Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողով

Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովն իր գործունեությունը սկսեց 2019թ. նոյեմբերի 26-ին: Օրենքով նախատեսված էր, որ հանձնաժողովը պետք է գործի 2018-ին: Հանձնաժողովը փոխարինում է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին։ Կառույցի 5 անդամների եւ նախագահի թեկնածություններն առաջադրել էին կառավարությունը, Բարձրագույն դատական խորհուրդը եւ ԱԺ երեք խմբակցությունները։

Երկար քննարկումներից հետո 2019-ի նոյեմբերի 19-ին խորհրդարանը փակ գաղտնի քվեարկությամբ ընտրեց Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի առաջին կազմը։ Նախագահ ընտրվեց ընդդիմադիր «Լուսավոր Հայաստանի» կողմից առաջադրված Հայկուհի Հարությունյանը։ Վերջինս մասնագիտությամբ իրավագետ է, «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ի նախագահը։

Կոռուպցիայի կանխարգելման կառույցին անհրաժեշտ է ավելի մեծ թափանցիկություն |ampop.am|

ampop.am: Հայաստանի Կոռուպցիայի կանխարգելման նորաստեղծ հանձնաժողովի գործունեությունը մեկնարկային փուլում է։ Այս ինքնավար մարմինն ընդհանուր առմամբ ուսումնասիրելու է պաշտոնյաների ունեցվածքի վերաբերյալ հայտարարագրերը, ընթացք է տալու շահերի բախման դեպքերին, վարույթներ է հարուցելու, հանցակազմ գտնելու դեպքում գործերն ուղարկելու է Դատախազություն։ Բացի վերը նշվածներից, մարմինը նաև իրականացնելու է հակակոռուպցիոն կրթական ծրագրեր և մի քանի այլ գործառույթներ: Այս նորաստեղծ մարմնի հինգ անդամներն ընտրվել են խորհրդարանի կողմից՝ նոյեմբերի 19-ին՝ փակ, գաղտնի քվեարկությամբ։ Հիմնվելով Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի մասին ՀՀ օրենքում կատարված փոփոխության վրա՝ թեկնածուներն առաջադրվել են ՀՀ կառավարության, Բարձրագույն դատական խորհրդի, իշխող խմբակցության և երկու ընդդիմադիր խմբակցությունների կողմից: Նոյեմբերի 26-ին հանձնաժողովի առաջին նիստն էր, որի ընթացքում կայացել էր հանձնաժողովի նախագահի ընտրությունը։ Երկու թեկնածուներից մեկն Էդգար Շաթիրյանն էր՝ առաջադրված խորհրդարանական մեծամասնություն կազմող «Իմ քայլը» դաշինքից, իսկ երկրորդը՝ փաստաբան Հայկուհի Հարությունյանը՝ առաջադրված ընդդիմադիր «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության կողմից։ Վերջինս էլ ընտրվեց նախագահ։ Շաթիրյանը, հանձաժողովի նախագահի ընտրությունից շատ չանցած, հրաժարվեց անդամությունից, ինչը նշանակում է, որ «Իմ քայլը» դաշինքը նոր թեկնածու պետք է առաջադրի սույն պաշտոնի համար։ Հանձնաժողովի նորընտիր նախագահ Հայկուհի Հարությունյանը 2003թ․-ից ի վեր իրավապաշտպան գործունեություն է ծավալել՝ երկար տարիներ աշխատելով նախ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակում, այնուհետև հանդիսացել «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» հասարակական կազմակերպության նախագահ։ Իրավապաշտպանական ակտիվ գործունեությանը զուգահեռ նա հասցրել է սովորել և 2012թ․-ին ստանալ մագիստրոսի աստիճան՝ ԱՄՆ-ի Միննեսոտայի համալսարանի իրավաբանական դպրոցում՝ մասնագիտանալով առաջնորդության, մարդու իրավունքների և օրենքի գերակայության ոլորտներում: Հանձնաժողովի մյուս անդամներն են Լիլիթ Ալեքսանյանը՝ առաջադրված Կառավարության կողմից, Արամայիս Փաշինյանը՝ առաջադրված Բարձրագույն դատական խորհրդի կողմից և Նարեկ Համբարձումյանը՝ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության կողմից։ Հանձնաժողովի անդամների պաշտոնները համարվում են քաղաքացիական պաշտոններ։ Ըստ «Պետական պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» և «2019 թվականի պետական բյուջեի մասին» օրենքների՝ հանձնաժողովի անդամները ստանալու են շուրջ 794000 դրամ՝ ներառյալ հարկերը, իսկ հանձնաժողովի նախագահը՝ գրեթե 926 000 դրամ՝ ներառյալ հարկերը։ Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի անդամները։ Հանձնաժողովի գործունեության կարևորությունը Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի նախագահ Հայկուհի Հարությունյանն «Ամփոփ մեդիային» տված բացառիկ հարցազրույցում նշում է, որ գործունեության մեկնարկը տալու համար օրենքը տալիս է բավարար լծակներ՝ սակայն գործնականում մեկ-երկու գործ ունենալուց հետո նախատեսում են օրենդիրին և գործադիրին դիմել՝ դուրս բերված թերությունները շտկելու առաջարկով։ «Մենք հիմա դժվար փուլ ենք թևակոխում՝ տեղեկատվության վերլուծության և դրա նկատմամբ կիրառվող արդյունքների մասով։ Եթե հայտնաբերենք, որ ինչ-որ մեկը ստացել է թանկարժեք նվեր՝ անհամատեղելի իր գործունեության հետ, կամ կան կասկածներ, որ դրա դիմաց անձն այլ տեսակի ծառայություն է մատուցել, ստեղծել առավելություն, արտոնյալ պայմաններ ինչ-որ խմբի կամ անձնանց համար, մենք ամբողջությամբ նոր սխեմայով աշխատանք ենք տանելու»,- ասում է Հարությունյանը։ Ըստ նրա՝ սա հենց այն ձևաչափն է, որը նախկինում գործող նույնանման մարմինները չէին իրականացնում։ Հարությունյանն ասում է, որ այժմ հանձնաժողովը շատ կարևոր ֆիլտրացիայի դեր է տանելու վերը նշված դեպքերի հայտնաբերման ժամանակ։ Բացի այդ, ունի նաև ուղիղ պարտականություն այդ գործերն ուղարկելու Դատախազություն և հետևելու, որ Դատախազությունը դրանց պատշաճ գնահատական տա։ Միևնույն ժամանակ Հայկուհի Հարությունյանը շեշտում է, որ իր կողմից ղեկավարած կառույցը պատժիչ գործառույթ չունի, և քրեական գործի վարույթի շրջանակներում պատասխանատվության ենթարկելու գործիքի չի տիրապետում․ այն իրականացնում է տվյալների և փաստերի հավաքման գործառույթը։ Ըստ էության, Հարությունյանի ղեկավարած հանձնաժողովը փոխարինելու է 2012թ․-ից գործող Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին՝ լայնացնելով գործունեության շրջանակը։ Կոռուպցիայի հանձնաժողովի ամբողջական կազմն այս պահին բաղկացած է 10 աշխատակցից, որոնցից երեքն ադմինիստրատիվ աշխատողներ են։ «Անձնակազմը համալրվել է հիմնականում Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի աշխատակիցներով։ Ցավոք, սա մասնագիտական կարողությունների և քանակի առումով դեռ բավարար չէ»,- նշում է Հարությունյանը։ Նախատեսված է, որ հանձնաժողովի աշխատակազմը բաղկացած լինի 35 հաստիքից, որն էլ կհամալրվի արդեն հաջորդ տարի։ Նոր մարմինն արդեն հասցրել է ստանալ դիմումներ, նամակներ՝ շահերի բախման և այլ երևույթների առկայության մասին։ Այս պահին աշխատում են նաև նոր հայտարարագրման ձևաչափի վրա, որը հունվարի 1-ից ուժի մեջ կմտնի։ Հանձնաժողովի նախագահը նշում է, որ հանձնաժողովը որևէ տարբերակում չի դնելու դատավորների, դատախազների կամ որևէ պաշտոնոտար անձի միջև․ հայտարարագրելը ստուգվելու են նույն կերպ։ Դատավորների դեպքում, Հարությունյանը նշում է, որ կա համապատասխան մարմին՝ Բարձրագույն դատական խորհուրդ (ԲԴԽ): Հանձնաժողովի կողմից հատնաբերված խախտումների պարագայում դրանք փոխանցվելու են ԲԴԽ և դրանք հիմք են հանդիսանալու, որպեսզի տվյալ մարմինը վարույթ հարուցի։ Հանձնաժողովի անկախությունը Հանձնաժողովի ստեղծումից ի վեր ամենաքննարկվող հարցերից մեկը կապված է անկախության հետ։ Արդյո՞ք գործադիրի, օրենսդիրի կամ դատական իշխանության կողմից առաջադրումը չի՞ կարող խոչընդոտել հանձնաժողովի անդամների անկախ և անկաշկանդ գործունեությանը։ Հայկուհի Հարությունյանը կարծում է, որ այս հարցը ուռճացված է․ «Ես գիտեմ, որ ինձ առաջադրել է քաղաքական կոնկրետ ուժ, բայց պայմանով և դա իրավական պարտադիր ամրագրում ունի, որ այդ ուժը իմ հետագա գործունեության վրա ազդելու որևէ լծակ չունի։ Ես ինչո՞վ պետք է կաշկանդված լինեմ, եթե որպես անձ ինձ համար հստակ որդեգրել եմ մոտեցում, որ աշխատում եմ և իմ թիրախը ոչ թե ինձ առաջադրած խմբի շահերի պաշտպանությունն է, այլ կոռուպցիայի կանխարգելումը։ Այդ դեպքում ինչո՞վ ես պիտի կոմպրոմիսի գնամ այդ ուժի հետ»։ Դիտարկմանը, թե անձնական կապերը գուցե ինչ-որ դեր խաղան, հանձնաժողովի նախագահը նշում է, որ դա արդեն անձնային տոկունության հատկանիշ է։ «Անկախ նրանից, թե որ ուժը կառաջադրի, եթե ես չունեմ տոկոնություն և հակված եմ ինչ-որ մի ազդեցության տակ որոշում կայացնելու՝ ես նույն ձևով կարող եմ ազդեցություն կրել հանրային կարծիքից, ինչը երբեմն ավելի գերակշիռ է դառնում»,- ասում է Հարությունյանը։ Հանձնաժողովի անկախությանն ուղղակի կնպաստի թափանցիկության և հաշվետվողականության բարձրացումը՝ համոզված է Հարությունյանը։ «Եկեք դա բերենք օրակարգ։ Մեզ իսկապես պետք է ավելի մեծ հաշվետվողականություն, գործունեության ավելի մեծ թափանցիկություն։ Հաշվետվողականության մասին դրույթները 2017թ-ին ստեղծված օրենքում լրիվ այլ նպատակ էին հետապնդում»,- ասում է հանձնաժողովի նախագահն ու ավելացնում, որ իր գլխավորած կառույցը հետաքրքրված է մեծացնել հաշվետվողականությունը։ «Եթե ես բարձրացնում եմ մեծ հաշվետվողականության և թափանցիկության հարցը, ապա ես ապահովագրում եմ ինձ բոլոր հնարավոր ազդեցության լծակներից։ Որքան մենք հաշվետու եղանք, այդքանով էլ անկախ կլինենք։ Իսկ մենք այս պահին գործող օրենքով ունենք չափազանց փոքր հաշվետվուղականության պահանջ»։ Քաղաքական կամք՝ պայքարելու կոռուպցիայի դեմ «Թրանսփերընսի ինթերնեյշնըլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյանն ասում է, որ օրենսդիրի և գործադիրի կողմից անդամների առաջադրման միջոցով հանձնաժողովի ձևավորման մեջ ռիսկեր կան, սակայն նույնանման ռիսկեր կան նաև մրցութային տարբերակով ընտրության պարագայում։ Շարունակությունը՝ ampop.am-ում

17:02 - 16 հուլիսի, 2020

Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը Երեւանի քաղաքապետին եւ գլխավոր դատախազին առնչվող որոշում է կայացրել

Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը (այսուհետ՝ Հանձնաժողով) տեղեկացնում է 2020 թվականի մարտի 3-ից մարտի 11-ն ընկած ժամանակահատվածում կայացրած որոշումների վերաբերյալ։ Հանձնաժողովը գումարել է թվով 3 նիստ և կայացրել է 3 որոշում։ Նշված ժամանակահատվածում Հանձնաժողովը կայացրել է երկու եզրակացություն և կազմել է մեկ արձանագրություն արձանագրված մեկ խախտման համար, որի հիման վրա վարույթ հարուցելու իրավական հիմքերը բացակայել են։ 2020 թվականի մարտի 06-ին Երեւանի քաղաքապետ Հայկ Մարությանի կողմից անհամատեղելիության պահանջների առերեւույթ խախտման հիմքով հարուցված վարույթի արդյունքում Հանձանաժողովը կայացրել է հետևյալ եզրակացությունը։ «Թեև Հայկ Մարությանը Երևանի քաղաքապետի պաշտոնը ստանձնելուց հետո պահպանել է «ԿԱՐԳԻՆ ՍՏՈւԴԻԱ» ՍՊԸ-ում, «ԿԱՐԳԻՆ ԹԻՎԻ» ՍՊԸ-ում և «ՀԱՅԿՈ ԸՆԴ ՄԿՈ «ԿԱՐԳԻՆ» ՍՊԸ-ում իր բաժնեմասը, սակայն նշված ընկերությունները փաստացի գործունեություն չեն ծավալել, և եկամուտ, շահույթ չեն ապահովել։ Օրենքի պահանջի ձևական մեկնաբանությամբ «ԿԱՐԳԻՆ ՍՏՈւԴԻԱ» ՍՊԸ-ում, «ԿԱՐԳԻՆ ԹԻՎԻ» ՍՊԸ-ում և «ՀԱՅԿՈ ԸՆԴ ՄԿՈ» «ԿԱՐԳԻՆ» ՍՊԸ-ում բաժնեմասը հավատարմագրային կառավարման չհանձնելը հանդիսանում է անհամատեղելիության պահանջի խախտում։ Այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով, որ նշված ընկերությունները փաստացի գործունեություն չեն ծավալել, Հանձնաժողովը եզրակացրել է, որ օրենքի բովանդակային իմաստով անհամատեղելիության պահանջների խախտում առկա չէ»: Հիշեցնենք, որ Երեւանի քաղաքապետ Հայկ Մարությանի կողմից անհամատեղելիության պահանջների առերեւույթ խախտման վերաբերյալ հրապարակված փաստերի հիմքով 2019 թվականի դեկտեմբերի 09-ին Հանձնաժողովը վարույթ հարուցելու մասին որոշում էր կայացրել։ Հանձնաժողովը «Ագլա լոյերս» փաստաբանական ընկերության դիմումի հիման վրա, իսկ այնուհետև իր կողմից հայտնաբերված փաստերի շուրջ երկու ամիսների ընթացքում իրականացրել ՀՀ Գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանի և նրա ընտանիքի կազմի մեջ մտնող անձանց կողմից 2013 թվականից մինչև 2019 թվականը Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողով ներկայացված հայտարարագրերերի ուսումնասիրությունը։ Հանձնաժողովը մի շարք գրություններ է ուղարկել Հայաստանի Հանրապետության անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե, ինչպես նաև Երևանի քաղաքապետարան։ Ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ «2014թ. բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի ամուսնուն, նրա հետ համատեղ ապրող ծնողին, չափահաս և չամուսնացած զավակին սեփականության իրավունքով պարկանող գույքի և եկամուտների հայտարարագրերում» տվյալ տարում ձեռք բերված հողամասի վերաբերյալ տվյալները լրացված չեն։ Հողամասի վերաբերյալ տվյալները հետագայում ներառնվել են 2017 թվականի հայտարարագրում, երբ կառուցվել է տուն և տան նկատմամաբ գրանցվել են սեփականության իրավունքները։ Հանձնաժողովն արձանագրել է նաև, որ 2014թ. դրությամբ ՀՀ օրենսդրությամբ հայտարարագրում անզգուշությամբ սխալ կամ ոչ ամբողջական տվյալ լրացնելը չի հանդիսացել վարչական իրավախախտում, բացի այդ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսրքի համաձայն՝ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ վարույթ կարող է հարուցվել և տույժ նշանակվել, եթե խախտումն իրականցնելուց հետո մեկ տարին չի լրացել։ Այնուամենայնիվ, Հանձնաժողովն արձանագրել է խախտումը, որպեսզի հայտարարու այլ պաշտոնատար անձանց համար հայտարարգրում նման տվյալների լրացման անհրաժեշտությունը հասանելի լինի և նման խախտումներ չլինեն։ ՀՀ հաշվեքննիչ պալատի անդամ Կարեն Կարապետյանի կողմից Էթիկայի կանոնների խախտման առիթով վարույթի արդյունքում Հանձնաժողովը կայացրել է հետևյալ եզրակացությունը։ Հանձնաժողովն արձանագրել է, որ ՀՀ հաշվեքննիչ պալատի անդամ Կարեն Կարապետյանի կողմից ՀՀ Փաստաբանների պալատի անդամ փաստաբան Վահագն Մնացականյանին հասցեագրված պատասխան գրությունը, դրանում օգտագործած արտահայտությունները չեն արտահայտում հանրային ծառայողի կողմից մարդու իրավունքներն հարգելու սահմանադրական պարտականության, բարեկրթության և հարգալիրության սկզբունքի էությունը, այնումենայնիվ, հանրային ծառայողի վարքագծի կանոնների բացակայության պարագայում Հանձնաժողովն իրավաչափ հիմք չունի այն որակել որպես վարքագծի կանոնի խախտում և այդ հիմքով առաջարկել Կարեն Կարապետյանի նկատմամբ կարգապահական պատասխանատվություն կիրառել։ Հանձնաժողովի գործունեության մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ Հանձնաժողովի կայքից` www.cpcarmenia.am, ֆեյսբուքյան էջից՝ CPC Armenia/Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողով։ Հարցերի դեպքում կարող եք զանգահարել (010) 588795 կամ Ձեր հարցերն ուղղել գրավոր՝ [email protected] էլ․ հասցեին։

17:29 - 19 մարտի, 2020