Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն

Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպությունը (ԱՀԿ) Միավորված Ազգերի Կազմակերպությանը պատկանող միջկառավարական կազմակերպություն է։ Կենտրոնական գրասենյակը Ժնեւում է։

Հիմնվել է 1948 թվականի ապրիլի 7-ին, երբ ՄԱԿ-ի անդամ 26 երկրի կողմից ընդունվեց եւ հաստատվեց ԱՀԿ կանոնադրությունը։ Ամեն տարի ապրիլի 7-ը աշխարհում նշվում է որպես «Առողջության համաշխարհային օր»։ ԱՀԿ-ն, հաշվելով 193 անդամ պետություններ, նպատակ ունի բոլոր ժողովուրդներին բարձրացնել առողջապահության ամենաբարձր մակարդակի։

Ըստ իր սահմանադրության ԱՀԿ-ն ունի երկու գլխավոր ֆունկցիա՝

գործել որպես ղեկավար մարմին առողջապահության բնագավառում
նպաստել տեխնիկական համագործակցությանը անդամ պետությունների ներսում՝ ի հօգուտ առողջապահության համակարգի զարգացման։

ԱՀԿ-ն իր ֆունկցիաներն իրականացնում է երեք հիմնական մարմինների միջոցով՝ Առողջապահության համաշխարհային ժողով, Գործադիր խորհուրդ եւ Քարտուղարություն։

Հայաստանի Հանրապետությունը ԱՀԿ անդամ է 1994 թվականի օգոստոսից, եւ այդ ժամանակից էլ Հայաստանում ստեղծվել է ԱՀԿ-յան ներկայացուցչություն։

Նորություններ կորոնավիրուսի մասին, աշխարհ, 23․03․20 (թարմացվող)

00։02- Տոկիոյի՝ 2020 թվականի օլիմպիական խաղերը կորոնավիրուսի պատճառով կհետաձգվեն մեկ տարով, հայտնել է Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի անդամ Դիկ Փունդը: |bbc.com| 23։26- Վրաստանի Մառնեուլիի և Բոլնիսիի շրջաններում խիստ կարանտինային ռեժիմ մտցնելու պատճառով այս պահին փակ է դեպի Սադախլոյի անցակետ քաղաքացիների տեղաշարժը (սահմանափակումը չի վերաբերում բեռնատարներին)։Վրաստանից Հայաստան մեկնել ցանկացող ՀՀ քաղաքացիներին անհրաժեշտ է իրենց տվյալները (անուն-ազգանուն, հեռախոսահամար, ծննդյան թիվ, մեքենայի պետհամարանիշ) մինչև մարտի 24-ը ժամը 12։00-ն անձնական նամակի միջոցով ուղարկել Վրաստանում ՀՀ դեսպանության ֆեյսբուքյան էջին (կամ դեսպանության Էլ. փոստին՝ [email protected])։ [Վրաստանում ՀՀ դեսպանություն] 20:26- Վրաստանում այսօրվանից հարսանիքները, հոգեհացերն ու նմանատիպ միջոցառումներն արգելվում են: Արգելվում են այնպիսի սոցիալական միջոցառումները, որոնք կապված են 10-ից ավելի ֆիզիկական անձանց հետ։ Հանրային վայրերում 10-ից ավելի ֆիզիկական անձանց հավաքի մասին արգելքը չի վերաբերում բուժհաստատություններին, պետհաստատություններին, զինվորական ուժերին, քրեակատարողական հիմնարկներին, իրավապահ մարմիններինհանրային տրանսպորտին, եթե արտակարգ դրության ժամանակ չի դադարեցվել դրանց գործունեությունը։ Արգելքը կգործի մինչև ապրիլի 21-ը: |aliq.ge|19:50- Վրաստանում կորոնավիրուսով վարակվածների թիվը հասավ 61-ի, նրանցից 8-ն արդեն բուժվել է: Այս պահի դրությամբ ըստ պաշտոնական տվյալների կարանտինային գոտում է 3320, հատուկ ուշադրության ներքո՝ 235 մարդ: |aliq.ge|18:55- Իսպանիայում կորոնավիրուսից 462 մարդ է մահացել վերջին մեկ օրում։ Ինչպես հաղորդում է El Pais-ը, երկրում վարակակիրների թիվը ներկա պահին 30 089 մարդ է. վերջին մեկ օրում հիվանդների թիվն ավելացել է 16 տոկոսով: Ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքներում 2355 մարդ է գտնվում, 3555-ը ապաքինվել է: Մահացածների ընդհանուր թիվը հասել է 2182-ի: |tert.am|18:25- Վրաստանի կառավարությունը երկրի ներսում նոր սահմանափակումներ է մտցնում՝ կապված քաղաքների միջեւ ուղեւորների բոլոր տեսակի հաղորդակցությունների հետ: Սահմանափակումները սկսելու են գործել մարտի 24-ից եւ տարածվելու են միայն ուղեւորների, եւ ոչ բեռների փոխադրումների վրա։ [Վրաստանի կառավարության մամուլի խոսնակ Իրակլի Չիկովանի] |news.am|17։25- Կորոնավիրուսի վարակի կանխարգելիչ միջոցառումների շրջանակում ԱՄՆ մի շարք նահանգներ որոշում են կայացրել ազատ արձակել մանր զանցանք կատարած, մեծահասակ ու հիվանդություններ ունեցող բանտարկյալներին։ Անցած շաբաթ Նյու Յորքի քաղաքապետ Բիլլ դե Բլասիոն ևս հայտարարել է, որ քաղաքի իրավասության տակ գտնվող բանտերից ազատ կարձակվեն «խոցելի» բանտարկյալներ։ 16։42- Ռուսաստանից 9 ինքնաթիռով Իտալիա է հասել մոտ 100 ռուս ռազմական մասնագետ, տեխնիկա, գույք` կորոնավիրուսի դեմ պայքարում աջակցության համար: Ռուսական առաքելությունը բաղկացած է մոտ 100 ռազմական վիրուսաբանից ու վարակիչ հիվանդությունների փորձագետներից: |armenpress.am| 15:49- Մարտի 23-ին՝ ժամը 21։00-ից սկսած, Սադախլոյի անցակետի մուտքը բաց կլինի բեռնատարների համար։ Մուտքը դեպի Վրաստան ժամանակավորապես վրացական կողմից դադարեցվել էր այդ երկրի տարածքում բեռնատարների մեծաքանակ առկայության և կարանտինի պատճառով: [Վրաստանում ՀՀ դեսպանություն] 15:40-Կորոնավիրուսի դեմ պայքարի միջոցառումների շրջանակում, հանրային առողջության պահպանմանն ուղղված քայլերի համատեքստում Սիրիայի տեղեկատվության նախարարությունը որոշել է դադարեցնել տպագիր թերթերի հրատարակումը մինչև հետագա ծանուցումը: Սիրիայում մարտի 22-ին գրանցվել է կորոնավիրուսով վարակվածության առաջին դեպքը: |armenpress.am| 15:20- Հարավային Կորեայում մարտի 23-ի ժամը 03:00-ի դրությամբ կորոնավիրուսի հաստատված դեպքերի թիվը կազմում է 8 հազար 961: Այս մասին տեղեկացնում է Հարավային Կորեայի հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնը: Նոր արձանագրված դեպքերի թիվը 64 է: Գրանցվել է նաև մահվան 7 նոր դեպք: Կորոնավիրուսից այս երկրում արդեն մահացել է 111 մարդ: Ապաքինվել է 3 հազար166 մարդ: |armenpress.am| 14:35- Մամուլի ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ Իտալիայի վարչապետ Ջուզեպպե Կոնտեն հայտարարել է, որ կորոնավիրուսի հետագա տարածման կանխարգելման համար ձեռնարկվելիք գործողությունները պետք է էլ ավելի խստացվեն։ Արգելվել է ցանկացած տեսակի գործունեություն։ Կշարունակեն աշխատել միայն երկրի գոյատևման ապահովման համար անհրաժեշտ ապրանքներ ու ծառայություններ մատուցող ընկերությունները։ Վարչապետը նաև նշել է, որ գալիք օրերն ավելի դժվարին կլինեն, քանի որ իրենք դեռ չեն հասել վարակի տարածման կիզակետին․ թվերը կշարունակեն աճել։ Ջուզեպպե Կոնտեն հավելել է, որ սպասում են, որ ձեռնարկված միջոցների արդյունքները կդառնան տեսանելի մոտակա օրերին։ 14:25- Թուրքիայի Ադանա քաղաքի ոստիկանությունը հետաքննություն է սկսել 31 քաղաքացու դեմ, որոնք կասկածվում են սոցցանցերում կորոնավիրուսի վերաբերյալ «անհիմն և սադրիչ գրառումներ անելու մեջ։ |ermenihaber.am| 13։33 - Նորվեգիան հանդես է գալիս ՄԱԿ-ի հովանու ներքո կորոնավիրուսի դեմ պայքարի գլոբալ հիմնադրամ ստեղծելու նախաձեռնությամբ:|armenpress.am| 12։35 - Մարտի 21-ին Անգլիայի կառավարությունը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որով դիմել է կորոնավիրուսի նկատմամբ խոցելի խմբերի ներկայացուցիչներին։ Վերջիններս խրոնիկական ծանր հիվանդություններ ունեցող մարդիկ են, որոնց կոչ է արվել առնվազն 12 շաբաթով մեկուսանալ և շփվել միայն իրենց մասին հոգ տանող անձանց և բուժաշխատողների հետ։ Հայտարարության մեջ նշվում է, որ այդ խմբի բոլոր մարդիկ կծանուցվեն նամակով կամ հեռախոսային կարճ հաղորդագրությամբ։ Խոսքը գնում է մոտավորապես 1,5 միլիոն մարդու մասին։ 12։28 - Ըստ մարտի 23-ի տվյալների` Ռուսաստանի Դաշնության տարածքում իրականացվել է կորոնավիրուսի բացահայտման ավելի քան 165 000 թեստ, գրանցվել է 438 դեպք։ 17 անձինք առողջացել են։ 12։23 - Եվրոպական հանձնաժողովը մարտի 22-ին հայտարարել է, որ 3 միլիարդ եվրո կփոխանցի Պորտուգալիային, որը կուղղվի կորոնավիրուսի բռնկման պայմաններում միջին ու մանր բիզնեսին՝ որպես աջակցություն։ 11։17 - Մարտի 21-ի դրությամբ Ադրբեջանում պաշտոնապես հայտարարվել է 53 դեպքի մասին, որոնցից մեկը մահացել է, իսկ 11-ը պաշտոնապես առողջացել են և դուրս գրվել տուն։ Բացի այդ, կասկած է առաջացրել 500 մարդ, բայց դեպքերի մեծ մասի դեպքում վիրուս չի ախտորոշվել, և 312 քաղաքացի կարանտինի ավարտից հետո վերադարձել է տուն։ Հանրության մեջ այս տվյալները կասկած են հարուցում, և դա ունի հիմնավորում։ Սկզբում իշխանությունները կորոնավիրուսի մասին տեղեկատվությանը մատների արանքով էին վերաբերում։ Նույնիսկ, երբ Չինաստանից հետո տեղեկություններ եղան հարևան Իրանում վարակի տարածման մասին, ադրբեջանական իշխանությունները շարունակում էին հայտարարել, որ Ադրբեջանի բնակչության մեջ վարակի տարածման ոչ մի վտանգ չկա, և դրա համար էլ Իրանի հետ սահմանը փակելու և օդային հաղորդակցությունը դադարեցնելու անհրաժեշտություն չկա։ [ Բաքվի խաղաղության և ժողովրդավարության ինստիտուտի կոնֆլիկտաբանության և միգրացիայի բաժանմունքի ղեկավար Արիֆ Յունուսով] 11։14 - Կանադայի ազգային օլիմպիական կոմիտեն հրաժարվել է հավաքականի թիմ ուղարկել Տոկիոյի Օլիմպիական խաղերին: Այս մասին հայտնել է Կանադայի ԱՕԿ-ը: Կանադացիները չեն մասնակցի Տոկիոյի խաղերին կորոնավիրուսի պանդեմիայի պատճառով: ԱՕԿ-ն իր տարածած հաղորդագրության մեջ շեշտում է, որ բազմիցս խնդրել է ՄՕԿ-ին հետաձգել խաղերը: |armenpress.am| 11։07- Շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնությունը հետաձգվել է մինչև տարեվերջ: Այս մասին հայտնում է ՖԻԴԵ-ն: Ի սկզբանե այն պետք է կայանար մայիսի 17-30ը Սլովենիայում, սակայն մեծ տարածում ստացող կորոնավիրուսի պանդեմիայի պատճառով այն հետաձգվել է մինչև դեկտեմբեր և տեղի կունենա այդ ամսվա 8-21-ը: |armenpress.am| 10։56- Թուրքիայում մարտի 22-ի դրությամբ կորոնավիրուսից մահացածների թիվը հասել է 30-ի։ Այս մասին Twitter միկրոբլոգի իր պաշտոնական էջում հայտնել է Թուրքիայի առողջապահության նախարար Ֆահրեթթին Քոջան։ Նախարարը նշել է, որ վարակակիրների թիվն ավելացել է 289-ով։ Այսպիսով 20․345 թեստի արդյունքում ընդհանուր առմամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակվելու 1236 և մահվան 30 դեպք։: Համավարակի պատճառով մահացած նշյալ 30 հիվանդները եղել են բարձր տարիքային խմբի քաղաքացիներ։ |ermenihaber.am| 10։55- Վրաստանում Մառնեուլիի և Բոլնիսիի մունիցիպալիտետների մուտքերի մոտ ՆԳՆ ներկայացուցիչներ են մոբիլիզացված: Գիշերվա ընթացքում տարածք է բերվել նաև հատուկ ռազմական տեխնիկա: Այս ամենն արվել է շրջանները խիստ կարանտինային գոտի վերածելու միջոցառումների շրջանակներում: Տարածքում արտակարգ դրությունը կապահովի ՆԳՆ-ն: Միջոցառումներին միացել է նաև Պաշտպանության նախարարությունը` շրջանների մուքերի մոտ ստեղծել է անցակետեր, որոնք հսկվում են: Նախօրեին Վրաստանի վարչապետ Գիորգի Գախարիան հայտարարեց, որ կորոնավիրուսի տարածումը կանխարգելելու նպատակով որոշում է կայացվել փակել Մառնեուլիի և Բոլնիսիի շրջանները՝ մունիցիպալիտետները կանցնեն կարանտինային ռեժիմի: |aliq.ge| 10։48- Ռուսաստանը, կորոնավիրուսային վարակի տարածմամբ պայմանավորված, մարտի 23-ից ժամանակավոր սահմանափակումներ է մտցնում ավիաուղևորափոխադրումների գործընթացում ՌԴ-ի տարածքից դեպի այլ երկրներ: Այս մասին տեղեկացնում է ՌԴ-ում Հայաստանի դեսպանատունը: Բացառություններ են կազմում թռիչքները Մոսկվայից դեպի այլ երկրների մայրաքաղաքներ ու խոշոր քաղաքներ: Թռիչքները կոնկրետ քաղաքներ, այդ թվում՝ Երևան, կիրականացվեն բացառապես Մոսկվայից։ |armenpress.am| 10։44- Աշխարհում կորոնավիրուսային հիվանդության տարածման հետ կապված, Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան քննարկում է համաշխարհային Օլիմպիադայի անցկացման ժամկետները: ՖԻԴԵ-ն մասնավորապես նշում է, որ առաջացել են կազմակերպչական մի շարք խնդիրներ և մրցաշարի անցկացման հետ կապված վերջնական որոշումը կկայացվի մայիս ամսին: [Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիա] 09։52- Ռուսաստանում գրանցվել է կորոնավիրուսի ևս 61 դեպք։ Վարակակիրների մեծ մասը գրանցվել է Մոսկվայում՝ 54 դեպք։ Ընդհանուր առմամբ, Ռուսաստանում կորոնավիրուսի վարակակիրների թիվը հասել է 367-ի։ Այդ մասին հայտարարել է Կորոնավիրուսի դեմ պայքարի օպերատիվ շտաբը։ Վարակակիրների թվում են նաև օտարերկրացիներ, որոնցից մեկը Հայաստանի քաղաքացի է։ |hetq.am| 09։48- Վրաստանի ինֆեկցիոն հիվանդանոցի կարանտինային բաժանմունքի վարիչ Մարինա Էնդելաձեի խոսքով՝ Վրաստանում ապաքինվել է կորոնավիրուսի ևս 5 վարակակիր: Վրաստանում ապաքինվածների ընդհանուր թիվը 8 է: |aliq.ge| Նորություններ կորոնավիրուսի մասին, աշխարհ, 24․03․20 Կորոնավիրուսի շուրջ զարգացումներ, Հայաստան, 23.03.20 Նորություններ կորոնավիրուսի մասին, աշխարհ, 22․03․20

01:19 - 24 մարտի, 2020

Ինչպե՞ս փնտրել որակյալ բժշկագիտական տեղեկություններ |meduza.io|

meduza.io: Որակյալ բժշկագիտական տեղեկություններ գտնելու կարողությունը շատ կարևոր հմտություն է ցանկացած դեպքում։ Իսկ այժմ, երբ մեր շուրջն այսքան վախեցնող տեղեկություններ կան, դա առավել կարևոր է։ Այդ պատճառով մենք պատրաստել ենք հատուկ ուղեցույց։ Այս խորհուրդներում առաջնորդվում ենք ապացուցողական բժշկության սկզբունքներով։ Երբ մարդը ներառված է որոշումների կայացման գործընթացում ու լավ տեղեկացված է, դա օգնում է նրան լինել ավելի առողջ։ Այդ պատճառով գրագետ բժիշկները աշխատում են կրթել պացիենտներին և ողջունում են վերջիններիս ինքնակրթությունը։ Կորոնավիրուսի շուրջ ընթացող ներհայաստանյան զարգացումների վերաբերյալ ճշտված տեղեկությունների ստացման համար բաժանորդագրվեք coronavirusinfocom տելեգրամյան ալիքին։ Որտե՞ղ փնտրել կորոնավիրուսի մասին բժշկագիտական տեղեկություններ Նոր կորոնավիրուսային վարակի դեպքում կարելի է օգտվել այն աղբյուրներից, որոնցից առօրյայում չենք օգտվում՝ իմանալու համար, թե, օրինակ, ինչպես բուժել մրսածությունը կամ գորտնուկները։ Կորոնավիրուսով պարտավոր է զբաղվել Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը։ Այդ պատճառով կազմակերպությունը հիմա ունի շատ օգտակար ու արդիական տեղեկություններ այն մասին, թե ինչպես է պետք ինքնապաշտպանվել, ինչպես երկրները պետք է պատրաստվեն վարակին և ինչպես պետք է բուժեն հիվանդությունը։ Կորոնավիրուսային վարակի մասին բժշկական կազմակերպությունների խորհուրդներին կարող եք ծանոթանալ այստեղ։ Փորձե՛ք բոլոր տեղեկությունները փնտրել անգլերենով Բժշկության միջազգային լեզուն ագլերենն է։ Ագնլերենով են բժշկական միաջազգային կազմակերպությունները հրապարակվում իրենց խորհուրդները, անգլերենով են հրապարակվում առաջատար գիտական ամսագրերի հոդվածները։ Բացի այդ՝ անգլալեզու երկրներում կան բժշկական թեմաներով շատ լավ կայքեր։ Ընտրե՛ք լավ աղբյուրներ և մի՛ օգտագործեք սովորական որոնողական գործիքները Ամերիկյան պետական MedlinePlus կայքի օգնությամբ հնարավոր է գտնել տարբեր որակյալ կայքերում տեղակայված օգտակար տեղեկությունների հղումներ։ Դրանք ընտրվում են բազմաթիվ չափորոշիչներով, բայց հիմնական չափորոշիչները հետևյալներն են։ Երբ ակնհայտ է, թե ով է վարում կայքն ու ֆինանսական ինչ միջոցներով։ Եթե դա նշված չէ, շատ հավանական է, որ հեղինակները թաքցնում են շահերի բախումը։ Կայքի հիմնական նպատակը կրթական է։ Եթե այստեղ վաճառում են դիետիկ հավելումներ և հատուկ դիետաների համար նախատեսված ապրանքներ, ապա պետք է կասկածել հեղինակների անաչառության վրա։ Տեղեկություններն անընդհատ թարմացվում են, և նշված է, թե հաջորդ անգամ երբ են ստուգվելու։ Բժշկության մեջ տվյալները կարող են շատ արագ փոխվել, և Հեպատիտ C-ի բուժման մասին 2011թ հրապարակված նյութը 2020թ․ կարող է վաղուց հնացած լինել։ Նաև շատ լավ նշան է, երբ նշված են տեղեկությունների աղբյուրները։ Դրանք հիմանականում կա՛մ տեղադրված են տեքստի մեջ, կա՛մ վերջում տրված են ցուցակով։ Որոշ որակյալ կայքերում կարելի է տեսնել Անկախ ոչ առևտրային կազմակերպության (Health On the Net (HON) ) նշանը, որն աշխատում է 1996թ․-ից։ Այդ նշանը ստանում են հավաստագիր ստացած կայքերը։ Չի կարելի ասել, որ սա շատ վստահելի չափորոշիչ է, սակայն HON-ը հաշվի է առնում վերը թվարկած բոլոր հիմանական սկզբունքները կայքը գնահատելիս։ Անկախ նրանից, թե բժշկագիտական ինչ տեղեկություն է ձեզ հետաքրքրում, միշտ ավելի լավ է սկսել ոչ թե սովորական որոնողական համակարգերից, այլ կոնրետ կայքերից։ Այդպես ավելի բարձր է հավանականությունը, որ դուք միանգամից կստանաք հավաստի տեղեկություն։ Եվ ավելի լավ է օգտագործել միանգամից մի քանի աղբյուրներ, քանի որ որոշ կայքերում տեղեկությունները կարող են ավելի արագ թարմացվել։ Եվ, ի վերջո, բոլորն էլ ինչ-որ հարցերում կարող են սխալվել։ Վստահե՛ք ողջախոհությանը Սուբյեկտիվ չափորոշիչները կարող են լինել լեգիտիմ։ Օրինակ, շատ վատ է, երբ դուք զգում եք, որ հոդվածի հեղինակը չափից շատ է գովում բուժման ինչ-որ մեթոդ՝ լռելով թերությունների մասին։ Ամերիկյան Սննդի ու դեղամիջոցների վերահսկաման ծառայությունն ունի խաբեությանը բացահայտելու լավ նշան․ եթե որևէ լուր չափազանց լավն է ճշմարիտ լինելու համար, ապա այն, ամենայն հավանականությամբ, սուտ է։ Կարող ենք խորհուրդ տալ մի քանի կայքեր, որոնք համապատասխանում են անհրաժեշտ չափանիշներին։ MedlinePlus.gov NHS.uk (Բրիտանական ազգային առողջապահական ծառայության կայքը) UpToDate.com: Այս կայքն ունի անվճար տարբերակ պացիենտների համար (Beyond the Basics), ինչպես նաև վճարովի տարբերակ բժիշկների և հիվանդների համար (The Basics–ը ամենակարճ տեքստերն են` շարադրված ամենապարզ լեզվով)։ Այս պահին MedlinePlus ու NHS կայքերն ունեն նոր կորոնավիրուսային վարակի մասին լավ աղբյուրների հղումներ։ UpToDate-ը բժիշկների համար կորոնավիրուսի մասին բաց հոդված է տեղադրել։ Եթե դուք չեք գտնում պատասխաններ, փորձե՛ք օգտվել բժիշկների համար նախատեսված աղբյուրներից, բայց զգո՛ւյշ եղեք Բժիշկների համար նախատեսված կայքերում տեղեկություններն ավելի շատ են, չնայած գրված են շատ ավելի բարդ լեզվով։ Բացի UpToDate-ից ՝ բժիշկները շատ են օգտվում Medscape-ից։ Կայքը հասանելի է անվճար, բայց կարող է գրանցում պահանջել։ Բացի տարբեր հիվանդությունների ու դեղերի մասին տեղեկություններից, այնտեղ կան նորություններ, ինչպես նաև գիտական հոդվածներ։ Բայց գիտական հոդվածներ ավելի լավ է փնտրել PubMed-ում։ Այս կայքի միջոցով հնարավոր է գտնել բժշկության ու կենսաբանության մասին բոլոր հոդվածները, որոնք հրապարակված են գիտական գրախոսվող ամսագրերում։ Այլ կերպ ասած՝ մինչև հրապարակումը այս տեքստերը ստուգվում են այլ գիտնականների կողմից։ Սակայն անգամ նման ստուգումները չեն երաշխավորում, որ հոդվածը որոկյալ է։ Հիշե՛ք, բժշկության մեջ շատ հազվադեպ է որևէ բան որոշվում ընդամենը մեկ հետազոտությամբ․ սովորաբար որոշումները կայացվում են՝ հիմնվելով մի քանի հոդվածների, անգամ բոլոր հոդվածների վրա։ Դրա համար մի հոդվածը կարող է ավելի շատ մտածելու տեղիք տալ, քան գործողությունների ուղեցույց լինել։ Ցանկության դեպքում ցանկացած դիրքորոշում ապացուցող գիտական հոդված կարելի է գնել, այդ պատճառով անհրաժեշտ է ուշադիր գնահատել աշխատանքի որակը։ Դա առանձին հմտություն է, որը զարգացնելու համար կարելի է օգտագործել Understanding Health Research կայքը։ Ուսումնասիրե՛ք բժշկական կազմակերպությունների ուղեցույցներն ու խորհուրդները, սակայն դրանց ևս վերաբերվեք քննադատաբար Դրանք կարելի է փնտրել և՛ որոնողական համակարգերում, և՛ PubMed-ում՝ կիրառելով Guideline (ուղեցույց) ֆիլտրը։ Սակայն այս փաստաթղթերն տարբեր որակներ են ունենում։ Անպայման ուշադրությո՛ւն դարձրեք հրապարակման ամսաթվին․ երբեմն դրանք երկար ժամանակ չեն թարմացվում։ Բացի այդ՝ կարող եք հարցնել ձեր բժշկին, թե իր ոլորտում արտասահմանայան որ շրջանակներն են համարվում առավել հեղինակավոր։ Հաճախ ամերիկյան կայքերում կարելի է գտնել տեղեկություններ նաև հիվանդների համար։ Այդ աղբյուրը գտնելու համար կարող եք օգտագործել MedlinePlus-ը։ Հետևե՛ք ԶԼՄ-ներին ու բժշկական բլոգերներին, բայց հատկապես այստեղ զգո՛ւյշ եղեք։ Եթե դուք ուզում եք անընդհատ բժշկական թեմաներով նյութեր կարդալ ու լինել տեղեկացված, կարող եք հետևել որակյալ ԶԼՄ-ներին ու բլոգներին։ Բացի այդ՝ թվարկված կայքերն ունեն սոցիալական ցանցերի էջեր և բաժանորդագրության հնարավորություն։ Ի դեպ, կորոնավիրուսի մասին ամենաթարմ տեղեկատությունները շատ հաճախ հայտնվում են ոչ թե ԱՀԿ-ի կայքում, այլ նրա սոցցանցերի էջերում։ Սակայան ԶԼՄ-ների ու բլոգների որակը գնահատելը կարող է շատ ավելի դժվար լինել, քան UpToDate-ի նման կրթական աղբյուրների որակը ստուգելն է։ Այնուամենայնիվ, գոյություն ունեն որոշակի չափորոշիչներ։ Լավ նշան չէ, երբ բլոգերը չի հաստատում իր խոսքերը՝ աղբյուրներին հղումներ անելով, և շեշտը դնում է սեփական փորձի վրա։ Անգամ եթե խոսքը տեսանյութի կամ փոդքասթի մասին է, միշտ հնարավոր է հղումները որևէ տեղ հրապարակել և հայտնել այդ մասին։ Իհարկե, հղումների առկայությունը ևս տեղեկության հավաստիության երաշխիք չէ․ սկզբնաղբյուրում կարող է բոլորովին այլ բան գրված լինել, կամ էլ հիշատակված հետազոտությունները կարող են վատ որակի լինել։ Ուշադրությո՛ւն դարձրեք նաև բլոգերի կրթության ու փորձի վրա։ Ավելի լավ է, երբ մարդը երկար ժամանակ ու ակտիվորեն գրում է բժշկության մասին, քան, երբ փորձագետ է ներկայանում մեկը, ով մինչև վերջերս գրում էր կենսաբանության, աստղաֆիզիկայի կամ, առհասարակ, միանգամից ամեն ինչի մասին։ Անգամ բժշկական կրթություն ունեցող մարդիկ միշտ չէ, որ կարող են լինել լավ բժիշկներ կամ լավ գլուխ հանել իրենց նեղ ոլորտից դուրս թեմաներից։ Կորոնավիրուսի ինտենսիվ թերապիայի նրբությունների մասին պատմող գինեկոլոգի սխալվելու հավանականությունն ավելի մեծ է ռեանիմատոլոգի սխալվելու հավանականությունից, անգամ եթե այդ գինեկոլոգը շատ վստահ է խոսում, և նրա հրապարակուն ունի 10 միլիոն հավանում։ Ինչ վերաբերում է ԶԼՄ-ներին, Health News Review կայքը, որը երկար տարիներ գնահատել է լրագրողական հոդվածների որակը, առաջարկում է տարբեր չափորոշիչներ, այդ թվում՝ հետևյալները․ արդյո՞ք տեքսում նշված են քննարկվող թեստի, դեղորամիջոցի կամ մեթոդի դրական ու բացասական կողմերը, գնահատվո՞ւմ է ապացույցների որակը, արդյո՞ք լրագրողը վախեցնում է ընթերցողներին, արդյո՞ք նյութը հիմնված է միայն մամուլի մեկ հաղորդագրության վրա, դիմե՞լ է լրագրողն անկախ աղբյուրների։ Բժշկության, նաև կորոնավիրուսի պանդեմիայի մասին հաճախ ու լավ գրող ԶԼՄ-ներից են STAT-ը և Vox-ը։ Աղբյուրը՝ meduza.io: Թարգմանությունը՝ Լիլիթ Հարությունյանի

15:00 - 23 մարտի, 2020