Հայաստանի Հանրապետության արտաքին քաղաքականության շրջանակներում առանց ժողովրդի դրական վերաբերմունքի որևէ կտրուկ որոշում չի կայացվելու: «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ՝ հունվարի 16-ին տեղի ունեցած ԱԺ նիստում այս մասին ասաց Հայաստանի Հանրապետության 7-րդ գումարման Ազգային ժողովի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահի թեկնածու Ռուբեն Ռուբինյանը:

«Մենք ունենք ուժեղ մանդատ, բայց մենք առաջնորդվելու ենք Հայաստանի շահերով, ժողովրդի որոշումներով: Ես վերահաստատում եմ, որ պետք է մերժել առանց ժողովրդի դրական վերաբերմունքի որևէ կտրուկ արտաքին քաղաքական որոշում կայացնելու քաղաքականությունը»,- ասաց Ռուբինյանը:

Ռուբեն Ռուբինյանն անդրադարձավ նաև արցախյան հիմնախնդրի շուրջ բանակցություններին:

«Վարչապետը հայտարարել էր, որ Ադրբեջանի ներկայացուցչի հետ կարող է բանակցել Հայաստանի անունից, և նա պահել է այս տրամաբանությունը: Այն տպավորությունը, որ Երևանը հրաժարվել է Վիեննայում և Սանկտ Պետերբուրգում ձեռք բերված պայմանավորվածություններից, թյուր է, դրանք շարունակում են մնալ օրակարգում: Ադրբեջանի հետ բանակցություններում առաջնային խնդիրը բանակցային ձևաչափի շարունակականությունն ապահովելն էր: Երբ հեղափոխության ժամանակ մենք նշում էինք, որ արտաքին քաղաքական վեկտորներում կտրուկ փոփոխություններ չեն լինելու, նաև նկատի ունեինք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նախագահության ձևաչափը»,- ասաց հանձնաժողովի նախագահի թեկնածուն:

Ռուբինյանի խոսքով՝ Արցախյան հիմնախնդրի շուրջ բանակցություններում կարևոր, բովանդակային փուլ չի սկսվել:

Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանը հրամանագիր է ստորագրել Նիկոլ Փաշինյանին Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի պաշտոնում նշանակելու մասին: Այս մասին հայտնեցին ՀՀ նախագահի աշխատակազմի հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից:

«Հիմք ընդունելով Սահմանադրության 149-րդ հոդվածի 1-ին մասը, Նիկոլ Փաշինյանին նշանակել վարչապետ»,- ասված է ՀՀ նախագահի հրամանագրում:

Գրիպով չհիվանդանալու համար առողջապահության նախարարությունը հորդորում և հիշեցնում է.

- խուսափե´ք գրիպանման երևույթներով հիվանդների հետ շփումից,

- եթե հիվանդ եք՝ մնացե´ք տանը, մի հաճախեք աշխատանքի, եթե հիվանդ է ձեր երեխան՝ մի թույլ տվեք հաճախել դպրոց կամ մանկապարտեզ,

- մի թույլ տվեք ձեր աշխատկիցներին հիվանդ վիճակում հաճախել աշխատանքի, ավելին՝ եթե նրանց աշխատանքն անմիջական կապ ունի երեխաների, հիվանդների, այցելուների և պացիենտների հետ,

- եթե հիվանդ եք դուք կամ ձեր երեխան՝ հրավիրեք տեղամասային մանկաբույժին, թերապևտին կամ ընտանեկան բժշկին և մի´ զբաղվեք ինքնաբուժմամբ,

- մի´ օգտագործեք հակաբիոտիկներ և մի տվեք դրանք ձեր երեխաներին առանց բժշկի ցուցումի, քանի որ դրանք ցուցված չեն գրիպի բուժման համար,

- հագնվե´ք և հագցրեք ձեր երեխաներին եղանակին համապատասխան,

- պահպանե´ք և սովորեցրեք ձեր երեխաներին հազի և փռշտալու վարվելակարգը,

- օգտագործե´ք հնարավորինս շատ հեղուկներ,

- հաճախակի օդափոխե´ք փակ տարածքները,

- հետևե´ք ձեր և ձեր երեխաների անձնական հիգիենային՝ հաճախակի լվացեք ձեռքերը տաք ջրով և օճառով:

Քաղաքապետ Հայկ Մարությանի եւ նրա թիմի հանրային հանձնառության համաձայն, քաղաքապետարանն սկսել է Երեւանում կանաչ տարածքների վերականգնման եւ զարգացման գործընթացը:

Մասնավորապես, Օպերայի մերձակայքում՝ անմիջապես Ազատության հրապարակին հարող հատվածում, քաղաքի սեփականությունը հանդիսացող հողամասերը վարձակալած եւ սրճարանային բիզնես ծավալած տնտեսվարողները քաղաքապետարանի համապատասխան ստորաբաժանումից ծանուցում են ստացել, ըստ որի, առաջարկվում է նրանց՝ հրաժարվել վարձակալության իրավունքով տրամադրված հողամասերի մի մասից (լուսանկարներում նշված է կանաչով):

Տնտեսվարողների հետ կնքած պայմանագրերի համաձայն, Երեւան համայնքը, ի դեմս քաղաքապետարանի, իրավունք ունի ցանկացած պահի՝ 30 օր առաջ ծանուցելու պայմանով, ներկայացնել վարձակալությամբ տրված տարածքն ազատելու պահանջ: Նշեմ, որ կանաչապատման ենթակա տարածքում գործող բոլոր սրճարանները, բացառությամբ մեկի, սրճարանային տարածք ունեն հարակից հատվածներում եւս, այսինքն, կանաչապատվելու է նրանց տնօրինած տարածքների միայն մի մասը: Քաղաքապետարանը պայմանագրի սույն դրույթը իրացնելու դեպքում տնտեսվարողին փոխհատուցում տրամադրելու պարտավորություն չունի: Այնուհանդերձ, քաղաքի իշխանությունները հավատարիմ են ձեռնարկատիրությունը խթանելու իրենց քաղաքականությանը, եւ նշված տնտեսվարողները, բնականաբար, կարող են շարունակել իրենց բիզնեսը քաղաքի այլ, ավելի պատշաճ հատվածներում:

Նշածս տարածքներն ազատելուց եւ դրանք բետոնյա ծածկույթներից մաքրելուց հետո քաղաքապետարանը կանաչապատելու է տարածքը արդեն այս գարնան սկզբից:

Քաղաքապետարանի մամուլի խոսնակ Հակոբ Կարապետյան

Ուսանողական-քաղացիական ճակատի անունից դիմում ենք Երևանի պետական համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդին։

Հարգելի՛ ԵՊՀ հոգաբարձուների խորհուրդ, հեղափոխությունից հետո մենք՝ ուսանողներս, սպասել ենք այն պահին, երբ ԵՊՀ-ում առկա խնդիրները կստանան իրենց տրամաբանական լուծումները, դրական տեղաշարժեր կլինեն, և հնարավոր կլինի քայլ առ քայլ կրթական ոլորտում բարեփոխումների հասնել։
Ուսանողական-քաղաքացիական ճակատը երիտասարդական նախաձեռնություն է, որը ստեղծել են ԵՊՀ-ի ուսանողները։ Դիմում ենք Ձեզ և լիահույս ենք, որ կարճ ժամանակահատվածում ստորև ներկայացված խնդիրներիը լուծումներ կգտնեն.
Ըստ մեզ՝ ԵՊՀ-ում հրատապ լուծումներ պահանջող խնդիրները հետևյալն են՝
• ԵՊՀ-ում գործող Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոնի լուծարում, քանի որ այդ կառույցի ղեկավար Վահագն Վարագյանը ՀՀԿ-ի անդամ է և տարիներ շարունակ նրա միջոցով նախկին իշխանությունները ԵՊՀ-ն դարձրել են հանրապետական կուսակցության որջ։
• ԵՊՀ ուսանողական խորհրդին զրկել գույքից, քանի որ այդ կառույցը ԵՊՀ-ում գործում է ապօրինի դեռ 2014 թվականից, և հարկավոր է նոր Ուսանողական խորհուրդ ձևավորել։
Հուսով ենք, որ հենց առաջիկա ԵՊՀ հոգաբարձուների խորհրդի նիստի ընթացքում այս խնդիրները կդառնան հրատապ քննարկման առարկա։
Մենք ինքներս, լինելով ԵՊՀ ուսանողներ, պատրաստ ենք հանդիպել Ձեզ հետ և ներկայացնել մեր առաջարկները այդ խնդիրների լուծման վերաբերյալ։

Հարգանքներով`

Ուսանողական-քաղաքացիական ճակատ։

ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է․

«Վարչապետ Փաշինյանը հայտարարել է, որ ի հեճուկս չուզողների 2018-ի գնաճը կազմել է 1.8%։ Այս առումով նա գոհունակություն է հայտնել ԿԲ և կառավարության աշխատանքից։ Պարտավոր եմ նշել հետևյալը։ Նախ, եթե վարչապետն ուշադիր լիներ, ապա կտեսներ, որ 2018-ի գնաճը եղել է 2.5% և ոչ թե 1.8 (տես՝ https://www.armstat.am/file/doc/99511863.pdf)։ Խոսքը տարվա միջին գնաճի մասին է և ոչ թե ծայրակետային։ Հայ սպառողը 2018-ին ապրանքների ու ծառայությունների համար վճարել է 2.5% ավելի, քան 2017-ին։ Մինչդեռ ոչ 1.8-ով և ոչ էլ 2.5-ով ուրախանալ չի կարելի (վերջին տարիներին, դժբախտաբար, գնաճը միշտ էլ ցածր է եղել)։ Մեր ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ տնտեսական աճի արագացման համար պետք է 4.5-6% գնաճ։ Ցածր գնաճը 2018-ին ցածր տնտեսական աճի (5-5.5%) պատճառներից մեկն է։ Մեզ պետք է, որ մարդիկ շատ փող ստանան, այլ ոչ թե կառչեն անփոփոխ գներից»։

«Հայկական ժամանակ»-ի տեղեկություններով, ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանին Մարտի 1-ի գործի շրջանակում մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգքրի 300. 1 հոդվածի հատկանիշներով (Սահամանադրական կարգը տապալելը): ՀՔԾ-ից այս տեղեկատվությունը չեն մեկնաբանում։

Որպես հանրային շահի պաշտպանությամբ ու բնության պահպանությամբ զբաղվող քաղաքացիական խումբ Հայկական բնապահպանական ճակատը (ՀԲՃ) մշտապես հարցումներ ու գրություններ է ուղարկում տարբեր պետական և ոչ պետական կառույցներ, փնտրում ու ստանում հանրային գործունեության համար անհրաժեշտ տեղեկատվություն, այնուհետև վերլուծում ու հրապարակում այն։

21-րդ դարի հնարավորություններին համընթաց՝ բացի առձեռն հանձնվող թղթային գրագրությունից, մենք օգտվում ենք նաև ՀՀ կառավարության էլեկտրոնային կառավարման համակարգերից՝ մասնավորապես հարցումների ու նամակների համար նախատեսված e-request.am պաշտոնական ինտերնետային հարթակից, ինչպես նաև գրություններ ուղարկում պետական պաշտոնյաների էլեկտրոնային հասցեներին։ Այս հարթակի միջոցով մեր նախաձեռնության անդամները հարցումներ են ուղարկում տարբեր պետական մարմիններին ինչպես էլեկտրոնային ստորագրությամբ, այնպես էլ՝ առանց դրա, և միայն որոշ բացառություններով անխտիր ստանում են պատասխաններ։

Ցավալիորեն բացառություն է ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը, որը բնապահպանության հարցերում կարծես իրեն դիրքավորել է բնապահպաններին հակառակ բարիկադներում ու պատերազմ է մղում հենց բնապահպանների դեմ։ Այն դեպքում, երբ պետական մարմինները, համաձայն ՀՀ սահմանադրության և իրավունքի նորմերի պարտավոր են դրսևորել բացարձակ հաշվետվողականություն հանրության առջև, ինչպես նաև աջակցել հանրության տարբեր խմբերին լուծելու տարբեր խնդիրներ։ Նախարարությունը ոչ միայն թաքցնում է հանրայնորեն կարևոր տեղեկատվությունը, այլև դրա հրապարակման պահանջի դեպքում հրաժարվում հրապարակելուց ու դրան հավելում վարկաբեկիչ որակումներ պահանջը ներկայացնողներին, տվյալ դեպքում՝ Հայկական բնապահպանական ճակատ քաղաքացիական նախաձեռնությանը։

2018 թվականի դեկտեմբերի 28-ին ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը տարածել էր տեղեկություններ տրամադրելուց խուսափելու հերթական «պարզաբանումը», որը ոչ ավել, ոչ պակաս՝ վերնագրել էր՝ «Պարզաբանում` ապատեղեկատվության վերաբերյալ»։ Ցանկություն չկար մեկ անգամ ևս անդրադառնալ այս թեմային, սակայն պարզաբանման մեջ հնչեցրած որակումներն անպատասխան թողնել նույնպես չէինք կարող։

Այդ պարզաբանման մեջ մասնավորապես նշված է․ «Հայկական բնապահպանական ճակատ (ՀԲՃ) քաղաքացիական նախաձեռնությունն այսօր կրկին հանդես է եկել մանիպուլյատիվ, իրականությունը խեղաթյուրող հայտարարությամբ, որի համաձայն, բնապահպանության նախարարությունն, իբր, չի պատասխանել իրենց հարցումներին։ Պաշտոնապես հայտարարում ենք, որ այդ հայտարարությունները բացարձակապես չեն համապատասխանում իրականությանը։ Տեղեկացնում ենք, որ Հայկական բնապահպանական ճակատից հոկտեմբերի 29-ին և 31-ին ստացել ենք 3 գրություն, ու, թեև գրությունները չեն համապատասխանել «Տեղեկատվության ազատության մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի պահանջներին՝ չեն եղել ստորագրված, նախարարությունը, այնուամենայնիվ, պատասխանել է դրանց»։

Այո, հոկտեմբերի 29-ին և 31-ին մենք երեք հարցում ենք ուղարկել ՀՀ բնապահպանության նախարարությանը՝ երկուսը 29-ին, իսկ մեկը՝ 31-ին։ Դրանք բոլորն էլ ուղարկված են եղել նույն եղանակով, նույն https://www.e-request.am/hy/e-letter կայքից՝ նույնականացման քարտն ընթերցող սարքով համակարգչին միացված վիճակով։ Բնապահպանության նախարարությունը որոշել էր այդ երեք հարցումներին պատասխանել ընդամենը մեկ նամակով, որտեղ նշված է, որ բարձրացված հարցերի վերաբերյալ տեղեկատվությունը տեղադրել են իրենց պաշտոնական կայքում՝ հետևյալ հղումով. http://mnp.am/am/pages/66: Ուսումնասիրելով այն՝ մենք պարզել էինք, որ այդ հղման մեջ կան որոշ տեղեկություններ մեր երկու գրությունների հարցադրումների վերաբերյալ, բայց ընդհանրապես չկա որևէ տեղեկություն հոկտեմբերի 29-ի գրություններից կոնկրետ այս մեկի մեջ ներկայացված հարցադրումների մասին։

Հայկական բնապահպանական ճակատը հրապարակեց երկու հոդված («Բնապահպանության նախարարը թաքցնում է կարևոր տեղեկությունները հանրությունից և որդեգրել է ոչ թափանցիկ գործելաոճ» և «Ի՞նչ հաշվետվություն էր թաքցնում Բնապահպանության նախարարն ու ի՞նչ է գրված այնտեղ Ամուլսարի ծրագրի և Լիդիանի մասին»), որոնցում հստակորեն նշել էր, որ տեղեկատվության իր պահանջների անտեսումը բնապահպանության նախարարության կողմից վերաբերել է բացառապես վերոնշյալ մեկ գրությանը և որ նախարարությունը չի պատասխանել կոնկրետ այնտեղ եղած հարցադրումներին, այլ ոչ թե՝ բոլոր երեք հարցումներին։ Բնականաբար մենք բարձրաձայնել ենք նաև այն հարցը, թե ինչու է տարբերակված վերաբերմունք ստացել նույն եղանակով ուղարկված երեք հարցումներից հենց այս մեկը՝ հետագա բազմաթիվ հիշեցումներից հետո այդպես էլ մնալով անպատասխան։ Եվ ի վերջո, եթե նախարարությունում որոշել էին չպատասխանել մեր երեք հարցումներից հենց այս մեկին և դրա մեջ բարձրացված հարցադրումներին, ապա իրենց միակ պատասխան նամակում կարող էին մեկ նախադասությամբ նշել դրա մասին, այլ ոչ թե ընդհանրապես անուշադրության մատնել այն ու հետո էլ սկսել վրդովվել և անհիմն որակումներ տալ մեր հոդվածներում բերված փաստերին։ Իսկ եթե՞ խնդիրը ստորագրված կամ չստորագրված լինելն էր, ապա երեք գրություններն էլ ուղարկվել են նույն կերպ։ Եթե նույնիսկ ստորագրված չեն եղել, Նախարարությունն առնվազն կարող էր տեղեկացնել, որ էլեկտրոնային ստորագրությունը պակասում է, և մենք կշտկեինք հնարավոր տեխնիկական վրիպակը։

Նախարարության նույն պարզաբանման մեջ նաև ասվում է․

«Միևնույն ժամանակ ուզում ենք նշել, որ փորձագետը, որի մասին խոսվում է ՀԲՃ հայտարարության մեջ, նախարարին ուղարկել է ոչ ֆորմալ նամակ, որը հարցում կամ հրապարակում չի ենթադրել և չի պարունակել որևէ նոր եզրակացություն։ Փորձագետի կողմից ուղարկվել է նամակ, որը եղել է սեպտեմբերին Երևանում կայացած իր ասուլիսի համառոտագիրը։ Ուստի, անհասկանալի է, թե ՀԲՃ-ն ի՞նչ պահանջներ է ներկայացնում։ Նախախարի պարտականությունը չէ հանրայնացնել այն բոլոր նամակները, որոնք ստանում է։ ՀԲՃ պահանջը՝ հանրայնացնելու նախարարին ուղղվող նամակները, դուրս է տրամաբանության սահմաններից, ավելին, հակասում է էթիկական նորմերին»։

Բնապահպաններին հակադրվելու և հաշտետվողականությունից խուսափելու խնդիրը ցցուն է դառնում մանրուքները նկատելիս ու հստակեցնելիս։ Առաջին հերթին պետք է նշել, որ նախարարին ուղարկված «ոչ ֆորմալ» նամակին կցված է եղել միջազգային երկու փորձագետներ Էնն Մաեսթի և Անդրե Սոբոլևսկու (այլ ոչ թե մեկ փորձագետի, ինչպես գրում է նախարարությունը) կողմից ստորագրված տաս էջանոց անգլերեն հաշվետվությունը, որն ամենևին «սեպտեմբերին Երևանում կայացած իր ասուլիսի համառոտագիրը» չէ, մանավանդ, որ սեպտեմբեր ամսին ոչ մի ասուլիս չէր կարող լինել Երևանում այն պարզ պատճառով, որ փորձագետները Հայաստանում են եղել միայն հունիս ամսին և հունիսի 23-ին անցկացրել են իրենց այցելության եզրափակիչ ասուլիսը։

Իսկ արդեն սեպտեմբեր ամսին նրանց կողմից նախարարին էլեկտրոնային փոստով ուղարկված վերոնշյալ հաշվետվությունը վերնագրված է այսպես՝ «ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ՄԵՐ ԳՈՐԾՈՒՂՄԱՆ ԵՎ ԱՄՈՒԼՍԱՐԻ ՈՍԿՈՒ ՆԱԽԱԳԾԻ ԿԱՐԵՎՈՐԱԳՈՒՅՆ ՌԻՍԿԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» և ամփոփում է երկու գիտնականների դիտարկումներն ու ներկայացնում առկա հիմնախնդիրները, որոնք վերաբերում են Ամուլսարի ոսկու նախագծին և ջրային պաշարների էկոլոգիական պաշտպանության բարելավման մասին ՀՀ Կառավարությանն ուղղված առաջարկություններին։ Հաշվետվության հեղինակներ դր. Անդրե Սոբոլևսկին և դր. Էնն Մաեսթը ընդգրկված են եղել գիտնականների 4 հոգանոց աշխատանքային թիմում, որը վերջին երկու տարվա ընթացքում իրականացրել է Ամուլսարի ոսկու նախագծի անկախ տեխնիկական գնահատումը: Նրանց հեղինակած մոտ երկու տասնյակ հաշվետվությունները և հուշագրությունները հասանելի են համացանցում հետևյալ հղումով։

Զարմանք է առաջացնում նախարարության անհագ ցանկությունը ներկայացնել, թե նախարարին նամակ է գրել մեկ փորձագետ, և այդ նամակում ոչ մի նոր բան չկա, ինչն արժանի կլիներ ՀՀ քաղաքացիների և կառավարության այլ անդամների ուշադրությանը։ Ստացվում է, որ նախարարը միանձնյա և կամայական որոշում է կայացնում, թե իրեն հասանելի ո՛ր տեղեկություններն ու հաշվետվություններն իմաստ ունի հրապարակել, իսկ որոնք՝ ոչ, մոռանալով, որ վերոնշյալ հաշվետվությունը վերաբերում է հանրության համար շատ կարևոր բնապահպանական թեմա հանդիսացող Ամուլսարի ոսկու նախագծին և ընդհանրապես Հայաստանի բնական միջավայրի վիճակին։

Առավել ևս անհասկանալի է ինչ-որ էթիկական նորմերին հակասելու մասին հիշատակումը, քանի որ նախարարի ստացած նամակն ու կից հաշվետվությունն ընդհանրապես անձնական հարցերին չեն վերաբերում և անմիջական առնչություն ունեն մեր պետության և ՀՀ քաղաքացիների էկոլոգիական անվտանգության հարցերին։ ՀԲՃ-ն հայաստանյան մասնագետների աջակցությամբ թարգմանել է վերոնշյալ հաշվետվությունը հայերեն, որին ծանոթանալուց հետո բոլորը կարող են ինքնուրույն որոշել, թե որքանո՞վ է ճիշտ վարվել նախարար Էրիկ Գրիգորյանը՝ երեք ամիս շարունակ հանրությունից և պետական ու իրավապահ մարմիններից գաղտնի պահելով այս տեղեկությունները։ Հատկանշական է, որ հաշվետվության ամփոփման մեջ փորձագետները բառացի գրել են հետևյալը․ «Մենք գնահատում էինք Ամուլսարի նախագծի պոտենցիալ բնապահպանական ռիսկերը ավելի քան մեկ տարվա ընթացքում: Հուսով ենք, որ մեր աշխատանքը օգտակար է Հայաստանի կառավարության համար»։

Նաև ցանկանում ենք ավելացնել, որ մեր ունեցած տեղեկությունների համաձայն՝ 2018թ․-ի հունվարի 12-ին ՀՀ բնապահպանության նախարարությունում տեղի ունեցած հանդիպման ժամանակ, Լիդիանի փորձագետ Լարրի Բրեքենրիջը բանավոր ներկայացրել է Ամուլսարում ապարների թթվային դրենաժի ներուժի և կառավարման իրենց նոր մեթոդների մասին կարևոր փաստեր, որոնք ներկայացված չեն եղել 2016 թվականին նախարարության կողմից դրական եզրակացություն ստացած փաստաթղթերում։ Այդ հանդիպմանը մասնակցել է նաև ներկայիս նախարար Էրիկ Գրիգորյանը, ով այն ժամանակ զբաղեցնում էր փոխնախարարի պաշտոնը։ Մենք հարցում էինք ուղարկել նախարարությանը այդ հանդիպման արձանագրությունը մեզ տրամադրելու խնդրանքով, սակայն նախարարության պատասխան նամակից պարզվում է, որ հանդիպումն արձանագրված չի եղել, քանի որ փորձագետների հետ նախնական պայմանավորվածության համաձայն այն հրապարակային չէր։ Ստացվում է, որ Ամուլսարի նախագծի հետ կապված նոր էկոլոգիական հանգամանքները, բնական միջավայրին և մարդկանց առողջությանը վերաբերող տեղեկություններն ուղղակի թաքցվում են։

Կոչ ենք անում ՀՀ բնապահպանության նախարարին փոխել աշխատելու ոճն ու հանրային հաղորդակցման շեշտադրումները, զերծ մնալ անհիմն որակումներից և իրականությունը խեղաթյուրելու փորձերից, չդիրքավորվել բնապահպանությամբ շահագրգիռ անձանց դեմ, սկսել աշխատել բաց, թափանցիկ՝ հնարավորինս օգտագործելով հանրության ակտիվ և մտահոգ շերտերի մասնակցությունը բնության պաշտպանության ընդհանուր գործին։ Հայկական բնապահպանական ճակատ քաղաքացիական նախաձեռնության կամավորներն ինչպես միշտ շարունակելու են պաշտպանել բնությունն ու հանրային շահը։

Հ․Գ․ Նշենք, որ միջազգային չորս փորձագետների այս և մնացած մեկ տասնյակից ավել հաշվետվությունները մենք ներկայացրել ենք նաև ՀՀ քննչական կոմիտե, որտեղ դեռ հուլիս ամսին հարուցվել էր քրեական գործ՝ ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնատար անձանց կողմից շրջակա միջավայրի աղտոտման մասին տեղեկությունները դիտավորությամբ թաքցնելու առերևույթ դեպքի առթիվ։ Խնդրում ենք բոլոր այն մարդկանց, ովքեր ունեն փաստացի տվյակներ և տեղեկություններ Ամուլսարի ոսկու նախագծի վտանգների մասին՝ դրանք փոխանցել կամ հաղորդել ՀՀ քննչական կոմիտեին՝ կապվելով press@investigative.am էլեկտրոնային հասցեին կամ զանգելով 011 880 156 հեռախոսահամարին։

ՊԵԿ նախագահ Դավիթ Անանյանը  ասաց, որ մեքենաների մաքսազերծման գործող մեխանիզմը չի հանվել, ուղղակի որոշակի փոփոխությունների են ենթարկվել իրենց մոտեցումները․

«Մենք մեր կայքում մի գործիք ենք ներմուծել, որը կոչվում է հաշվիչ: Ցանկացած անձ կարող է մուտք գործել և իր ներմուծվելիք կամ արդեն ներմուծված մեքենայի վերաբերյալ տեղեկատվություն մուտքագրելով՝ ստանալ կողմնորոշիչ գին»,- ասաց նա: Ըստ Անանյանի՝ իրենք ակնկալում են, որ այն ինվոյսները, որոնցով ներկրվելու են մեքենաները, առնվազն պետք է այդ կողմնորոշիչ գներին համահունչ լինեն կամ հավասար: «Եթե, օրինակ, մարդիկ բերելու են կասկածելի ինվոյսներով մեքենաներ, միգուցե իրենք չգնան այդ քայլին: Հաշվիչով կտեսնեն, եթե արժեքը իրենց ակնկալած արժեքն է, բերեն և մաքսազերծում իրականացնեն: Այն դեպքում, երբ անձը գալիս է և իր ինվոյսը կողմնորոշիչ գնից որոշակի կամ էական շեղում ունի, մենք այդ ինվոյսը վերցնում ու ուղղակի ուսումնասիրում ենք: Եվ եթե ակնհայտ անարժանահավատության որևէ կասկած չկա, մենք մաքսային ձևակերպումն իրականացնում ենք ըստ ներկայացված ինվոյսի: Բայց դրանից հետո հետբացթողումային հսկողության ժամանակ ավելի խորը, մանրամասն ուսումնասիրում ենք այդ ինվոյսը, հարցումների միջոցով պարզում ենք արդյոք դա համապատասխանում է իրականությանը, թե ոչ»։

Ղազախսատանում ՀՀ դեսպան Գագիկ Ղալաչյանը պնդմամբ իրավիճակը Ղազախստանում գնալով հանդարտվում է։ Նա ասաց, որ երեկ բողոքի ակցիաներ չեն եղել եւ հավանաբար չեն էլ լինի։ Դեսպանը եւս մեկ անգամ շեշտեց, որ դեպքին ազգամիջյան երանգ տալը արվում է ոչ պաշտոնական աղբյուրներից եւ միտումնավոր՝ կրքերը բորբոքելու նպատակով։

Այնտեղ ապրող հայերի դեմ ակցիաներ եղել են, որոնց ժամանակ ազգայնական ինչ-որ ուժերի կողմից հնչել են որոշակի ելույթներ, բայց ակցիաների մասնակիցները վերջին օրերին քչացել են։ Գագիկ Ղալաչյանը հավելեց, որ բողոքի ակցիաների ընթացքում ո՛չ նյութական, ո՛չ ֆիզիական վնաս չի հասցվել հայկական սեփականությանը, հայերի նկատմամբ էլ բռնություն չի եղել։

armtimes.com

ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է․

«Շնորհավորում եմ բոլորիս՝ տարվա առաջին աշխատանքային օրվա կապակցությամբ: Մեր բոլոր խնդիրներին կա միայն մեկ լուծում, բացառիկ լուծում եւ այդ լուծումը կոչվում է աշխատանք: Կեցցե՛ աշխատանքը: Ի գործ»։

Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև ապրանքաշրջանառությունն աճում է, հարկավոր է պահպանել այդ շարժընթացը, ինչպես նաև այլ ուղղություններով երկու երկրների միջև փոխգործակցությունը։

Մեր հարաբերությունները պետք չէ բնութագրել. դրանք իսկապես դաշնակցային հարաբերություններ են, որոնք ներառում են բավական մեծ բովանդակություն:

Այս տարվա ինն ամիսներին ապրանքաշրջանառությունն աճել է ևս 17,5 տոկոսով։ Շարժընթացը լավն է, պետք է այն պահպանել:

Մոսկվան պատրաստ է անել իրենից կախված ամեն ինչ՝ Երևանի հետ հարաբերությունների նման մակարդակը պահպանելու համար, ընդ որում՝ ոչ միայն տնտեսական ոլորտում, այլև այլ ուղղություններով, մասնավորապես, անվտանգության ապահովման ոլորտում։

Ընդհանուր առմամբ, մենք ունենք հարուստ, հագեցած օրակարգ:

Ցանկանում եմ ձեզ հաջողություններ մաղթել այն բոլոր պլանների իրականացման գործում, որոնք դուք դրել եք ձեր առջև, ձեր թիմի առջև՝ ի բարօրություն Հայաստանի և հայ ժողովրդի։

ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտին

Արդեն հաշիվը կորցրել եմ` որ հանդիպումն է, բայց ինձ հուշեցին, որ ես Ռուսաստանի Դաշնություն ամենաշատ այցելող առաջնորդներից եմ։ Վստահ եմ, որ սա ընդգծում է մեր առանձնահատուկ ռազմավարական հարաբերությունները, համոզված եմ, որ հարաբերությունների այս դինամիկան կշարունակվի

Մենք տրամադրված ենք ԵԱՏՄ շրջանակում հետագա ինտեգրմանը, լրջորեն են վերաբերում մեր նախագահությանը ԵԱՏՄ-ում։ Վստահ եմ, որ մեր նախագահության արդյունքում միության շրջանակում կունենանք ավելի արդյունավետ ինտեգրում:

Նիկոլ Փաշինյան

Բնապահպանության նախարարը թաքցնում է կարեւոր տեղեկությունները հանրությունից եւ որդեգրել է ոչ թափանցիկ գործելաոճԱյս մասին հայտարարություն է տարածել Հայկական բնապահպանական ճակատ քաղաքացիական նախաձեռնությունը:

Հայտարարությունում ասվում է.

«Շուտով երկու ամիս կլրանա այն օրից, ինչ Հայկական բնապահպանական ճակատ կամավորական նախաձեռնության անունից առցանց հարցում է ուղարկվել ՀՀ բնապահպանության նախարար Էրիկ Գրիգորյանին: Օրենքով սահմանված բոլոր ժամկետները վաղուց անցել են, սակայն 2018թ․-ի հոկտեմբերի 29-ի այդ հարցումն այդպես էլ մնացել է անպատասխան։ Այս ընթացքում մենք էլեկտրոնային փոստով ուղարկված նամակներով մի քանի անգամ հիշեցրել ենք, որ հարցման պատասխանը չենք ստացել՝ սակայն ապարդյուն։ Այդ նամակները նույնպես մնացել են անպատասխան։

Մեր հարցումը հետեւյալն էր․

«Մենք տեղեկացել ենք, որ Ամուլսարի ոսկու ծրագրի ԲՍԱԳ-ի ուսումնասիրություն անցկացրած, ինչպես նաեւ սույն թվականի հունիսին Ամուլսար այցելած եւ Լիդիանի հետ մասնագիտական քննարկումներ վարած փորձագետներ Էնն Մայեսթն ու Անդրե Սոբոլեւսկին իրենց այցելության եւ եզրափակիչ մտահոգությունների մասին մոտ մեկ ամիս առաջ նամակ են հղել ՀՀ կառավարությանը՝ հանձինս Ձեզ։ Այս առումով խնդրում ենք տալ հետեւյալ տեղեկությունները․

1. Ինչո՞ւ չի հանրայնացվել այդ զեկույցը բնապահպանության նախարարության կողմից։

2. Արդյո՞ք այդ զեկույցը Ձեր կողմից ներկայացվել է ՀՀ կառավարությանն ու այլ շահագրգիռ կողմերին։ Եթե այո, ապա ե՞րբ եւ ու՞մ։

3. Խնդրում ենք թարգմանել հայերեն եւ հանրայնացնել այդ զեկույցը, այդ թվում՝ տրամադրելով այն մեզ, ինչպես նաեւ տեղեկացնել, թե ՀՀ կառավարությունն ինչ քայլեր է ձեռնարկել այդ զեկույցում արծարծված հարցերի կապակցությամբ»։

Տարբեր ենթադրություններ է կարելի անել այն մասին, թե ինչո՞ւ նախարարը չի պատասխանում այս հարցմանն եւ ինչո՞ւ է թաքցնում հանրությունից հայտնի գիտնական-փորձագետների եզրափակիչ մտահոգությունների եւ առաջարկների ամփոփ հաշվետվությունը։ Երեւի այս հարցում Էրիկ Գրիգորյանին կաշկանդում են Լիդիանի, միջազգային տարբեր կազմակերպությունների եւ բանկերի հետ տարիներ շարունակ ունեցած շփումներն ու աշխատանքային համագործակցությունը։ Չէ՞ որ այդ կազմակերպությունների ու բանկերի մի մասն անմիջական առնչություն են ունեցել Լիդիանի եւ Ամուլսարում ոսկու հանք բացելու ծրագրի հետ (Համաշխարհային բանկ, Critical Resource):

Հիշեցնենք, որ Ամուլսարի խնդրի մասին իր հոդվածում opendemocracy.net կայքը բառացի գրել էր հետեւյալը․ «Բնապահպանության նոր նախարարը՝ Էրիկ Գրիգորյանը, եւս նախկինում կապ է ունեցել Լիդիանի հետ։ 2014 թվականի օգոստոսից մինչեւ 2015 թվականի փետրվար Գրիգորյանն աշխատել է միջազգային խորհրդատվական Critical Resource ընկերությունում, որն այդ պահին Լիդիանի համար իրականացնում էր շահագրգիռ կողմերի ներգրավման ուսումնասիրություն: Մեզ հետ զրույցում պաշտոնյան մեկնաբանել է․ «Իմ նախկին աշխատանքների հետ կապված ինֆորմացիան բաց դրված է իմ Linkedin-ում։ Ես ասել եմ, որ եթե որեւիցե շահերի բախում ունենայի, ես որեւիցե աշխատանքի չէի անցնի»։ Մեջբերման ավարտը։

Իսկ Համաշխարհային բանկի կազմի մեջ մտնող Միջազգային ֆինանսական կորպորացիան էլ 2007-2017թթ․ եղել է Լիդիանի ֆինանսավորողներից եւ հիմնական բաժնետերերից մեկը։ Իսկ Էրիկ Գրիգորյանն էլ իր հերթին աշխատել է Համաշխարհային բանկի կողմից ֆինանսավորվող ծրագրերում՝ որպես փորձագետ:

Իհարկե նա կարող է պնդել, որ այս ամենը շահերի բախում չի առաջացնում, բայց իրականությունը եւ նախարարի գործողություններն Ամուլսարի հարցում լրիվ այլ բան են ցույց տալիս։ Ինչ արժե թեկուզ միայն այն փաստը, որ այս տարվա սեպտեմբերին Ամուլսարում Կարմիր գրքում գրանցված բույսի եւ թիթեռի առկայության փաստը ստուգելու նպատակով նախարարի հրամանով ստեղծված աշխատանքային խմբում նա ընդգրկում է տարիներ շարունակ վճարովի հիմունքներով Լիդիանի համար կենսաբազմազանության ուսումնասիրություններ եւ հաշվետվություններ գրած երկու գիտնականների։ Կարծում ենք, որ ցանկացած նախարար ուղղակի չի կարող անաչառ դիրքորոշում ունենալ մի ծրագրի վերաբերյալ, որի ֆինանսավորողների եւ հետազոտություններ իրականցնողների հետ ունեցել է շատ սերտ առնչություններ։

Ամեն դեպքում ամրագրենք այն փաստը, որ մեր հարցմանը պատասխան չի տրվել, եւ բնապահպանության նախարարությունը խախտել է ՀՀ օրենքները։

Քանի որ այդպես էլ նախարարությունից պատասխան չստացանք, մենք ինքնուրույն ձեռք բերեցինք վերոնշյալ գիտնականների կողմից նախարարին ուղարկած հաշվետվությունը եւ թարգմանեցինք հայերեն։ Այն վերնագրված է հետեւյալ կերպ՝ «ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ՄԵՐ ԳՈՐԾՈՒՂՄԱՆ ԵՎ ԱՄՈՒԼՍԱՐԻ ՈՍԿՈՒ ՆԱԽԱԳԾԻ ԿԱՐԵՎՈՐԱԳՈՒՅՆ ՌԻՍԿԵՐԻ ՄԱՍԻՆ»։

Մի շատ կարճ մեջբերում անենք այս հաշվետվությունից․

«Մենք կարծում ենք, որ Լիդիան ընկերության կողմից հանրության համար հրապարակած, ինչպես նաեւ Ամուլսար մեր այցի ընթացքում քննարկած ծրագրերը դեռեւս լիարժեք չեն, որի հիմնավորումն էլ ներկայացված է սույն հաշվետվության մեջ: Մենք հասկանում ենք եւ գիտակցում, որ Հայաստանի կառավարությունն է որոշելու կշարունակվեն արդյոք լեռնահանքային աշխատանքները Ամուլսարի ոսկու նախագծի իրականացման վայրում: Միաժամանակ մենք կարծում ենք, որ պահանջվում է մեծ ծավալի աշխատանք, ինչպես ռիսկի մակարդակի նվազեցման առաջարկված միջոցառումների արդյունավետութան, այնպես էլ թթվային ապարների դրենաժի (ԹԱԴ, ARD) կանխատեսման առաջարկված մեթոդների վստահելիության գնահատման համար՝ բնական միջավայրի եւ ջրային օբյեկտների որակի պաշտպանության նպատակով»:

Հաշվետվությունը հասանելի է բոլոր շահագրգիռ կողմերի համար հետեւյալ հղումով, իսկ անգլերեն բնօրինակ տարբերակն այստեղ է։

Հիշեցնենք, որ Էնն Մայեսթն ու Անդրե Սոբոլեւսկին 2017թ․-ի գարնանից ընդգրկված էին գիտնականների 4 հոգանոց աշխատանքային թիմում, որը վերջին տարվա ընթացքում իրականացրել է Ամուլսարի ոսկու նախագծի անկախ տեխնիկական գնահատումը: Այդ խմբի հաշվետվությունները եւ հուշագրությունները հասանելի են համացանցում հետեւյալ հղումով, իսկ վերջին համատեղ գնահատումն ու մամլո հաղորդագրությունը, որոնք պատրաստվել են Հայաստանում՝ հասանելի են այստեղ եւ այստեղ։

Հ․Գ․ Նշենք նաեւ, որ մեր այս անպատասխան հարցումը միակը չէ, եւ համացանցում կան մի շարք քաղաքացիների ահազանգեր առ այն, որ ՀՀ բնապահպանության նախարարությունն անպատասխան է թողնում նամակները կամ տրամադրում է ոչ որակյալ եւ ոչինչ չասող պատասխաններ։

«Հանրային հայտարարություններում պետք է ցուցաբերել զսպվածություն՝ այսպիսով սատարելով բանակցություններին, եթե, իհարկե, անկեղծ ցանկություն կա պահպանելու դրանց նկատմամբ հանձնառությունը»,- պատասխանելով «Լուրեր» ծրագրի հարցին, թե ինչպես կմեկնաբանի Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդյարովի վերջին հայտարարությունը ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման վերաբերյալ, նշել է ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը:

«Երկու մոտեցում կարող է լինել այս հայտարարության առնչությամբ: Կարող ենք վերահաստատել մեր շատ հստակ դիրքորոշումը բանակցային փաթեթում Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի և անվտանգության գերակայության վերաբերյալ՝ երկու դեպքում էլ տալով առավել լայն պարզաբանումներ: Այնուամենայնիվ, կարծում ենք սա հատկապես վերաբերում է այն դեպքերին, երբ փորձ է արվում սեփական միակողմանի տեսակետները, ըստ էության, որպես նախապայմաններ ներկայացնելուն:

Պետք չէ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի փոխարեն որոշել իր կամքը:

Նախապայմանները, էլ չենք ասում՝ սպառնալիքները, ազդեցություն չեն ունենալու բանակցություններում մեր դիրքորոշման վրա: Լավատեսության կամ հոռետեսության դրսևորումները գործընթացի վրա ներգործություն ունենալու առումով հավասարապես անարդյունավետ մեթոդներ են: Անհրաժեշտ է իրատեսական լինել և իրապես հանձնառու բոլոր կողմերի համար ընդունելի հանգուցալուծում գտնելուն»:

Ուղիղ ժողովրդավարության սկզբունքը հերթական հաջողությունը գրանցեց Հայաստանում. Ջերմուկ խոշորացված համայնքի ավագանին 2018 թվականի դեկտեմբերի 18-ին որոշում է ընդունել, որով հավանություն է տվել համայնքի բնակիչների կողմից համայնքի ավագանուն ներկայացրած կոլեկտիվ հանրագրում նշված «Ջերմուկ համայնքը էկո-տնտեսական տարածք դարձնելու եւ համայնքում մետաղական հանքարդյունաբերությունը արգելելու վերաբերյալ» առաջարկությանը:

Հայկական բնապահպանական ճակատ քաղաքացիական նախաձեռնության տարածած հաղորդագրության մեջ նաեւ ասվում է.

«Ավագանին այս որոշումն ընդունել է ընդունել է 7 կողմ, 0 դեմ, 0 ձեռնպահ ձայներով՝ ղեկավարվելով «Տեղական ինքնակառավարման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 18-րդ հոդվածի 1-ին կետի 42-րդ ենթակետով, «Հանրագրերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 4-րդ հոդվածի 1-ն մասի 3-րդ կետով, հաշվի առնելով Ջերմուկ համայնքի ավելի քան երեք հազար բնակիչների կողմից ներկայացված հանրագիրը, առաջնորդվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 184-րդ հոդվածի 3-րդ մասով եւ «Տեղական ինքնակառավարման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածով շարադրված տեղական ինքնակառավարման սկզբունքներով։

Հիշեցնենք, որ Ջերմուկ համայնքի առկա բնակչության ճնշող մեծամասնությունը իրացրել էին ուղիղ ժողովրդավարության իրենց իրավունքը եւ շուրջ 3000 ստորագրությամբ կոլեկտիվ հանրագիր էին ներկայացրել ՀՀ կառավարությանն ու Ջերմուկ համայնքի ավագանուն ու ղեկավարին, որտեղ ներկայացրել էին իրենց տարածաշրջանի տնտեսական զարգացման տեսլականը եւ պահանջել, որպեսզի տարածաշրջանում արգելվի մետաղական հանքարդյունաբերությունը եւ զարկ տրվի կանաչ էկոտնտեսության զարգացմանը։

Հանրագրում բնակիչները նշել էին նաեւ հետեւյալի մասին.

«Ամուլսարում ոսկու արդյունահանմանը դրական եզրակացություններ տալով՝ նախորդ կառավարությունները ոտնահարել են նաեւ մեզ վրա ազդող որոշումների կայացմանը մասնակցելու մեր իրավունքը. նախ, մինչեւ 2016թ. մեր համայնքի խոշորագույն քաղաքը՝ Ջերմուկը չի էլ համարվել Ամուլսարի ծրագրի ազդակիր, իսկ 2016-ին ազդակիր հայտարարվելուց հետո էլ այստեղ պատշաճ կարգով չեն կազմակերպվել հանրային լսումներ: Լիդիան ընկերությունը, ինչպես նաեւ նախկին իշխանությունների ներկայացուցիչները, արհամարհել են մեզ, փորձել են ապակողմնորոշել կամ վախեցնել: Մենք պահանջում ենք, որպեսզի նոր կառավարությունը հարգի ժողովրդի կամքը, եւ այդ հույսով էլ ներկայացնում ենք սույն հանրագիրը»:

ՀՀ կառավարությունը դեռեւս չի արձագանքել այս հանրագրում ներկայացված պահանջներին։

Արդեն 6 ամսից ավելին է, որ ի նշան բողոքի Ջերմուկի բնակիչները շարունակում են փակ պահել Ամուլսար լեռան տարածք տանող ճանապարները՝ թույլ չտալով շինարարական աշխատանքների իրականացումը:

Հ.Գ. Այս տարվա մայիսին էլ Նոյեմբերյանի ավագանին էր ընդունել նմանատիպ որոշում, որով արգելել էր իրենց համայնքի տարածքում իրականացնել երկրաբանահետախուզական եւ մետաղական հանքերի շահագործման աշխատանքները։ Այդ որոշումը նույնպես կայացվել էր համայնքի բնակիչների կողմից ներկայացված հանրագրի հիման վրա, որը ստորագրել էր 3074 բնակիչ։

«Քաղաքացու որոշում» կուսակցության հայտարարությունը գյումրեցի Ջուլիետա Ղազարյանի սպանության վերաբերյալ

Ի պատասխան մեր կողմից 13.12.2018թ․ ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանին հասցեագրված տեղեկատվություն ստանալու հարցման, 18.12.2018թ․-ին ստացել ենք ՀՀ գլխավոր դատախազի խորհրդական Գոռ Աբրահամյանի ստորագրությամբ գրությունը։

Ըստ այդ գրության կարելի է արձանագրել հետևյալը․
• Սպանությունը տեղի է ունեցել 02.12.2018 թ․-ին։ Նույն օրը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 14-րդ կետի հատկանիշներով քրեական գործ է հարուցվել։
• Միայն 10.12.2018 թ․-ին, փորձաքննության եզրակացությամբ են այնպիսի բավարար տվյալներ ի հայտ եկել, որ հնարավոր է հանցանքը կատարած լինի 102-րդ ռուսական ռազմական բազայի զինծառայող Ա. Ռ.-ն:
• 11.12.2018 թ․-ին, այդ պահին ռազմաբազայի տարածքում ծառայության մեջ գտնվող Ա․ Ռ․-ն, ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչի և ՌԴ իրավասու մարմնի ներկայացուցչի կողմից համատեղ ձերբակալվել է։
• 12.12.2018 թ.-ին ՀՀ Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշմամբ Ա. Ռ․-ի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառվել կալանավորումը։
• ՀՀ Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշումը ռուսական ռազմական բազայում տարածքում ի կատար ածելը ՀՀ գլխավոր դատախազությունը պայմանավորում է ՀՀ և ՌԴ միջև 29.08.1997 թ․-ին կնքված «Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ռուսական ռազմական բազայի գտնվելու հետ կապված գործերով իրավասության և փոխադարձ իրավական օգնության հարցերի վերաբերյալ համաձայնագրի» (այսուհետ՝ Համաձայնագիր) 8-րդ հոդվածի պահանջներով։

Վերը հիշատակվող Համաձայնագրի 4-րդ հոդվածը կարգավորում է, որ․
«Ռուսաստանյան ռազմական բազայի կազմի մեջ մտնող անձանց և այդ անձանց ընտանիքների անդամների կողմից Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կատարված հանցագործությունների և այլ իրավախախտումների վերաբերյալ գործերով, կիրառվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը, գործում են նրա իրավասու մարմինները»։

Եթե Համաձայնագրի 4-րդ կետի պահանջով գործում է ՀՀ օրենսդրությունը, նշանակում է նաև, որ կիրառվում են ՀՀ քրեական դատավորության օրենսգիրքը և «Ձերբակալված և կալանավորված անձանց պահելու մասին» ՀՀ օրենքը։

• ՀՀ քրեական դատավորության օրենսգրքի 133-րդ հոդվածի համաձայն․ «Ձերբակալված անձինք պահվում են ձերբակալվածներին պահելու վայրերում: Ձերբակալվածներին պահելու կարգը և պայմանները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ»:
• «Ձերբակալված և կալանավորված անձանց պահելու մասին» ՀՀ օրենքի 4-րդ հոդվածի համաձայն․ «Ձերբակալվածներին պահելու վայրերը և կալանավորվածներին պահելու վայրերը գործում են Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման լիազորված մարմինների կառուցվածքներում:
…
Ձերբակալվածներին պահելու վայրերը և կալանավորվածներին պահելու վայրերը ստեղծվում, վերակազմակերպվում և լուծարվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ»:

ՀՀ գլխավոր դատախազի խորհրդականի կողմից մեզ ուղարկված գրությամբ հաստատվում է, որ 11.12.2018թ․-ին, այդ պահին ռազմաբազայի տարածքում ծառայության մեջ գտնվող Ա․Ռ․-ն, ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչի և ՌԴ իրավասու մարմնի ներկայացուցչի կողմից համատեղ ձերբակալվել է։ Սրանից բխում է, որ Ա․Ռ.-ն թե՛ որպես ձերբակալված անձ, թե՛ որպես ՀՀ դատարանի ուժի մեջ մտած որոշմամբ կալանավորված անձ պետք է պահվեր Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ ստեղծված Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման լիազորված մարմինների կառուցվածքներում գործող կալանավորվածներին պահելու վայրերում և ձերբակալվածներին պահելու վայրերում։

ՌԴ 102-րդ ռուսական ռազմաբազան չի հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման լիազորված մարմին, նրա տարածքում ՀՀ կառավարության որոշմամբ ստեղծված ձերբակալվածներին պահելու վայրեր և կալանավորվածներին պահելու վայրեր չկան։

Հետևաբար Ա․Ռ․-ին ձեռբակալելու ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչի որոշումը և նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց կալանավորումն ընտրելու վերաբերյալ ՀՀ Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշումը չի կատարվել ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, ինչը կարգավորվում է նաև Համաձայնագրի 4-րդ հոդվածով։

ՀՀ օրենսդրության վերը նշված պահանջները չկատարելու համար, որպես իրավական հիմնավորում ՀՀ գլխավոր դատախազությունը մատնանշում է Համաձայնագրի 8-րդ հոդվածը, որում ասված է․
«Ռուսաստանյան ռազմական բազայի տեղակայման սահմաններում, Հայաստանի Հանրապետության իրավասությանը վերաբերող գործերով դատավարական, օպերատիվ-հետախուզական, քննչական, կամ այլ գործողությունների կատարման անհրաժեշտության դեպքում նմանօրինակ գործողությունները կատարվում են Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինների կողմից Ռուսաստանյան Դաշնության իրավասու մարմինների հետ համատեղ, կամ Ռուսաստանյան Դաշնության իրավասու մարմինների կողմից Հայաստանի Հանրապետության իրավասու մարմինների գրավոր հարցումով, եթե դրանց կատարումը չի հակասում Ռուսաստանյան Դաշնության օրենսդրությանը»։

Սույն հոդվածից բխում է, որ անհրաժեշտ գործողությունները կատարելու համար ՀՀ իրավասու մարմինները կարող են ընտրել երկու ճանապարհ․
• գործել ՌԴ իրավասու մարմինների հետ համատեղ` կիրառելով ՀՀ օրենսդրությունը
• գրավոր հարցումով դիմել ՌԴ իրավասու մարմիններին, որպեսզի նրանք կատարեն այդ գործողությունները, եթե միջնորդությամբ ակնկալվող գործողությունները կատարելը թույլատրված են նաև ՌԴ օրենսդրությամբ և չեն հակասում դրան։

ՀՀ գլխավոր դատախազի խորհրդականի կողմից մեզ ուղարկված գրության համաձայն 11.12.2018թ․ ռազմաբազայի տարածքում ծառայության մեջ գտնվող Ա․Ռ․-ին ձերբակալելու նպատակով ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչը գործել է վերոնշյալ կետերից առաջինի տրամաբանությամբ՝ գործել է ՌԴ իրավասու մարմնի ներկայացուցչի հետ համատեղ։ ՀՀ իրավասու մարմինները գրավոր միջնորդությամբ չեն դիմել ՌԴ իրավասու մարմիններին նշյալ գործողությունները առանց հայկական կողմի իրականացնելու նպատակով, հետևաբար գործողությունների շրջանակը սահմանափակված չէ ՌԴ օրենդրությամբ ՌԴ իրավասու մարմիններին վերապահված լիազորությունների շրջանակով։

Տրամաբանական կլինի պնդել, որ քննչական մարմնի կողմից ձերբակալելու և կալանավորման մասին ՀՀ դատարանի որոշումն ի կատար ածելու հետևանքով կասկածյալ Ա․Ռ․-ն պետք է հայտնվեր ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված ձերբակալվածներին և կալանավորվածներին պահելու վայրերում, որոնք գործում են ՀՀ պետական կառավարման լիազորված մարմինների կառուցվածքներում և ստեղծված են ՀՀ կառավարության որոշմամբ:

Գործելով Համաձայնագրի 4-րդ հոդվածի և ՀՀ օրենսդրության հիման վրա ՀՀ քննչական կոմիտեի քննիչի կողմից Ա․Ռ․-ին ձերբակալելուց հետո ՀՀ իրավասու մարմնի ներկայացուցիչը պարտավոր էր ապահովել ձերբակալված անձի տեղափոխումը ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված վայր, ինչը չի կատարվել։ Դատարանի կալանավորումը որպես խափանման միջոց ընտրելու վերաբերյալ որոշումից հետո կալանավորված անձը պետք է տեղափոխվեր ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված վայր ինչը ևս չի կատարվել։

«Դատախազության մասին» ՀՀ օրենքի 4-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն դատախազությունը հսկողություն է իրականացնում հետաքննության և նախաքննության օրինականության նկատմամբ։ Դատախազությունը փաստացի առ այս պահը վերը նշված դրվագներով չի կատարում իր լիազորությունները։

«Քաղաքացու որոշում» կուսակցությունը գտնում է, որ վերոնշյալ քրեական գործի հետ կապված գործընթացները ՀՀ օրենսդրությանն ու Համաձայնագրին համապատասխանեցնելու, ինչպես նաև գործի համակողմանի և օբյեկտիվ քննությունն ապահովելու համար անհրաժեշտ է կասկածյալին փոխանցել ՀՀ իրավասու մարմիններին։ Ընդ որում, կարծում ենք, որ դրա համար կարելի է ողջամիտ ժամկետ համարել մեկ շաբաթը։ Հակառակ դեպքում ստիպված ենք լինելու դիմել ՀՀ իրավասու քնչական մարմիններին՝ պարզելու ՀՀ օրենսդրության պահանջները չկատարող պաշտոնատար անձանց շրջանակը և սկսել նրանց պատասխանատվության կանչելու գործընթաց։

Որոշ լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ զարմացել են, թե ինչու եմ ես հանկարծ հիշել զանգվածային լրատվության մասին օրենքի «Ֆինանսավորման աղբյուրների թափանցիկությունը» վերտառությամբ 12-րդ հոդվածը, համաձայն որի՝

Լրատվական գործունեություն իրականացնողը, մինչև ընթացիկ տարվա մարտի երեսունմեկը ներառյալ, պարտավոր է լրատվության միջոցի հերթական թողարկման մեջ (եթե դա թողարկվում է) «Տարեկան հաշվետվություն» վերնագրի ներքո հրապարակել նախորդ տարվա ֆինանսական հաշվետվությունը` կապված տվյալ լրատվության միջոցին առնչվող գործունեության հետ` նշելով համախառն եկամտի և դրա կազմում նվիրատվությունների մասնաբաժնի չափերը:

Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել, որ օրենքը իմպերատիվ կերպով սահմանում է, որ լրատվական գործունեություն իրականացնողը պետք է ՀՐԱՊԱՐԱԿԻ այդ հաշվետվությունը, ոչ թե ներկայացնի այս կամ այն պետական մարմնին, այլ՝ հրապարակի՛, հետևաբար պետք է հասանելի դարձնի յուրաքանչյուր քաղաքացու:

Պատահական չէ, որ այս նորմը տեղ է գտել օրենսդրության մեջ. զանգվածային լրատվության միջոցները պետք է նույն կերպ հաշվետու լինեն հասարակության առաջ ինչպես և՝ հանրային ծառայողներն ու պետական պաշտոնյաները: Զարմանալի չէ, որ բոլոր այն լրատվամիջոցները որոնք հրապարակել էին իրենց տարեկան հաշվետվությունը սիրահոժար տրամադրեցին այն, իսկ որոնք ինչ-ինչ պատճառներով մոռացել կամ նույնիսկ չէին իմացել այս նորմի գոյության մասին, շնորհակալություն հայտնեցին հուշման և հիշեցման համար:

Կարող եմ ենթադրել, որ այն լրատվամիջոցները, որոնք դժգոհում են իմ այս հիշեցումից, իրենց ընթերցողից թաքցնելու բան ունեն, ինչը շատ մտահոգիչ է: Այնպես որ, ևս մեկ անգամ, արդեն հրապարակային, հիշեցնում եմ զանգվածային լրատվության մասին օրենքի 12-րդ հոդվածի գոյության մասին:

Շնորհակալություն

Վարչապետի խոսնակ Արման Եղոյան

Դեկտեմբերի 23-ին, ժամը 21.20-ին, ոստիկանության Նոր Նորքի բաժնում հաղորդում է ստացվել, որ Ավանի 14-րդ փողոցի տներից մեկի վրա մի մարդ ինքնաձիգով կրակում է:

Մեկնած օպերատիվ խումբը պարզել է, որ նույն օրը, ժամը 21.15-ին, նշված տան մոտ, 1986 թ. ծնված Վահրամ Մանվելյանն իրեն ամրակցված «MR 43» տիպի, 12 տրամաչափի, երկփողանի ողորկափող որսորդական հրացանից կրակել է նշված տան ուղղությամբ, հայհոյել: 1950 թ. ծնված Հենրիկ Ն.-ն դիտողություն է արել Վ. Մանվելյանին, նա էլ դիտավորությամբ նշված հրացանից կրակել է Հենրիկ Ն.-ի ոտքերին, որը ժամը 22.00-ին «զույգ ստորին վերջույթների բազմաբեկոր հրազենային վնասվածք» ախտորոշմամբ տեղափոխվել է հիվանդանոց:

Ժամը 21.45-ին Վահրամ Մանվելյանը դեպքի վայրից բերման է ենթարկվել, որի ընթացքում ոտքով հարվածել և դիտավորությամբ կոտրել է ՊՊԾ թիվ 29 պարեկային ավտոմեքենայի դռան ապակին:

Դեպքի վայրից հայտնաբերվել է 20 պարկուճ: Հանցագործության գործիք հրացանն առգրավված է:Վահրամ Մանվելյանը ձերբակալվել է:

Նշանակվել են ԴԲՓ, դատաձգաբանական, դատաքիմիական և դատակենսաբանական փորձաքննություններ:
Կատարվում է նախաքննություն: