Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան

Թուրքիայի Հանրապետության նախագահն է։

Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ծնվել է 1954 թվականին փետրվարի 26-ին։ 1965 թվականին Էրդողանը ավարտել է Կասըմփաշայ թաղամասի Փիալե տարրական դպրոցը, իսկ 1973 թվականին իմամ հաթիբների կրոնական լիցեյը Ստամբուլում։ 1976 թվականին նա դառնում է Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանի «Ազգային փրկություն» կուսակցության երիտասարդական սկզբնական կազմակերպությոան նախագահը։ Նույն թվականին նա դառնում է նաև Ստամբուլյան մասնաճյուղի նախագահը։

1980 թվականին Էրդողանը աշխատում էր Ստամբուլի տրանսպորտային ընկերություններում։ 1980 թվականի սեպտեմբերի 12-ին երկրում տեղի է ունենում ռազմական հեղաշրջում և բոլոր քաղաքական կուսակցությունները արգելվում են։ Ռազմական հեղաշրջումից հետո Էրդողանը աշխատում է մասնավոր սեկտորում։ 1981 թվականին նա ավարտում է Մարմարայի համալսարանի էկոնոմիկայի և առևտրային գիտությունների բաժինը։ 1984 թվականին Էրդողանը դառնում է «Բարoրություն» կուսակցություն Բեյօղլուի մասնաճյուղի նախագահ, իսկ 1985 թվականին արդեն դառնում է Ստամբուլի մասնաճյուղի նախագահ, ինչպես նաև կուսակցությունը ղեկավարող գերագույն խորհրդի անդամ։ Իր քաղաքական հայացքների վրա մեծ ազդեցություն է ունենում «քաղաքական իսլամի» հիմնադիր Նեջմեթթին Էրբաքանը: Քաղաքական գործունեություն 1994 թվականին նա ընտրվում է Ստամբուլի քաղաքապետ։

1996 թվականին «Բարօրություն» կուսակցությունը մասնակցում է ղեկավարող իսլամական կոալիցիային, սակայն 1997 թվականի ռազմական հեղաշրջումից հետո կուսակցությունը արգելվում է, իսկ Էրդողանը 4 ամսով ազատազրկվում է։ 2001 թվականի հուլիսին Էրդողանը հիմնում է «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը, որը 2002 թվականի նոյեմբերին հաղթում է պառլամենտական ընտրություններում։ Դատվածությունը խանգարում է Էրդողանին վարչապետ դառնալ, սակայն Իրաքի դեմ ռազմական գործողություններ սկսելուց հետո, թուրքական էլիտան, որ ուղղված էր ԱՄՆ-ի կողմը, համաձայնություն է տալիս օրենքենրի փոփոխությանը և թույլ է տալիս Էրդողանին ղեկավարել կաավարությունը։ Թուրքիան որոշում է ընդունում զորքեր մտցնել Իրաքի հյուսիս, որտեղ ապրում էին քրդերը: Էրդողանը կողմնակից էր Թուրքիայի Եվրամիությանը միանալուն։ 2014 թվականից Թուրքիայի նախագահն է: 

Թուրքիայի եւ ԱՄՆ-ի հարաբերությունները Բայդենի օրոք վատացել են. Էրդողան |armenpress.am|

Թուրքիայի եւ ԱՄՆ-ի հարաբերությունները Բայդենի օրոք վատացել են. Էրդողան |armenpress.am|

armenpress.am: ԱՄՆ-ն մեծացրել Է իր ռազմական աջակցությունը Սիրիայի քրդական կազմավորումներին. ավելի վաղ ԱՄՆ-ի ոչ մի ղեկավարի օրոք չի եղել այնքան վատ իրավիճակ, ինչպես ներկայիս նախագահ Ջո Բայդենի օրոք Է: Այդ մասին հայտարարել Է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողա: «Ինչպես պետք Է ՆԱՏՕ-ի երկու երկրները՝ Թուրքիան եւ ԱՄՆ-ը, ունենան բոլորովին այլ հարաբերություններ: ԱՄՆ-ի ոչ մի ղեկավարի օրոք չի եղել այսպիսի (վատ) իրավիճակ: Վաշինգտոնն անհամեմատ ավելի շատ Է ահաբեկիչներին աջակցում տարածաշրջանում»,-Էրդողանն ասել Է լրագրողներին: Ավելի վաղ Անկարան քանիցս Վաշինգտոնին մեղադրել Է Սիրիայի քրդերի ինքնապաշտպանական ուժերին զենք մատակարարելու մեջ, որոնց Անկարայում համարում են, որ կապ ունեն Թուրքիայում արգելված Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության հետ, հաղորդել Է ՌԻԱ Նովոստին:
16:17 - 24 սեպտեմբերի, 2021
Զելենսկին Էրդողանին շնորհակալություն է հայտնել ՄԱԿ-ի ԳՎ ամբիոնից Ղրիմի «բռնակցման» մասին խոսքերի համար և նրան Ուկրաինա հրավիրել |tert.am|

Զելենսկին Էրդողանին շնորհակալություն է հայտնել ՄԱԿ-ի ԳՎ ամբիոնից Ղրիմի «բռնակցման» մասին խոսքերի համար և նրան Ուկրաինա հրավիրել |tert.am|

tert.am: Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին ԱՄՆ-ում Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ հանդիպմանը շնորհակալություն է հայտնել նրան Ղրիմի «բռնակցման» մասին խոսքերի համար, գրում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն՝ մանրամասնելով, որ այս մասին հայտնել է պետության ղեկավարի գրասենյակի մամուլի ծառայությունը: Էրդողանը, ելույթ ունենալով ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովում, ասել է, որ կարևոր է պահպանել Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությունը, ներառյալ «բռնակցված» Ղրիմի տարածքը: Էրդողանը նաև նշել է Ղրիմի թաթարների իրավունքների պաշտպանության համար ավելի մեծ ջանքեր գործադրելու անհրաժեշտությունը:«Ուկրաինայի ղեկավարը շնորհակալություն է հայտնել Թուրքիայի առաջնորդին` Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Ղրիմի բռնակցումը չճանաչելու վերաբերյալ իր հաստատակամ դիրքորոշման համար ... Զելենսկին նշել է ուկրաինա-թուրքական հարաբերությունների ռազմավարական բնույթը և քաղաքական, առևտրատնտեսական, ռազմատեխնիկական և հումանիտար ոլորտներում երկկողմ համագործակցության տեմպերի ամրապնդման կարևորությունը», - հավելել է Ուկրաինայի նախագահի մամուլի ծառայությունը:
12:11 - 22 սեպտեմբերի, 2021
Պեսկովը Պուտին-Էրդողան առաջիկա հանդիպման վերաբերյալ որոշ մանրամասներ է հայտնել |armenpress.am|

Պեսկովը Պուտին-Էրդողան առաջիկա հանդիպման վերաբերյալ որոշ մանրամասներ է հայտնել |armenpress.am|

armenpress.am: Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը որոշ մանրամասներ է հայտնել Պուտին-Էրդողան առաջիկա հանդիպման վերաբերյալ։ Այս մասին հայտնում է ՏԱՍՍ-ը։ «Իսկապես, նախապատրաստվում է Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի աշխատանքային այցը Ռուսաստանի Դաշնություն»,-ասել է նա: Անդրադառնալով նախագահների առաջիկա հանդիպման բովանդակությանը, Պեսկովը նշել է, որ օրակարգը լինելու է շատ լայն։ «Բանակցությունների օրակարգը կլինի ամենալայնը ՝ սկսած երկկողմ հարաբերություններից, և այս հարաբերությունները շատ բազմակողմանի են, նախագահները միշտ այս համատեքստում խոսելու բան ունեն»,-ասել է Պեսկովը: ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակը նշել է, որ հանդիպմանը անդրադարձ կկատարվի նաև Սիրիային և տարածաշրջանային այլ հակամարտություններին։ Տեղեկության համաձայն՝ Պուտին-Էրդողան հանդիպումը կկայանա սեպտեմբերի 29-ին:
18:10 - 21 սեպտեմբերի, 2021
Այս պահի դրությամբ ՀՀ-ի և Թուրքիայի միջեւ որեւէ շփում տեղի չի ունեցել. Մանե Գևորգյան |armenpress.am|

Այս պահի դրությամբ ՀՀ-ի և Թուրքիայի միջեւ որեւէ շփում տեղի չի ունեցել. Մանե Գևորգյան |armenpress.am|

armenpress.am: Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի մամուլի խոսնակ Մանե Գևորգյանն անդրադարձել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի այն հայտարարությանը, թե վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլի միջոցով իրեն հանդիպման առաջարկ է արել: Մանե Գևորգյանը նշում է, որ Թուրքիայի հետ խոսակցության մեկնարկի՝ իր պատկերացումների մասին վարչապետը խոսել է ԱԺ-կառավարություն վերջին հարցուպատասխանի ընթացքում՝ ասելով, որ կարծում է՝ բարձր մակարդակի շփումներին պետք նախորդեն աշխատանքային քննարկումներ, եւ միջազգային գործընկերներին նույնպես այս պատկերացումն է ներկայացնում: Թեմայի վերաբերյալ հարցերին վարչապետի մամուլի խոսնակ Մանե Գևորգյանի պատասխանները. Հարց – Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, թե ՀՀ վարչապետը Վրաստանի վարչապետի միջոցով իրեն հանդիպման առաջարկ է արել, ի՞նչ կասեք այս մասին: Պատասխան – Վարչապետ Փաշինյանն իր բոլոր միջազգային շփումներում գործընկերներին ներկայացնում է կառավարության ծրագրում արձանագրված՝ Հայաստանի եւ տարածաշրջանի համար խաղաղ զարգացման դարաշրջան բացելու տեսլականը եւ արտահայտում է այդ ուղղությամբ ջանքեր գործադրելու Հայաստանի կառավարության պատրաստակամությունը: Թուրքիայի հետ խոսակցության մեկնարկի իր պատկերացումների մասին վարչապետը խոսել է ԱԺ-կառավարություն վերջին հարցուպատասխանի ընթացքում, ասելով, որ կարծում է, որ բարձր մակարդակի շփումներին պետք նախորդեն աշխատանքային քննարկումներ եւ միջազգային գործընկերներին նույնպես այս պատկերացումն է ներկայացնում: Այս պահի դրությամբ Հայաստանի եւ Թուրքիայի պաշտոնյաների միջեւ որեւէ շփում տեղի չի ունեցել, չնայած Հայաստանի կառավարությունը պատրաստ է նման շփումների: Այսպիսի արդյունավետ աշխատանքի պարագայում՝ Հայաստանը պատրաստ կլինի նաեւ բարձր եւ բարձրագույն մակարդակով հանդիպումների: Հարց – Թուրքիայի նախագահը կրկին խոսել է Հայաստանի տարածքով միջանցք բացելու խնդրի մասին, ասելով, որ դա քաղաքական հարց է: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք: Պատասխան - Վարչապետ Փաշինյանը բազմիցս արտահայտվել է այդ կապակցությամբ: Հայաստանը կարեւորում է նոյեմբերի 9-ի եւ հունվարի 11-ի հայտարարություններում արձանագրված պայմանավորվածությունների ճշգրիտ իրագործումը: Կոմունիկացիաների բացումը բացառիկ կարեւոր նշանակություն ունի տարածաշրջանում երկարատեւ խաղաղություն ու կայունություն հաստատելու, տարածաշրջանում ցավալիորեն առկա թշնամանքի մթնոլորտը հաղթահարելու համար եւ Հայաստանը վճռական է այդ ուղղությամբ առաջ շարժվելու և արդյունքներ արձանագրելու գործում: Որոշ հայտարարություններում կոմունիկացիաների վերաբացման թեման վերափոխվում է եւ ստանում տարածաշրջանային մեկուսացման պահպանման տրամաբանություն: Միջանցքների մասին խոսակցությունը հենց այսպիսին է եւ հակասում է տարածաշրջանում խաղաղություն եւ կայունություն հաստատելու, թշնամանքի մթնոլորտը հաղթահարելու տրամաբանությանը: Այն նպատակ ունի ոչ միայն մեկուսացած պահել տարածաշրջանի պետությունները եւ ժողովուրդներին, այլեւ այդ մեկուսացմանը անշրջելի տեսք տալ: Բայց կան նաեւ տարածաշրջանային կոմունիկացիաները բացելու այնպիսի տարբերակներ, որոնք ընդգծում են տարածաշրջանային փոխկապակցվածությունը եւ թշնամության մթնոլորտի քայլ-առ-քայլ հաղթահարման իրական միջոց կարող են դառնալ: Հայաստանի կառավարությունը հենց նման տարբերակի կողմնակից է եւ հենց այդ տարբերակն է նկարագրված նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետում եւ հունվարի 11-ի եռակողմ հայտարարության մեջ: Հարց – Ստեղծված պայմաններով որքանո՞վ եք իրատեսական եւ համարժեք համարում տարածաշրջանի համար խաղաղ զարգացման դարաշրջան բացելու օրակարգը: Պատասխան - Ցավոք, գրեթե ամեն օր տեղի են ունենում իրադարձություններ, որոնց նպատակը խաղաղության օրակարգը դելեգիտիմիզացիայի ենթարկելն է, թշնամության մթնոլորտը ոչ միայն խորացնելը այլեւ այն առավել համակարգված դարձնելը: Այս եւ մյուս քայլերն արվում են ի ցույց դնելու խաղաղության անհնարինությունը մեր տարածաշրջանում, բայց Հայաստանի կառավարությունը հետեւողականորեն առաջ է տանելու այդ օրակարգը՝ մեր տարածաշրջանի համար խաղաղության դարաշրջան բացելու բոլոր հնարավորությունները օգտագործելով եւ նոր հնարավորություններ ստեղծելով: Վարչապետ Փաշինյանը բազմիցս է նշել, որ այս ճանապարհին մեզ ամուր նյարդեր են պետք եւ արագ ու հեշտ լուծումներ գոյություն չունեն:
12:35 - 20 սեպտեմբերի, 2021
Էրդողանի խոսքով` Փաշինյանն իրեն հանդիպելու առաջարկ է արել |azatutyun.am|

Էրդողանի խոսքով` Փաշինյանն իրեն հանդիպելու առաջարկ է արել |azatutyun.am|

azatutyun.am: Թուրքիայի նախագահը հայտարարում է, թե Հայաստանի վարչապետն իրեն հանդիպման առաջարկ է արել։ Ի պատասխան Էրդողանը կրկին խոսել է Զանգեզուրի միջանցքի մասին, ու պնդել՝ հայկական կողմը պետք է հստակ քայլեր ձեռնարկի։ «Տարակուսելի է, որ մի կողմից Փաշինյանը հայտարարում է, թե հայկական կողմը չի քննարկում Նախիջևանի միջանցքի հարցը, մյուս կողմից՝ ինձ հետ հանդիպելու ցանկություն հայտնում։ Եթե ուզում է հանդիպել Թայիփ Էրդողանի հետ, ապա պետք է հստակ քայլեր ձեռնարկվեն»,- այսօր ասել է Թուրքիայի նախագահը Նյու Յորք մեկնելուց առաջ, ուր մասնակցելու է ՄԱԿ-ի հերթական վեհաժողովին։ Հանդիպման առաջարկն իրեն փոխանցվել է Վրաստանի վարչապետի միջոցով, ում Փաշինյանը հանդիպել էր մոտ տասն օր առաջ, երբ պաշտոնական այցով մեկնել էր Վրաստան։ «Եթե նրանք անկեղծ են Վրաստանի վարչապետի միջոցով երկխոսության գնալու ցանկության մեջ և պատրաստ նոր գործընթաց սկսելու ուղղությամբ քայլերի գնալ, մենք էլ ընդառաջ կգնանք և դիվանագիտությանը ընթացք կտանք»,- ասել է Էրդողանը, ընդգծելով, որ գործընթացը պետք է առաջ գնա փոխզիջումների միջոցով։ «Երբ գործի է դրվում դիվանագիտությունը, ինչ-որ բան տալիս ես, ինչ-որ բան՝ ստանում։ Հույս եմ հայտնում, որ այս հարցում ոչ թե բացասական, այլ դրական մոտեցումները կգերակշռեն, և այսպիսով Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խնդիրը կհաղթահարվի միջանցքների բացման շնորհիվ»,- հայտարարել է Թուրքիայի առաջնորդը: Առավել մանրամասն՝ azatutyun.am-ում
16:29 - 19 սեպտեմբերի, 2021
Էրդողանը հայտարարել է թալիբների հետ փոխգործակցության անհրաժեշտության մասին |armenpress.am|

Էրդողանը հայտարարել է թալիբների հետ փոխգործակցության անհրաժեշտության մասին |armenpress.am|

armenpress.am: Թուրքիայի նախագահ Թայիփ Էրդողանը Իտալիայի վարչապետ Մարիո Դրագիի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում քննարկել է Աֆղանստանի իրադրությունը եւ հայտարարել «Թալիբան» շարժման հետ փոխգործակցության անհրաժեշտության մասին, որպեսզի թույլ չտրվի միգրանտների հոսքի աճ: Այդ մասին հաղորդել է Թուրքիայի ղեկավարի վարչակազմը, փոխանցում է ՌԻԱ Նովոստին: «Նախագահ Էրդողանը հայտարարել է «Թալիբան» շարժման հետ փոխգործակցությունը շարունակելու անհրաժեշտության մասին՝ Աֆղանստան հումանիտար օգնություն հասցնելն ապահովելու նպատակով, հակառակ դեպքում պետք է սպասել միգրացիոն ճնշման ուժեղացման»,-ասվում է հաղորդագրության մեջ: Էրդողանը նշել է ամենակարճ ժամկետներում եւ առանց նախնական պայմանների ԵՄ-ի եւ Թուրքիայի միջեւ մաքսային միության նորմացման եւ միգրացիոն համաձայնագրի շուրջ բանակցություններ սկսելու անհրաժեշտությունը, ասվում է հաղորդագրության մեջ: Մեկ ամիս առաջ թալիբներն ակտիվացրեցին հարձակումը կառավարական ուժերի վրա: Օգոստոսի տասնհինգին զինյալները մտել են մայրաքաղաք եւ հաջորդ օրը հայտարարել, որ պատերազմն Աֆղանստանում վերջացել է, եւ պետության կառավարման ձեւը պարզ կդառնա մոտ ժամանակներս: Լույս օգոստոսի 31-ի գիշերը ԱՄՆ-ի զինվորականները լքել են Քաբուլի օդանավակայանը՝ վերջ դնելով ամերիկյան գրեթե 20-ամյա ռազմական ներկայությանը Աֆղանստանում: Սեպտեմբերի 6-ին թալիբները հայտարարել են, որ Փանջշերն աֆղանական 34 նահանգներից վերջինն է, որը մարտերից հետո անցավ իրենց հսկողության ներքո, եւ հաջորդ օրը հայտարարեցին Աֆղանստանի ժամանակավոր կառավարության կազմը: Այն գլխավորելու է Մոհամադ Հասան Ահնուդը, որն ԱԳ նախարարության ղեկավարի աթոռն էր զբաղեցրել «Թալիբան»-ի առաջին կառավարման ժամանակ եւ գտնվում էր ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների ներքո: 
12:36 - 09 սեպտեմբերի, 2021
Թուրքիայի քաղաքականությունը որոշակի փոփոխություն է կրել․ ավելի են սաստկացել Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու գործողությունները եւ գործիքները․ քաղաքագետ

Թուրքիայի քաղաքականությունը որոշակի փոփոխություն է կրել․ ավելի են սաստկացել Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու գործողությունները եւ գործիքները․ քաղաքագետ

Նախորդ շաբաթ կառավարության նիստի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ հրապարակային դրական ազդակներ կան Թուրքիայի կողմից, եւ որ Հայաստանը դրանք կգնահատի եւ դրական ազդակներին դրականով կպատասխանի։ Օգոստոսի 29-ին մամուլում սկսեց շրջանառվել Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հայտարարությունն առ այն, որ Թուրքիան պատրաստ է Հայաստանի հետ հարաբերությունների աստիճանական կարգավորմանը՝ վերջինիս կողմից հաշտեցման հայտարարությունների ֆոնին։ Էրդողանն, ինչպես նախկինում, այս անգամ էլ ակնարկել է իր նախապայմանների, խաղաղության համապարփակ պայմանագրի եւ այլնի մասին։  Փոխանակվող այս դրական համարվող ազդակները տարբեր շրջանակներ համարում եմ նոր հնարավորություն, մյուս կողմից էլ՝ նոր ծուղակ Հայաստանի համար, որին տրվում ՀՀ-ում կառավարող ուժը։ Թեմայի շրջանակներում զրուցել ենք քաղաքագետ Նարեկ Գալստյանի հետ։ Վերջինս եւս որեւէ դրական ազդակ չի տեսնում այս հայտարարություններում՝ մեկնաբանելով, որ ձեւակերպումները, թե պատրաստ են վերականգնել հարաբերութւոնները Հայաստանի հետ, նոր չեն․ Նիկոլ Փաշինյանի ժամանակ էլ, նրանից առաջ էլ՝ Սերժ Սարգսյանի օրոք, նույն Էրդողանը, ինչպես նկատեց մեր զրուցակիցը, միշտ էլ հայտարարել է, որ պատրաստ է ինչ-ինչ պայմաններով հարաբերություններ վերականգնել, Հայաստանն էլ իր հերթին մշատպես նշել է, որ պատրաստ է՝ առանց նախապայմանների։ Եւ շան գլուխը, ինչպես ակնարկեց Գալստյանը, հենց այստեղ է թաղված․ «Նախապայմաններ․ երբ համադրում ենք Թուրքիայի նախագահի մի քանի հայտարարություններ, տեսնում ենք, որ Թուրքիայի ավանադական նախապայմանները՝ Հայաստանի հետ հարաբերությունների նորմալացման վերաբերյալ՝ Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման քաղաքականությունից հրաժարում, Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչում, Թուրքիայի հետ սահմանազատման, սահմանագծման հարցի փակում, Ցեղասպանության արդյունքում տուժածների փոխհատուցման պահանջի հրաժարում եւ այլն, չեն վերացել։ Եթե սրա մեջն ինչ-որ մեկը դրական ազդակ է տեսնում, ապա դրանք եղել են միշտ, երբեւէ չեն վերացել Թուրքիայի քաղաքականությունից։ Իսկ թե ինչ են տեսնում Հայաստանի իշխանությունները, ես չեմ հասկանում»։  Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ դեռ ավելին, Թուրքիայի քաղաքականությունը թե՛ տարածաշրջանում, թե՛ Հայաստանի նկատմամբ որոշակի փոփոխություն է կրել, եւ ավելի են սաստկացել Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու գործողությունները եւ գործիքները։ Նրա խոսքով՝ չպիտի մոռանանք, որ Թուրքիայի բարձրաստիճան պաշտոնյաները պարբերաբար հայտարարում են պատերազմը ավարտված լինելու մասին, խաղաղության ինչ-որ համաձայնագրի ստորագրման մասին, այսինքն՝ այն, ինչ մշտապես պահանջել ու ակնկալել են, այս պահին ձգտում են Հայստանից կորզել նախ հայտարարությունների, ապա իրավական փաստաթղթի տեսքով, որտեղ ամրագրված կլինեն Թուրքիայի նախապայմանները․ «Ուստի, մեղմ ասած, դժվար է այդ հայտարարությունները գնահատել որպես դրական ազդակ։ Իսկ Հայաստանն այսօր որպես վերջին պատերազմում պարտված կողմ, որն ընկել է ցնցումների խոր եւ տեւական մի ժամանակաշրջանի մեջ, ի վիճակի չէ արմատական եւ հեռուն գնացող քայլեր իրականացնել այս պահի իր երկու հարեւանների նկատմամբ։ Այդ ճեղքերի մի մասը Հայաստանը փորձում է լրացնել կամ փակել Ռուսաստանի միջոցով՝ նրան փոխանցելով այդ ոլորտներում հարցերի որոշումը՝ միջնորդություն Ադրբեջանի հետ բանակցություններում, սահմանապահների տեղակայում, համատեղ պաշտպանության համակարգիի ամրապնդում եւ այլն։ Այսինքն՝ անվտանգային նշանակություն ունեցող հարցերը Հայաստանը փոխանցում է Ռուաստանին»,- ասաց մեր զրուցակիցը՝ հավելելով, որ Հայաստանը ՌԴ-ին է փոխանցում արդեն նաեւ նշանակալի չափով հնարավոր կոմունիկացիոն ուղիների վերահսկողության, վերաբացման գործարկման պրոցեսի շուրջ բանակցողի, հետագայում նաեւ դրանց նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնողի գործառություները․ «Այսինքն՝ Հայասատանի ինքնիշխան իրավասությունների տիրույթը բավական նեղացել է, դրան գումարած՝ մեր ներքին կառուցվածքային թուլությունները՝ պետական կառավարման արդյունավետության հետ կապված բացերը, սոցիալ-տնտեսական վիճակը, եւ առաջին հերթին պետական կառավարման արդյունավետության բացակայության խնդիրները հանգեցրել են մի իրավիճակի, որ Հայաստանը չի իրականացրել այն, ինչ պետք է իրականացներ մեկ տարվա ընթացքում»։  Սրա վառ օրինակն, ըստ քաղաքագետի, այն է, որ մենք մինչեւ հիմա Սյունիքում չունենք այլընտրանքային ճանապարհ, իսկ հիմնական ճանապարհի մի հատվածը վերջերս Ադրբեջանը փակել էր․ «Խնդիրը հենց դա է, որ մենք այս տասն ամսվա ընթացքում, որպես պարտված պետություն, պիտի անեինք շատ բաներ, որոնք չենք արել, թե ինչու չենք արել դա այլ քննարկման հարց է, բայց ես որեւիցե արդարացում ուղղակի չեմ գտնում։ Պարտված կողմը, որը չի պատրաստվում ընդհանրապես հանձնվել, պետք է ինչ-որ ձեւ ամրապնդի իր անվտանգությունը՝ կանխելով հետագա գործողույթուններն իր նկատմամբ, իսկ Հայաստանը չի անում այդպիսի գործողություններ, որպեսզի վաղը-մյուս օրը Ադրբեջանը կամ Թուրքիան տասն անգամ մտածեն, նոր ինչ-որ քայլ անեն։ Բոլորովին չի երեւում, որ Հայաստանը փորձում է կանխել հետագա ճնշումներն իր նկատմամբ։ Հակառակը, այսօր բավական շատ են թողնված այնպիսի լուսանցնքեր, որոնց միջոցով այդ երկու պետությունները կարող են ճնշումներ գործադրել մեր նկատմամբ։ Եթե թվարկենք չարված բաները, մի հսկայական ցուցակ կլինի»։  Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի դերին տարածաշրջանում եւ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման հարցում, քաղաքագետը շեշտեց, որ ՌԴ-ն առաջնորդվում է իր շահերով, նա Հայաստանի շահերը կարող է ներկայացնել մի պարագայում, երբ դրանք չեն հակասի իր շահերին։ Իսկ այստեղ, Գալստյանի դիտարկմամբ, խնդիր է առաջանոմ՝ մենք ի՞նչ ենք պատվիրակել Ռուսաստանին, ի՞նչ հարցերում վերջանական որոշում կայացնելու կամ որոշիչ ձայն ունենալու ինչ իրավասություններ ենք տվել․ «Ռուասատանի հետ, անշուշտ, տարածաշրջանի պետությունները չեն կարող չբանակցել, նա տարաշարջանի ամենաազդեցիկ դերակատարն է, թեեւ վաղուց արդեն միակը չէ։ ՌԴ-ն այս պահին իրականացնում է վերադիրքավորում, նրա դիրքերն այն չեն, ինչ մենք պատկերացնում ենք։ Այն հանգամանքը, որ Թուրքիան արդեն իսկ լեգիտիմ ներկայացված է Սդրբեջանում, այն հանգամանքը, որ Թուրքիան արդեն առաջ է մղում Հարավային Կովկասով կասպյան պետություններ դուրս գալու իր բացահայտ ծրագիրը, սա խոսում է այն մասին, որ Թուրքիան ՌԴ-ի հետ ինչ-որ պայմանավորվածություններ ունի, ունի նաեւ Ադրբեջանի հետ։ ՌԴ-ն հեգեմոն չէ, որ ինչ ասի, նրանք այնպես էլ անեն, նա ստիպված է մանեւրել, զիջել ինչ-որ տեղ, որպեսզի հետագայում ինչ-որ բան ստանա։ ՌԴ-ի հետ հաշվի նստում են, ՌԴ-ն եւս հաշվի է նստում եւ Ադրբեջանի հետ, որի կշիռը բարձրացել է, եւ Թուրքիայի հետ, որի հետ ՌԴ-ն հակամարտային համագործակցության մեջ է․ մի կողմից նրանց մոտ կա տարածաշրջանում դերի բարձրացման մրցակցություն կա, մյուս կողմից նաեւ համագործակցություն, որովհետեւ Թուրքիան ՌԴ-ի համար տնտեսական կարեւոր գործընկեր է»։ Գալստյանի խոսքով՝ քանի դեռ Թուրքիան «արեւմուտք» չէ, ՌԴ-ն կձգտի նրան իրեն ավելի մոտ պահել, եւ ամեն ինչ կանի, որ Թուրքիան հնարավորինս հեռու մնա արեւմուտքից, «Այս խաղը միշտ է եղել, մենք մտածել ենք, որ ՌԴ-ն մեր դաշնակիցն է, նա երբեք մեզ չի անտեսի, բայց ՌԴ ոչ թե մեզ, այլ իր շահերը չի անտեսի»։ Թուրքիայի նախապայմանների համատեքստում անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանի դեմարկացիայի եւ դելիմիտացիայի թեմային՝ Նարեկ Գալստյանը նկատեց՝ սահմանազատման հարցը սկսված է, թեեւ դեռեւս ոչ փաստաթղթավորված։ Այն, մեր զրուցակցի խոսքով, սկսվել է մայիսի 12-ին, երբ Ադրբեջանը ներխուժեց ՀՀ տարածք․ «Փաստաթղթով ամրագրման մասը դեռեւս անորոշ է, կան, հավանաբար բանավոր պայմանավորվածություններ ինչ-որ հավածների վերաբերյալ, բայց դրանք վերջնականորեն պետք է ամրագրվեն միջպետական պայմանագրի տեսքով, որտեղ հստակ պետք է նշված լինի, թե որ բարձունքից որը, որ ձորակով սահման կանցնի, որտեղ են տեղակայվելու սահմանապահները եւ այլն, բայց գործընթացը սկսված է, հնարավոր չէ՝ չլինի։ Եթե չլիներ, այսպիսի իրավիճակ չէր լինի։ Նաեւ Նիկոլ Փաշինյանն իր վերջին հայտարարության մեջ գյուղերի ադրբեջանական անուններ տվեց՝ ցույց տալով, որ ճանաչում է այդ տարածքների պատկանելությունը, հետո ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Էդուարդ Աղաջանյանն ասաց, որ, այդ արտահայտությունները գործածելով, Փաշինյանը հասկացնել տվեց, որ Ադրբեջանը ներխուժել է ոչ թե ՀՀ տարածք, այլ փակել է իր տարածքով անցնող ճանապարհի հատվածը։ Հետեւաբար, արդեն այդ հատվածի սահմանազատման հարցը որոշակիացված է, Հայաստանն ընդունում է, որ այդ հատվածը պատկանում է Ադրբեջանին»։ Ի դեպ՝ կառավարություն կատարած մեր գրավոր հարցերին, թե արդյոք սկսվե՞լ են հայ-ադրբեջանական սահմանի դեմարկացիան եւ դելիմիտացիան, եւ եթե այո, ապա ինչ կառույցների մասնակցությամբ, ինչ կարգով են ընթանում, գործադիրից պատասխանել են, որ սահմանագծման ու սահմանազատման աշխատանքներ չեն ընթանում։ Իսկ այս պահին, քաղաքագետի համոզմամբ, մենք ունենք ե՛ւ ներքին, ե՛ւ արտաքին զուգահեռ հրատապ խնդիրներ․ առաջինն, իհարկե, սահմանազատման խնդիրն է, որին Գալստյանը ոչ պակաս համարժեք է համարում նաեւ Արցախյան հիմնախնդիրը։ Այստեղ, սակայն, նա չի տեսնում հստակ դիրքորոշում, ձեւաերպումներ, թե ինչպես է ՀՀ գործող կառավարությունը պատկերացնում այդ հիմնախնդրի կարգավորումը․ «Այո, հայտարարություններ լինում են, որ պետք է բանակցային պրոցեսը շարունակի եւ այլն, բայց մնացյալ հարցերում հստակություն չկա, չի նշվում, թե որ տարածքներն է ՀՀ-ն ճանաչում որպես Արցախի մաս, ինչու, օրինակ, չի խոսվում, որ Հադրութն ու Շուշին օկուպացված են․ ասում են՝ չենք ասում, որ պրոցեսը չվատթարանա, բայց սրանից էլ վատթար էլ ի՞նչ պետք է լինի»։ Հարցերի մի փունջ էլ, Գալստյանի կարծիքով, վերաբերում է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների մոտեցումներին․ ի վերջո ինչպե՞ս է պատկերացնում ՀՀ-ն Թուրքիայի հետ հետագա հարաբերությունները․ «Այո, մենք պետք է Թուրքիայի հետ կարողանանք ինչ-որ հարցերով լեզու գտնել, բայց դա մենք վաղուց պետք է անեինք, որպեսզի այսպիսի փակուղում չհայտնվեինք։ Բայց չենք արել, հիմա հարց է՝ ինչպես են պատրաստվում։ Լինում են դեպքեր, երբ կարճաժամկետ օգուտը երկարաժամկետ կտրվածքով վերածվում է մեծ վնասի, դա էլ պետք է հստակ հաշվի առնել, դա կապված է նաեւ կոմունիկացիոն ուղիների հետ՝ որտեղով կանցնեն, ինչ բնույթ կունենան, ինչպիսի իրավական կարգավիճակ կունենան, եւ այլն, այդ հարցերն այսօր հստակեցված չեն»։ Հայարփի Բաղդասարյան
21:31 - 31 օգոստոսի, 2021
Անկարան պատրաստ է կարգավորել հարաբերությունները Երևանի հետ` բարիդրացիության և միմյանց տարածքային ամբողջականության ճանաչման հիման վրա |azatutyun.am|

Անկարան պատրաստ է կարգավորել հարաբերությունները Երևանի հետ` բարիդրացիության և միմյանց տարածքային ամբողջականության ճանաչման հիման վրա |azatutyun.am|

azatutyun.am: Թուրքիայի նախագահը հայտարարում է, թե Անկարան պատրաստ է կարգավորել հարաբերությունները Երևանի հետ` բարիդրացիության և միմյանց տարածքային ամբողջականության ճանաչման հիման վրա: Ռեջեփ Էրդողանն այս մասին ասել է այսօր Չեռնոգորիայում, երբ լրագրողը հետաքրքրվել է` ինչպես է Անկարան արձագանքում Հայաստանի վարչապետի վերջին հայտարարությանը, թե Երևանը դրական ազդակներ է ստացել Թուրքիայից և համապատասխանաբար կարձագանքի: Ի պատասխան` Էրդողանը հույս է հայտնել, թե Հայաստանի նոր կառավարության գործունեությունն օգտակար կլինի տարածաշրջանի համար: «Մեր տարածաշրջանում նոր, կառուցողական մոտեցումների կարիք կա: Չնայած կարծիքների և ակնկալիքների տարբերություններ կան, բայց վստահության հիման վրա բարիդրացիական հարաբերություններ զարգացնելու անկեղծ ջանքերի գործադրումը պատասխանատու մոտեցում կլինի` հիմնված միմյանց տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության ճանաչման վրա», - ասել է Էրդողանը: Նշելով, որ նորագույն պատմությունը չպետք է թշնամանքի աղբյուր լինի, և որ պետք է կառուցողական քայլեր ձեռնարկվեն կայուն խաղաղության և համակեցության համար, Էրդողանն ասել է. «Եթե Երևանը պատրաստ է շարժվել այդ ուղղությամբ, Անկարան կարող է սկսել աշխատանքը Հայաստանի հետ հարաբերությունների աստիճանական կարգավորման ուղղությամբ: Ժամանակն է կայունությունը և խաղաղությունը դարձնել մշտական, և պայմաններ ստեղծել տնտեսական զարգացման և տարածաշրջանային համագործակցության համար»: Էրդողանն ընդգծել է, որ նման դիրքորոշում ունի նաև Ադրբեջանը, ու պնդել, թե Բաքուն առաջարկել է Հայաստանի հետ բանակցություններ սկսել համապարփակ խաղաղության համաձայնագրի համար: «Ինչպես և համաձայնեցվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9 -ի եռակողմ հայտարարությամբ, ամբողջ տարածաշրջանը բացելով` նոր հնարավորություններ կառաջանան, որոնք կփոխեն Հարավային Կովկասը: Մենք պատրաստ ենք աշխատել բոլոր այն կողմերի հետ, ովքեր ցանկանում են օգտագործել այս պատմական հնարավորությունը»: Թուրքիայի նախագահը միաժամանակ կրկնել է ղարաբաղյան վերջին պատերազմից հետո շրջանառության մեջ դրված իր առաջարկը` տարածաշրջանում վեցակողմ հարթակ ստեղծելու վերաբերյալ` Հարավային Կովկասի երեք երկրների, ինչպես նաև Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի մասնակցությամբ: Վրաստանը հրապարակավ հրաժարվել է այս նախաձեռնությունից` Ռուսաստանի հետ ունեցած դիմակայության պատճառով: Էրդողանն այսօր պնդել է` կարող են և առանց Վրաստանի մասնակցության համագործակցել. «5 կամ 6 երկրների հարթակի առաջարկը սեղանին է` Թուրքիան, Ադրբեջանը, Ռուսաստանը, Իրանը և Հայաստանը: Եթե այս հարթակը ընդունվի որպես այդպիսին, ես կարծում եմ, որ տարածաշրջանում լարվածությունը շատ կնվազի»։ Թուրքիայի նախագահը հատուկ շեշտել է, որ այս հարցը քննարկել է և համաձայնեցրել է ոչ միայն Ադրբեջանի նախագահի, այլև Ռուսաստանի ղեկավար Վլադիմիր Պուտինի հետ։ «Իրանում նոր նախագահ է եկել իշխանության, նրա հետ էլ կքննարկենք», - ասել է Էրդողանը։
10:20 - 30 օգոստոսի, 2021
Ֆրանսիան Կիպրոսի վերաբերյալ Էրդողանի հայտարարությունները սադրանք է որակում |armenpress.am|

Ֆրանսիան Կիպրոսի վերաբերյալ Էրդողանի հայտարարությունները սադրանք է որակում |armenpress.am|

armenpress.am: Ֆրանսիան դատապարտել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի՝ Հյուսիսային Կիպրոսի ինքնահռչակ թուրքական հանրապետություն կատարած այցի ընթացքում արած հայտարարությունները: Այս մասին հայտարարություն է տարածել Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարությունը: «Ֆրանսիան խորապես ցավում է այն միակողմանի քայլի համար, որը համաձայնեցված չէր և համարվում է սադրանք»,- ասվում է ԱԳՆ հայտարարության մեջ: Նշվում է, որ նման հայտարարությունները խաթարում են վստահության վերականգնման գործընթացը, որն անհրաժեշտ է կիպրական հարցի արդար ու տևական լուծման նպատակով բանակցությունների վերսկսման համար: Իր այցի շրջանակում Էրդողանը պաշտպանել էր երկու պետության՝ Կիպրոսի Հանրապետության և Հյուսիսային Կիպրոսի ինքնահռչակ թուրքական հանրապետության գոյության գաղափարը՝ որպես կիպրական հարցի լուծում: Նա նաև ողջունել էր թուրքական կողմից օկուպացված Կիպրոսի հյուսիսային հատվածում Վարոշա քաղաքի վերաբացման մասին որոշումը:
22:33 - 21 հուլիսի, 2021
Էրդողանն առանց Թուրքիայի համաձայնության անհնար է համարում Կիպրոսի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին |armenpress.am|

Էրդողանն առանց Թուրքիայի համաձայնության անհնար է համարում Կիպրոսի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին |armenpress.am|

armenpress.am: Առանց Թուրքիայի համաձայնության Կիպրոսի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին անհնար է: Այս մասին հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը՝ Հյուսիսային Կիպրոսի ինքնահռչակ թուրքական հանրապետություն կատարած այցից հետո լրագրողների հետ հանդիպմանը:  «ՆԱՏՕ-ի փաստաթղթերն ուսումնասիրելիս պարզ է դառնում, որ քանի դեռ մենք դրական պատասխան չենք տվել, Հարավային Կիպրոսի՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ դառնալը որևէ պարագայում հնարավոր չէ: Դա հնարավոր դարձրին Հունաստանի պարագայում, սակայն այս պահին նման բան չի կարող քննարկվել: Քանի որ այժմ Թուրքիայում այնպիսի կառավարություն չկա, ինչպիսին կար, երբ Հունաստանը դարձրին ՆԱՏՕ-ի անդամ: Այժմ կանք մենք: Քանի մենք կանք, Հարավային Կիպրոսը ոչ մի պարագայում չեն կարող ընդունել, չեն կարող Թուրքիան շրջանցել»,- Էրդողանի խոսքերը փոխանցում է Kibris Online-ը:
20:53 - 21 հուլիսի, 2021