Սամվել Բաբայան

«Միասնական հայրենիք» կուսակցության նախագահ, ԼՂՀ ՊՆ նախկին նախարար, գեներալ-լեյտենանտ։

Ծնվել է 1965 թվականի մարտի 5-ին: Ծննդավայրը՝ Ստեփանակերտ: 1972-1982 թվականներին ավարտել է Եղիշե Չարենցի անվան թիվ 7 միջնակարգ դպրոցը (ք. Ստեփանակերտ)։ 1983-1985 թվականներին ծառայել է Խորհրդային բանակի ստորաբաժանումում, որը տեղակայված էր նախկին Գերմանիայի դեմոկրատական հանրապետությունում։ 1988 թվականին մասնակցում է Արցախի ազատագրական պայքարին։ 1989-1991 թվականներին եղել է Արցախյան ազատամարտի գաղտնի ջոկատների հրամանատարներից մեկը, ղեկավարել է Ստեփանակերտի 2-րդ կամավորական ջոկատը, եղել է կենտրոնական շտաբի անդամ, ԼՂՀ ինքնապաշտպանության ջոկատների հրամանատարի տեղակալ։

1991 թվականի հունիսին «Կոլցո» օպերացիայի ժամանակ, անձնագրի անճշտությունների պատճառաբանությամբ, ԽՍՀՄ Ներքին զորքերի հրամանով ձերբակալվում և 6 ամսից ավելի պահվում Շուշիի, ապա՝ Բաքվի Բաիլյան բանտում։

1992-1993 թվականներին ԼՂՀ ինքնապաշտպանության շրջաններում ղեկավարում էր մարտական գործողությունները։ 1992 թվականի մարտից մինչև օգոստոս եղել է ԼՂՀ նախարարների խորհրդին կից ինքնապաշտպանության կոմիտեի անդամ, ԼՂՀ զինված ուժերի հրամանատարի տեղակալ։ 1992 թվականի օգոստոսից մինչև 1993 թվականի ապրիլը հանդիսանում էր ԼՂՀ ինքնապաշտպանության խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ։ 1993 թվականի ապրիլից մինչև նույն թվականի նոյեմբեր. Ինքնաշաշտպանության խորհրդի նախագահի պաշտոնակատար։ 1993 թվականի նոյեմբերից մինչև 1999 թվականի դեկտեմբեր. ԼՂՀ Ինքնապաշտպանության բանակի հրամանատար։

1995-1999 թթ. ԼՂՀ առաջին պաշտպանության նախարար։ Փոխգնդապետ (1992), գնդապետ (1993), գեներալ-մայոր (1994), գեներալ-լեյտենանտ (1996)։ 1992-1995 թվականներին ԼՂՀ Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավոր։ 1995-1999 թվականներին եղել է ԼՂՀ կառավարության և նախագահին կից անվտանգության խորհրդի անդամ։ 2000-2004 թվականներին ԼՂՀ նախագահի դեմ մահափորձ կատարելու մեղադրանքով ազատազրկման է դատապարտվել 14 տարով, 4.5 տարի անց նրան ներում է շնորհվել։

2004-2005 թվականներին ստեղծում է տեղեկատվական-վերլուծական «Խաչմերուկ» հասարակական կազմակերպությունը ։ 2005 թվականին հիմնադրում է «Դաշինք» կուսակցությունը։ 2017 թվականին ԱԱԾ-ն ձերբակալել է Սամվել Բաբայանին՝ «Իգլա» տեսակի զենիթա-հրթիռային համալիր մաքսանենգ ճանապարհով Հայաստան բերելու գործի շրջանակներում: 2018 թվականին ազատ է արձակվել բանտից։

Տարածքներ կորցնողը չի կարող խոսել հաղթանակի մասին. Սամվել Բաբայանն արձագանքում է Սարգսյանին |azatutyun.am|

azatutyun.am: Սերժ Սարգսյանը օրերս կայացած ասուլիսին հայտարարել է, թե թերացումներ եղել են, բայց քառօրյա պատերազմը հաղթանակ է համարել։ «Տարածքներ կորցնողը չի կարող խոսել հաղթանակի մասին»,- Սերժ Սարգսյանին արձագանքում է Արցախի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Բաբայանը, ով Հրայր Թամրազյանի «Կիրակնօրյա վերլուծականի» հյուրն է: Ստորև ներկայացնում ենք հատված հարցազրույցից. Սամվել Բաբայան. - Ընդհանրապես ես և այն ժամանակ, և հիմա պնդում եմ, որ դա պատերազմ չի եղել, դա եղել է դիվերսիոն գործողություն, սա առաջինը շեշտենք, որ պարզ լինի: Երկրորդը` փաստը նա է, որ ինչքան էլ ուզում ենք ասել, որ հաղթել ենք, թե ինչ ենք արել, մենք տարածք ենք կորցրել, իսկ տարածք կորցնողը չի կարող խոսել հաղթանակի մասին: Այն ամբողջը, որ ներկայացնում են, որ մեր ուժերը կարողացան կանգնեցնել հակառակորդի մեծ պատերազմը, իրականության հետ չի համապատասխանում, դա ուղղակի բառախաղեր են, որ անում են ու փորձում դրանով արդարանալ: Փաստը նա է, որ այո, այդ 21 դիրքը իրոք կորցրել են, դա փաստ է, և տարածքներ ենք կորցրել: Դանով եթե կհամարեք, որ դա հաղթանակ է, թող համարեն, ովքեր այդ ձև են մտածում: «Ազատություն». - Նախկին նախագահն ասում էր, թե կորցրած դիրքը կամ տարածքը ռազմական առումով որևէ կարևորություն չի ունեցել: Դուք ի՞նչ կարծիքի եք: Դո՞ւք էլ եք կարծում, որ այդքան էլ կարևոր չի եղել այդ, ինչպես ինքն է ասում, 800 հեկտարը կամ այդ դիրքը` Լալա Թեփեն: Սամվել Բաբայան. - Նույն Լալա Թեփեն ամբողջ Ջաբրայիլի տարածքը հսկում է, միակ բարձունքն է, որտեղից ամբողջ տարածքը կարում ես պարզ տեսնել և խոցել բոլոր հնարավոր և անհնարինը: Եթե դա համարենք, որ ինքը որևիցե կարևորություն չունի, ապա ի՞նչն ունի կարևորություն. ուրեմն այդ մարդիկ կա՛մ բանակից շատ հեռու են, պատերազմը չեն հասկանում, կա՛մ էլ ուղղակի գիտակցում են, բայց իրենց պետք է այդպես ձևակերպել: Սա՝ առաջինը: Երկրորդը` ինչ վերաբերում է Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղի բարձունքին, մենակ էդ բարձունքը, այդ տարածքները ազատագրելուց, կներեք, հինգերորդ բրիգադը, որն այդ ուղղությամբ աշխատել է, մոտ 600-700 զոհ ունի տված: Ի՞նչ է` մենք այդ զոհերը տվել ենք, որ այդ դիրքերը մեզ համար կարևոր չե՞ն, թե՞ ոնց: Ուղղակի այդ մարդիկ պատմությունը թող հետ գնան, վերհիշեն ու հասկանան, որ նման արտահայտություններ պետք չի անել: Բոլոր դիրքերն էլ կարևոր են եղել, այդ բարձունքներից մենք հսկում էինք այդ տարածքները, մինչև Նաֆթալան հսկվում էր այդ տարածքը, և ամբողջը խոցելի էր մեզ համար: Հիմա ճիշտ հակառակը` իրենց այդ բարձունքին նստելով՝ և՛ Թալիշ գյուղը, և՛ Մատաղիսը, և՛ ինչու ոչ Մարտակերտը, այդ տարածքներն ամբողջն իրենք կարան խոցեն: Այնպես որ նման հարցադրումն ուղղակի խոսում է նրա մասին, որ այդ մարդիկ պատերազմը վերագրել են իրենց, որ հաղթանակ են տարել, որ որևիցե կապ չունեն դրա հետ, այդ պատերազմի հետ: Ցավում եմ, բայց ի՞նչ անենք` այդ մարդկանց մտածելակերպն էլ այդքան է, պահի տակ իրենց արդարացնում են: «Ազատություն». - Հիմա մյուս խնդիրը, որը վերաբերում է հետախուզությանը: Նախկին նախագահը ընդունում է, որ ադրբեջանցիները անակնկալ են մատուցել, որ հետախուզությունը չի կարողացել կանխատեսել ժամանակին այդ գործողությունը, բայց ասում է՝ նույնիսկ աշխարհի ամենահզոր հետախուզական ծառայություններն են սխալվում, մենք էլ սխալվել ենք այդտեղ: Ի՞նչ եք կարծում, ի՞նչ է կատարվել, իսկապես, կարո՞ղ էր հետախուզությունը կանխատեսել այդ հարձակումը: Սամվել Բաբայան. - Էստեղ խնդիրը ավելի շատ, նորից եմ ասում՝ եղել է դիվերսիոն գործողություն, դա չի կարա հետախուզությունը ամբողջը կանխարգելել և իմանալ, բայց երբ որ էդ ամենի մասին տեղյակ էին և իսկ ըստ հրամանի պետք է անմիջապես անցնեին համար 1 և ուժեղացնեին էդ դիրքերը, որը չեն արել շատ երկար ժամանակ, և ընդհանրապես էդ հինգ օրվա մեջ, կարելի է ասած, որ ընդհանրապես ուղեղը չի աշխատել, այսինքն՝ կառավարման կենտրոն չի եղել, մարդիկ չեն կարողացել որոշում կայացնեն և գործողությունները վերադարձնեն էդ տարածքները, որը հնարավոր էր և՛ էդ ժամանակ, և՛, ինչու ոչ, և ամեն մի րոպե, երբ որ ցանկանան: Բայց խնդիրը նա է, որ չեն կարողացել: Ինչ վերաբերում է հետախուզությանը, էդ հետախուզությունը ինչքան էլ լավ աշխատի, եթե դիվերսիոն փոքր գործողություն է, դա չես կարա կանխարգելել և նախապես իմանալ: Ուղղակի դիրքերում կանգնած մարդիկ պետք է էնտեղ կարգուկանոնը բարձր լիներ, որ, ինչ նկատի ունեմ՝ եթե էդ դիրքերի մարդկանց, էդ զոհերը, որ ունեցել ենք, նայենք իրենք ինչով են զոհվել՝ փամփուշտով, արկերով, թե բեկորներով, թե ինչ-որ մի այլ բանով, էն ժամանակ մեր համար պարզ կլինի ես ինչ եմ ասում: Ես կխնդրեի, որ նրանք, հանձնաժողովը ընդհանրապես սուդէքսպերտի էդ փաստաթղթերը մի հատ նայի՝ ինչքան դիրքերում դիակներ ենք թողել, հետո փոխանակել, էդ դիակները ինչով են զոհված, ընդհանրապես՝ գնդակով են զոհված, բեկորով են զոհված, թե ոչ: Եթե ոչ՝ ո՛չ առաջինն է, ո՛չ երկրորդն է, ապա պարզ է դառնում, որ անտարբեր լինելով դիրքերում՝ ունեցել ենք էդ կորուստները: Էդտեղ ոչ հետախուզության խնդիր է, ոչ էլ մյուս: Ավելին՝ azatutyun.am-ում

15:41 - 24 օգոստոսի, 2020

Արցախում բյուրոկրատիան ուռճացվում է, պետական ապարատում աշխատատեղերի ստեղծմամբ փորձում են հրապուրել մարդկանց․ Հայկ Խանումյան

Օրերս Արցախի «Ազգային վերածնունդ» կուսակցության նախագահ Հայկ Խանումյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում էր կատարել այն մասին, որ «Արայիկ Հարությունյանն ու Սամվել Բաբայանը երկարաժամկետ կտրվածքով ավերածություններ են գործում»․ «Արցախում առանց այդ էլ ուռճացված բյուրոկրատիայի էլ ավելի մեծացումն այն դարձնում է Արցախի զարգացումը խոչընդոտող հրեշ»,- շեշտել էր Խանումյանը՝ հայտարարելով, որ պետական աշխատատեղերի ավելացման գործընթացները խոչընդոտում են մասնավոր սեկտորում մրցակցությանը։ Թեմայի շուրջ Infocom.am-ի հետ զրույցում Խանումյանն նկատեց՝ Արցախում առանց այդ էլ պետական բյուրոկրատիան բավականին ուռճացված է․ նոր իշխանության ձեւովորումից հետո Սամվել Բաբայանի «Միասնական Հայրենիք» կուսակցության եւ «Ազատ հայրենիք» կուսակցության կոալիցիա կազմելով՝ պետական ապարատում լրացուցիչ տեղեր են ավելացել․ «Մասնավորապես, նշանակվելով Անվտանգության խորհրդի քարտուղար՝ Սամվել Բաբայանը որոշել է Խորհուրդը բավականին մեծացնել, իր խոսքով՝ մոտ 110 հաստիք պետք է ավելանա, մինչ այդ ԱԽ քարտուղարը առանձին աշխատակազմ, գրասենյակ չուներ եւ միայն ԱԽ քարտուղարի պաշտոնն էր, հիմա, փաստացի, խոսքը 110 հաստիքի ավելացման մասին է»,- ասաց Խանումյանը՝ ընդգծելով, որ Արցախում բնակչությունը բավականին քիչ է, եւ կա նաեւ կադրային խնդիր, հետեւաբար, ըստ արցախցի գործչի, ունակ կադրերին դեպի բյուրոկրատիա տեղափոխելն այլ ոլորտներում լուրջ խնդիրների է հանգեցնելու, հատկապես մասնավոր սեկտրում։ Խանումյանի խոսքով՝ նաեւ նոր պետական մարմիններ են ստեղծվել, նախարարություններում ավելանում է պետական պաշտոնյաների թիվը, պետական այլ մարմիններում, այսպես ասած, նախկինում աշխատանքի տեղավորվածները չեն ազատվում աշխատանքից, այլ գալիս են նորերը, ընդլայնվում են շրջանային վարչակազմերը․ «Նվազագույնը 350-400 հոգի ավելանալու են կամ արդեն ավելացել են այս ընթացքում՝ Արայիկ Հարությունյանի նախագահ դառնալուց ի վեր, ինչը հսկայական բեռ է ենթադրում։ «Ազգային վերածնունդ» կուսակությունը, եւ անձամբ ես, անցած 5 տարիների պատգամավորական գործունեության ընթացքում բազմիցս քննարկել ենք բյուրոկրատիայի ուռճացումը, հանրային ծախսերի ավելացումը, հանրային ծառայություններին ուղղվող ծախսերի ավելացումը։ Կոչ ենք անում կրճատել դրանք, այդ գումարները ուղղել տնտեսության իրական հատված, սակայն, ինչպես տեսնում ենք, այս հիվանդությունը շարունակում է մեծանալ, եւ նոր շահառուներ են հայտվել դա սպասարկելու առումով»,- ասաց մեր զրուցակիցը՝ տվյալ դեպքում ակնարկելով Սամվել Բաբայանին եւ նրա «Միասնական հայրենիք» կուսակցությանը, որոնք, Խանումյանի խոսքով, իրենց արագորեն տեղավորվում են պետական ապարատում։ Վերջինիս պնդմամբ՝ այս գործընթացները տեղի են ունենում Արցախի պետական եկամուտների կրճատման ֆոնին, դեֆիցիտի մեծացման, Հայաստանից միջպետական վարկի ավելացման պայմաններում։ «Ազգային վերածնունդ» կուսակցության ղեկավարն ընդգծեց, որ իրենք դեմ չեն դեֆիցիտի ավելացմանը, սակայն կարծում են, որ այդ գումարները պետք է ուղղվեն ոչ թե սոցիալական ծրագրերի կամ անօգուտ, անարդյունավետ բյուոկրատիայի ուռճացմանը, այլ ենթակառուցվածքների կառուցմանը։ «Ցավոք սրտի, նախորդ 10-15 տարիների ընթացքում Արցախում պետական բյուջեի հաշվին շատ քիչ ենթակառուցվածքային ծրագրեր են իրականացվել։ Այն, ինչ մենք լսում ենք պաշտոնատար անձանցից՝ ենթակառուցվածքային ծրագրերի մասին, կամ գոյություն ունի կառավարության ծրագրերում կամ նախագահի ծրագրում, այդ ենթակառուցվածքային ծրագրերը, իհարկե, զգալիորեն ավելին են, քան նախկինում եղածները, բայց նաեւ զգալիորեն քիչ են, քան կարող էին լինել։ Առնվազն կրկնակի ճանապարհներ կարող էին կառուցել՝ նույնիսկ ներկայիս բյուջեի եւ հնարավորությունների սահմաններում։ Ավերածություններ ասելով՝ հենց դա նկատի ունեինք, որ մի քանի քաղաքական դեմքեր կարող, ունակ մարդկանց իրենց վարչական ռեսուրսը դարձնելու նպատակով բարձր աշխատավարձերով սիրաշահելով՝ փակում են պետական կաբինետներում՝ նրանց զերծ պահելով ազգային հարստություն ստեղծելուց»,- ասաց Խանումյանը՝ հավելելով, որ Սամվել Բաբայանը եւ Արայիկ Հարությունյանը նպատակ ունեն ընտրազանգվածի եւ կուսակցական կառույցների համար վճարումներ անել պետական բյուջեի հաշվին։ Մեր զրուցակցի կարծիքով՝ սա բավականին տարածված ձեւ է դարձել Արցախում, եւ, ըստ նրա՝ դրա կարիքը հատկապես Սամվել Բաբայանի կուսակցությունն ունի որովհետեւ վերջինս եւ կուսակցությունը ձայներ ստացել են հիմնականում ընդդիմադիր հռետորաբանությամբ, իսկ հետագայում այդ քվեները, Խանումյանի խոսքով, վաճառել են պաշտոնների դիմաց․ «Այժմ ստիպված են իրենց ընտրազանգվածը հավաքել վարչական ռեսուրսի հաշվին։ Բնականաբար, այդ ամենի համար վճարում են հարկ վճարողները, թե՛ Հայաստանի, թե՛ Արցախի, քանի որ գումարների մի զգալի մասը գալիս է Երեւանից՝ միջպետական վարկի ձեւով։ Իսկ մասնավոր հատվածը լուրջ խնդիրներ ունի, քանի որ պետական համակարգում արհեստականորեն բարձր աշխատավարձեր սահմանելով՝ խնդիր է ստեղծվում աշխատուժի շուկայի առումով, նամանավանդ՝ Արցախում կադրային լուրջ խնդիրներ կան, այդ թվում՝ մասնավոր հատվածում, եւ այսպիսի քաղաքականությունը զգալիորեն խոչընդոտում է նաեւ այդտեղ կադրերի ներգրավման գործընթացին»։ Իսկ խնդրի լուծումը, ըստ Խանումյանի, այն է, որ ՀՀ կառավարությունը միջպետական վարկի ավելացումը պայմանավորի բյուրոկրատիայի կրճատմամբ, այսինքն՝ որքան Արցախում կկրճատվի բյուրոկրատիան, այդքան կավելանա միջպետական վարկի գումարը, եւ այդքան էլ շատ գումար Երեւանից կգա Ստեփանակերտ։ Արցախցի գործիչը կողմ է նաեւ ծրագրային բյուջետավորմանը, որ գումար տրամադրվի կոնկրետ ծրագրերի համար․ «Այլ ոչ թե ուղղակի ինչ-որ գումար տրվի Ստեփանակերտում իշխանության եկած մի երկու հոգու, որոնք իրենց մերձավոր շրջապատը, կամ կուսակցական շրջապատը տեղավորեն ինչ-որ տաքուկ սենյակներում՝ թեյ ու սուրճ խմելու եւ ոչինչ չանելու համար, ինչը երկարաժամկետ եւ լուրջ խնդիրներ է առաջացնելու տնտեսության համար»,- հավելեց Խանումյանը։ Ինչ վերաբերում է Արցախի կառավարության՝ տանիքների շինարարության ծրագրին՝ մեր զրուցակցի կարծիքով՝ դա նույնպես արվում է միայն մարդկանց հրապուրելու համար։ Խանումյանի համոզմամբ՝ թույլ քաղաքացիական հասարակության պայմաններում, երբ գրեթե բացակայում է քաղաքացիական բարձր գիտակցությունը, բնակիչների մոտ առաջին պլան են մղվում կարճաժամկետ շահերը։ Խանումյանը տեղեկացրել էր, որ այժմ Արցախի պետական բյուջեի փոփոխություններով՝ առկա 968 մլն դրամին մոտ 500 միլիոն դրամ է ավելացվում՝ տանիքների վերանորոգման ծրագրով բնակիչներին շինանյութ տրամադրելու համար: «Ընտրությունների ժամանակ դա շատ հաճախ որպես ընտրակաշառք էր օգտագործվում։ Հիմա այդ ծրագրի արժեքը ավելացրել են, այսինքն՝ շատ մարդու են տանիքի շինանյութ տրամադրում՝ նույնպես այդ վարչական ռեսուրսի կիրառմամբ։ Պոպուլիստական քայլերով փորձում են շահել ընտրազանգվածի համակրանքը։ Կարծում եմ, որ այս գումարների ավելացումը կարող է կապված լինել նախընտրական շրջանում տված խոստումների, եւ հիմա դրանց կատարման անհրաժեշտության հետ»։ Մեր հարցին՝ ի՞նչ առաջնային եւ հրատապ լուծում պահանջող խնդիրներ կան Արցախում, որոնց կառավարությունը չի անդրադառնում, Խանումյանը շեշտեց հատկապես ճանապարհաշինական աշխատանքների եւ վերաբնակեցման հարցերը․ «Պետք է տարեկան առնվազն 200 կիլոմետր նորմալ ասֆալտապատ ճանապարհ կառուցել եւ սկսել նոր ծրագրեր, հատկապես՝ թերբնակեցված շրջաններում բնակավայրերի կառուցման ծրագրեր իրականացնել։ Վստահեցնում եմ, որ այդ բնակավայրերը շատ արագ բնակչություն կունենան»,- եզրափակեց Արցախի «Ազգային վերածնունդ» կուսակցության նախագահ, նախկին պատգամավոր Հայկ Խանումյանը։ Ասպրամ Փարսադանյան

12:05 - 21 օգոստոսի, 2020