Վանաձոր

Հայաստանի՝ մեծությամբ երրորդ քաղաքը և երկրի հյուսիսային մասում գտնվող Լոռու մարզի մարզկենտրոնը։ Վանաձորի նախկին անունը Կիրովական էր, իսկ քաղաքի հին անունը՝ Ղարաքիլիսա։ Քաղաքային բնակավայր է 1924 թվականից։ 1929-1930 թվականներին կազմվել է Ղարաքիլիսայի առաջին հատակագիծը։ Մակերեսը՝ 32 քառ․կմ, բնակչության թիվը, ըստ 2019 թվականի տվյալների, 78․400 մարդ։

Վանաձորի մանկապարտեզների խմբերում մինչեւ 47 երեխա կա. ինչ լուծում է առաջարկում քաղաքապետարանը |armtimes.com|

armtimes.com: Վանաձորի թվով 20 մանկապարտեզներից 4-ը շարունակում են մնալ գերբեռնված՝ չնայած նախկինում այդ ուղղությամբ ձեռնարկված որոշ միջոցառումների: Յուրաքանչյուր խմբում թեպետ պետք է ընդգրկված լինի առավելագույնը 30 երեխա, կան մանկապարտեզներ, որոնց խմբերում երեխաների թիվը հասնում է 47-ի: Սրա հետ մեկտեղ, մյուս մանկապարտեզների խմբերում հիմնականում երեխաների թիվն ավելի է նախատեսվածից եւ հասնում է՝ 32, 33 երեխա: Վանաձորի քաղաքապետարանի կրթության, մշակույթի եւ երիտասարդության հարցերով բաժնի պետ Գոռ Բադյանը չի հերքում՝ գերբեռնված մանկապարտեզներ իսկապես կան: Բադյանն ասում է՝ խմբերը բեռնաթափելու նպատակով նոր խմբեր են բացվել, հավելյալ դաստիարակներ են տրամադրվել գերբեռնված մանկապարտեզներին, սակայն այս ամենի հետ մեկտեղ մանկապարտեզներում երեխաների թիվը մեծ է: Բաժնի պետը վստահեցնում է՝ գերբեռնվածությունը ծառայությունների որակի վրա որեւէ կերպ չի ազդում, ուսումնադաստիարակչական անձնակազմը պրոֆեսիոնալ է, համայնքի կողմից պարբերաբար հսկողություն է իրականացվում: Վանաձորի թիվ 24 մանկապարտեզը գերբեռնված մանկապարտեզներից մեկն է: 2 ավագ խումբ ունի, մեկում՝ 40, մյուսում՝ 28 երեխա: Միջին խմբում 40 երեխա կա, կրտսերում՝ 46: Նախորդ տարի նոր խումբ է բացվել, հավելյալ եւս 1 դաստիարակ տրամադրվել: Նախատեսվում է ուսումնական տարվա ավարտից հետո խմբերի վերաբաշխում իրականացնել: Թիվ 2 մանկապարտեզի ավագ խմբում 47 երեխա կա, կրտսերում՝ նույնպես 47, միջինում՝ 46: Այստեղ արդեն իսկ եւս մեկ դաստիարակ է տրամադրվել: Թիվ 30 մանկապարտեզը 2 ավագ խումբ ունի՝ 42 եւ 46 երեխաներով: Միջին խմբերը եւս 2-ն են՝ 38 եւ 47, իսկ կրտսեր խմբում՝ 44 երեխա: Բադյանի խոսքով՝ հաջորդ ուսումնական տարում, եթե անհրաժեշտ լինի, կքննարկվի եւս մեկ դաստիարակ տրամադրելու հարցը: Բադյանն ասում է՝ նշված թիվ 30, 2, 24, ինչպես նաեւ 19 եւ 15 մանկապարտեզներում թեպետ լրացուցիչ խմբեր արդեն բացվել են, սակայն շենքային պայմանները այլեւս հնարավորություն չեն տալիս նոր խումբ բացելու, ինչի պատճառով էլ քննարկվում է հավելյալ դաստիարակի հաստիք բացելու հարցը. «Մանկապարտեզներ ունենք, որտեղ թե խումբ ենք բացել, թե դաստիարակի եւս 1 հաստիք ենք տվել, սակայն մանկապարտեզները շարունակում են գերբեռնված մնալ: Մայիսի վերջին պատկերը պարզ կլինի, եթե էլի գերբեռնված մնան՝ ավագանու հաստատման կդնենք հավելյալ դաստիարակներ տրամադրելու հարցը»: Բաժնի պետը վստահեցնում է՝ բոլոր երեխաներն ունեն իրենց մահճակալները, խմբասենյակները եւս մեծ են, հետեւաբար՝ խնդիրներ չեն առաջանում. «Ճիշտ է, ցանկալի կլիներ, որ այս քանակի երեխաներ չլինեին, սակայն ունենք այն ինչ ունենք, ու սրանից այն կողմ որեւէ մանկապարտեզ երեխա այլեւս չի ընդունում: Մենք պետք է մյուս տարի ֆիքսենք մաքսիմում 43 երեխա, դրանից ավելի չենք ունենա խմբերում»: Սրան զուգահեռ, դեռեւս կան մանկապարտեզներ, որտեղ ոչ հավելյալ դաստիարակ կա, ոչ էլ լրացուցիչ խումբ: 30 երեխայի փոխարեն մինչեւ 47 երեխայի խնամք իրականացնող դաստիարակը, սակայն, լրացուցիչ չի վճարվում. «Դաստիարակի պարտականությունների մեջ մտնում է բոլոր երեխաների խնամք իրականացնելը, եւ քանի որ գերծանրաբեռնվածություն տերմինը չի հակասում օրենքին, ուրեմն այդտեղ որեւէ խախտում չկա, եւ դաստիարակը վճարվում է աշխատանքային օրենսգրքով սահմանված կարգով»,- ասաց բաժնի պետը՝ նշելով, որ իրենք թույլ չեն տալիս՝ խնդիրը երկար մնա. «Այն բոլոր մանկապարտեզներում, որտեղ հիմա այդ խնդիրը կա, քննարկումներ ենք անում, լուծման ուղիներ փնտրում: Մենք այդտեղ մինչ խումբ բացելն ու բեռնաթափելը պետք է հավելյալ դաստիարակով ապահովենք»: Թիվ 30 մանկապարտեզը 5 խումբ ունի՝ 217 երեխա: Կրտսեր 2-րդ խմբում 44 երեխա կա, միջին Ա խմբում՝ 38, միջին Բ խմբում՝ 47, Ավագ Ա խմբում՝ 42, Ավագ Բ խմբում 46 երեխա: Շենքի տիպային է, ամեն խումբ իր առանձին մուտքն ունի: Մեր այցի ժամանակ ավագ խմբում ճաշի ժամ էր, բացակա երեխաներ թեպետ կային, սակայն քիչ էին: Կլոր, գունազարդ սեղան-աթոռները դրված են իրար կողք կողքի այնպես, որպեսզի երեխաների համար նեղվածք չլինի: Շենքը տիպային է, խմբասենյակները՝ մեծ: Քնասենյակներում մահճակալների մեծ մասը երկհարկանի են, մետաղե-ծալովի մահճակալներ չկան, յուրաքանչյուր երեխա քնելու իր տեղն ունի, թեպետ կան երեխաներ, որոնց ծննողները տնօրենին գրավոր խնդրել են չքնեցնել իրենց երեխաներին: Տնօրեն Քրիստինե Պապանյանն ասում է՝ լրացուցիչ դաստիարակն օգնում է գերբեռնված խմբերում կազմակերպել աշխատանքը: Մինչ 2018թ-ը մանկապարտեզը գործել է 4 խմբով, հետո նոր խումբ է բացվել: Մանկապարտեզը գտնվում է ոչ կենտրոնական, «Դիմաց» թաղամասում. «Ծնողն է սկսել նաեւ գնահատել մանկապարտեզի դերը: Ես երբ դարձա տնօրեն, երեխա էինք փնտրում: 2006-ից աշխատում էի որպես մեթոդիստ, 2010-ից արդեն տնօրեն եմ: 2010 թ-ին ամբողջ մանկապարտեզի 4 խմբերում կար 48 երեխա»,- ասաց տնօրենը: Ըստ նրա, անհրաժեշտություն կա եւս մեկ խումբ բացելու, առավել եւս, երբ կոնկրետ իրենց շենքային պայմանները թույլ են տալիս. «Ի սկզբանե 6 խմբանի մանկապարտեզի շենք է կառուցվել: Դեռ չենք քննարկել քաղաքապետարանի հետ, եթե կարողանանք հովանավոր գտնել, խմբասենյակը կնորոգենք, ու նոր կառաջարկենք»: Քրիստինե Պապանյանն ասում է՝ նոր երեխաներ մանկապարտեզ ընդունելու մասին տասնյակ դիմումներ է ստացվում: Միայն կրտսեր խմբի համար արդեն իսկ 80 դիմում կա: Շարունակությունը՝ armtimes.com-ում

10:02 - 11 մարտի, 2020

Մոր ամուսնու կողմից բռնության ենթարկված անչափահաս աղջիկը ապաստան է գտել Վանաձորի մանկատանը |hetq.am|

hetq.am: Թումանյանի բաժնի ավագ տեսուչ Գայանե Ձավարյանը պատմեց, որ մարտի 31-ին Լիլիթը եկել է ոստիկանություն և հայտնել, որ չի ցանկանում տուն վերադառնալ, ուզում է մանկատուն գնալ: «Մենք այդ մասին շտապ տեղեկացրինք դպրոցի տնօրենին և ոստիկանություն հրավիրեցինք նրա նկատմամբ բռնություն իրականացրած Դավիթ Լալայանին»,- պատմեց ավագ տեսուչը: 13-ամյա Լիլիթը սովորում էր Ալավերդու դպրոցներից մեկում: Մարտի 31-ին նա ոստիկանությունում հաղորդում է տվել, որ իրենց հարևան Դավիթ Լալայանը ոտքով հարվածել է իր ձախ ոտքին, քաշքշել, վայր է գցել, պատճառել է մարմնական վնասվածք, նաև ձեռքով հարվածել է իր դեմքին: Ոստիկանության Թումանյանի բաժնի անչափահասների գործերով և ընտանեկան բռնության կանխարգելման բաժանմունքի ավագ տեսուչ Գայանե Ձավարյանը ասում է՝ Դավիթ Լալայանն իրականում ոչ թե հարևանն է, այլ Լիլիթի մոր ամուսինը, որը ոչ միայն բռնության է ենթարկել անչափահաս երեխային, այլև նրան պարտադրել բնակվել անտանիք սենյակում: «Դավիթն ուզում է, որ ես այդ տանը մենակ ապրեմ, բայց այնտեղ շատ կռիսներ կան, ես վախենում եմ այնտեղ մենակ ապրել: Ինձ մի կտոր հաց է տալիս, ասում է՝ այդքանը քեզ հերիք է, գնա էնտեղ կեր: Իրենք ինձ իրենց հետ սեղան թույլ չեն տալիս նստել»,- ոստիկանության ավագ տեսուչին և իր դասղեկ Մարգարյանին պատմել է Լիլիթը: Դեպքի առթիվ ոստիկանության Թումանյանի բաժնում հարուցվել է քրեական գործ: Դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացությամբ՝ Դավիթ Լալայանի բռնության արդյունքում Լիլիթի առողջությանը պատճառվել է թեթև վնաս: Լիլթի մայրը՝ Ք. Կ.-ն, սոցիալական աջակցության Թումանյանի տարածքային գործակալությանը գրած իր դիմումում հայտնել է, որ ունի 3 երեխա: Նրանցից մեծը՝ Լիլիթը, առաջին ամուսնուց է: Երեխան դեռ չէր ծնվել, երբ հայրը մահացել է: Մայրն ամուսնացել է 3 անգամ: Ներկայիս ամուսնուց՝ Դավիթ Լալայանից, ունի մեկ որդի: «Մենք ընտանիքում հաճախակի ունենում էինք վեճեր, ամուսինս մանավանդ աղջկաս չի կարողանում ընդունել որպես ընտանիքի անդամ, բացարձակ ոչ մի դրական հարաբերություն չունի Լիլիթի հետ, հաճախ հայհոյում է նրան: Մենք բնակվում ենք Դավիթ Լալայանին պատկանող տանը: Նա մարտի 31-ին սկսեց կրկին հայհոյել Լիլիթին, և մեզանից աննկատ նա լքեց տունը»,- հայտնել է մայրը: Վերջինս խնդրել է իր աղջկան տեղավորել խնամքի որևէ կենտրոնում: Դավիթ Լալայանը ոստիկանությունում բացատրություն է տվել, թե ինքը դաստիարակում և մաքրություն է պահանջում Լիլիթից: Ասել է՝ իր երեխայի նման է նրան պահում: Դեպքից հետո մայրական կողմի պապն ու մորաքույրը մի քանի օրով Լիլիթին տարել են իրենց տուն, այն մտադրությամբ, որ երեխան կհանդարտվի, կվերադառնա տուն: Հաջորդ օրը մորաքույրը Լիլիթին դպրոց է տարել: Ճանապարհին Լիլիթը մորաքրոջից աննկատ մոտեցել է մի ոստիկանի և հայտնել, որ իրեն իրենց տուն են ուզում տանել, ասել է՝ վախենում է, չի ուզում տուն գնալ, խնդրել է իրեն տանել ոստիկանություն և ուղարկել մանկատուն: Ոստիկանը Լիլիթին ուղեկցել է ոստիկանություն: «Երկուշաբթի էր, ոստիկանություն հրավիրեցինք համայնքապետարանի խնամակալության և հոգաբարձության հանձնաժողովի նախագահ Կարեն Կոնինյանին և սոցիալական աշխատողին: Նրանք Լիլիթին փորձեցին համոզել տուն գնալ: Լիլիթը մնաց անդրդվելի: Փորձում էինք երեխայից իմանալ, թե Դավիթ Լալայանը ինչ բռնության է իրեն ենթարկում: Պատասխանում էր ՝ վախենում եմ, չեմ ուզում տուն գնալ»,- պատմում է Գայանե Ձավարյանը: Ապրիլի 3-ին Գայանե Ձավարյանը և դասղեկ Հասմիկ Մարգարյանը այցելում են երեխայի տուն: Դավիթ Լալայանը ոստիկանության ավագ տեսուչի և դասղեկի ներկայությամբ սկսում է հայհոյել Լիլիթին: «Ասաց` ինքն էստեղ մնալու գործ չունի, թող տանից դուրս գա, թող կողքի տանն ապրի, ես իրեն մի կտոր լափ կտամ: Ես իրեն չեմ պահում: Լիլիթը դա լսելուն պես տանից դուրս է փախչում»,- պատմեց Գ. Ձավարյանը: Դասղեկի և Գայանե Ձավարյանի նկարագրելով` Լիլիթը ապրել է սարալանջին գտնվող անտանիք մի տան մեջ: Ոստիկանության ավագ տեսուչի խոսքով, երեխայի հետ Դավիթ Լալայանի կռիվն ու ծեծը սկսվել է այն բանից հետո, երբ Լիլիթը ցանկություն է հայտնել գարնանային արձակուրդներին հյուր գնալ տատին և պապին: Դավիթն ասել է՝ «բա էս տան գործերն ո՞վ է անելու, փոխանակ մորդ օգնես, փոխանակ ծախ բերես»: Հետո հանձնարարել է սանրը մաքրել: Դավիթը սանր լավ մաքրած չլինելու պատրվակով ոտքով հարվածել է աղջնակին, ինչից հետո Լիլիթը փախել է: Նրա պատմելով՝ պատշգամբի երկաթե աստիճանների վրա Դավիթը իրեն հրել է, Լիլիթը աստիճանների վրա վայր է ընկել, ազդրը խփել է աստիճանի երկաթի սուր ծայրին, վնասել ոտքը: Մարտի 31-ին կրկին Դավիթի հայհոյանքներից հետո Լիլիթը փախել է տնից և դիմել ոստիկանություն՝ իրեն մանկատուն ուղարկելու համար: Ավելին՝ hetq.am-ում

09:13 - 07 մայիսի, 2019