ՅՈՒՆԵՍԿՕ

ՅՈՒՆԵՍԿՕ, լրիվ անվանումը՝ Միավորված ազգերի կրթական, գիտական և մշակութային կազմակերպություն, ՄԱԿ-ի մասնագիտացված գործակալություն, որը հիմնադրվել է Փարիզում 1946 թվականին։ Կազմակերպության հռչակած նպատակն է նպաստել խաղաղության և անվտանգության պահպանմանը՝ զարկ տալով միջազգային համագործակցությանը կրթության, գիտության և մշակույթի բնագավառներում բարեփոխումների իրականացման միջոցով։

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն ունի 193 անդամ երկիր և 11 ասոցացված երկիր։ Նրա ոլորտային օֆիսների մեծ մասը գործում են խմբակային՝ ընդգրկելով երեք կամ ավելի պետություններ․ գոյություն ունեն նաև ազգային և տարածաշրջանային գրասենյակներ։

Ժաննա Անդրեասյանը հանդիպումներ է ունեցել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրենի տեղակալների հետ

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կենտրոնակայանում Սերգեյ Փարաջանովի հոբելյանական միջոցառումներին մասնակցելու այցի շրջանակում ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը հանդիպումներ է ունեցել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրենի մշակույթի, կրթության, հասարակական և հումանիտար գիտությունների հարցերով տեղակալներ Էռնեստո Օտտոնեի, Ստեփանիա Ջանինիի և Գաբրիելա Ռամոսի հետ։ ԿԳՄՍ նախարարության հաղորդագրության համաձայն՝ հանդիպումներին ներկա են եղել ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարիտիրոսյանը և Ժամանակակից արվեստի վարչության պետ Սվետլանա Սահակյանը։ «ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Գլխավոր տնօրենի մշակութային հարցերով տեղակալ Էռնեստո Օտտոնեի հետ հանդիպման ընթացքում քննարկվել են մի շարք հարցեր, այդ թվում՝ պատմամշակութային ժառանգության, ոչ նյութական ժառանգության պահպանության, մշակութային բազմազանության խրախուսման վերաբերյալ։ Այս համատեքստում խոսվել է Լեռնային Ղարաբաղում հայկական պատմամշակութային հուշարձանների ոչնչացման և ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության մասին` կարևորելով Լեռնային Ղարաբաղի մեր հայրենակիցների հիմնարար իրավունքների, մասնավորապես՝ մշակութային իրավունքի իրացման հարցերը։ Էռնեստո Օտտոնեն շնորհակալություն է հայտնել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի աշխատանքներին Հայաստանի ակտիվ մասնակցության և աջակցության համար՝ նշելով, որ Հայաստանը տարածաշրջանում առաջատարն է հակամարտությունների արդյունքում մշակութային ժառանգության ուսումնասիրության, տեխնիկական առաքելություններին և վերականգնմանը մասնակցելու առումով։ Նախարար Ժաննա Անդրեասյանը շնորհակալություն է հայտնել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին «Տաթևի և Տաթևի Անապատ վանական համալիրներ և Որոտանի հովտի հարակից տարածքներ» հուշարձանին ուժեղացված պաշտպանության կարգավիճակ շնորհելու համար: Նախարարը միաժամանակ տեղեկացրել է, որ «Վերականգնելով Մոսուլի ոգին» ծրագրի շրջանակում մարտ ամսին ավարտվել է Մատենադարանի մասնագետների այցը Էրբիլի Արևելյան ձեռագրերի թվայնացման կենտրոն՝ նշելով, որ հայկական կողմը կարևորում և խրախուսում է Մատենադարանի ներգրավումը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ծրագրերում։ Նախարարը նաև կարևորել է «Մշակութային ինքնարտահայտման ձևերի բազմազանության խրախուսման և պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի շրջանակում համագործակցության հետագա զարգացումը։ Այդ համատեքստում նախարարը հաստատել է, որ 2025 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կենտրոնակայանում կկազմակերպվի համերգ՝ նվիրված ֆրանսահայ շանսոնյե, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի բարի կամքի դեսպան Շառլ Ազնավուրին, իսկ սեպտեմբերին Հայաստանում կանցկացվի միջազգային համաժողով՝ նվիրված նշյալ կոնվենցիայի կիրարկմանը: Հանդիպման վերջում ԿԳՄՍ նախարարը շնորհակալություն է հայտնել Էռնեստո Օտտոնեին՝ Փարաջանովին նվիրված հոբելյանական միջոցառումները ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կենտրոնակայանում հյուրընկալելու և միջոցառումներին մասնակցելու համար։ Նույն օրը կայացել է ԿԳՄՍ նախարարի հանդիպումը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Գլխավոր տնօրենի տեղակալ Ստեֆանիա Ջանինիի հետ։ Քննարկումները ծավալվել են Հայաստանում գործող ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ամբիոնների, մշակույթի և արվեստի կրթության նոր ձևաչափի, Աբու-Դաբիի որոշումների, ինչպես նաև «Դպրոցական սնունդ» ծրագրի շուրջ։ Շնորհակալություն հայտնելով հանդիպման համար՝ Ժաննա Անդրեասյանը տեղեկացրել է 2023 թվականի հոկտեմբերին Հայաստան փաստահավաք առաքելություն այցի արդյունքների մասին, որոնցից մեկը Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված կրթության ոլորտի մասնագետների վերապատրաստման ծրագրի կազմակերպումն էր։ Նախարարն առանձնահատուկ կարևորել է «Դպրոցական սնունդ» ծրագիրը, որը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել միջազգային գործընկերների շրջանում: Ստեֆանիա Ջանինին ընդգծել է, որ «Դպրոցական սնունդ» ծրագիրն անչափ կարևոր է, քանզի հատկապես փախստական և բռնի տեղահանված երեխաները հատուկ աջակցության և ուշադրության կարիք ունեն։ Քննարկման ընթացքում նաև շեշտել է մշակութային կրթության վեկտորի զարգացման Հայաստանի հանձնառությունը: Անդրադառնալով կրթության ոլորտին՝ ԿԳՄՍ նախարարը նշել է, որ Հայաստանը բազմաթիվ կրթական, այդ թվում՝ ներառական կրթության հաջողված ծրագրեր և նախաձեռնություններ ունի՝ առաջարկելով իրականացնել փորձի փոխանակում։ Ժաննա Անդրեասյանը կարևորել նաև «խաղաղ կրթության» ապահովումը տարածաշրջանում, որն առանձնակի նշանակություն ունի ՀՀ-ի համար` նշելով, որ այս հարցում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի աջակցությունը կարևոր է: Նախարարը հաջորդաբար հանդիպել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրենի հասարակական և հումանիտար գիտությունների հարցերով տեղակալ Գաբրիելա Ռամոսի հետ էր։ Շնորհակալություն հայտնելով հանդիպման համար՝ Ժաննա Անդրեասյանը նշել է, որ Հայաստանն ակտիվորեն ներգրավված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մշակույթի և կրթության ոլորտներին վերաբերող կոնվենցիաների աշխատանքներին: Նա նաև կարևորել է երիտասարդության հարցերով ոլորտային համագործակցության զարգացումը` ընդգծելով հայկական կողմի պատրաստակամությունը։ Գաբրիելա Ռամոսը տեղեկացրել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ծրագրերի մասին` ներկայացնելով երիտասարդության, ռասսայական խտրականության դեմ պայքարի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի քաղաքականությունը։ Ժաննա Անդրեասյանն իր հերթին տեղեկացրել է, որ ներկայում ՀՀ-ում մշակվում է «Երիտասարդության քաղաքականության մասին» օրենքի նախագիծը, որի վերաբերյալ ակնկալում են ստանալ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի փորձագիտական եզրակացությունը: «Մեզ համար հետաքրքրիր է նաև ընդդեմ խտրականության և ռասիզմի դեմ պայքարի շրջանակում համագործակցության ծավալումը, քանի որ Հայաստանը հանդես է գալիս տարածաշրջանում «Խաղաղ կրթություն» կարգախոսով և փորձում է առաջ մղել այդ գաղափարը»,- ասել է ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը: Գաբրիելա Ռամոսն ընդգծել է, որ երիտասարդական քաղաքականություն իրականացնելիս ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն կարևորում է միջմշակութային երիտասարդական ծրագրերի իրականացումը, և այս առումով ՀՀ փորձը շատ հետաքրքիր է։ Հանդիպման ընթացքում կողմերն անդրադարձել են նաև երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ հարցերի»,- նշված է հաղորդագրության մեջ:

11:49 - 05 ապրիլի, 2024

ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի ելույթը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր համաժողովի 42-րդ նստաշրջանին

ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի ելույթ է ունեցել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր համաժողովի 42-րդ նստաշրջանին։ Ելույթը՝ ստորեւ. «Գլխավոր համաժողովի տիկին նախագահ, Գործադիր խորհրդի տիկին նախագահ, Տիկին գլխավոր տնօրեն, Ձերդ գերազանցություններ, Հարգարժան պատվիրակներ, Նախ ցանկանում եմ շնորհավորել Ն.Գ. Սիմոնա Միրելա Միկուլեսկուին Գլխավոր համաժողովի 42–րդ նստաշրջանի նախագահ ընտրվելու կապակցությամբ և նրան մաղթում ամենայն հաջողություն իր պատասխանատու առաքելության մեջ: Ես նաև ցանկանում եմ իմ անկեղծ երախտագիտությունը հայտնել Ն.Գ. Իրազաբալ Մոուրաոյին Գլխավոր համաժողովի 41–րդ նստաշրջանի ընթացքում որպես նախագահ իր կատարած գերազանց աշխատանքի համար: Տիկին նախագահ, Շարունակական մարտահրավերները, որոնց աշխարհը բախվում է այսօր՝ սկսած ռազմական հակամարտություններից մինչև կլիմայի փոփոխության հետևանքներ, ընդգծում են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի իրավասության ներքո գտնվող բոլոր ոլորտներում համատեղ ջանքերը կրկնապատկելու հրամայականը: Հետևաբար, մենք աջակցում ենք ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ապագա ռազմավարական կոմնորոշիչներին և ծրագրային առաջնահերթություններին, մասնավորապես բոլորի համար կրթության իրավունքի, մշակութային իրավունքների, խոսքի ազատության, ռասիզմի, խտրականության, անհանդուրժողականության և ատելության խոսքի դեմ պայքարի ոլորտներում: Որպես Գործադիր խորհրդի անդամ՝ Հայաստանը կշարունակի աջակցել Աֆրիկայի գլոբալ առաջնահերթությունների և գենդերային հավասարության, ինչպես նաև առաջնահերթ խմբերի՝ Երիտասարդության և Փոքր կղզի զարգացող պետությունների ծրագրերի իրագործմանը: Որպես Փոքր կղզի զարգացող պետությունների բարեկամական խմբի համանախագահ մենք շարունակելու ենք աջակցել Գործառնական ռազմավարության իրականացմանը՝ պետությունների այս խմբի համակարգային խոցելիության հարցերը հասցեագրելու նպատակով: Հայաստանը հաստատակամորեն աջակցում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ մշակութային ժառանգության պաշտպանությանն ուղղված ջանքերին, հատկապես հակամարտություններից և բնական աղետներից տուժած շրջաններում և դատապարտում է ցանկացած հարձակում մշակութային խորհրդանիշների վրա՝ պայմանավորված դրանց տարբեր ծագումնաբանությամբ և ինքնությամբ: Այս համատեքստում Հայաստանը վերահաստատում է իր հանձնառությունը շարունակել աջակցել Իրաքյան վավերագրական ժառանգության վերականգնմանը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ «Վերակենդանացնելով Մոսուլի ոգին» առաջատար նախաձեռնության շրջանակներում: 2024 թվականին լրանում է Հաագայի կոնվենցիայի 70-ամյակը, և այս շրջադարձային իրադարձությունը հնարավորություն է ստեղծում վերահաստատել միջազգային հանրության՝ ռազմական հակամարտությունների ժամանակ մշակութային արժեքների պաշտպանության հանձնառությունը: Հայաստանը պատրաստակամ է իր ներդրումն ունենալ այս կարևոր հոբելյանի շրջանակներում: Տիկին նախագահ, Աշխարհի տարբեր անկյուններում փխրուն խաղաղությունը պահպանելու մեր ընդհանուր պայքարի պայմաններում, որին զուգահեռ խթանելով միասին ապրելու արժեքները, խորը մտահոգությամբ Ձեր ուշադրությունն եմ հրավիրում մեր տարածաշրջանում տիրող ծանր իրավիճակին: Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի 10-ամսյա շրջափակումը, հումանիտար ճգնաժամը, սննդի, դեղորայքի, գազի և էլեկտրաէներգիայի մատակարարումների բացակայությունը և, ի վերջո, լայնածավալ ռազմական հարձակումն ու խաղաղ բնակչության և ենթակառուցվածքների անխտրական թիրախավորումը հանգեցրել են Լեռնային Ղարաբաղի բնիկ ողջ հայ բնակչության բռնի տեղահանմանը և էթնիկ զտմանը` ստիպելով նրանց լքել իրենց տները՝ հետևում թողնելով սրբավայրերը և հազարամյա մշակութային ու կրոնական ժառանգությունը: Հայաստանը ներկայում առերեսվում է Լեռնային Ղարաբաղից ավելի քան 100 000 փախստականների, այդ թվում՝ 30 հազար երեխաների զանգվածային հոսքի, որոնք ընդամենը մի քանի օրում լքել են իրենց նախնյաց հայրենիքը՝ հետապնդումների և ոճրագործությունների վախի ներքո։ Հայաստանի կառավարությունը, համագործակցելով միջազգային կազմակերպությունների և գործընկեր պետությունների հետ, ձեռնարկել է մի շարք միջոցառումներ՝ փախստականների կյանքը փրկելու, պաշտպանության և շուտափույթ վերականգնման կարիքները հոգալու համար։ Այս կապակցությամբ ցանկանում եմ Հայաստանի երախտագիտությունը հայտնել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին և նրա գլխավոր տնօրենին՝ փախստական երեխաների կրթական կարիքների գնահատման նպատակով ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հրատապ առաքելություն Հայաստան արագ գործուղելու համար: Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղում մնացած մշակութային և կրոնական ժառանգությանը, ապա դրա պաշտպանությունը վանդալիզմից և թալանից շատ կարևոր է։ 2020թ. աշնանից Հայաստանի Հանրապետությունը շարունակաբար ահազանգել է միջազգային հանրությանը Լեռնային Ղարաբաղում և շրջակայքում հսկայական կրոնական և մշակութային ժառանգության ոչնչացման, պղծման և յուրացման՝ Ադրբեջանի պետական քաղաքականության մասին։ 2021թ. դեկտեմբերի 7-ին ՄԱԿ-ի Միջազգային դատարանի կողմից հրատապ միջոցների վերաբերյալ ընդունված իրավաբանորեն պարտադիր որոշումը պարտավորեցնում է Ադրբեջանին «ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ կանխելու և պատժելու վանդալիզմի ու պղծման գործողություններն՝ ուղղված հայկական մշակութային ժառանգության՝ ներառյալ եկեղեցիների և այլ պաշտամունքի վայրերի, հուշարձանների, տեսարժան վայրերի, շիրիմների և արտեֆակտների դեմ»։ Հայկական մշակութային ժառանգության անկախ մշտադիտարկման և քարտեզագրման նպատակով ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի անկախ փաստահավաք առաքելության գործուղումը Լեռնային Ղարաբաղ առանցքային գործոն է հայկական մշակութային արժեքների ոչնչացումը կամ խեղաթյուրումը կանխելու հարցում, ինչը չհաջողվեց Նախիջևանում 1997-2006 թվականների ընթացքում հայկական մշակութային ժառանգության ամբողջական ոչնչացման դեպքում: Եզրափակելով՝ ցանկանում եմ ընդգծել Հայաստանի անվերապահ աջակցությունը խաղաղության և հանդուրժողականության մշակույթը տարածելուն ուղղված Կազմակերպության ջանքերին՝ խարսխված մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման վրա: Շնորհակալություն»։

18:01 - 09 նոյեմբերի, 2023