ԱԳՆ - infocom.am

ԱԳՆ

ԱԳՆ-ն ՀՀ արտաքին քաղաքական գերատեսչությունն է։ Հիմնադրվել է 1918թ.-ին։ Նախարարությունը մշակում եւ իրականացնում է ՀՀ կառավարության արտաքին քաղաքականությունը: Նախարարության ստեղծումը, վերակազմակերպումը եւ գործունեության դադարեցումը կարգավորվում է օրենքով: Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը գործում է ՀՀ Սահմանադրության, «Կառավարության կառուցվածքի եւ գործունեության մասին», «Դիվանագիտական ծառայության մասին» եւ այլ օրենքների հիման վրա: Արտաքին գործերի նախարարության աշխատանքներն ուղղված են Հայաստանի Հանրապետության արտաքին անվտանգության ամրապնդմանը, զարգացման արտաքին բարենպաստ պայմանների ապահովմանը, միջազգային կազմակերպություններում եւ միջազգային գործընթացներում ներգրավվածության խորացմանը, բարեկամ եւ գործընկեր երկրների հետ համագործակցության առավել ամրապնդմանը:

Արտաքին գործերի նախարարը Արա Այվազյանն է։ Տեղակալներն են Արմեն Ղեւոնդյանը, Արտակ Ապիտոնյանը, Գագիկ Ղալաչյանը, Ավետ Ադոնցը

Վերջին տարիիներին ԵՄ-ի դերը Հայաստանի անվտանգային համակարգում զգալիորեն աճել է. Միրզոյանի ելույթը

Հունիսի 30-ին Երևանում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի և ԵՄ ԱԳԱՔ բարձր ներկայացուցիչ Կայա Կալասի կողմից համատեղ տրվել է ՀՀ-ԵՄ անվտանգության և պաշտպանության վերաբերյալ խորհրդակցությունների մեկնարկը: Նախարար Միրզոյանի բացման խոսքը ներկայացված է ստորև. «Բարձր ներկայացուցիչ տիկին Կալաս, Հարգելի՛ գործընկերներ, Շատ ուրախ եմ Ձեզ հետ համատեղ ազդարարել Հայաստանի և Եվրոպական միության միջև Անվտանգության և պաշտպանական ոլորտներում խորհրդակցությունների անդրանիկ նիստը: Այս հանգրվանն ընդգծում է Եվրոպական միության հետ գործընկերությունը խորացնելու Հայաստանի անսասան հանձնառությունը, ինչպես նաև այն խաղաղությանը, անվտանգությանն ու կայունությանը, ժողովրդավարական հիմնարար արժեքներին և օրենքի գերակայությանն ու մարդու իրավունքներին մեր միասնական հանձնառության արտահայտությունն է: Ինչպես գիտեք, ժողովրդավարությունը մեզ համար պարզապես քաղաքական համակարգ չէ. այն մեր ինքնիշխանության հիմնաքարն է, դիմակայունության հիմքը և ապագայի առանցքային ուղենիշը: Մեր հանդիպումը տեղի է ունենում համաշխարհային և տարածաշրջանային ինտենսիվ տրանֆորմացիայի ժամանակահատվածում: Ձևավորված անվտանգային ճարտարապետությունը բախվում է աննախադեպ մարտահրավերների: Այս միջավայրում Հայաստանն իր անվտանգային համագործակցությունը դիվերսիֆիկացնելու համարձակ քայլեր է իրականացնում: Մենք վճռականորեն հեռվանում ենք միակողմանի անվտանգային և պաշտպանական կախվածությունից։ ԵՄ-ի հետ մեր համագործակցությունը նշանակալի դեր ունի այս ջանքերն իրագործելու ճանապարհին, և այսօրվա խորհրդակցություններն այս դիվերսիֆիկացիայի ռազմավարության կենսական բաղադրիչ են: Հայաստանը կարևորում է մեր ջանքերին աջակցելու հարցում ԵՄ փորձառությունը՝ միտված մեր քաղաքացիների կողմից վստահության ամրապնդմանը, ինչպես նաև դիմակայուն անվտանգային ոլորտի կառուցմանը: Մենք նաև տեսնում ենք առավել խորը համագործակցության հսկայական ներուժ Եվրոպական պետությունների, կայուն ժողովրդավարությունների հետ, որոնք տարածաշրջանային անվտանգության հարցում մեծ փորձ ունեն: Այդ նպատակով, մենք ակտիվորեն զարգացնում ենք մեր կապերը ԵՄ առանձին անդամ պետությունների հետ՝ հիմնելով նոր Ռազմավարական Գործընկերություններ: Վերջին տարիիներին Եվրոպական միության դերը Հայաստանի անվտանգային համակարգում զգալիորեն աճել է: ԵՄ մշտադիտարկման առաքելությունը բավականին կարևոր կայունացնող գործոն է տարածաշրջանում: Ավելին, մենք շնորհակալ ենք 2024 թ.-ին Եվրոպական խաղաղության գործիքի ներքո աջակցության տրամադրման համար և հոսով ենք ունենալ ձեր շարունակական աջակցությունը նաև 2025 թվականին՝ մեր դիմակայունությունն ավելի ամրապնդելու նպատակով: Մեր աճող անվտանգային համագործակցության շոշափելի արդյունքն այսօրվա ստորագրած համաձայնագիրն է, որը նախատեսում է Հայաստանի մասնակցությունն Ընդհանուր անվտանգային և պաշտպանական քաղաքականության առաքելություններին: Մենք հավատում ենք, որ մեր մասնակցությունն այս ճգնաժամային գործողություններին կբարձրացնի Հայաստանի և ԵՄ ինստիտուտների փոխգործակցության մակարդակը և կմոտեցնի մեր մասնագիտական շրջանակներին՝ խթանելով համատեղ անվտանգային մշակույթ: Մեր համագործակցության հետագա խորացման և մեր անձնակազմերի մասնագիտական հմտությունների զարգացման նպատակով մենք ցանկանում ենք ուսումնասիրել Եվրոպական անվտանգության և պաշտպանության քոլեջի հետ Հայաստանի համագործակցության հնարավորությունները: Նմանատիպ համագործակցությունը կապահովի արժեքավոր վերապատրաստում և գիտելիքների փոխանակում՝ մեր անվտանգության և պաշտպանության ոլորտի մասնագետների միջև խթանելով ավելի մեծ փոխըմբռնում և համագործակցության սիներգիա: Հարգելի՛ գործընկերներ, Մի ժամանակահատվածում, երբ տեղեկատվությունը դառնում է զենք, Հայաստանը շարունակում է վճռական մնալ ապատեղեկատվության, արտաքին տեղեկատվական մանիպուլյացիայի և միջամտությանը հակազդելու հանձնառության մեջ: Այս վնասակար գործողություններն ուղիղ սպառնալիք են մեր ժողովրդավարական հասարակությանը, դիմակայունությանը և ինքնիշխանությանը: Ուստի մենք ողջունում ենք ԵՄ աճող ներգրավվածությունն այս առանցքային նշանակություն ունեցող ոլորտում և հակված ենք միավորելու մեր ջանքերը: Ռազմավարական հաղորդակցության ուղղությամբ մեր համագործակցության ամրապնդումը և մանիպուլյատիվ նարատիվների դեմ հասարակական ու ինստիտուցիոնալ դիմակայունությունն ուժեղացնելը ռազմավարական հրամայական է Հայաստանի և ԵՄ-ի համար: Մենք պատրաստ ենք համագործակցել ԵՄ ինստիտուտների և անդամ պետությունների հետ՝ բարձրացնելու մեդիագրագիտությունն ու հանրային իրազեկվածությունը և կառուցելու ինստիտուցիոնալ կարողություններ: Մենք նաև տեսնում ենք կիբեռանվտանգության ոլորտում, հիբրիդային սպառնալիքներին հակազդելու և դիմակայության ամրապնդման նպատակով պլանավորման հարցերում համագործակցության ընդլայնման ավելացված արժեքը: Կիբեռ և հիբրիդային սպառնալիքները հայտնաբերելու, կանխելու և դրանց արձագանքելու հարցում Հայաստանի կարողությունների ուժեղացումն ավելի կամրապնդի մեր համագործակցությունը՝ հիմնված փոխադարձ անվտանգության և ռազմավարական կանխատեսման սկզբունքների վրա: Ես ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել ԵՄ մեր գործընկերներին նրանց ամուր ներգրավածության և աջակցության համար: Մենք վստահ ենք, որ այսօրվա խորհրդակցությունները կնպաստեն պաշտպանական ու անվտանգային ոլորտներում ավելի մեծ վստահությանն ու համակարգմանը: Մաղթում եմ ձեզ արդյունավետ և ապագային միտված երկխոսություն, որը կբացի նոր, ռազմավարական էջ մեր համագործակցության մեջ: Շնորհակալություն»:

15:11 - 01 հուլիսի, 2025

Ռոբերտ Աբիսողոմոնյանը մասնակցել և ելույթով հանդես է եկել ԵԱՀԿ Անվտանգության վերանայման տարեկան համաժողովին

ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալ Ռոբերտ Աբիսողոմոնյանը մասնակցել է ԵԱՀԿ Անվտանգության վերանայման տարեկան համաժողովին: Այս մասին հայտնում են ԱԳՆ-ից: Նա հանդես է եկել ելույթով, որում նշել է. «Այս հանդիպումը տեղի է ունենում գլոբալ անվտանգության ճարտարապետության աննախադեպ և խիստ մտահոգիչ վատթարացման ֆոնին, այդ թվում՝ ԵԱՀԿ տարածաշրջանում: Շարունակվող ճգնաժամերն ու հակամարտությունները, մեկտեղված մարդու իրավունքների և միջազգային մարդասիրական իրավունքի մշտական խախտումներիհետ, քայքայում են այն հիմնարար սկզբունքները, որոնց վրա հիմնված է եղել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից և Սառը պատերազմից հետո ձևավորված անվտանգության համակարգը։ Չափազանցություն չի լինի ասել, որ տարեցտարի աշխարհն աստիճանաբար մոտենում է անդառնալիության կետին։ Սակայն, բարեբախտաբար, մենք դեռևս չենք հատել այդ կրիտիկական շեմը, թեկուզ և քիչ ժամանակ է մնացել՝ գնահատելու և ճիշտ որոշում կայացնելու համար: Այս տարի մենք նշում ենք Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի 50-ամյակը։ Դեկալոգը՝ իր հիմնարար սկզբունքներով, ինչպիսիք են տարածքային ամբողջականության հարգումը, ինքնիշխան հավասարությունը, սահմանների անխախտելիությունը, ուժի չկիրառումը և վեճերի խաղաղ կարգավորումը, ձևավորում է մեր ընդհանուր հանձնառությունների շրջանակը՝ ուղղորդելով միջպետական հարաբերությունների թերևս անկատար, սակայն քաղաքականապես պարտավորեցնող վարքագիծը։ Սակայն այսօր այս հիմնարար սկզբունքները համակարգված և միտումնավոր կերպով անտեսվում են։ Տասնամյակների ընթացքում ձևավորված այս կոնսենսուսային համակարգը մարտահրավերների է բախվում բազմաթիվ ուղղություններով։ Այս համատեքստում չափազանց կարևոր է վերահաստատել մեր հանձնառությունը հավաքական անվտանգության հիմք հանդիսացող սկզբունքներին և գործիքակազմին։ Հաշվի առնելով, որ ԱՎՏՀ-ն ընձեռում է կարևոր հնարավորություն՝ գնահատելու ԵԱՀԿ մասնակից պետությունների ջանքերը քաղաքական-ռազմական հարթությունում՝ առանձնահատուկ ուշադրություն պետք է ընձեռել սպառազինությունների վերահսկման ճարտարապետության առկա վիճակին։ Հայաստանը շարունակում է խորապես հավատալ, որ գործուն և վստահելի սպառազինությունների վերահսկման համակարգը կենսական նշանակություն ունի տարածաշրջանային կայունության ապահովման, փոխադարձ վստահության ձևավորման և էսկալացիայի կանխարգելման համար։ Տասնամյակներ շարունակ Հայաստանը ցուցաբերել է լիարժեք հավատարմություն սպառազինությունների վերահսկման ռեժիմի ներքո իր պարտավորություններին, ներառյալ՝ ԵՍԶՈւ-ի և Վիեննայի փաստաթղթի շրջանակներում։ Սակայն մեր տարածաշրջանում սովորական սպառազինությունների վերահսկման ռեժիմի ամբողջականությունը լրջորեն խաթարվել է՝ դրա հիմնական դրույթների համակարգային և զանգվածային խախտումների հետևանքով, ինչը, զուգորդվելով միջազգային հանրության կողմից նման խախտումների վաղ ազդանշանների ժամանակին հայտնաբերման և վերահաս էսկալացիան կանխելու կանխարգելիչ քայլեր ձեռնարկելու անկարողության հետ, այս մեխանիզմները վերածել է ուժի կիրառման համար հարմար ծխածածկույթի։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանը, հավատարիմ մնալով տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության հաստատմանը, ինչպես նաև հարևանների միջև վստահության և վստահելիության ձևավորմանը, Ադրբեջանին է ներկայացրել գրավոր առաջարկ՝ ուղղված սպառազինությունների փոխադարձ վերահսկման երկկողմ մեխանիզմի ստեղծմանը։ Մենք վստահ ենք, որ նման երկկողմ պայմանավորվածությունների միջոցով հնարավոր է խթանել թափանցիկությունը, կառուցել վստահություն և նվազեցնել սպառնալիքների ընկալման ռիսկերը։ Ի հավելումն, Հայաստանը հանդես է եկել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև միջպետական սահմանի երկայնքով հրադադարի հնարավոր խախտումների անաչառ հետաքննության համատեղ մեխանիզմ ստեղծելու առաջարկով՝ հավելյալ ընդգծելով իր հանձնառությունը երկխոսությանը և լարվածության թուլացմանը։ Մենք շարունակում ենք համոզված լինել, որ նման մեխանիզմները կարևոր են տարածաշրջանում վստահության և կայունության ամրապնդման համար, և վերահաստատում ենք մեր պատրաստակամությունը՝ ներգրավվելու կենսական նշանակության այս հարցերի շուրջ բովանդակային երկխոսության մեջ։ Պարո՛ն նախագահող, Մինչ աշխարհը բախվում է հակամարտությունների կտրուկ աճի և անցնում է ժամանակակից պատմության ամենաանհանգիստ ժամանակաշրջաններից մեկը, Հայաստանը անդրդվելի է իր հանձնառության մեջ՝ հասնելու արդար և տևական խաղաղության Հարավային Կովկասում, որը վաղուց ճանաչվել է որպես ԵԱՀԿ պատասխանատվության գոտու ամենաանկայուն տարածաշրջաններից մեկը։ Իհարկե, մենք որևէ պատրանք չունենք առ այն, որ խաղաղությունը կարող է հեշտությամբ հաստատվել։ Հայաստանի համար տարածաշրջանային խաղաղության ուղին հենվում է հստակ և տրամաբանական բանաձևի վրա՝ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորում՝ հիմնված ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների անխախտելիության սկզբունքների վրա։ Այս բանաձևը մեր տարածաշրջանին տալիս է իրական հնարավորություն՝ ճեղքելու թշնամանքի շղթան և կառուցելու ավելի կայուն ու համագործակցային ապագա։ Ավելի քան երեք տարի տևած հագեցած բանակցություններից հետո սույն թվականի մարտին արձանագրվել է մի շրջադարձային առաջընթաց՝ Հայաստանը և Ադրբեջանը համաձայնության են եկել խաղաղության և միջպետական հարաբերությունների հաստատման մասին համաձայնագրի նախագծի տեքստի շուրջ։ Այս համաձայնագրի վերջնականացումը իրական առաջընթաց է՝ մի քայլ, որը ստեղծում է աննախադեպ հնարավորություն առաջ շարժվելու հակամարտությունների ժառանգությունից և ինստիտուցիոնալացնելու խաղաղությունը՝ հիմնված փոխադարձ ճանաչման և միմյանց տարածքային ամբողջականության հարգման վրա։ Այս առումով Հայաստանի դիրքորոշումը միանշանակ է՝ մենք չպետք է թույլ տանք այս պատմական պահի բացթողումը։ Այդ նպատակով է Հայաստանը առաջարկել խորհրդակցություններ սկսել փաստաթղթի ստորագրման ժամկետների և վայրի շուրջ, և, չնայած բոլոր դժվարություններին, շարունակում է այդ ուղղությամբ իր ջանքերը: Սակայն, ինչպես ցանկացած երկկողմ խաղաղության համաձայնագրի դեպքում, դրա հաջողությունը կախված է երկու կողմերի անկեղծ հանձնառությունից։ Ի վերջո, ստորագրությունը սոսկ ձևականություն չէ. այն քաղաքական կամքի դրսևորում է և իրավական ու բարոյական պարտավորության հիմք։ Ցավոք, համաձայնագրի նախագծի վերջնականացումից հետո Ադրբեջանը ներկայացրել է արհեստական նախապայմաններ․ մեկը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի գործընթացի կառույցների լուծարման վերաբերյալ, իսկ մյուսը՝ ՀՀ Սահմանադրության մեջ ենթադրյալ տարածքային հավակնությունների առկայության առնչությամբ։ Հատուկ անհրաժեշտություն չկա կրկին անդրադառնալ այս հարցերում Հայաստանի հայտնի դիրքորոշմանը։ Մենք արդեն մանրամասն և լիակատար թափանցիկությամբ ներկայացրել ենք մեր տեսակետները, այդ թվում՝ հենց այս հարթակում, մասնավորապես՝ այս տարվա մարտին մեր նախաձեռնությամբ հրավիրված ԵԱՀԿ Մշտական խորհրդի հատուկ նիստի ընթացքում։ Մենք հավատում ենք, որ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը ամենակարճ ճանապարհն է պատասխանելու բոլոր հարցերին, հասցեագրելու առնչվող մտահոգությունները և հնարավոր խոչընդոտները։ Այն ներկայացնում է առաջին և ամենակարևոր քայլը՝ առճակատումը համագործակցության վերածելու ուղղությամբ։ Ավելին, Հայաստանը վստահ է, որ Հարավային Կովկասում բոլոր առևտրային և տրանսպորտային կապուղիների ապաշրջափակումը՝ ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության, ազգային իրավազորության, ինչպես նաև հավասարության ու փոխադարձության սկզբունքների հիման վրա, հնարավորություն կտա օգտագործել տարածաշրջանի մինչ այժմ չիրացված ներուժը և կբացի հսկայական հնարավորություններ Հարավային Կովկասի և այլ տարածաշրջանների բարեկեցության համար։ Սա նաև մեծապես կնպաստի տարածաշրջանային խաղաղությանը, կայունությանը ու կայուն զարգացմանը: Այս կապակցությամբ Հայաստանի կառավարության «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունն ներուժ ունի դառնալու տարածաշրջանային համագործակցության հարթակ և ծառայելու որպես վստահության ձևավորման կարևոր միջոց, որը կարող է էական ներդրում ունենալ տևական խաղաղության հաստատման ջանքերում։ Հարգելի՛ գործընկերներ, Երկխոսության և բարեխիղճ ներգրավվածության հանդեպ անկեղծ հանձնառությունը խաղաղություն կառուցելու կարևոր հենքն է։ Այս առումով մտահոգիչ է, որ մենք շարունակում ենք լսել բարձրաստիճան պաշտոնյաների հրապարակային հայտարարություններ, որոնք պարունակում են բացահայտ սպառնալիքներ և տարածքային հավակնություններ Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ, այդ թվում՝ «Արևմտյան Ադրբեջան» կոչվող խոսույթի միջոցով։ Ցավոք, ԵԱՀԿ հարթակները ևս շահարկվում են այդ խոսույթը տարածելու նպատակով։ Մենք հաստատակամորեն հավատում ենք, որ բոլոր ջանքերը, այդ թվում՝ երկու կառավարությունների կողմից, պետք է ուղղված լինեն իրենց հասարակություններին ուղղորդելուն և քաջարելելուն՝ կենտրոնանալու տևական խաղաղության հաստատման ու բարիդրացիական հարաբերությունների զարգացման վրա։ Հայաստանի հանձնառությունը տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության հաստատմանը ևս մեկ անգամ դրսևորվում է մեր երկրի կողմից Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում ձեռնարկված քայլերով: Այս համատեքստում կցանկանայի առանձնացնել ՀՀ վարչապետի վերջերս կատարած Թուրքիա այցը, որի ընթացքում կողմերը վերահաստատել են կառուցողական երկխոսությունը շարունակելու պատրաստակամությունը և ընդգծել շոշափելի արդյունքների հասնելու կարևորությունը։ Մենք համոզված ենք, որ Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորումը ոչ միայն կլինի էական երկկողմ առաջընթաց, այլև դրական ազդեցություն կունենա առավել լայն տարածաշրջանային խաղաղության օրակարգի վրա։ Ամփոփելով` թույլ տվեք վերահաստատել մեր համոզմունքը, որ խաղաղությունը ոչ միայն բարոյական հրամայական է, այլև ռազմավարական անհրաժեշտություն։ ԵԱՀԿ-ն և իր մասնակից պետությունները պետք է շարունակեն վճռականորեն աջակցել այն գործընթացներին, որոնք նախընտրում են երկխոսությունը՝ բաժանման փոխարեն, և համագործակցությունը՝ հակամարտության փոխարեն։ Հայաստանը պատրաստ է կառուցողականորեն նպաստել այդ տեսլականի իրականացմանը։

20:40 - 26 հունիսի, 2025