-արևմուտք նախագծի կամ, եթե կարճ ասենք՝ Հայկական խաչմերուկի ճյուղերից մեկը կկապի Հայաստանից դեպի Իրան, մյուս ճյուղը՝ Ադրբեջան-Հայաստան, հետագայում նաև՝ Նախիջևան-Թուրքիա»,- ասաց Փաշինյանը: Վարչապետը հույս հայտնեց, որ մինչև տարվա վերջ կլինի շինարարական ընկերություն, որը կիրականացնի աշխատանքը: Վարչապետը հիշեցրեց, որ հիմա կոնկրետ աշխատանքներ են իրականացվում Երասխ-Ջուլֆա-Օրդուբադ-Մեղրի-Հորադիզ երկաթուղու հայկական հատվածի կառուցման համար: «Տեխնիկական և նախագծային աշխատանքներն արդեն մեկնարկել ենք: Առաջիկայում հույս ունենք, որ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները կարձանագրվեն որևէ փաստաթղթի տեսքով, և արդեն դե յուրե գործընթացն ամբողջ թափով կծավալվի»,- ասաց Փաշինյանը:
11:33 - 17 փետրվարի, 2022
Տեղի է ունեցել Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի կառավարման խորհրդի հերթական նիստը

Տեղի է ունեցել Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի կառավարման խորհրդի հերթական նիստը

Փոխվարչապետ Համբարձում Մաթևոսյանի գլխավորությամբ փետրվարի 10-ին Կառավարությունում տեղի է ունեցել Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի կառավարման խորհրդի հերթական նիստը։ Օրակարգային հարցը վերաբերել է Սիսիան–Քաջարան հատվածի շինարարության համար մրցութային գործընթաց սկսելուն։  Փոխվարչապետը, անդրադառնալով Ծրագրի կարևորությանն ու ակնկալվող արդյունքներին, նշել է, որ Սիսիան–Քաջարան հատվածի կառուցումը Կառավարության առաջնահերթություններից է։ «Ծրագրի իրագործումը հնարավորություն կտա մեծացնել հետաքրքրությունը Հայաստանի տարածքով տարանցիկ երթևեկության նկատմամբ, ապահովել Հայաստանի Հանրապետության հարավային շրջանների անվտանգությունը, նպաստել դրանց տնտեսական զարգացմանն ու բնակչության կենսամակարդակի բարելավմանը»,- ընդգծել է Համբարձում Մաթևոսյանը։ Օրակարգային թեմայի շրջանակում նիստի մասնակիցները քննարկել են մրցութային գործընթացի պատշաճ իրականացմանը վերաբերող մի շարք հարցեր։ Սիսիան-Քաջարան ճանապարհահատվածի նախագծի համաձայն՝ նախատեսվում է կառուցել II–րդ տեխնիկական կարգի, 100 կմ/ժամ հաշվարկային արագությամբ, շուրջ 60 կմ ընդհանուր երկարությամբ նոր ճանապարհահատված, այդ թվում՝ 4.7 կմ ընդհանուր երկարությամբ կամուրջներ և 12.5 կմ ընդհանուր երկարությամբ թունելներ, որոնցից ամենաերկարը` Բարգուշատի թունելն է՝ 8.6 կմ երկարությամբ:  Արդյունքում հնարավոր կլինի նվազեցնել Սիսիան-Քաջարան ճանապարհային հատվածի երկարությունը մոտ 58 կմ-ով, տրանսպորտային միջոցների առկա 50 կմ/ժ միջին արագությունն ավելացնել և սահմանել շուրջ 100 կմ/ժ, երթևեկության տևողության ժամանակը նվազեցնել մոտ 1,5-2 ժամով, ինչպես նաև բարձրացնել հարմարավետությունն ու անվտանգությունը։ Նշենք նաև, որ Ծրագիրը ներառված է ԵՄ Տնտեսական և ներդրումային պլանի ուղենիշ 2–ում, որի շրջանակներում կառավարությունն արդյունավետ համագործակցում է Եվրամիության, Եվրոպական ներդրումային բանկի և ՎԶԵԲ գործընկերների հետ՝ Ծրագրի հետագա ֆինանսավորման և իրագործման ուղղությամբ։ 
10:10 - 11 փետրվարի, 2022