ՀՀ կառավարություն

Կառավարությունը գործադիր իշխանության բարձրագույն մարմինն է: Կառավարությունն իր ծրագրի հիման վրա մշակում եւ իրականացնում է պետության ներքին եւ արտաքին քաղաքականությունը, իրականացնում է պետական կառավարման համակարգի մարմինների ընդհանուր ղեկավարումը: Կառավարության լիազորությունները սահմանվում են Սահմանադրությամբ եւ օրենքներով: Կառավարության իրավասությանն են ենթակա գործադիր իշխանությանը վերաբերող բոլոր այն հարցերը, որոնք վերապահված չեն պետական կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման այլ մարմինների: Կառավարությունը կազմված է վարչապետից, փոխվարչապետներից եւ նախարարներից:

Հանրապետության նախագահը վարչապետ է նշանակում խորհրդարանական մեծամասնության ընտրած թեկնածուին, իսկ փոխվարչապետները եւ նախարարները նշանակվում են Հանրապետության նախագահի կողմից՝ վարչապետի առաջարկությամբ: Այժմ գործում է Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած կառավարությունը։

Պատրաստ եք կրել քաղաքական պատասխանատվությունը, եթե Հայաստանն ընկնի անկայունության մի փուլի մեջ․ Վահրամ Սողոմոնյան

Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու թեմայով խորհրդարանական լսումների հարցուպատասխանի ժամանակ Ֆինանսների փոխնախարար Արման Պողոսյանին հարց ուղղեց «Քաղաքական դիսկուրս» հարթակի անդամ Վահրամ Սողոմոնյանը․ «Մենք մի քանի առիթներով հնարավորություն ունեցել ենք լսել ձեր կարծիքը: Դուք վերջին վեց ամիսների ընթացքում կրկնում եք նույն բացատրությունները, մասնավորապես, համահարթ եկամտահարկի հետ կապված, և կարծում եմ, որ տրամաբանական շղթայում կա սխալ, այսինքն՝ դուք ձեր ելույթի մի մասում ասում եք, որ վերաբաշխումը կարևոր է և աշխատավարձի պրոգրեսիան չի աշխատում, բերում եք իրավիճակի նկարագրությունը և դրանից բխեցնում եք համահարթեցումը: Սա նման է, եթե, օրինակ ասենք՝ մարդիկ կարմիր լույսի տակով անցնում են, չենք կարող նրանց արգելել․ եկեք օրինականացնենք կարմիր լույսի տակով անցնելը։ Այսինքն՝ դուք ընդունում եք, որ պրոգրեսիվը լավ է․ և ձեզ նաև միջազգային կազմակերպություններն են ասում, որ ձեր պրոգրեսիվը չի աշխատում, բայց չի աշխատում, որովհետև դա աշխատավարձի պրոգրեսիա է և եկամուտների պրոգրեսիա չէ։ Արդյո՞ք սա փաստերի ակնհայտ խեղաթյուրում չէ, մեկ, երկրորդը՝ ձեր նշված մեր կոնֆերանսի փորձառությունը, որին դուք ասացիք արձագանքել եք, ես կապ չտեսա, թե դուք ինչպես եք արձագանքել այն բացասական փորձին, որ արձանագրվեց, որ եկամտահարկը բոլոր երկրներում միակ պրոգրեսիվ էլեմենտն է ընդհանրապես հարկային համակարգի մեջ, և եթե հանում ենք մենք, համակարգն ինքնին դառնում է ռեգրեսիվ, ինչպես Վրաստանում ենք տեսնում, և բերում եք նորից Վրաստանի օրինակը, որ նրանց սահմանադրության մեջ գրվածը չեն կարող փոխել միայն շահութահարկի մասով և չեք նշում, որ իրենց երկրում եկամուտների կորուստը կապված է հատկապես եկամտահարկի կորուստի հետ։ Ինչո՞ւ հաշվի չեք առնում անցած տարվա անալիզը՝ հեղափոխությունից հետո ինչ է եղել, քանի որ այս դահլիճում նստած շատ նախկին պատգամավորներ եղել են ներկրողների լոբբիստներ և իրենք ներկրողներ են եղել, այսինքն՝ եղել են կոռուպցիոն էլեմենտներ։ Դուք արդյո՞ք անալիզ արել եք այդ հանգամանքները»։ Անդրադառնալով հարցին՝ Ֆինանսների փոխնախարարն ասաց․ «Անկեղծ ասած տարօրինակ ոչինչ չեմ տեսնում նրա մեջ, որ մենք ամիսներ շարունակ բերում ենք նույն հիմնավորումները, հակառակը՝ տարօրինակ կլիներ, եթե ամեն անգամ հանդիպելուց տարբեր բաներ ասեինք․ գնահատականները թողնում եմ ձեզ։ Այո՛, մենք ունենք հետևողական գիծ, հիմնավորումներ, և շատ նորմալ եմ գնահատում, երբ մշտապես բերում ենք նույն հիմնավորումը։ Այլ բան է, որ դա կարող է ձեզ չգոհացնել։ Առհասարակ, համահարթ կամ պրոգրեսիվ դիսկուրսի հետ կապված դժվար է գտնել դրույքաչափերի մի համակցություն, որը կունենա միայն դրական կողմեր ու ոչ մի բացասական կողմ կամ որը կլուծի հարկման գործիքակազմի առջև դրված բոլոր խնդիրները միաժամանակ ու հաջողությամբ։ Ոչ ոք չի վիճարկում, որ հարկման պրոգրեսիվ համակարգը սոցիալական արդարության, եկամուտների վերաբաշխման տեսանկյունից ավելի ընդունելի է․ սա դասագրքային ճշմարտություն է, սրա դեմ հակափաստարկներ բերելը պարզապես անմտություն կլինի ու անհեռատես ինչ-որ մի գործողություն։ Մենք այլ բան ենք ասում․ մենք ասում ենք՝ այսօրվա ստեղծված իրողություններում ունենք անվանական պրոգրեսիվ համակարգ, որը սակայն պրոգրեսիվություն չի հաղորդում հարկման համակարգին, հետևաբար, ինչո՞ւ պահել այս անվանական պրոգրեսիվ համակարգը գոնե տեսանելի ապագայի համար, եթե այն, չլուծելով պրոգրեսիվ հարկման խնդիրը, իր հետ բերում է նաև այլ խնդիրներ, մասնավորապես, աշխատուժի գծով, ծախսի թանկացման առումով, տնտեսությունը ոչ մրցունակ դարձնելու առումով։ Սա ենք մենք ասում։ Որ ասում եք եկամտային հարկը միակ պրոգրեսիվ էլեմենտն է հարկման համակարգում, ես չեմ կարող համաձայնել դրա հետ՝ հենց պարոն Արեստակեսյանի կողմից բարձրացրած հարցի շրջանակում ես համաձայնեցի առ այն, որ ավելի ճիշտ մոդելը մեր կարծիքով պրոգրեսիվ գույքահարկի մոդելն է և այս ուղղղությամբ մենք շատ առարկայական քայլեր ենք կատարում, ակնկալում ենք, որ մինչև հունիս ամիսը կառավարությունը ԱԺ քննարկմանը կներկայացնի օրենքի նախագիծ, որով առաջարկվելու է հաստատել մեթոդաբանություն, թե ինչպես վերահաշվարկվեն գույքահարկով հարկվող օբյեկտ համավող գույքային միավոր հարկման բազաները այնպես, որ դրանք առավելագույնս մոտարկված լինեն շուկայական արժեքներին և երկրորդ կառավարությունը առաջիկայում կընդունի մի որոշում, որը նոր գոտիականություն կսահմանի գույքային միավորների համար։ Եվ երրորդ հանգուցալուծող քայլը արդեն կլինի հարկային օրենսգրքում փոփոխությունների կատարում, բայց ըստ անհրաժեշտության, այսինքն՝ գույքահարկի մասով չհարկվող երեք միլիոն դրամ շեմի վերանայում կամ դրույքաչափի վերանայում, այնպես, որ բեռի վերաբաշխումը լինի հնարավորինս համարժեք։ Ես խնդրում եմ ձեր վերջին հարցադրումը մի փոքր էլ մանրամասնեք»։ Վահրամ Սողոմոնյանը, արձագանքելով պատասխանին, ասաց․ «Ինձ համար սա, ճիշտն ասած, տեխնիկական և տնտեսագիտական հարց չէ, այլ քաղաքական հարց է վերջին իրադարձությունների համատեքստում, և ես կարծում եմ, որ քաղաքական մեծամասնությունը պետք է շատ լուրջ վերաբերվի և այդ առումով ձեզ ուզում եմ հարցնել՝ արդյո՞ք դուք պատրաստ եք կրել քաղաքական պատասխանատվությունը, եթե հսկայական կորուստներ ունենա մեր բյուջեն և Հայաստանը ընկնի անկայունության մի փուլի մեջ, և այդ կայունարարները, որ ստեղծվում են հենց պրոգրեսիվ հարկի միջոցով վերացված լինեն, և դուք գնաք ԱՄՀ կամ մյուս դոնորների հետ բանակցությունների, և նրանք ասեն ինչու չեք բարձրացնում ձեր հարկերը, բայց դուք արդեն մտել եք անուղղակի հարկեր բարձրացնելու մեջ, բայց դրանք էլ անվերջ չեք կարող բարձրացնել, որովհետև կհանգեցնի հայտնի հետևանքների»։ Արման Պողոսյանը, պատասխանելով հարցադրմանը, ասաց․ «Արժույթի միջազգային հիմնադրամի հայաստանյան ղեկավարը այստեղ է, համաշխարհային բանկից գործընկերները նույնպես այստեղ են։ Մենք գործել ենք շատ թափանցիկ, մեր մտադրությունների մասին հենց սկզբից տեղեկացրել ենք մեր գործընկեր երկրներին և նրանց հետ մեր քննարկումները շատ առողջ մթնոլորտում են ընթացել, և համոզմունք ունեմ առ այն, որ նրանք հասկացել են, թե մենք ինչ նպատակադրում ունենք, այս քաղաքականության արդյունքում ինչ ենք ակնկալում ունենալ։ Այս քաղաքականությունը փաստաթղթավորված է համապատասխան հուշագրերում, որոնք կազմվում են կառավարության և ձեր նշած միջազգային կառույցների միջև և այս առումով ես որևէ խնդիր չեմ տեսնում։ Ինչ վերաբերում է քաղաքական պատասխանատվությանը, ես կարծում եմ, որպեսզի շատ պարզունակ չլինի պատասխանս, երբևէ իմ կարծիքով առիթ չենք տվել առանց քաղաքական պատասխանատվություն ստանձնելու կատարելու գործողություններ, որոնք ենթադրում են քաղաքական պատասխանատվություն։ Իհարկե, ստանձնում ենք այդ պատասխանատվությունը և, իհարկե, գնում ենք գիտակցված գործողությունների, այսինքն ես ցավում եմ, որ կարող է էդպես տպավորություն ձևավորվել, որ մի ամբողջ կառավարություն կարող է հանկարծ չզգալ կամ չգնահատել իր քայլերի տրամաբանված լինելը կամ հնարավոր հետևանքները։ Իհարկե, ստանձնում ենք այդ քաղաքական պատասխանատվությունը»։

08:00 - 30 ապրիլի, 2019

Քարսիթ․ կողմ և դեմ կարծիքներ

Երեկ՝ ապրիլի 11-ին, սահմանվեցին մինչև 7 և 7-ից մինչև 12 տարեկան երեխաների փոխադրման համար, տարիքային առանձնահատկությամբ պայմանավորված, առանձին պահանջներ։ Ըստ այս փոփոխության՝ մինչև 7 տարեկան երեխաների փոխադրումը թեթև մարդատար ավտոմոբիլում և բեռնատար ավտոմոբիլի խցիկում պետք է իրականացվի երեխայի քաշին և հասակին համապատասխանող մանկական պահող համակարգերի, սարքերի (քարսիթ) օգտագործման միջոցով։ 7-ից մինչև 12 տարեկան երեխաների փոխադրումը թեթև մարդատար ավտոմոբիլում և բեռնատար ավտոմոբիլի խցիկում պետք է իրականացվի պահող համակարգերի (քարսիթ) կամ անվտանգության ամրագոտիների օգտագործման միջոցով, իսկ թեթև մարդատար ավտոմոբիլի առջևի նստատեղում՝ միայն պահող համակարգերի օգտագործման միջոցով (մանրամասներն՝ այստեղ) Այս փոփոխությունն, ինչպես բազմիցս նշել է Առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը, միտված է մանկական տրավմաների և մահացության դեպքերի նվազեցմանը։ «Սա ոչ թե քմահաճույք է, այլ պետության պարտականություններից է՝ պաշտպանել իր քաղաքացիներին, այդ թվում ՝ մանկահասակ քաղաքացիներին, անկախ նրանից, թե նրանց ծնողները հասկանում են վտանգը, թե՝ ոչ։ Եթե թողնենք հայեցողությանը, կունենանք այն, ինչ ունենք հիմա։ Այցելեք Երևանի մի քանի հիվանդանոց և տեսեք, թե ճանապարհատրանսպորտային պատահարներից ինչքան տուժած երեխաներ կան»,- հարցազրույցներից մեկի ժամանակ նշել էր Թորոսյանը։ Փոփոխությունը, սակայն, միանշանակ չընդունվեց։ Սոցիալական կայքերում քննարկումներ սկսվեցին՝ դրական ու բացասական արձագանքներով։ Ընդհանուր առմամբ գնահատականները դրական էին, բայց որոշ վերապահումներով։ Փորձենք հասկանալ այս որոշման դրական ու բացասական կողմերը։ Վիճակագրություն Ճանապարհատրանսպորտային պատահարներից երեխաների մահացության ու մանկական տրավմատիզմի հայկական վիճակագրություն, կարծես թե, չկա։ Սակայն կա համաշխարհային վիճակագրություն, որը ներկայացրել էր Առողջապահության նախարարը․ «Մենք անցած տարվանից սկսել ենք հավաքել մանկական տրավմատիզմի և մահացության դեպքերի վիճակագրությունը։ Բայց նույնիսկ, չունենալով ամբողջ հանրապետության թվերը, ունենք համաշխարհային վիճակագրության տվյալները, որ մինչև 4 տարեկան երեխային ճիշտ քարսիթի մեջ դնելն իջեցնում է տրավմատիզմի դեպքերը 50 տոկսով, եթե դա տրված է վարորդի կողքին, իսկ եթե հետևում է՝ 80 տոկոսով»,-ասել էր նա ՝ հավելելով, որ այս հարցում պետք է հետևողական լինել և բացի օրինագծի ընդունումից, պետք է հետևել, որ դրանք պահպանվեն և կիրառվեն։ Պարտադրանք Շատ ծնողներ, չնայած այս որոշումը դրական են գնահատում, բայց դժգոհ են պարտադրանքի տարրից։ Արմանե Մխիթարյանը մինչև 12 տարեկան երկու երեխա ունի։ Կարծում է, որ փոփոխություններն այդ ուղղությամբ դրական են և պետք է հոգալ, որ տաքսիներում էլ լինեն երեխաներին տեղափոխելու անհրաժեշտ սարքերը, բայց պարտադրանքը, կարծում է, այս պահին նպատակահարմար չէ․ պետք է թույլ տան ծնողը իրեն հարմար ժամանակահատվածում գնի երեխային տեղափոխող քարսիթը։ Գին և որակ Համացանցում քարսիթների արժեքն ուսումնասիրելիս պարզվեց, որ գները սկսվում են 7000 դրամից։ Միջին գինը 20-30000 հազար դրամ է, իսկ հայկական էջերում հանդիպած ամենաթանկ մոդելները մոտավորապես 110000 դրամի սահմաններում են։ Անի Անտոնյանի երեխան 1,9 տարեկան է։ Որոշմանը կողմ է․ « Օրինակ տեղ գնալիս երեխաս շատ անհանգիստ է՝ մեկ դռներն է բացում, մեկ՝ լուսամուտը։ Քարսիթի մեջ հանգիստ կնստի»,-ասում է Անին։ Բայց գինը, նրա խոսքով, վիճելի է․ «8000-60000 դրամ արժողությամբ քարսիթներ կան։ Էժանը չես առնի՝ միջինը պիտի առնես, որ գոնե որակ լինի։ Ստացվում է՝ 20000-ից ոչ պակաս։ Իսկ եթե մեկ երեխա չէ, այլ երեք անչափահաս, օրինակ, ահագին գումար է ստացվում»,-շեշտում է նա։ Պարզվում է՝ քարսիթների ընտրությանն էլ պետք է ուշադրություն դարձնել՝ ինչ որակի է, որքանով է համապատախանում երեխային։ Ընտրության հարցում կարևոր է երեխայի քաշը, հասակը և շատ դեպքերում առանց մասնագետների խորհրդատվության շատ դժվար է տեղափոխող համապատասխան սարք ընտրելը։ Ընդ որում, որակական յուրաքանչյուր լրացուցիչ ցուցանիշ ավելացնում է քարսիթի գինը։ Շահավետ բիզնեսի վտանգ Մտավախություն կա, որ իրավական այս փոփոխությունը կարող է սպասարկել քարսիթ ներկրողների շահերը։ Այս խնդրին անդրադարձել էր նաև Առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը՝ նշելով․ «Ջրի վաճառքն էլ է շատ շահավետ բիզնես, բայց շատ կարեւոր է մեր առողջության եւ ընդհանրապես կյանքի համար»: Պարտադրանքի այս ֆոնին վտանգ կա, որ երեխաներին տեղափոխող սարքերի գինը կաճի՝ չնայած այդպիսի միտում դեռևս չի նկատվում։ Անի Անտոնյանը որոշ ժամանակահատված ուսումնասիրել է երկու ընկերությունների քարսիթների գները։ Դրանցից մեկը, ընդհակառակը, իջեցրել է տեղափոխող սարքերի գները՝ զեղչեր սահմանելով։ Մեքենայի տարողունակությունը Միջինում մեքենայում երեք քարսիթ է տեղավորվում։ Այս առումով դժվարություններ են առաջանում երեք և ավելի երեխաներ ունեցող ուղևորների համար։ «Ի՞նչ անել, երբ ունես չորս և ավելի երեխա, այդքան քարսիթ մեքենայում չի տեղավորվի։ Կամ տաքսիներում ո՞նց պիտի լինի։ Տաքսիստը ստիպված պիտի գնի իր մեքենայի համար։ Երեք և ավելի երեխաների ծնողները ծանր վիճակում են հայտնվելու, ստիպված պիտի անընդհատ տուգանվեն»,-ասում է Արմանե Մխիթարյանը։ Տուգանքներ Տրանսպորտային միջոցների վարորդների կողմից մարդկանց փոխադրման կանոնների խախտումների տուգանքները կարգավորվում են «Վարչական իրավախտումների վերաբերյալ» ՀՀ օրենսգրքով: Այս խախտումների համար տույժ է նախատեսվում 124-րդ հոդվածի համաձայն՝ սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկի չափով։ Արմանեն դեմ է համատարած տուգանքներին․ «եթե սկսեն համատարած տուգանել, ոչ մի լավ բան դուրս չի գա։ Մարդիկ հնարավորություն չունեն գնելու տեղափոխող սարքերը՝ մեկը ես, ի վիճակի չեմ գնել հիմա»։ Արմանեն մի քանի տարի ապրել է Ռուսաստանում, հետո վերադարձել Հայաստան։ Նա հիշեց նաև այնտեղի փորձը․ «Մյուս կողմից՝ ՌԴ-ում հենց սկսեցին տուգանել՝ մարդիկ համատարած սկսեցին գնել տեղափոխող սարքերը»։ Քարսիթ՝ առանց պարտադրանքի Նառա Վարդանյանն այն ծնողներից է, որ 2 տարի 11 ամիս առաջ (աղջկա ծնվելուց 2 օր առաջ) արդեն իսկ գնել ու կիրառում է երեխայի համար անհրաժեշտ տեղափոխող սարքը։ Թե ինչու է որոշել քարսիթ գնել, պատասխանում է․ «որովհետև իրավունք չունեմ վտանգելու ուղևորի կանքը, առավել ևս՝ երեխայի: Մենք երկուսով շատ ենք ճամփորդում՝ իր ծնված օրվանից, և քարսիթը առաջնահերթ անհրաժեշտություն էր»։ Նառա Վարդանյանի խոսքով, եթե մարդը մեքենա ունի, հնարավոր չէ՝ գումար չգտնվի քարսիթի համար․ «Այլ հարց է, թե այդ օրենքով ինչպես կկարգավորվի երթուղայիններում և տաքսիներում երեխաների անվտանգությունը, մեկից ավելի երեխա ունեցող ծնողների խնդիրը»,-ընդգծում է Նառան։

12:42 - 12 ապրիլի, 2019