Արցախ

Արցախի Հանրապետություն կամ Լեռնային Ղարաբաղ․ 1991թ․ սեպտեմբերի 2-ին անկախացած հանրապետություն։ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հետո Արցախում տեղակայվել են ՌԴ խաղաղապահ ուժերը։ Ներկայումս Արցախի վերահսկողության տակ է նախկին Խորհրդային Միության կազմի մեջ մտնող Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզը՝ բացառությամբ Հադրութի շրջանի և Շուշիի շրջանի Շուշի և Քարին տակ բնակավայրերի։

Մայրաքաղաքը Ստեփանակերտն է։ Գործող նախագահը Արայիկ Հարությունյանն է։

Արցախի Հանրապետության անկախությունը դեռեւս չի ճանաչել ՄԱԿ անդամ որեւէ պետություն։

Փաշինյանի կողմից Արցախի հայության ցեղասպանությանը մասնակից լինելու հրապարակային խոստովանության պարագայում զավեշտալի են հայության կողմից այդ փաստի հրապարակային արձանագրումները լռեցնելու՝ ռեժիմի փորձերը․ ԱԺԲ

Ազգային-Ժողովրդավարական Բևեռի խորհուրդը հայտարարություն է տարածել՝ նշելով, որ խստորեն դատապարտում է Նիկոլ Փաշինյանի թուրք-ռուսական կոլաբորացիոն կառավարության կողմից ժողովրդավարության շղարշի ներքո ավտորիտար ռեժիմներին բնորոշ իրավապահ և դատաիրավական համակարգերի գործիքակազմով սեփական հակահայ քաղաքականության դեմ ՝ Սահմանադրությամբ և մարդու իրավունքներից բխող հրապարակային դիմադրության գործողությունները լռեցնելու և կասեցնելու փորձերը։ «Վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում ԱԺԲ-ի մի շարք գաղափարակիցներ հրավիրվել են Քննչական Կոմիտե, որպես վկա, ՀՀ-ը քրեական օրենսգրքի 329-ի հոդվածով հարուցված քրեական գործի շրջանակներում։ Հոդված 329. Ատելություն, խտրականություն, անհանդուրժողականություն կամ թշնամանք հրահրելուն կամ քարոզելուն ուղղված հրապարակային խոսքը, ինչպես նաև այդ նպատակով նյութեր կամ առարկաներ տարածելը «Հրավիրվածների» թվում են՝ Հասմիկ Պետրոսյանը, Լաուրա Պապիկյանը, Վախա Պետրոսյանը, Վահագն Ավագյանը, Գևորգ Սաֆարյանը, Վահագն Ղումաշյանը, Գառնիկ Եսայանը, Հայկ Հակոբյանը, Հենրիկ Ավագյանը, Հայկ Ասլանյանը, Գևորգ Մուրադյանը, Վահան Ասատրյանը և Հերմինե Մկրտչյանը (ամենայն հավանականությամբ սա ամբողջական ցանկը չէ, քանի որ ծանուցումները գալիս են տարբեր օրերի)։ Քրգործը վերաբերում է 2024թ․-ի ապրիլի 24-ին վարչապետի աթոռը զբաղեցնողի կնոջ հետ Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրում տեղի ունեցած միջադեպին, որի ընթացքում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը հարգելու եկած հարյուրավոր քաղաքացիներ Նիկոլ Փաշինյանին անվանել էին ցեղասպան և դավաճան։ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից Արցախի հայության ցեղասպանությանը մասնակից լինելու հրապարակային խոստովանության պարագայում ոչ միայն անօրինական, այլև զավեշտալի են հայության կողմից այդ փաստի հրապարակային արձանագրումները լռեցնելու ռեժիմի փորձերը։ Որևէ ավտորիտար ռեժիմ չի կարողացել ռեպրեսիվ ապարատի վրա հենվելով տևական ժամանակ պահպանել սեփական իշխանությունը և Փաշինյանի հակահայ կառավարությունը բացառություն չի լինելու։ Էլ ավելի զավեշտալի վիճակում են այսպես կոչված իրավապահ մարմինները, որոնք փաստորեն 8 ամսվա ընթացքում ԱԺԲ-ի մեկ այլ գաղափարակցի՝ Տիգրան Դերմոյանին, նույն միջադեպի հետևանքով մեղադրանք առաջադրելով և գործը դատարան ուղարկելով՝ որևէ ապացույց չեն ներկայացրել նրա կողմից որևէ հանցանքի կատարման վերաբերյալ։ Քրեական գործը ենթադրում է «մի խումբ անձանց կողմից նախնական համաձայնությամբ» կատարված արարք (հոդված 329, կետ 1), սակայն 8 ամսվա ընթացքում միջադեպի հարյուրավոր մասնակիցների պարագայում որևէ ապացույց առկա չէ նախնական համաձայնությամբ որևէ գործողության մասին։ Ավելին, 2024թ-ի ապրիլի 23-ին Ազգային-Ժողովրդավարական Բևեռը հրապարակային հայտարարել էր ապրիլ 24-ի հիշատակի միջոցառման մասնակցության ժամը և ուղիղ եթերով հեռարձակել է իր մասնակցությամբ երթը, և Նիկոլ Փաշինյանի ռեժիմը Աննա Հակոբյանի կողմից հուշահամալիր այցելության ժամը րոպեի ճշտությամբ համապատասխանեցրել է Բևեռի այցելության ժամին։ Հետևաբար, եթե առկա է կազմակերպված գործողություն, ապա առկա է բացառապես Նիկոլ Փաշինյանի ռեժիմի կողմից (անձամբ Փաշինյանն այցելել է առավոտյան վաղ ժամի, երբ մյուս քաղաքացիների մուտքն արգելված էր), իսկ թե ինչու, պարտավոր է պատասխանել ռեժիմը։ Ազգային-Ժողովրդավարական Բևեռի խորհուրդը հրավիրում է մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող միջազգային կազմակերպությունների ուշադրությունը Բևեռի նկատմամբ վարվող ճնշումների և Հայաստանում խոսքի ազատության իրավունքից բխող Սահմանադրական ազատությունների համակարգային ոտնահարումների փաստերի վրա։ Նիկոլ Փաշինյանը հայ ժողովրդի ցեղասպան է և դավաճան, սա ոչ միայն հայ ժողովրդի գերակշիռ մասի համոզմունքն է ու պատմական փաստ, այլ նաև հրապարակային խոստովանվել է իր իսկ կողմից։ Նա պետք է համակերպվի այդ գնահատականի հետ և պատրաստվի անխուսափելի պատասխանատվության», - նշված է հայտարարության մեջ։

14:32 - 21 հունվարի, 2025

Հայաստանի իշխանություններն ակնհայտորեն բացարձակ անտարբեր են Արցախի ղեկավարների ճակատագրի վերաբերյալ․ ՀԱԿ

Արցախի Հանրապետության ղեկավարների նկատմամբ Ադրբեջանում սկսված «դատավարությունների» վերաբերյալ Հայ Ազգային Կոնգրեսը հայտարարում է. 1. Մենք մեր անվերապահ աջակցությունն ենք հայտնում Արցախի նախկին ղեկավարներ՝ նախագահներ Արկադի Ղուկասյանին, Բակո Սահակյանին, Արայիկ Հարությունյանին, Ազգային Ժողովի նախագահ Դավիթ Իշխանյանին, պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանին, պաշտպանության բանակի հրամանատար Լեւոն Մնացականյանին, տեղակալ Դավիթ Մանուկյանին, արտգործնախարար Դավիթ Բաբայանին եւ ապօրինաբար գերեվարված եւ Ադրբեջանում որպես պատանդ պահվող մեր մյուս հայրենակիցներին, որոնք ընդամենը Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը իրագործելու համար Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից ենթարկվում են դաժան հալածանքների եւ կտտանքների։ 2. Ադրբեջանի կազմից դուրս սեփական ժողովրդի ինքնորոշման հիմնարար իրավունքը իրագործելու օրինական գործընթացը սկսվել էր եւ հետեւողականորեն շարունակվեց հենց այն պատճառով, որ Ադրբեջանի Հանրապետությունը սիստեմատիկորեն ոտնահարում էր Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի եւ նրա բնակչության կյանքի, ազատության, ժողովրդավարության իրավունքները, ծավալելով պետականորեն կազմակերպված զանգվածային բռնություններ, ինչպես նաեւ անցկացնելով բիրտ ռազմական գործողություններ ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլ նաեւ Ադրբեջանի ամբողջ տարածքում ապրող հայ բնակչության դեմ (1988 փետրվարին Սումգայիթում, նոյեմբերին Կիրովաբադում, Խանլարում, Շամխորում, 1990-ի հունվարին Բաքվում, 1991-ին «Կոլցո» օպերացիայի ժամանակ Լեռնային Ղարաբաղի թվով 24 բնակավայրերում, 1992-ին Շահումյանի եւ Լեռնյաին Ղարաբաղի Մարդակերտի եւ Մարտունու շրջաններում)։ 3. Արցախի ղեկավարները ապօրինաբար, միջազգային նորմերի եւ Ադրբեջանի կողմից ստանձնած պարտավորությունների կոպտագույն ոտնահարումով, գերեվարվել են Ադրբեջանի կողմից 2023 թվականի սեպտեմբերին, ճիշտ այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանը, ոտնահարելով ԵԱՀԿ հովանու ներքո բանակցություններում ձեռք բերված բոլոր պայմանավորվածությունները եւ 2020 նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը, իրագործում էր հայ ժողովրդի նկատմամբ իր ամենամեծ ռազմական հանցագործություններից մեկը՝ հազարամյակների պատմություն ունեցող արցխահայության նկատմամբ էթնիկ զտումն ու ցեղասպանությունը։ 4. Նման վարքագիծ ցուցաբերած, համակարգային հայատյացությունը պետական գաղափարախոսություն հռչակած, սեփական քաղաքացիներին անգամ հալածող եւ նրանց ժողովրդավարական իրավունքները զանգվածաբար ոտնահարող, միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների գնահատմամբ ավելի քան 200 քաղբանտարկյալ ունեցող ադրբեջանական պետության կողմից ձեռնարկված այս դատաստանը ծաղր է արդարադատության նկատմամբ, որը զուրկ է որեւէ լեգիտիմությունից։ Ադրբեջանում գործող իրավապահ մարմինները եւ դատարաններն ընդամենը իշխանության կողմից բռնաճնշումների իրականացման գործիքներ են, որոնք կեղծիքների, բռնությունների, կտտանքների, նենգասպառնալիքների եւ տարատեսակ այլ ապօրինությունների միջոցով պատրաստակամ են կորզելու իշխանությունների պատվիրած ցանկացած արդյունք, հետեւաբար այդ դատավարություններում ներկայացված որեւէ «փաստաթուղթ» կամ «ցուցմունք», ինչպես նաեւ «դատական» մարմնի որեւէ եզրակացություն, ունենալու են զրոյական վստահելիություն եւ օրինականություն։ 5. Դատապարտում ենք Հայաստանի հանրային դեբատում հնչող որեւէ մեղադրանք կամ քննադատություն, ուղղված «դատավարական» այս ներկայացման պայմաններում Ադրբեջանի ձեռքում պատանդ դարձած եւ խոշտանգման ենթարկվող մեր հայրենակիցների վարքի դեմ։ Մեզ բացարձակ չպետք է հետաքրքրի, թե ինչ են իրենք ասում անմարդկային ճնշման ներքո, այլ միայն նրանց կյանքը, առողջությունը եւ ապահով վերադարձը հայրենիք։ 6. Անընդունելի է ԵԱՀԿ-ի Մինսկի Խմբի համանախագահ երկրների՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների, Ֆրանսիայի եւ Ռուսաստանի լռությունը եւ անգործությունը Լեռնային Ղարաբաղի գերեվարված ղեկավարների ճակատագրի հանդեպ։ Նրանք առաջինը պետք է պահանջեին այն մարդկանց ազատությունը, որոնց նրանք ԵԱՀԿ-ի 1992 թվականի Հելսինկյան հանդիպումից ի վեր կայացած բոլոր բանակցություններում ճանաչել են որպես լեգիտիմ գործընկերներ եւ երկխոսություն վարել նրանց հետ միջազգային հանրությունը ներկայացնող մարմինների անունից։ 7. Առավել անընդունելի է, սակայն, Հայաստանի իշխանությունների ակնհայտ եւ բացարձակ անտարբերությունը Արցախի գերեվարված ղեկավարների ճակատագրի վերաբերյալ։ Հայաստանը պարտավոր է հրապարակայնորեն բարձրացնել իր ձայնը ի նրանց պաշտպանություն, նրանց ազատման հարցը դարձնել հայ-ադրբեջնական հաշտեցման եւ խաղաղության հաստատման օրակարգի պարտադիր պահանջներից մեկը։ Հայաստանի իշխանությունները այդ հարցով պետք է դիմեն միջազգային հանրությանը, Մինսկի Խմբի երկրներին, ինչպես նաեւ բարձրացնեն այս հարցը ՄԱԿ-ում, ԵԱՀԿ-ում, Եվրոպայի Խորհրդում եւ Եվրոպական խորհրդարանում, հատկապես ի ցույց դնելով Մարդու իրավունքների Եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածով երաշխավորված արդար դատաքննության անբեկանելի իրավունքի բացահայտ ոտնահարումը Ադրբեջանի կողմից։

19:33 - 19 հունվարի, 2025