Բրիտանական «The Telegraph»-ը և «Reuters» գործակալությունը հրապարակել են խաղաղության եվրոպական ծրագիրը, որը՝ որպես ամերիկյան ծրագրի այլընտրանք, պատրաստել են Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիան և Գերմանիան:
Միաժամանակ նշենք, որ երեկ՝ նոյեմբերի 23-ին, Ժնևում ԱՄՆ-Ուկրաինա բանակցությունների արդյունքում կողմերը պատրաստել են «խաղաղության թարմացված և լրամշակված աշխատանքային փաստաթուղթ»։ Սպիտակ տունը հայտարարությամբ նշել է, որ խաղաղության պլանի նոր տարբերակը ներառում է «անվտանգության ուժեղացված երաշխիքներ», իսկ ուկրաինական պատվիրակությունը հայտարարել է, որ այն «արտացոլում է Կիևի ազգային շահերը»։
Խաղաղության եվրոպական ծրագիրը կազմվել է ամերիկյան ծրագրի հիմքի վրա, սակայն որոշ կետեր էականորեն տարբերվում են: Հիմնական տարբերություններից մեկը ուկրաինական ԶՈՒ թվի չափն է: Բացի այդ՝ եվրոպական ծրագիրը չի արգելում Ուկրաինային մտնել ՆԱՏՕ-ի կազմ (նախատեսվում է, որ վերջնական որոշումը կկայացվի «դաշինքի ներսում կոնսենսուսի» դեպքում), ինչպես նաև որ ռուսական ակտիվները կմնան սառեցված, մինչև Ռուսաստանը չփոխհատուցի պատերազմի հետևանքով հասցված վնասը:
«Մեդուզա»-ն ներկայացրել է փաստաթղթի տեքստը՝ աննշան կրճատումներով:
Խաղաղության եվրոպական ծրագիրը՝ ամբողջությամբ.
- Ուկրաինայի ինքնիշխանությունը պետք է հաստատվի:
- Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և ՆԱՏՕ-ի միջև ձեռք կբերվի չհարձակման ամբողջական և համապարփակ համաձայնություն: Վերջին 30 տարիների բոլոր վիճահարույց հարցերը կվերացվեն։
- Reuters-ի փոխանցմամբ՝ այլընտրանքային տարբերակում ջնջված է ամերիկյան ծրագրի երրորդ կետը, որը հետևյալն է. «Ակնկալվում է, որ ՌԴ-ն չի ներխուժի հարևան երկրներ, իսկ ՆԱՏՕ-ն չի ընդլայնվի»:
- Խաղաղության համաձայնագրի կնքումից հետո կմեկնարկեն ՌԴ-ՆԱՏՕ բանակցություններ դեէսկալացիայի միջավայր ստեղծելու և անվտանգության հարցերի քննարկման շուրջ՝ գլոբալ անվտանգության պահպանման, ինչպես նաև հաղորդակցության ու ապագա տնտեսական փոխազդեցության հնարավորությունների ընդլայնման համար:
- Ուկրաինան կստանա անվտանգության հուսալի երաշխիքներ:
- Ուկրաինական բանակի թիվը ոչ պատերազմական ժամանակ կլինի մինչև 800 հազար (ամերիկյանում՝ 600 հազար՝ խմբ.):
- Ուկրաինայի մուտքը ՆԱՏՕ կախված է դաշինքի անդամների կոնսենսուսից, որը առկա չէ (ամերիկյանում՝ «Ուկրաինան Սահմանադրությամբ ամրագրում է, որ չի միանալու ՆԱՏՕ-ին և մերժելու է այն, իսկ ՆԱՏՕ-ն ամրագրում է, որ երբևէ Ուկրաինան չի միանալու դաշինքին»):
- ՆԱՏՕ-ն համաձայնում է ոչ պատերազմական իրավիճակում Ուկրաինայի տարածքում չտեղակայել սեփական ուժեր մշտական հիմունքներով:
- ՆԱՏՕ-ի կործանիչները տեղակայվում են Լեհաստանում:
- Ամերիկյան երաշխիքները պետք է համապատասխանեն ՆԱՏՕ-ի օրենսդրության 5-րդ հոդվածին:
- Ուկրաինան ունի Եվրամիություն մտնելու իրավունք և ստանում է կարճաժամկետ արտոնյալ հասանելիություն եվրոպական շուկային մինչ այս հարցի գնահատումը:
- Նախատեսվում է Ուկրաինայի վերականգնման համաշխարհային խոշոր փաթեթ, այդ թվում՝ բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում ներդրումների համար զարգացման ֆոնդի ստեղծում, ԱՄՆ-ի հետ համագործակցություն ուկրաինական գազի ենթակառուցվածքների զարգացման ու գործարկման ուղղությամբ, տուժած տարածքների վերականգնում համատեղ ուժերով (չի նշվում, թե ում հետ՝ խմբ.), ինչպես նաև Համաշխարհային բանկից հատուկ ֆինանսավորման փաթեթ:
- Ռուսաստանը անհապաղ վերաինտեգրվում է համաշխարհային տնտեսության մեջ:
- Ուկրաինան ամբողջությամբ վերականգնվում է և ստանում ֆինանսական կոմպենսացիա, այդ թվում՝ ռուսական ինքնիշխան ակտիվների հաշվին, որոնք սառեցված են մնալու այնքան ժամանակ, մինչև ՌԴ-ն չփոխհատուցի հասցված վնասը (ամերիկյանում՝ «ռուսական սառեցված արխիվներից 100 միլիարդ դոլարը ուղղվում է Ուկրաինայի վերականգնմանը, ԱՄՆ-ն ստանում է շահույթի 50%-ը, «Եվրոպան ավելացնում է ևս 100 միլիարդ», «ռուսական սառեցված արխիվների մյուս մասն ուղղվելու ամերիկա-ռուսական համատեղ նախագծերին»):
- Ստեղծվում է անվտանգային համատեղ աշխատանքային խումբ՝ ԱՄՆ-ի, Ուկրաինայի, ՌԴ-ի և եվրոպական երկրների մասնակցությամբ՝ համաձայնագրի բոլոր դրույթների իրականցումը խթանելու և ապահովելու համար:
- Ռուսաստանը օրենքով ամրագրում է չհարձակման քաղաքականություն Եվրոպայի և Ուկրաինայի վերաբերյալ:
- ԱՄՆ-ն և Ռուսաստանը պայմանավորվում են միջուկային զենքի չտարածման և զենքի վերահսկման մասին պայմանագրերի շուրջ բանակցությունների շարունակակության վերաբերյալ:
- Ուկրաինան հաստատում է, որ շարունակում է մնալ ոչ միջուկային պետություն:
- Զապորոժյեի ԱԷԿ-ը սկսում է գործարկվել ԱԷՄԳ-ի վերահսկողությամբ, իսկ ստացված էլեկտրաէներգիան 50/50 կիսվում է Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև:
- Ուկրաինան ընդունում է ԵՄ կանոնները՝ կրոնական հանդուրժողականության և լեզվական փոքրամասնությունների պաշտպանության վերաբերյալ։
- Ուկրաինան պարտավորվում է չվերադարձնել օկուպացված ինքնիշխան տարածքները ռազմական ճանապարհով: Տարածքային փոխանակման շուրջ բանակցությունները մեկնարկում են առկա շփման գծից:
- Ապագա տարածքային պայմանների շուրջ պայմանավորվածություն ձեռք բերելուց հետո ՌԴ-ն ու Ուկրաինան պարտավորվում են չփոփոխել դրանք ուժի միջոցով: Անվտանգության ցանկացած երաշխիք չի գործի այդ պարտավորության խախտման դեպքում:
- Ռուսաստանը չի խոչընդոտի Ուկրաինայի կողմից Դնեպր կետի առևտրային նպատակներով օգտագործումը, ձեռք կբերվեն համաձայնություններ Սև ծովով հացահատիկի անարգել տեղաշարժի վերաբերյալ։
- Կստեղծվի հումանիտար կոմիտե՝ մյուս հարցերի լուծման համար, մասնավորապես՝ գերիների փոխանակման, ձերբակալված քաղաքացիական անձանց, ընտանիքների միավորման և կոնֆլիկտի զոհերին աջակցություն ցուցաբերելու միջոցառումների մասով:
- Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումից հետո Ուկրաինան հնարավորինս շուտ անցկացնում է ընտրություններ:
- Միջոցառումներ կձեռնարկվեն հակամարտության զոհերին օգնություն ցուցաբերելու համար։
- Այս համաձայնությունը ունենալու է իրավաբանական ուժ: Դրա իրագործումը ղեկավարվելու և երաշխավորվելու է Խաղաղության խորհրդի կողմից՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի նախագահությամբ: Խախտման դեպքում կկիրառվեն պատժամիջոցներ:
- Երբ բոլոր կողմերը հաստատեն հուշագիրը, հրադադարը ուժի մեջ կմտնի անմիջապես, երբ կողմերը բոլոր կետերի շուրւ համաձայնության գան: Հրադադարի կարգավորումները, ներառյալ մոնիթորինգը, կհամաձայնեցվեն կողմերի միջև՝ ԱՄՆ հսկողության ներքո։
