«Ռեստարտ» նախաձեռնության վեց անդամների՝ Դավիթ Պետրոսյանի, Դավիթ Սիմոնյանի, Գարիկ Միսկարյանի, Արամայիս Պետրոսյանի, Հրաչյա Խլղաթյանի եւ Յուրի Ավագյանի վերաբերյալ դատավճիռը բողոքարկվել է Վերաքննիչ դատարան։

Բողոքը ներկայացրել է գործով հանրային մեղադրող (դատախազ) Սեւակ Պողոսյանը։ Վերջինս պահանջում է ամբողջությամբ բեկանել եւ փոփոխել տղաների վերաբերյալ արդարացման դատավճիռը՝ առեւանգման փորձի մեջ նրանց մեղավոր ճանաչելով, դատապարտելով 4 տարի ժամկետով ազատազրկման, սակայն պատիժը պայմանականորեն չկիրառել՝ սահմանելով փորձաշրջան` 3 տարի ժամկետով եւ նրանց վրա մշտական բնակության վայրերը չփոխելու պարտականություն դնելով :

Քրեական դատավարության օրենսգրքի համաձայն՝ գործն ըստ էության լուծող դատական ակտերը Վերաքննիչ դատարանում վերանայվում են կոլեգիալ՝ երեք դատավորի կազմով, որոնցից մեկը նախագահողն է։ Ըստ այդմ, նախագահող դատավոր է նշանակվել Արշակ Վարդանյանը, կազմում են դատավորներ Արսեն Նիկողոսյանը եւ Վազգեն Ռշտունին։

Հիշեցնենք՝ Նարեկ Մալյանին առեւանգելու փորձի մեջ շուրջ երեք տարի մեղադրվելուց հետո` հունիսի 20-ին, տղաներն արդարացվել էին հանցակազմի բացակայության հիմքով։ Դատավճիռը կայացրել էր Երեւանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Հարությունյանը։

Դատարանն արձանագրել էր, որ ապացուցված չէ ամբաստանյալներին ՀՀ քրեական օրենսգրքի (2003 թ․) 34-131-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետով առաջադրված մեղադրանքը՝ մասնավորապես, նշելով, որ անձի, տվյալ դեպքում՝ նաեւ տուժողի ամեն տեղաշարժ կամ տեղափոխում՝ լինի բռնությամբ թե խմբակային, բացահայտ թե թաքուն, խաբեությամբ թե այլ եղանակով, չի կարող դիտվել որպես առեւանգում: Դատարանը նշել էր, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 131-րդ հոդվածով նախատեսված հանցագործության՝ առեւանգման օբյեկտիվ կողմն են կազմում այն գործողությունները, որոնք դրսեւորվում են մարդուն՝ նրա կամքին հակառակ կամ առանց նրա կամքը հաշվի առնելու բնական միկրոսոցիալական միջավայրից դուրս հանելով եւ մշտական կամ ժամանակավոր բնակության վայրից այլ վայր տեղափոխելով ու այնտեղ պահելով, այնինչ մեղադրական եզրակացությունում, առավել եւս մեղադրանքի որոշման մեջ որեւէ խոսք չկա այն մասին, թե «բացահայտ առեւանգումը» ինչպես է դրսեւորվել, մասնավորապես, ուր պետք է տարվեր տուժողը կամ որտեղ պետք է պահվեր, մինչդեռ գործով ի սկզբանե հաստատված է եղել վերջինիս դիմացի մայթում գտնվող աղբարկղ նետելու կամ այնտեղ տեղափոխելու դիտավորությունը։ Մեղադրանքի նման անհստակ կամ թերի ձևակերպումն ինքնին, ըստ Դատարանի, հիմք է արձանագրելու, որ խախտվել է ամբաստանյալների պաշտպանության իրավունքը, իսկ այդ իրավունքի խախտմամբ մեղադրանքի անհստակությունը կամ անորոշությունն ինքնին բավարար հիմք է այն հաստատված չհամարելու կամ արդարացման դատավճիռ կայացնելու համար։

Դատարանը նաեւ արձանագրել էր, որ մեղադրանքում հիշատակում չկա գործով ապացուցված աղբարկղի մասին, ինչը, հնարավոր է, պայմանավորված լինի հենց արարքի սխալ որակումը քողարկելու անհրաժեշտությամբ, այլապես աղբարկղերի առկայության փաստի արձանագրումը կչեզոքացներ կամ անհնարին կդարձներ մեղադրանքի կիսատ ձևակերպումը՝ օբյեկտիվ կողմի նկարագրության մասով: Հակառակ դիրքորոշում ունենալու դեպքում պետք է փաստել, թե անձի բռնի ցանկացած մինիմալ տեղաշարժ առեւանգում է, ինչը, Դատարանի գնահատմամբ, ողջամիտ դիտարկվել չի կարող․ «Այն դեպքում, երբ տեսականորեն հիմք ընդունվի, թե բնական միկրոսոցիալական միջավայրից դուրս հանելն ու աղբամանում տեղավորելը կապված չէ տարածություն անցնելու (տեղափոխելու) հատկանիշի հետ, եւ աղբամանը դիտարկվում է այլ բնական միկրոսոցիալական միջավայր, ապա կստացվի, թե աղբամանի մոտ գտնվող անձին աղբաման նետելը, հրելը, տեղադրելը պետք է որակվի որպես առեւանգում, եւ եթե նույնիսկ որեւէ մեկը սա դիտի ողջամիտ, ապա պետք է նշել, որ նման մեղադրանք առադրված չէ (մեղադրանքում աղբամանի նկարագրություն, հիշատակում առկա չէ)»,- նշել է դատավոր Դավիթ Հարությունյանը՝ ընդգծելով, որ դատական պրակտիկայում չկա գեթ մեկ հայտնի դեպք (datalex.am համահասանելի տեղեկատվական կայքում առկա են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 131-րդ հոդվածով օրինական ուժի մեջ մտած հարյուրավոր դատավճիռներ), երբ անձի՝ նման կարճ տարածության մեջ տեղափոխումը որակված լինի որպես առեւանգում:

Դատարանն արձանագրել էր նաեւ, որ առեւանգման մասին հիշատակում, հարցադրում կամ ենթադրություն պարունակող դատողություն առկա է բացառապես տուժողի ցուցմունքում․ «Իսկ եթե վարույթն իրականացնող մարմինը հիմք է ընդունել տուժողի չփաստարկված դատողությունն իրեն առեւանգելու մասին, թերեւս նույն հավանականությամբ հնարավոր կլիներ մեղադրանք առաջադրել կողոպուտի, սպանության եւ վկայակոչած այլ ենթադրությունների համար»,- նշել է դատավորը։

Ինչ վերաբերում է արարքի վերաորակում կատարելու հնարավորությանը, վերջինս արձանագրել էր, որ վերաորակում իրավասու է կատարել բացառապես մեղադրանքի սահմաններում՝ երաշխավորելով պաշտպանության իրավունքի պատշաճ իրացումը․ «Այլ կերպ ասած՝ եթե նույնիսկ ընդունենք, թե դատաքննությամբ հիմնավորվել է ամբաստանյալների կողմից կատարված մեկ այլ ենթադրյալ հանցագործություն, մասնավորապես, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 119-րդ հոդվածը (անձին դիտավորությամբ ֆիզիկական ուժեղ ցավ կամ հոգեկան ուժեղ տառապանք պատճառելը), ապա Դատարանն իրավասու չէ կատարել արարքի վերաորակում, քանի որ կաշկանդված է մեղադրանքի ծավալով: Հակառակ մոտեցումը կնշանակի, թե դատարանն իրականացնում է ոչ թե արդարադատության, այլ հանդես է գալիս մեղադրանքի կողմում, ինչն անթույլատրելի է»,- ասված է դատավճռում։ Այնուհանդերձ, դատարանը նշել էր, որ մեղադրանքում չկա նկարագրություն նաեւ անձին ֆիզիկական կամ հոգեկան ուժեղ տառապանք պատճառելու ենթադրյալ հանգամանքների վերաբերյալ։

Բողոքը վարույթ ընդունելու եւ նիստ նշանակելու վերաբերյալ տեղեկություն դատական տեղեկատվական համակարգում առայժմ առկա չէ։

Միլենա Խաչիկյան