Ֆրանսիա

Ֆրանսիական Հանրապետություն, ունիտար կիսանախագահական հանրապետություն Արևմտյան Եվրոպայում՝ իր մի քանի անդրծովյան տարածքներով և կղզիներով, որոնք տեղակայված են Հնդկական, Խաղաղ և Ատլանտյան օվկիանոսներում։ Մայրցամաքային Ֆրանսիան ձգվում է Միջերկրական ծովից մինչև Անգլիական նեղուց և Հյուսիսային ծով, Հռենոսից մինչև Ատլանտյան օվկիանոս։ Տարածքը՝ 674,843 կմ², բնակչության թիվը 2020-ի տվյալներով ավելի քան 65 միլիոն է։

Ֆրանսիայի մայրաքաղաքը Փարիզն է, պետական լեզուն ֆրանսերենը։

Բանաձևի ընդունումն ավելին է, քան պարզապես Ղարաբաղի ճանաչման խորհրդանիշ. Վալերի Բուայե |1lurer.am|

1lurer.am: Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի պատգամավոր, «Ֆրանսիա-Արցախ» բարեկամության շրջանակի հիմնադիր անդամ Վալերի Բուայեն, Սենատում Արցախի անկախության ճանաչման անհրաժեշտության մասին բանաձևի նախագծի ընդունումից րոպեներ անց,հարցազրույցի ընթացքում խոսել է փաստաթղթի ընդունման և կարևորության մասին:«Ուրախ եմ հայտնել, որ ճնշող մեծամասնությամբ՝ 305 ձայնով, բանաձևի նախագիծն ընդունվեց։ Բանաձևի ընդունումն ավելին է, քան պարզապես Ղարաբաղի ճանաչման խորհրդանիշ։ Կարծում եմ՝ սա խաղաղության գործընթացի, հայերի ինքնորոշման ճանաչման, բանակցությունների, նրանց՝ ճակատագիրն ինքնուրույն տնօրինելու, Ղարաբաղի անկախության ու պաշտպանության սկիզբն է։ Արդեն պարզ է, որ առանց այս տարածքի ճանաչման Ղարաբաղը չի կարող պատշաճ պաշտպանված լինել։ Հիմա քվեարկված բանաձևն ուղարկվելու է Եվրոպայի բոլոր սենատներ և ոչ միայն:Ղարաբաղի ճանաչումից առավել սա նշանակում է, որ Եվրոպան չի հանդուրժում այս էթնիկ զտումը, որ Ֆրանսիան, վերջապես, գործում է իր խորհրդարանական դիվանագիտության միջոցով։ Այսօր դա արեց Սենատը, ինչն առաջին քայլն է։ Առաջին անգամ է, երբ Խորհրդարանը ճանաչում է Արցախի գոյությունը, դրա լեգիտիմությունը, նրա անկախությունը: Ամեն դեպքում՝ բանաձևը ճանաչում է, որ դրանք հայկական տարածքներ են, որ մարդիկ իրավունք ունեն ապրելու այս տարածքներում:Ես կարծում եմ, որ այսօրվա որոշումը մեզ թույլ կտա ավելի հեռուն գնալ, քանի որ պետք է լինելու նոր գործընթաց սկսել: Բանաձևն աջակցում է Մինսկի համաձայնագրերին, որոնք անհրաժեշտ է լինելու վերհանել, նաև աջակցում է Հայաստանին։ Դուք գիտե՞ք՝ ինչու է Խորհրդարանը սա արել․ քանի որ Ֆրանսիայի կառավարությունն այն չի արել։ Ֆրանսիական կառավարությունը թաքնվել է չեզոքության հետևում։ Ես հարցրել եմ կառավարությանը, արտաքին գործերի նախարարն ինձ ասաց Մինսկի խմբի չեզոքության մասին, դա իմ վերջին հարցն էր Ազգային ժողովում:Իմ դիրքորոշումը Սենատում հետևյալն է․ որ ուղղակիորեն պետք է ճանաչել Արցախը, պետք է պատժել Թուրքիային, պետք է, որ Թուրքիան դուրս գա ՆԱՏՕ-ից, պետք է տնտեսական պատժամիջոցներ կիրառել, մենք չենք կարող թույլ տալ, որ այս էթնիկ զտումը, այս ցեղասպանությունը տեղի ունենա այս անհամաչափ պատերազմում։ Հիմա կառավարությունը դա չի արել։ խորհրդարանն այս երեկո արել է մի բան, որ Ֆրանսիայի պատիվը փրկվի Սենատի շնորհիվ։Ինչո՞ւ, քանի որ Բոսյուեն ասում էր՝ «Բռնապետերը գոյություն ունեն, քանի որ մենք ծնկի ենք իջած»։ Այսօր մենք ցույց տվեցինք, որ ֆրանսիական խորհրդարանը ծնկի չի իջել, որ այն Հայաստանի կողքին է, որը տառապում է, և որը ռազմական հանցագործությունների զոհ է։ Կարծում եմ, որ մի քանի հստակ գործ կա անելու: Առաջինը՝ գերիներին գտնելն ու վերադարձնելն է՝ մարդիկ, ովքեր այսօր խոշտանգված են, ահաբեկված՝ ազերիների, թուրքերի, ջիհադիստների կողմից։Այնուհետև մենք պետք է մարդասիրական առումով օգնենք Հայաստանին՝ այսօր բուժել և փորձել մխիթարել այդ վիրավոր մարդկանց: Մյուս կողմից՝ մենք նաև պետք է դադարեցնենք Ադրբեջանի և Թուրքիայի բռնությունները, քանի որ Հայաստանը քաղաքակրթության կետ է Կովկասում, և, եթե լինի այնպես, որ Հայաստանը մշտապես հարձակման և սպառնալիքների ենթարկվի ազերիների և թուրքերի կողմից, դա վատ կլինի Եվրոպայում խաղաղության համար։Ընդհուպ մինչև Ֆրանսիայի տարածքում Էրդողանը սպանել է քրդերին, մինչև անգամ Ֆրանսիայում «Գորշ գայլեր»-ը վազում էին ֆրանսիացիների հետևից, ովքեր փողոցում ցույց էին անում խաղաղության համար: Դա անընդունելի է, և, հուսով եմ, որ պառլամենտական դիվանագիտությունը թույլ կտա Ֆրանսիային արթնանալ և այնպես անել, որ Եվրոպայի մյուս երկրներն էլ արթնանան ասելու՝ «Կա՛նգ առեք»:Մենք խաղաղություն ենք ուզում, ուզում ենք ժողովրդավարություն, ուզում ենք օգնել մեր քույր Հայաստանին: Ես հենց դա եմ ուզում, դա այն է, ինչ մենք ուզում ենք։ Այդ իսկ պատճառով Սենատի նախագահ Ժերար Լարշերը և Բրունո Ռետայլոն նախ կփորձեն համոզել Ազգային ժողովին քվեարկել նույն բանաձևի օգտին, ինչպես նաև պատրաստվում են գրել Եվրոպայի բոլոր սենատներին, Եվրախորհրդարանին և գուցե այլ խորհրդարաններին, ինչպես, օրինակ՝ Կանադայի, Հարավային Ամերիկայի որոշ երկրներին, նաև, ինչու ոչ, Շվեյցարիայի, ինչպես նաև Ռուսաստանի: Պետք է դիմել բոլոր երկրներին, որոնք, հավանաբար, կաջակցեն մեզ այս գործընթացում, քանի որ դա համայնքային գործընթաց չէ․ դա արդարության ճանաչման և մարդկային արժանապատվության համընդհանուր գործընթաց է»:

01:01 - 27 նոյեմբերի, 2020

ԼՂՀ սուբյեկտայինության ամրագրմանը հասնելու միտումն ընկած է Ֆրանսիայի քաղաքականության հիմքում․ սա ձեւական բան չէ․ Սարո Սարոյան

Ֆրանսիայի Հանրապետության Սենատը երեկ 305 «կողմ», 1 «դեմ» եւ 30 «ձեռնպահ» ձայներով ընդունեց «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ճանաչման անհրաժեշտության մասին» բանաձեւի նախագիծը: Սենատի նիստում Ֆրանսիայի ԱԳՆ պետքարտուղար Ժան-Բատիստ Լեմուանը հայտարարեց, որ Ֆրանսիայի՝ Ղարաբաղի անկախության միակողմանի ճանաչումը ոչ մի օգուտ չի բերի ո՛չ Հայաստանին ու Ղարաբաղին, եւ ո՛չ էլ Ֆրանսիային։ Հայաստանի ու Արցախի պաշտոնատար անձինք ողջունող հայտարարություններով հանդես եկան բարեկամ երկրի Սենատի՝ նման կարեւոր նախաձեռնության համար, իսկ Ադրբեջանի խորհրդարանը երկրի կառավարությանը կոչ է արել վերանայել Ֆրանսիայի հետ քաղաքական ու տնտեսական հարաբերությունները: Քաղաքագետ Սարո Սարոյանի կարծիքով՝ Ֆրանսիայի քայլն այս պետության քաղաքականության դրսեւորումն է, որը ցույց է տալիս, որ նա բավարարված չէ Հարավային Կովկասում այսօր առկա իրավիճակով․ «Ֆրանսիան չի ընդունում հավասարակշռության խախտումն ու ցույց է տալիս իր քաղաքականության միտումները, ըստ որոնց՝ ԼՂՀ սուբյեկտայնությունը պետք է առավել ամրացվի,»- Infocom-ի հետ զրույցում ասաց Սարոյանը: Ըստ նրա՝ ապագա զարգացումներն արդեն կախված են աշխարհում ու տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացներից, եւ քանի որ մեր տարածաշրջանը ընդհանուր մերձավորարեւելյան շրջանի հետ կապ ունի, Թուրքիայի շուրջ կատարվողն ու այդ պետության արածը պետք է ընդհանուր կոնտեքստում նայել։ Քաղաքագետի խոսքով՝ ակնհայտ է, որ Թուրքիայի ծավալապաշտությունը, Էրդողանի անկառավարելիությունը մտահոգում են ամբողջ աշխարհին․ «Այս տեսանկյունից զարգացումներ, իհարկե, կլինեն, միգուցե տարբեր տեղերում լինեն նաեւ թեժ իրավիճակներ: Այսօր ոչ ոք չի կարող ասել՝ Ֆրանսիան կճանաչի՞, թե՞ ոչ, բայց ԼՂՀ սուբյեկտայինության առավել ամրագրմանը հասնելու միտումն ընկած է այս պետության քաղաքականության հիմքում, եւ դա ձեւական բան չէ»,- ասաց մեր զրուցակիցն՝ ընդգծելով, որ սա առաջիկա ժամանակահատվածում, ըստ էության, որոշիչ հանգամանք է եվրոպական քաղաքականության օրակարգում: Ֆրասնիայի այս քայլն, ըստ Սարոյանի, ուղղակիորեն ավելի կապ ունի Թուրքիայի վարած քաղաքականության հետ, եւ ոչ Ադրբեջանի․ «Սա Թուրքիայի ծավալապաշտության դեմն առնելուն ուղղված ինչ-որ գործիք է: Առանձին երկրներ նույնպես այդ խնդիրն ունեն, եւ Թուրքիայի այսպիսի ծավալումը աշխարհի տարբեր կողմերում նաեւ նրանց համար է մարտահրավեր»: Թե Ֆրանսիայի՝ Արցախի ճանաչման դեպքում հայկական կողմի դիվանագիտական դիրքերն ինչպես կփոխվեն, Սարոյանն արձագանքեց՝ խնդիրն այն է, որ ՀՀ-ն դիվանագիտական դիրքեր չունի․ «ՀՀ-ն չունի այդպիսի դիրքեր, քանի որ որեւէ ռազմավարություն չունի, նախկինում էլ չի ունեցել: Մենք այդպես էլ չկարողացանք ձեւակերպել ԼՂՀ ճանաչման կամ Հայաստանի հետ միավորման ինչ-որ կոնցեպտ։ Երբ անգամ պատերազմը եկավ, մենք չկարողացանք դա ո՛չ ձեւակերպել, ո՛չ իրականություն դարձնել: Այնպես որ հայտարարությունների տեսքով ինչ-որ դրսեւորումներ կարող են լինել, բայց եթե դրանք ընդհանուր ինչ-որ ռազմավարության մաս չեն, ապա, ըստ էության, էֆեկտիվ արդյունքներ չեն ունենա։ Ուրիշ լուրջ արդյունքներ ակնկալել հնարավոր չէ, դա կնշանակի դեպքերի հետեւից ընթանալ, իսկ այս դեպքում դեպքերի օրակարգ թելադրողը արտաքին տարբեր ուժեր են, այդ թվում՝ նաեւ Ֆրանսիան»: Ինչ վերաբերում է Ֆրանսիայի ԱԳՆ-ի հայտարարությանը, ապա այն, քաղաքագետի համոզմամբ, նույնպես իրենց քաղաքականության բալանսավորման համար էր, եւ, ըստ էության, տեղ է թողնում, որ Ֆրանսիայի քաղաքականության առաջ դրված խնդիրների կատարման դեպքում իրենք, հղում անելով այդ հայտարարությանը, դադարեցնեն հետագա խորացումները՝ ԼՂՀ կարգավիճակի որոշման հարցում: Ֆրանսիայի Սենատի նախաձեռնությունից հետո քաղաքական ու հանրային շրջանակներում չեն դադարում քննարկումները, որ Հայաստանն առաջին հերթին պետք է ճանաչի, սակայն մյուս կողմից էլ հակադարձումներ կան, որ Հայաստանի այդ քայլը ՄԽ համանախագահ մյուս երկրները՝ ԱՄՆ-ն եւ ՌԴ-ն, կարող են դիտել որպես բանակցություններն այդ ձեւաչափում փակուղի տանող քայլ։ Սարո Սարոյանի խոսքով՝ Հայաստանն ինքը պետք է կողմնորոշվի, խաղաղարար ռազմավարություն ունենա, եւ եթե ճանաչի Արցախը, ապա կնշանակի՝ կոնկրետացել է իր քայլերի մեջ․ «Եւ, իհարկե, շատ լավ կլինի, որ կոնկրետանա: Այն փաստարկը, որ Հայաստանի՝ Արցախի ճանաչումը կխաթարի բանակցային գործընթացը, արդեն անհիմն է․ ի՞նչ է, հիմա բանակցային գործընթա՞ց կա։ Նախկինում եղած բանակցային գործընթացի հիմնարար սկզբունքների շատ կետեր, ըստ էության, արդեն փաստացիորեն իրականություն են դարձել, այդ թվում՝ 7 շրջանների ազատումը: Եւ կարգավիճակի խնդիրը, որ դրված էր լուծելու, դարձել է առաջնահերթորեն կարգավորվելու ենթակա հարց: Եթե մենք բանակցություններում այս խնդիրը դնենք, եւ այն ճանաչվի, նորմալ քաղաքականություն կլինի: Սա նախկինում կարող էր մեկնաբանվել այնպես, թե դրա արդյունքում բանակցություններ չեն լինի, եւ պատերազմ կլինի կամ Ադրբեջանը կվերցնի 7 շրջանները, հիմա այդ հարցերը օրակարգից դուրս են եկել։ Հիմա, ընդհակառակը, Ֆրանսիան եւ մնացած երկրները փորձ են անում վերադառնալ մինչպատերազմյան իրավիճակին, եւ սա է ավելի կարեւոր»,- ասաց Սարոյանը՝ հավելելով, որ այդ տեսանկյունից ԼՂՀ ճանաչումը կարող է բալանսավորել ընդհանուր իրավիճակը: Իսկ ԼՂՀ ճանաչման խնդիրը, որ հիմա էլ օրակարգային է, մեր զրուցակցի պնդմամբ, վաղուց պետք է լուծած լինեինք, սակայն անգամ պատերազմը կառավարողներին չհանգեցրեց այդ քայլին: Զարա Խաչատրյան

19:40 - 26 նոյեմբերի, 2020