Թուրքիա

Թուրքիայի Հանրապետությունը պետություն է Եվրասիայի հարավարեւմտյան հատվածում։ Սահմանակցում է Հունաստանին, Բուլղարիային, Վրաստանին, Իրաքին, Սիրիային, Հայաստանին, Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը եւ Ադրբեջանի էքսկլավ Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետությանը։ Բնակչությունը 2015թ. մարդահամարի տվյալներով 82.003.882 մարդ։ Տարածքը 783.562 կմ²։ Երկիրը ղեկավարում է նախագահ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանը։

Էրդողանը հեռախոսազրույց է ունեցել Թրամփի հետ․ թեման թուրք-հունական լարվածությունն է |ermenihaber.am|

Էրդողանը հեռախոսազրույց է ունեցել Թրամփի հետ․ թեման թուրք-հունական լարվածությունն է |ermenihaber.am|

ermenihaber.am:  Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հետ։ Ըստ թուրքական մամուլի՝ զրույցի գլխավոր թեման եղել է Արևելյան Միջերկրածովում Թուրքիայի ու Հունաստանի միջև ստեղծված լարվածությունը։ Քննարկվել են նաև տարածաշրջանային այլ զարգացումներ։ Էրդողանը պնդել է, որ Արևելյան Միջերկրականում անկայունություն հրահրողը Թուրքիան չէ՝ անուղղակիորեն մեղադրելով հունական կողմին։ Թուրքիայի նախագահն ասել է նաև, որ իր երկիրը կոնկրետ քայլերով ցույց է տվել, որ կողմ է Միջերկրականում լարվածության թուլացմանն ու երկխոսություն սկսելուն։ Նշենք, որ վերջին շրջանում Արևելյան Միջերկրականում Թուրքիայի ծավալած էներգակիրների որոնողական աշխատանքների պատճառով լարված հույն-թուրքական հարաբերությունները առավել լարվել են հունական տարածքային ջրերի մոտ թուրքական «Oruç Reis»  նավի կողմից սեյսմիկ հետազոտություններ իրականացնելու պատճառով։ 
09:47 - 28 օգոստոսի, 2020
Թուրքիայի ՊՆ-ն հայտարարել է, որ Թուրքիան հայ-ադրբեջանական հակամարտության կողմ է հանդիսանում |ermenihaber.am|

Թուրքիայի ՊՆ-ն հայտարարել է, որ Թուրքիան հայ-ադրբեջանական հակամարտության կողմ է հանդիսանում |ermenihaber.am|

ermenihaber.am: Թուրքիայի Պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը թուրքական պետական «Anadolu» լրատվական գործակալության ուղիղ եթերում պատասխանել է հաղորդավարի հարցերին։ Ընդհանուր աշխարհաքաղաքական իրավիճակում Թուրքիայի ունեցած դերակատարման մասին իր մտքերն արտահայտող Աքարը, ի թիվս բազմաթիվ այլ խնդրների,  ևս մեկ անգամ անդրադարձել է Հայաստանին՝ Ադրբեջանի հետ հուլիսին տեղի ունեցած բախումների համատեքստում։ Թուրքիայի Պաշտպանության նախարարը դարձյալ կրկնել է «Ադրբեջանի` եղբայր պետություն լինելու, երկու պետություն մի ազգ» լինելու մասին հայտնի թեզերը։ Նա նաև ընդգծել է, որ Թուրքիան նույնպես այս հակամարտության կողմ է հանդիսանում և դատապարտում է Հայաստանի «հարձակողական» պահվածքը։ Հուլուսի Աքարը Հայաստանը ներկայացրել է  որպես իրեն սատարող ուժերի հաշվին «իր հասակից բարձր գործերի» խառնվող մի երկիր՝ նշելով որ Հայաստանի պահվածքը ոչ մի արդարացում չունի և բոլորը պետք է հասկանան դա։ Թուրք պաշտոնյան շեշտել է, որ համատեղ զորավարժություններով իրենք ցույց են տալիս, որ Ադրբեջանի կողքին են։
17:47 - 27 օգոստոսի, 2020
Հունաստանն ընդլայնում է իր արևմտյան ծովային սահմանները Իոնյան ծովում |azatutyun.am|

Հունաստանն ընդլայնում է իր արևմտյան ծովային սահմանները Իոնյան ծովում |azatutyun.am|

azatutyun.am: Հունաստանը պատրաստվում է ընդարձակել իր արևմտյան ծովային սահմանները։ Այդ մասին Աթենքում կայացած խորհրդարանի նիստի ընթացքում հայտարարել է Հունաստանի վարչապետ Կիրիակոս Միցոտակիսը։ «Այսօր ես պաշտոնապես տեղեկացնում եմ խորհրդարանի անդամներին, որ կառավարության կողմից մոտ ապագայում մի օրինագիծ կներկայացվի, որով Հունաստանի արևմտյան ծովային սահմանները կընդլայնվեն 6-ից 12 մղոնով», - հայտարարում էր վարչապետը։ Իոնյան ծովում Հունաստանի սահմանների ընդլայնումը հնարավոր դարձավ Իտալիայի հետ մի քանի տարի շարունակված բանակցությունների արդյունքում։ Օգոստոսի սկզբին Հունաստանը նույնաբովանդակ համաձայնագիր էր կնքել նաև Եգիպտոսի հետ։ Այդ համաձայնագրով ընդարձակվում է երկու պետությունների ծովային տարածքը Միջերկրականի արևելյան հատվածում՝ ի հաշիվ Թուրքիայի հետ վիճելի տարածքների։ Եգիպտոսի հետ համաձայնագրի քննարկումը Հունաստանի խորհրդարանում մեկնարկում է այսօր՝ օրվա երկրորդ կեսին։ Պաշտոնական Անկարան արդեն իսկ հայտարարել է, որ Միջերկրական ծովի արևելյան հատվածում Հունաստանի սահմանների ընդլայնման ցանկացած փորձ ընկալվելու է որպես այսպես կոչված casus belli՝ պատերազմի առիթ։
13:57 - 27 օգոստոսի, 2020
ՆԱՏՕ-ն կոչով դիմել է Հունաստանին և Թուրքիային |ermenihaber.am|

ՆԱՏՕ-ն կոչով դիմել է Հունաստանին և Թուրքիային |ermenihaber.am|

ermenihaber.am: Եվրոպական միության երկրների պաշտպանության նախարարների ժողովին մասնակցելու նպատակով Գերմանիայի մայրաքաղաք Բեռլինում գտնվող ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը կոչով դիմել է Հունաստանին և Թուրքիային։ Ստոլտենբերգը մասնավորապես շեշտել է, որ Միջերկրական ծովի արևելյան հատվածում Հունաստանի և Թուրքիա միջև ստեղծված լարվածությունը պետք է հանգուցալուծվի դաշնակցային հարաբերությունների ոգուն և միջազգային իրավունքի սկզբունքներին համահունչ։ Դրա համար, ըստ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի, անհրաժեշտ է երկխոսություն սկսել և լարվածության թուլացմանն ուղղված քայլեր ձեռնարկել։ Ողջունելով Գերմանիայի կառավարության կողմից ստանձնած միջնորդական առաքելության դերը՝ Յենս Ստոլտենբերն ընդգծել է, որ ինքն էլ մշտական կապի մեջ է Աթենքի և Անկարայի իշխանությունների հետ։  
13:47 - 27 օգոստոսի, 2020
Թուրքիայում կտրուկ ավելացրել են կորոնավիրուսի թեստավորման ծավալները |ermenihaber.am|

Թուրքիայում կտրուկ ավելացրել են կորոնավիրուսի թեստավորման ծավալները |ermenihaber.am|

ermenihaber.am:  Թուրքիայում օգոստոսի 26-ին նոր տիպի կորոնավիրուսից (Covid-19) մահացել է 20 մարդ։ Այդ մասին «Twitter» միկրոբլոգի իր պաշտոնական էջում հայտնել է Թուրքիայի առողջապահության նախարար Ֆահրեթթին Քոջան։ Վերջինս նշել է, որ 1 օրում անցկացված 100․109 թեստի արդյունքում հաստատվել է կորոնավարակի 1․313 նոր դեպք։ Նույն ժամանակահատվածում գրանցվել է ապաքինման 1002 դեպք: Ըստ պաշտոնական տվյալների` մինչև օրս համավարակից ապաքինվել է 239.797 մարդ, իսկ 841 հիվանդ էլ գտնվում է վերակենդանացման բաժանմունքում։ Թուրքիայում մինչև այժմ ընդհանուր առմամբ արձանագրվել է կորոնավարակի 262․507 և մահվան 6․183 դեպք։ Թեստավորումների թիվը հասել է 6 մլն 621.749-ի։ Նշենք, որ վերջին շաբաթներին Թուրքիայում օրական վարակվածության աճ է գրանցվել, որը պայմանավորված է թեստավորումների քանակի աստիճանական ավելացմամբ։
12:33 - 27 օգոստոսի, 2020
Ռուսաստանը հնարավոր է համարում Թուրքիայի հետ ուղղաթիռների համատեղ արտադրությունը |armtimes.com|

Ռուսաստանը հնարավոր է համարում Թուրքիայի հետ ուղղաթիռների համատեղ արտադրությունը |armtimes.com|

armtimes.com: Ռուսական պետական պաշտպանական արդյունաբերության կազմակերպության՝ «Rostec»-ին կից «Vertolety Rossii» հոլդինգի գլխավոր տնօրեն Անդրեյ Բոգինսկին հայտարարել է, որ իրենք բաց են Թուրքիայի հետ ուղղաթիռների արտադրության հարցով համագործակցելու համար։ Բոգինսկին նախ հիշեցրել է, որ 2019-ին Ռուսաստանը Թուրքիային 3 միավոր Ka-32 բազմաֆունկցիոնալ ուղղաթիռ է մատակարարել, որոնք օգտագործվում են հրդեհաշիջման աշխատանքների համար։ «Մեր ստացած տեղեկությունների համաձայն՝ դրանք բավական բարձր արդյունավետություն են ցույց տալիս։ Սա համագործակցության 1-ին քայլն է։ Ermenihaber-ի փոխանցմամբ՝ ռուս պաշտոնյան ավելացրել է, որ Թուրքիան ու Ռուսաստանը կարող են համագործակցել նաև ուղղաթիռների տեխնոլոգիաների և արտադրության ոլորտում։  «Մենք բաց ենք Թուրքիայի հետ տեխնոլոգիաների ու արտադրության ոլորտում համագործակցության համար։ Խնդիրը կապված է շուկայում տիրող իրավիճակի ու արտադրվող արտադրանքի ապագայի հետ։ Պատրաստ ենք քննարկել այս ոլորտում մեր համագործակցությունը»,- ասել է Բոգինսկին։
11:15 - 27 օգոստոսի, 2020
Էրդողանն ու Թրամփը Արևելյան Միջերկրականում թուրք-հունական լարվածության պատճառով ստեղծված իրավիճակն են քննարկել |tert.am|

Էրդողանն ու Թրամփը Արևելյան Միջերկրականում թուրք-հունական լարվածության պատճառով ստեղծված իրավիճակն են քննարկել |tert.am|

tert.am: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հետ, քննարկվել երկկողմ օրակարգին առնչվող հարցեր և տարածաշրջանային վերջին զարգացումները, մասնավորապես՝ Արևելյան Միջերկրականում թուրք-հունական ընթացիկ լարվածությունը, հաղորդում է ТАСС-ը: Էրդողանը նշել է, որ Թուրքիան չի զբաղվում տարածաշրջանում իրավիճակի ապակայունացմամբ, և որ թուրքական իշխանությունները լարվածությունը թուլացնելու և երկխոսելու ուղղությամբ ջանքեր են գործադրել: Աթենքի և Անկարայի միջև առանց այն էլ լարված հարաբերությունները սրվել են 2020 թվականին` միգրացիոն ճգնաժամի և Էգեյան ու Միջերկրական ծովերում ռեսուրսների արդյունահանման իրավունքների շուրջ վեճերի պատճառով: Թուրքիան Լիբիայի՝ Տրիպոլիում տեղակայված կառավարության հետ նախորդ տարվա վերջին համաձայնագիր էր կնքել, որում երկու երկրների ծովային ջրերի սահմանազատման վերաբերյալ առկա դրույթները, Հունաստանի պնդմամբ, հակասում են իր կազմի մեջ մտնող կղզիների տնտեսական շահերին և զրկում են վերջիններին մայրցամաքային ծանծաղուտից օգտվելու հնարավորությունից:
10:05 - 27 օգոստոսի, 2020
Թուրքիայի ԱԳՆ-ն արձագանքել է ԱՄՆ Պետդեպի հայտարարությանը |ermenihaber.am|

Թուրքիայի ԱԳՆ-ն արձագանքել է ԱՄՆ Պետդեպի հայտարարությանը |ermenihaber.am|

ermenihaber.am: Թուրքիայի արտգործնախարարությունն արձագանքել է «ՀԱՄԱՍ» իսլամիստական շարժման անդամների հետ նախագահ Էրդողանի հանդիպումների վերաբերյալ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի հայտարարությանը:  ԱՄՆ Պետդեպը հայտնել էր, որ Միացյալ Նահանգները բացարձակ չի խրախուսում Ստամբուլում ՀԱՄԱՍ-ի երկու առաջնորդների հետ օգոստոսի 22-ին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի հանդիպումը: Թուրքիայի ԱԳՆ-ի տարածած հայտարարության մեջ էլ մասնավորապես ասվում է. «ԱՄՆ-ն չափն անցնող հայտարարություն է արել մեր նախագահի կողմից ՀԱՄԱՍ-ի առաջնորդներին ընդունելու վերաբերյալ: Այդ հայտարարությունն ամբողջապես մերժում ենք»: Թուրքիան պնդել է, որ քանի դեռ ԱՄՆ-ն «Պաղեստինի օրինական ներկայացուցիչ համարվող ՀԱՄԱՍ-ին ահաբեկչական է որակում,  դա չի խթանելու խաղաղության և կայունության  հաստատմանն ուղղված ջանքերին  տարածաշրջանում։
15:06 - 26 օգոստոսի, 2020
Հունաստանը Իտալիայի, Ֆրանսիայի և Կիպրոսի հետ զորավարժություններ կանցկացնի Արևելյան Միջերկրականում |ermenihaber.am|

Հունաստանը Իտալիայի, Ֆրանսիայի և Կիպրոսի հետ զորավարժություններ կանցկացնի Արևելյան Միջերկրականում |ermenihaber.am|

ermenihaber.am: Միջերկրական ծովի արևելյան հատվածում թուրք-հունական հարաբերություններում առկա լարվածությունը շարունակում է սրվել: Հունաստանի պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է Արևելյան Միջերկրականում Ֆրանսիայի, Կիպրոսի Հանրապետության և Իտալիայի մասնակցությամբ եռօրյա զորավարժություններ անցկացնելու մասին:   Նախօրեին Թուրքիայի պաշտպանական գերատեսչությունը հայտարարել էր իտալական ռազմանավի մասնակցությամբ մեկօրյա ծովային ուսումնավարժանքի անցկացման մասին: Վարժանքներն իրականացվել են Միջերկրականի այն հատվածում, որտեղ Հունաստանի անհամաձայնության պայմաններում սեյսմիկ հետազոտություններ է իրականացնում թուրքական «Oruç Reis» նավը։ Հունաստանի ՊՆ-ի հայտարարության մեջ ասվում է, որ զորավարժություններն անցկացվելու են Կրետե կղզու հարավում: Նշվում է, որ զորավարժություններին մասնակցելու են հունական ուժերին պատկանով F-16 կործանիչներ և ֆրանսիական արտադրության «Dassault Rafale» 4-րդ սերնդի բարելավված աստիճանի բազմաֆունկցիոնալ կործանիչներ, որոնք արդեն իսկ տեղակայվել են Կիպրոսի Հանրապետությունում:   Այդ թեմայով հայտարարություն է տարածել նաև Ֆրանսիայի ԶՈՒ-ն: Ըստ այդմ` Ֆրանսիան զորավարժություններին կմասնակցի 3 կործանիչով և 1 ֆրեգատով։
14:32 - 26 օգոստոսի, 2020
Թուրքիան դառնալու է էներգիա արտադրող երկիր․ Իբրահիմ Քալըն |ermenihaber.am|

Թուրքիան դառնալու է էներգիա արտադրող երկիր․ Իբրահիմ Քալըն |ermenihaber.am|

ermenihaber.am: Թուրքիայի նախագահականի մամուլի խոսնակ Իբրահիմ Քալընը  ամերիկյան «Bloomberg» գործակալությանը տված հարցազրույցում անդրադարձել է Թուրքիայի կողմից Սև ծովում հայտնաբերված գազի պաշարների թեմային:   «Թուրքիան էներգաարտադրող երկիր է դառնալու: Այս նոր ձևաչափը շատ կարևոր է և սա Թուրքիային ռազմավարական դիրքի, հարաբերությունների, տարածաշրջանային և գլոբալ հարաբերությունների առումով այլ հարթություն է տեղափոխում»,-ասել է խոսնակը:  Քալընը նշել է, որ Թուրքիայի կողմից Սև ծովում գազի որոնման աշխատանքները և 320մլրդ խորանարդ մետր գազի պաշարների հայտնաբերումը դեռևս գործի սկիզբն են և հավելել, որ նշյալ շրջանում շարունակելու են հետախուզման և հորատման աշխատանքները:  «Մեր տեխնիկական փորձագետները մեզ ասում են, որ ավելի մեծ ներուժ կա (Սև ծովում գազի պաշարների մասին-խմբ.)»,-հայտնել է նա:
13:41 - 25 օգոստոսի, 2020
Գերմանիան անհանգստացած է Արևելյան Միջերկրականում Թուրքիայի գործողություններից |ermenihaber.am|

Գերմանիան անհանգստացած է Արևելյան Միջերկրականում Թուրքիայի գործողություններից |ermenihaber.am|

ermenihaber.am:  Թուրքիան երկարաձգել է  «Oruç Reis» անվանումով նավով Արևելյան Միջերկրականի ջրերում սեյսմիկ հետազոտություններ իրականացնելու համար հայտարարած NAVTEX (միջազգային զգուշացում որևէ ջրային տարածքում գործողություններ իրականացնելու մասին) ժամկետները։ Այսպիսով օգոստոսի 23-ին ավարտվելիք գործողությունները կշարունակվեն մինչև օգոստոսի 27-ը։  Անկարայի հայտարարությունից հետո միջերկրական ծովում NAVTEX է հայտարարել նաև Հունաստանը։  Այս առիթով Գերմանիան անհանգստություն է հայտնել Անկարայի գործողությունների կապակցությամբ, որոնք վերջին շրջանում Արևելյան Միջերկրականում հույն-թուրքական լարվածության պատճառ են դառնում։ Գերմանիայի արտգործնախարարության խոսնակ Քրիստոֆեր Բուրգերը տարածած հայտարարության մեջ տեղեկացրել է նաև, որ նախարար Հեյկո Մաասը օգոստոսի 25-ին զրույց է ունենալու Արևելյան Միջերկրական թեմայով։  Գերմանիայի կառավարության խոսնակ Շտեֆան Սեյբերտն էլ հայտարարել է, որ Արևելյան Միջերկրականում կայունության կարիք կա և կարևորել է Հունաստանի ու Թուրքիայի հետ Բեռլինի քննարկումների շարունակականությունը։
10:01 - 25 օգոստոսի, 2020