ՀՀ Գլխավոր դատախազություն

ՀՀ դատախազությունը միասնական, կենտրոնացված համակարգ է, որը ղեկավարում է գլխավոր դատախազը։ ՀՀ գլխավոր դատախազն է Արթուր Դավթյանը։

Դատախազությունը՝

օրենքով նախատեսված դեպքերում և կարգով հարուցում է քրեական հետապնդում,
հսկողություն է իրականացնում նախաքննության և հետաքննության օրինականության նկատմամբ,
դատարանում պաշտպանում է մեղադրանքը,
պետական շահերի պաշտպանության հայց է հարուցում դատարան,
բողոքարկում է դատարանների վճիռները, դատավճիռները և որոշումները,
հսկողություն է իրականացնում պատիժների և հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառման նկատմամբ։

Մայրաքաղաքում հանցագործության դեպքերի թիվն աճել է. Դատախազություն

ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանը Երևան քաղաքի դատախազությունում անցկացրել է խորհրդակցություն՝ ամփոփելով 2021թ. ընթացում մայրաքաղաքում հանցավորության ընդհանուր շարժընթացի, դրա դեմ պայքարի, Երևան քաղաքի և վերջինիս վարչական շրջանների դատախազությունների կատարած աշխատանքի արդյունքները: Ինչպես հայտնում Գլխավոր դատախազությունից, խորհրդակցությանը մասնակցել է Երևանի քաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանը, ինչպես նաև՝ հետաքննության և նախաքննության մարմինների՝ Երևան քաղաքի ստորաբաժանումների ղեկավարները: Երևան քաղաքի դատախազ Սևակ Հովհաննիսյանը զեկուցել է, որ 2021թ. մայրաքաղաքում գրանցվել է հանցագործության 16438 դեպք՝ նախորդ տարվա 13892 դեպքի փոխարեն, այսինքն՝ դեպքերը աճել են 2546-ով կամ 18.3 % - ով: Բացահայտումը կազմել է 51.6%՝ նախորդ տարվա 50.4% - ի դիմաց: Հատկապես անհանգստացնող է համարվել մայրաքաղաքում սպանությունների կատարման դեպքերի աճը: Մասնավորապես, 2021թ. Երևանում արձանագրվել է սպանության 26 դեպք, որը նախորդող տարվա համեմատ ավելի է 15-ով կամ 136.4%-ով: Անդրադառնալով այս խնդրին՝ Երևան քաղաքի դատախազը նշել է, որ դրանց մի մասը կատարվել է լարված հարաբերությունների, անձնական թշնամանքի և վրեժի հողի վրա: Որոշ դեպքերում դրանք կատարվել են նաև քրեական ենթամշակույթից ածանցվող մտածողության և վարքագծի ազդեցությամբ: ՀՀ գլխավոր դատախազն այս կապակցությամբ առկա իրավիճակը համարել է ահազանգող։ Նա շեշտել է հատկապես պրոֆիլակտիկ, կանխարգելիչ միջոցառումների, հանցավոր վարքագիծ ունեցող անձանց նկատմամբ հսկողության գործառույթների անշեղ իրականացման անհրաժեշտությունը՝ հաշվի առնելով նաև, որ մայրաքաղաքում ավելացել են կրկնահանցագործությունները: Արթուր Դավթյանը հանձնարարել է սպանության, ծանր մարմնական վնասվածքներ հասցնելու, ավազակության բոլոր դեպքերն ուսումնասիրել, և այն դեպքերում, երբ կպարզվի, որ դրանց նպաստել է նաև պրոֆիլակտիկ պարտադիր աշխատանքների կատարման պարտականությունների չկատարումը, համաչափորեն նախաձեռնել Ոստիկանության տվյալ աշխատակիցների նկատմամբ ծառայողական քննություն անցկացնելու գործընթաց: Իսկ քրեական ենթամշակույթի դեմ պայքարում որևէ նահանջ, փոխզիջում չպետք է լինի: Խնդրահարույց ուղղություններից մեկը շարունակում է մնալ մայրաքաղաքում երթևեկության կանոնների հանցավոր խախտման, մահվան ելքով դեպքերի աճը: 2021թ. մայրաքաղաքում գրանցվել է ՃԵԿ խախտման հետևանքով անձանց առողջությանն անզգուշությամբ վնաս պատճառելու 625 դեպք, որը 15.5%-ով ավելի է նախորդող տարվա համեմատ, իսկ մահվան ելքով դեպքերը եղել են 64-ը՝ 2020թ. 59 դեպքի դիմաց: Որոշ չափով աճել է այս բնույթի հանցագործությունների բացահայտման մակարդակը՝ կազմելով 85.1%, նախորդ տարված 79.8%-ի դիմաց: Արթուր Դավթյանը դատախազներին հանձնարարել է յուրաքանչյուր նման քրեական գործով օպերատիվ կերպով պարզել ՃՏՊ-ի պատճառները և նպաստած գործոնները և բոլոր այն դեպքերում, երբ դրանք պայմանավորված են իրավասու մարմինների գործառույթների, դրանց թերի կատարման հետ, այդ մարմիններին պարտադիր ներկայացնել դրանց վերացմանն ուղղված՝ առարկայական լուծումների առաջարկներ պարունակող միջնորդագրեր: Երևանի քաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանը նշել է, որ Երևան քաղաքի դատախազության հետ արդյունավետ հաղորդակցություն է հաստատվել: Դրա արդյունքում դատախազությունից ստացել են այնքան տեղեկատվություն, որը թույլ է տալիս բավարար վերլուծությունների հիման վրա հասցեական միջոցառումներ իրականացնել մայրաքաղաքում տրանսպորտային երթևեկության անվտանգությունը բարձրացնելու ուղղությամբ: Նա նաև մանրամասներ է ներկայացրել քաղաքապետարանի կողմից երթևեկության կազմակերպման ոլորտում նախաձեռնված բարեփոխումներից, որոնք մի մասով ուղղված են նաև ՃԵԿ իրավախախտումների արձանագրման առավել ճկուն համակարգի ներդրմանը: Թեև ընդհանուր առմամբ հանցագործությունների պատճառների և նպաստող պայմանների վերացման նպատակով իրավասու մարմիններին կամ սուբյեկտներին Երևան քաղաքի և վարչական շրջանների դատախազությունների դատախազների կողմից միջնորդագրեր ներկայացնելու ցուցանիշը գրեթե կրկնապատկվել է, սակայն գլխավոր դատախազը դա բավարար չի համարել: Նա նշել է, որ այդ գործառույթի իրականացումը իրավիճակի փոփոխմանը միտված դատախազական ներգործության ամենաազդեցիկ միջոցներից է, և այդ գործիքը պետք է կիրառվի բոլոր անհրաժեշտ դեպքերում: Ընդ որում՝ նա հանձնարարել է նախաձեռնողականությունն ավելացնել ոչ միայն միջնորդագրերի ներկայացման, այլ նաև դրանցով գործնական արդյունքների ապահովմանը հետամուտ լինելու հարցում: Արթուր Դավթյանը շեշտել է, որ ինչպես այս, այնպես էլ նախնական քննության արդյունավետության, լրիվության և բազմակողմանիության ապահովման նպատակով նախաքննության մարմիններին արդյունավետ ցուցումներ, օպերատիվ-հետախուզական մարմիններին առարկայական հանձնարարություններ տալու դատախազական գործառույթի իրականացման ցուցանիշը դառնալու է դատախազների խրախուսման, առաջխաղացման հարցի քննարկման հիմնական բաղադրիչներից մեկը: Այս առումով Սևակ Հովհաննիսյանը նշել է, որ Երևան քաղաքի դատախազության և մայրաքաղաքի վարչական շրջանների դատախազների կողմից ներկայացվել է ընդհանուր 421 միջնորդագիր և հաղորդում, իսկ քրեական գործերով վարույթն իրականացնող մարմնին տրվել է 1919 ցուցում, հետաքննության մարմնին՝ օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ ձեռնարկելու 842 հանձնարարություն, որոնք ևս կրկնակի ավելի են նախորդող տարվա համեմատ: Դրանից բացի՝ դատախազների կողմից նախնական քննության օրինականության ապահովման համատեքստում վերացվել են վարույթն իրականացնող մարմնի կողմից կայացված՝ քրեական գործ հարուցելը մերժելու մասին 127, քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին 262, ինչպես նաև քրեական գործի վարույթը կասեցնելու մասին 418 որոշում: Նրանց կողմից նաև հաստատվել է 1869 քրեական գործով մեղադրական եզրակացություն, այդ գործերն ուղարկվել են դատարան՝ ըստ էության քննելու: Խորհրդակցության ընթացքում անդրադարձ է կատարվել նաև բնակարանային գողությունների դեպքերի նվազմանը, դրան միտված դատախազության նախաձեռնությունների շարունակմանը, Երևանի ժամանցային վայրերում գիշերային ժամերին տեղի ունեցող խուլիգանությունների դեմ պայքարի միջոցների կոշտացմանը, Երևանի խոշոր առևտրի կենտրոններում տեղի ունեցող գողությունների դեմ պայքարի արդյունավետությանը: Մանրամասն քննարկվել են նաև պետական շահերի պաշտպանության ոլորտում Երևան քաղաքի դատախազության կողմից նախաձեռնված ոլորտային ծավալուն ուսումնասիրությունների միջանկյալ արդյունքները: Ամփոփելով՝ ՀՀ գլխավոր դատախազը տվել է խորհրդակցության արդյունքներից բխող կոնկրետ այլ հանձնարարություններ ևս: Նա շնորհակալություն է հայտնել դատախազներին՝ 2021թ. ընթացքում տեղի ունեցած համապետական ընտրությունների օրինականությունը, քաղաքացիների ընտրական ազատ կամարտահայտությունն ապահովելու հարցում դրսևորած հետևողականության, պետության կայունության տեսանկյունից վճռորոշ ժամանակահատվածում բացարձակ քաղաքական զսպվածություն և պետական ծառայողին հարիր անկողմնակալություն ցուցաբերելու համար: Նա շեշտել է, որ դատախազության ստորաբաժանումները հիմնական առաջնահերթություն պետք է դարձնեն նաև քաղաքացիների հետ ուղիղ հաղորդակցության ձևավորումը, քաղաքացիների, դատավարության մասնակիցների հետ ինչպես վերջիններիս, այնպես էլ հենց դատախազների նախաձեռնությամբ ընդունելությունների կազմակերպումը:

16:27 - 23 փետրվարի, 2022

Դատախազ Գևորգ Բաղդասարյանը Բորիս Բախշիյանի և Աշոտ Մինասյանի գործի վերաբերյալ պարզաբանումներ է ներկայացրել |hetq.am|

hetq.am: Գլխավոր դատախազի տեղակալ Գևորգ Բաղդասարյանն, ով ԲԴԽ-ում ներկայացրել է Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Բորիս Բախշիյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու և նրան ազատությունից զրկելու միջնորդությունները, այսօր դատարանում լրագրողների հետ զրույցում պատասխանել է գործի հետ կապված որոշ հարցերի, ինչպես նաև անդրադարձել «Սիսական» ջոկատի հրամանատար Աշոտ Մինասյանի խափանման միջոցի հարցին: Հիշեցնենք, որ դատավոր Բորիս Բախշիյանը մեղադրվում է Քաջարանի համայնքապետ Մանվել Փարամազյանի գործով ամբաստանյալներից մեկին ակնհայտ ապօրինի կալանավորելու մեջ: Դատախազի հետ հարցուպատասխանը ներկայացնում ենք ստորև: -Պարո՛ն Բաղդասարյան, դատավոր Բորիս Բախշիյանին ակնհայտ ապօրինի կալանավորելու մեղադրանք է առաջադրել: Ո՞ր հանգամանքներն են դատավորի որոշումն ակնհայտ ապօրինի դարձնում, որոնց պայմաններում քրեական վարույթ է նախաձեռնվել: -Ակնհայտությունը այն է, որ տվյալ դատական նիստում կալանավորման հիմքերը քննարկվել են: Որպեսզի կարճ պատասխանեմ՝ որևէ տվյալ չի եղել, որը կվկայեր կալանավորման անհրաժեշտության մասին: Անձի բացակայությունը պայմանավորված է եղել նրա կողմից առանց պաշտպանի դատական նիստին չներկայանալու հանգամանքով, քանի որ գործով հաստատված է, որ նրա նկատմամբ անօրինական ազդեցություն է եղել: Ակնհայտ է եղել, որովհետև դատական նիստում քննարկման ժամանակ բոլորն, այդ թվում՝ պաշտպանության կողմը հայտարարել են, որ, որպես դատավարության մասնակից, այնքան էլ դրական վերաբերմունք չունեն կալանավորված ամբաստանյալի նկատմամբ, բայց շեշտել են, որ չի կարելի կալանավորել նրան, որովհետև մինչև դա կան հարկադրանքի այլ միջոցներ, այդ թվում՝ բերման ենթարկելը: Ակտը կայացնելուց անմիջապես առաջ քննարկման ժամանակ ի ցույց է դրվել դատավորին, որ պետք է ապահովել անձի լսված լինելու իրավունքը՝ թեև այդ հանգամանքը դատավորի համար ակնհայտ է եղել: Ակնհայտ է եղել, որովհետև նա տվյալ նիստում անմիջապես ակտը կայացնելուց առաջ արձանագրել է, որ ավելի մեղմ հարկադրանի միջոց՝ դատական սանկցիա պաշտպանի նկատմամբ կիրառելու համար պետք է լսված լինելու իրավունքն ապահովի, իսկ ամբաստանյալի դեպքում նման անհրաժեշտություն չկար: Թեև այս դեպքում ամբաստանյալը չի խուսափել քննությունից՝ բայց դատավորն իր դատական պրակտիկայում շատ ակնհայտ խուսափելու դեպքերում նման խափանման միջոց չի կիրառել: Մեկ տարի դատական նիստին չներկայացած մեղադրյալին մի քանի անգամ նույնիսկ զանգով խնդրել են ներկայանալ դատական նիստի, չի ներկայացել, այդ ժամանակ խափանման միջոցը՝ հսկողության հանձնված լինելը, փոխվել է, և ընտրվել ստորագրություն չհեռանալու մասին: Այսինքն՝ մի տարի չեն ներկայանում, խափանման միջոցը դառնում է չհեռանալու մասին ստորագրություն, մեկ դատական նիստի չի ներկայանում այն մեղադրյալն, որը ցուցմունք է տվել, որ իր վրա ազդեցություն կա և այդ նիստին չի գալիս, որովհետև իր պաշտպանը հայտնել է, որ չի գալու, իրեն կալանավորում են: -Դուք խոսեցիք լսված լինելու իրավունքի մասին: «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Սարգսյանի լսված լինելու իրավունքը ևս ապահովված չէր, բայց նրա նկատմամբ Վերաքննիչ քրեական դատարանը խափանման միջոց է ընտրել կալանավորումը: -Երբ Արթուր Սարգսյանի գործով համադրություն է արվում, տպավորություն է ստեղծվում, որ Բորիս Բախշիյանի մեղադրանքում անօրինականությունը կապվում է բացառապես լսված չլինելու իրավունքի հետ: Կրկնում եմ՝ կալանավորման հիմքերը բացակայել են, լսված չլինելն այս մեղադրանքի ընդամենը մի փոքր բաղադրիչն է: -Այսինքն՝ լսված լինելու իրավունքն առանց ապահովելու, անձին կալանավորելն ակնհայտ ապօրինի չի՞ դարձրել դատավոր Բորիս Բախշիյանին վերագրվող արարքը: -Դա էլ է դարձրել, բայց ի տարբերություն այս դեպքի՝ Վերաքննիչ քրեական դատարանում կողմերի մասնակցությունը պարտադիր չէ, և մի շատ կարևոր հանգամանք. քանի որ նախորդ անգամ այդ հարցերը տալիս էին, իմ գործընկերներին խնդրել եմ Արթուր Սարգսյանի գործով պատմությունն ինձ մի քիչ ներկայացնել: Արթուր Սարգսյանը Վերաքննիչ դատարանում չի կալանավորվել՝ այդ նիստին չներկայանալու պատճառով, իսկ Բորիս Բախշիյանի կողմից անձը կալանավորվել է կոնկրետ այդ նիստին արդեն նշված պատճառով չներկայանալու համար: Գուցե ինչ-որ չափով այս դեպքերը համադրելի լինեին, եթե Արթուր Սարգսյանը Վերաքննիչ դատարանի նիստին չներկայանալու համար կալանավորվեր, բայց անգամ այդտեղ նմանություն չկա: Իսկ ամենաէական տարբերությունն այն է, որ Վերաքննիչ դատարանում անձանց մասնակցությունը պարտադիր չէ: -Բայց այդ անձինք ցանկություն են ունեցել մասնակցելու այդ նիստին և ասում են՝ չեն ծանուցվել դրա մասին: -Ծանուցվել են, ինձ ներկայացված տվյալներով, համենայն դեպս, ծանուցվել են: -Դուք ինչպե՞ս եք ստուգել, որ դատարանը ծանուցել է կողմին: -Հավանաբար այդ հարցը քննարկվել է դատական նիստում, այդ գործով դատախազին եմ հարցրել՝ լրագրողների խնդրանքով, այդ գործով լիազորություն չեմ իրականացնում, ներքին կանոնը խախտել եմ, այլ գործով տեղեկություն ստացել, որ գամ, ձեզ ասեմ: -Դատավոր Բորիս Բախշիյանին Քրեական օրենսգրքի 348-րդ հոդվածի 3-րդ մասով է մեղադրանք առաջադրված, այսինքն՝ ակնհայտ ապօրինի կալանավորելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է ծանր հետևանք: Կնշե՞ք, թե ակնհայտ ապօրինի կալանավորելու առաջացրած ծանր հետևանքը ո՞րն է եղել: -Անձը գտնվել է անազատության մեջ, և դրա ընթացքում նրա նկատմամբ անօրինական ազդեցություն է ցուցաբերվել՝ նրան հարկադրել են հրաժարվել ցուցմունք տալուց, և այդ դեպքով ևս քրեական գործ կա հարուցված: -Այսինքն՝ ծանր հետևանքները երկուսն են: -Ծանր հետևանքը երկու բաղադրիչ ունի: -Պարոն Բաղդասարյան, դատարանը որոշել է անձին կալանավորել, կալանավայրում տեղի է ունեցել մեկ այլ հանցագործություն՝ անձին հարկադրել են ցուցմունք տալուց հրաժարվել: Սա ինչո՞ւ է կապվում դատավորի արարքի հետ՝ թեկուզ և որպես նրա արարքի անզգույշ հետևանք: Ստացվում է, որ կալանավայրում չեն ապահովել այնպիսի պայմաններ, որ այնտեղ գտնվող կալանավորի վրա հարկադրանք չլինի, բայց դա կապվում է դատավորի արարքի հետ: -Իսկ ինչո՞ւ եք դուք ակնկալում, որ ես հիմա այդ գործով ներկայացնեմ ամեն ինչ, ինչն, օրինակ կներկայացնեի մեղադրական ճառ ասելու ժամանակ: -Դուք ասում եք՝ քանի որ դատավորի պաշտպանները հրաժարվել են դատավորի վերաբերյալ վարույթի գաղտնիությունը պահպանելու իրավունքից, ուրեմն դուք իրավունք եք ստանում խոսել: Այդ նույն տրամաբանությամբ՝ խնդրում եմ այս հարցին էլ պատասխանել: -Ամեն դեպքում այդ հատվածով դեռևս քննություն է իրականացվում: Որպես ազատությունից զրկելու համաձայնություն տալու հիմք այդ հանգամանքները պարզելու անհրաժեշտությունը և այդտեղ Բորիս Բախշիյանի հնարավոր ազդեցությունը չեզոքացնելու անհրաժեշտությունը դրվել է նրան կալանավորելու անհրաժեշտության հիմքում: Այդտեղ հանգամանքներ կան, որոնք պետք է պարզվեն: Մի կարևոր բան. մենք ձեր նշած հանգամանքների մասին խոսում ենք հիմնավոր կասկածի մակարդակում, դուք հարցադրումներ եք անում, թե արդյոք ապացուցված է, որ այդ հանգամանքները կապ ունեն իրար հետ: Հենց որ ապացուցվի, շատ ուրիշ մեղադրանքներ էլ կլինեն՝ այլ հետևանքներով: -Մեղադրանք առաջադրելիս հիմնավոր կասկածի շեմը պետք է հաղթահարել, և դուք հիմնավոր կասկածի շեմը արդեն հաղթահարել ու դատավորին 348-րդ հոդվածի երրորդ մասով՝ այսինքն՝ անզգուշությամբ ծանր հետևանք առաջացնելու մեղադրանք եք առաջադրել: -Լրագրողների հետ մեղքի ձև չեմ քննակելու: -Ինչո՞ւ: - Որովհետև դա նշանակում է այս քրեական գործի դետալային ապացույցներով քննարկում այստեղ: Մի գործի, որը հարուցվել է շուրջ տասը օր առաջ: Դա ճիշտ չէ, քանի որ Ձեր հարցադրմանն ուղիղ առնչվող հանգամանքներն այս պահին ակտիվ քննության առարկա են: Գուցե տպավորություն է ստեղծվում, որ ես խուսափում եմ հարցերին պատասխանելուց, բայց այդտեղ պարզելու շատ հարցեր կան, որոնք պարզում ենք: Չեմ պատասխանում հարցերի այդ հատվածին: -Դուք ասում եք՝ ակնհայտ է եղել, որ անձի նկատմամբ հարկադրանք է եղել: Ո՞ր փուլում է հայտնի եղել, որ Նվեր Մկրտչյանի նկատմամբ հարկադրանք է եղել, արդյոք դատավոր Բորիս Բախշիյանը նրան կալանավորելու պահին տեղյակ էր նրա նկատմամբ հարկադրանքից: -Քրեական գործով անձը մինչ այդ հայտնել է, որ իր նկատմամբ եղել են ազդեցություններ, նկարագրել է, թե ինչ ազդեցությունների մասին է խոսքը, հայտնել է, թե ովքեր և ում անունից են մոտեցել և ինչ են պահանջել: -Խոսքն ազատության մեջ գտնվելու ժամանակահատվածի մասի՞ն է: -Այո, դեռևս նախաքննության ընթացքում, և դա դրված է եղել գործով այլ ամբաստանյալների անազատության մեջ գտնվելու հիմնավորումների տակ: Շարունակությունը՝ hetq.am-ում

23:13 - 15 փետրվարի, 2022