Ուսուցչանոց

Ուսուցչանոց [#3] Ավագ դպրոցներ ունենալու համակարգը կոտրեց գիտության մեջքը [Երևանի թիվ 114 ավագ դպրոց]

«Ուսուցչանոց» նախագծի շրջանակներում զրուցել ենք Երևանի Խաչիկ Դաշտենցի անվան թիվ 114 հիմնական դպրոցի ուսուցիչների հետ՝ այսօրվա դպրոցի խնդիրների, առարկայական դասագրքերի և կրթական ոլորտում փոփոխությունների թեմաներով։ - Ինչպե՞ս է ստացվում ձեր աշխատանքը նոր սերնդի հետ։ Շատ հաճախ ուսուցիչներն ասում են, որ նոր սերնդի հետ աշխատելու համար անհրաժեշտ են նոր տեխնոլոգիաներ, մեթոդներ, դասագրքեր։ Ո՞րն է ձեր կարծիքն այս հարցի շուրջ։ Ֆիզիկայի ուսուցչուհի տիկին Ներսիսյան-Դասագիրքը կազմված է այնպես, որ երեխաները չսիրեն ֆիզիկա առարկան։ Գրված է բարդ լեզվով, անգամ ուսուցիչը կարող է դժվարանալ։ Կես էջում գրվում է մեկ միտք և երեխան այն պետք է յուրացնի։ Սա անհնար է։ - Ի"նչ եք կարծում՝ Ձեր աշխատանքը բարդանում է նաև այն պատճառով, որ աշխատում եք ավագ դպրոցի աշակերտների հետ։ Ֆիզիկայի ուսուցչուհի տիկին Ներսիսյան - Անպայման, որովհետև ես հիմնական դպրոցում տարրական լեզվով երեխային սովորեցնում էի ֆիզիկայի տառերը, իսկ ավագ դպրոցում արդեն նախադասությունները։ Հիմա երեխաները գալիս են տարբեր դպրոցներից և ասում, որ այդ թեման չեն անցել։ Վստահ եմ, որ անցել են, բայց ես այլ փաստ չունեմ։ Ավագ դպրոցներ ունենալու համակարգը կոտրեց գիտության մեջքը։ Հայոց պատմության ուսուցչուհի տիկին Ղալինյան -Հայոց պատմությունը նույնպես շատ բարդ է, գրքի լեզուն բարդ է, խտացված, չեն կարողանում հիշել։ Բացի սա, տարբեր հոսքեր կան։ Խնդիր է նաև այն, որ գնում են բուհ այլ դասագրքով, հոսքում՝ սովորում են այլ դասագրքով։ Փորձում ենք ավելի հեշտ միջոցներով երեխաներին սովորեցնել։ -Քննարկվում է նաև Հայոց եկեղեցու պատմություն առարկան միացումը Հայոց պատմություն առարկաին։ Ըստ ձեզ՝ սա որքանո՞վ է արդյունավետ միջոց։ Հայոց պատմության ուսուցչուհի տիկին Ղալինյան - Հայոց եկեղեցու պատմությունը մենք անցնում ենք նաև Հայոց պատմության համատեքստում, իսկ որպես առանձին առարկա անցնում ենք ավելի մանրամասն։ Իհարկե կարող ենք անցնել միայն Հայոց պատմության առարկայի համատեքստում՝ առանց խնդիրների։ -2018 թվականին տեղի ունեցած դեպքերից հետո շատ է շեշտվում, որ հեղափոխություն եղավ տարբեր ոլորտներում։ Ձեր կարծիքով ի՞նչ է փոխվել կրթական ոլորտում և ի՞նչ փոխվեց այս ուսուցչանոցում 2018 թվականից հետո։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի տիկին Թորոսյան - Իմ կարծիքով փոխվեց երեխաների մտածելակերպը, որոշ չափով փոխվեց արժեհամակարգը, բայց սա ուներ նաև բացասական կողմ։ Այսօր երեխաները չափից դուրս ինքնավստահ են, ուսուցիչների ձեռքին չկան լծակներ ազդելու այդ բացասական կողմերի վրա։ Ավագ դպրոցներ են գալիս տարբեր դպրոցներից և գալիս են այն տարիքում, երբ բոլորը ցանկանում են ինքնահաստատվել։ Կանգնում ենք այն խնդրի առջև, որ երեխայի հետ պետք է աշխատել և՛ հոգեբանորեն, և՛ նրա գիտելիքներն ավելացնելու ուղղությամբ։ Պետք է աշխատել և նաև դաստիարակել։ Քանի՞ ուղղությամբ պետք է աշխատի ուսուցիչը՝ չունենալով ձեռքին որևէ լծակ։ Աշակերտին մենք անձնապես չենք վիրավորում, բայց նա կարող է իրեն այնպես պահել, որ հունից հանի քեզ, բաց մենք մեզ զսպում ենք։ Հիմա աշակերտները գիտեն իրենց իրավունքները, բայց պարտականությունները չգիտեն։ Հաճախ ծնողների հետ ենք խոսում, բայց այսօրվա դրությամբ ուսուցիչները անպաշտպան են։ Ավագ դպրոցը ունի լրջագույն խնդիրներ և ամեն օր այդ անջրպետն ավելանում է։ Չնայած այս ամենին՝ մենք լրջագույն խնդիր չենք ունեցել մեր աշակերտների կամ իրենց ծնողների հետ, որովհետև ունենք շատ լավ հոգեբան-ուսուցիչներ։ - Բոլորս էլ առնչվել ենք այս ոլորտի հետ և գիտենք, որ ուսուցչի աշխատանքը բարդ է, աշխատավարձը ցածր, և մենք խնդիր ունենք երիտասարդ կադրերի ներգրավվածության հետ կապված։ Ձեր կարծիքով ի՞նչ պետք է անել, որ այս աշխատանքը գրավիչ լինի նոր սերնդի համար։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի տիկին Թորոսյան - Առաջին հերթին, արդեն նշեցինք, ուսուցչի պաշտպանվածությունը։ Պրակտիկանտներ շատ ենք ունենում, ովքեր հիանում են մեր դպրոցով, բայց ոչ մեկ չի համաձայնվում աշխատել այստեղ։ Եթե ինձ հարցնեն, թե ես ինչ կփոխեի՝ միայն կասեի, որ պետք է հետ բերել սովետական կրթական համակարգը, բացառապես միայն կրթական համակարգը և դասգրքերը։ Այն ազատությունը, խոսքի ազատությունը, որն ունի աշակերտը շատ ընդունելի է, ինֆորմացիայի մեծ հոսքը, աշակերտի մտքի զարգացումը իհարկե դրական են։ Շարունակությունը կարող եք լսել փոդքասթում Զրուցել ենք նաև Խաչիկ Դաշտենցի անվան թիվ 114 ավագ դպրոցի տնօրեն Ռուզաննա Կոստանյանի հետ։ - 2018 թվականին տեղի ունեցած հեղափոխությունից հետո պետք է իրավիճակ փոխվեր նաև կրթական ոլորտում։ Ի՞նչ դրական և բացասական փոփոխոթյուններ եղան և ի՞նչ տեսլական ունեք։ - Փոփոխություն եղավ ընդհանրապես ամբողջ երկրում է և ոչ միայն դպրոցներում։ Իմ կարծիքով՝ դրական պետք է լինեն դրանք։ Մեր կոլեկտիվը շատ լավ, համերաշխ է եղել և այդ առումով փոփոխություն չի եղել։ Երկար տարիներ մենք աշխատում ենք միասին։ Նախկինում ես այս դպրոցում եղել եմ ուսուցիչ, հետո՝ փոխտնօրեն, ապա՝ տնօրեն։ Այդ երկար աշխատանքային տարիների ընթացքում կոլեկտիվի համերաշխությունը շատ լավ, բարձր հիմքերի վրա է։ Այստեղ այսպես է՝ «Մեկը՝ բոլորի, բոլորը մեկի համար» ։ Կա մի բան, որի մասին խոսվում է և նաև նախարարն է այդ մասին խոսում, որ նախկինում դպոցները եղել են քաղաքականացված։ Մեր դպրոցում երբևէ որևէ ուսուցիչ քաղաքականացված չի եղել և շարունակվում է այդպես, և երբևէ որևէ ուսուցիչ չի կարող ասել, որ իրեն տրվել է հանձնարարություն, որովհետև ինձ նույնպես չի տրվել։ Ես չեմ արել քաղաքականացված քայլեր։Շատ լավ է, որ մեր կոլեկտիվը մաքուր է եղել նաև այդ առումով, և իրար երեսի նայել ենք շատ պարզ։ Ես միշտ, տարբեր ժամանակներում տարբեր բաներ եմ լսել և ուրախացել եմ, որ մենք չկանք այդ ամենի մեջ։ Այդքան տնօրենի զանգել էին, ձայնագրել էին։ Ինձ նույնպես զանգել են, չեմ կարող հակառակն ասել, բայց ես միանգամից ասացի՝ «Ի՞նչ ցուցակ։ Ես չեմ ասել՝ ինձնից ցուցակ չուզեք»։ Մենք սովոր չենք եղել նման բաների և այդ առումով մեր դպրոցում միշտ հանգիստ է եղել։ Այսօր ես լսում եմ, որ դպրոցները մաքրված են, դպրոցներում քաղաքականություն չկա, դպրոցների աշխատանքն այնքան շատ է, որ այդ ավելորդ հոգսը որևէ տնօրենի և ուսուցչի հարկավոր չէ։ - Որո՞նք են ավագ դպրոցի ղեկավարման դժվարությունները - Գիտեք, բոլոր ժամանակներում ավագ տարիքի հետ բնականաբար ավելի դժվար է եղել, քան միջին կամ տարրական դասարանների աշակերտների հետ։ Փորձը ունեցել ենք և, կարծես թե, մեծ դժվարություններ չեն եղել։ Այստեղ մի փոքր դժվարություն կա, որ 9 տարի այլ դպրոցներում սովորող երեխաները գալիս են այլ դպրոցներ և իրենք՝ մասնավորապես տղաները, խնդիր ունեն կայանալու։ Սկզբի ամսիներին մի փոքր բարդություն լինում է, բայց այն շատ արագ հարթվում է։ Աշխատանք են տանում և՛ դասղեկները, և՛ տնօրինությունը։ Հիմնականում իրենց բացատրում ենք, որ այդպես չեն կայանում։ -Նշեցիք, որ երկար տարիներ է աշխատում եք այս դպրոցում, հաջորդ հարցիս կարող եք պատասխանել՝ առհասարակ, կամ Ձեր օրինակով։ Ե՞րբ պետք է ղեկավարը լքի իր պաշտոնը կամ այն փոխանցի նոր սերնդին։ - Իմ կարծիքով, շատ բանական անձ պետք է լինի և, երբ հասկանա, որ ինքը հոգնած է՝ ոչ միայն ֆիզիկական առումով, այլ տարբեր առումներով, ինքնուրույն պետք է հեռանա։ Չպետք է բանը հասնի նրան, որ ղեկավարին հեռացնեն։ Պետք է ավյունով աշխատել։ Իհարկե, երկար տարիների աշխատանքն էլ ունի դրական կողմ՝ փորձառությունը, բայց լինում են նաև տարբերակներ, որ տարիներն էլ ոչինչ չեն փոխում։ Այդ դեպքում, իմ կարծիքով, բարոյական է ինքնուրույն հեռանալը։

12:21 - 12 հունվարի, 2020

Ուսուցչանոց [#2] Մենք դեռ լավատեսորեն սպասում ենք, որ ինչ-որ բան կփոխվի դասագրքերում [Երևանի թիվ 8 հիմնական դպրոց]

«Ուսուցչանոց» նախագծի շրջանակներում զրուցել ենք Երևանի Ալեքսանդր Պուշկինի անվան թիվ 8 հիմնական դպրոցի ուսուցիչների հետ՝ այսօրվա դպրոցի խնդիրների, առարկայական դասագրքերի, ուսուցիչների վարձատրության թեմաներով։- Կցանկանայի սկզբում անդրադառնալ Հայոց լեզվի եւ գրականության դասագրքերին, ինչը շատ քննարկվող է։ Կխնդրեմ ասել ձեր կարծիքը այս դասագրքերի վերաբերյալ։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Մերի Պետրոսյան - Ես կարծում եմ, որ դասագրքերի հարցում մենք ունենք խնդիրներ: Գիտեմ նաեւ, որ հիմա աշխատանք է կատարվում՝ 7-րդ դասարանի գրականության դասագրքի շուրջ են աշխատում: Մենք դեռ լավատեսորեն սպասում ենք, որ ինչ-որ բան կփոխվի դասագրքերում։ Իհարկե, չեն գոհացնում և՛ Հայոց լեզվի, և՛ մայրենիի, և՛ գրականության դասագրքերը։ - Ինչպե՞ս եք տեղեկանում, որ, օրինակ, ինչ-որ դասարանի գրքի շուրջ տեղի են ունենալու քննարկումներ։ Արդյո՞ք նախարարության կողմից կամ ԳԹԿ-ի կողմից պատշաճ ծանուցվում են ուսուցիչները։ Ներառականությունը ինչպե՞ս է տեղի ունենում։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Մերի Պետրոսյան - Ես իմացել եմ մեր փոխտնօրենից, թե ինքը որտեղից է իմանում, ճիշտն ասած, չգիտեմ։ - Այսինքն` ուսուցիչները էլեկտրոնային փոստի միջոցով կամ որեւէ փոստային ծառայության միջոցով չե՞ն ծանուցվում կամ դպրոցը ընդհանուր չի՞ ծանուցվում։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Մերի Պետրոսյան - Դպրոցը՝ չգիտեմ, միգուցե ծանուցվում է։ Ես իմացել եմ մեր փոխտնօրենից, ինքն է մեզ բոլորիս ասել։ - Ավարտական քնությունների շտեմարանների վերաբերյալ ի՞նչ դիրքորոշում ունեք։ Արդյո՞ք պետք է փոխվեն։ Արդյո՞ք պետք է լրիվ հանվեն։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Սուսաննա Ավետիսյան -Շատ սուբյեկտիվ է այդ տեսակ աշխատանքի ստուգումն ու գնահատումը։ Եթե մեզ 9-րդ դասարանի սկզբից հաղորդում են, որ պիտի հանձնեն միասնական քննություն, որքանո՞վ է այն արդարացի։ Դու երեխային պատրաստում ես փոխադրության, քանի որ մյուս տարիներին էլ այդպես է եղել։ Ես կարծում եմ, որ պետք է խելքին մոտիկ ժամանակահատված տրվի։ Եթե գիտելիքների ստուգման տարբերակն այդպիսին է, ուրեմն պահանջեք այդպիսի տարբերակ, բայց տվեք ժամանակահատված, որ ես իմ աշակերտին պատրաստեմ։ Պահանջները տարբեր են․ մի բան է փոխադրության համար պատրաստել երեխային, մեկայլ բան` թեստայինի։ Այնտեղ քերականախեղդ տարբերակ է, իսկ այստեղ բոլորըմիացրած եւ մի բան էլ ավելին է։ - Հեշտ է արդյո՞ք համընթաց գնալ երեխաների պահանջներին․ մտածելակերպերի տարբերություն, սերունդների բախում, պահանջներ, տեխնոլոգիաներ, մեխանիզմներ։Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Մերի Պետրոսյան - Իհարկե, հեշտ չէ, բայց մենք փորձում ենք այդ ամենին իրենց տեսանկյունից նայել, իրենց աչքերով նայել, որովհետեւ ի վերջո մենք գործ ունենք երեխաների հետ։ Մենք և՛ դաստիարակում ենք, և՛ փորձում ենք իրենց որպես աշակերտ տեսնել, փորձում ենք որպես մարդ տեսնել ու փորձում ենք դրա մեջ մեր լուման ներդնել։ Շատ դժվար է, բայց մենք, իհարկե, աշխատում ենք, մենք անընդհատ մեզ վրա էլ ենք աշխատում։ - Ինչպե՞ս եք գնահատում դպրոցի տեխնոլոգիական հագեցվածությունը։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Մերի Պետրոսյան - Մերը լավ ենք գնահատում, որովհետև ես վերջերս գնացել էի սեմինարների և հասկացա, թե ինչ դպրոցներ կան, որ ունեն ընդամենը մեկ դասարան՝ համակարգչով և էլեկտրոնային գրատախտակով։ - Կուզեի նաև խոսել թիմային աշխատանքից։ Դպրոցում ինչպե՞ս եք յուրաքանչյուր հարցի շուրջ ձևավորում թիմ և որոշումներ կայացնում․ կլինի թե՛ մեթոդ-միավորումներով, թե՛ ուղղակի տարբեր առարկաների մեթոդ-միավորումների համագործակցությամբ, թե՛ փոխտնօրեն- ուսուցիչ, տնօրեն- ուսուցիչ։ Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Մերի Պետրոսյան - Մեզ մոտ շատ արագ է ստացվում, մենք տարբեր հարթակներում ունենք խմբեր։ Եթե մեզ հայտարարում են, որ պիտի տվյալ խնդիրը լուծում ստանանք, լույսի արագությամբ հավաքվում, փորձում ենք գալ ընդհանուր հայտարարի։ Մենք ունենք խումբ Վայբերում, հիմնական խումբ, դասղեկների խումբ, որտեղ ներկայացվում են բոլոր հայտարարությունները, մեր աշխատանքները, հաշվետվությունները։ Շարունակությունը կարող եք լսել փոդքասթում։ Զրուցել ենք նաև Պուշկինի անվան համար 8 հիմնական դպրոցի տնօրեն ՆատալիՍտեփանյանի հետ։ - Տիկին Ստեփանյան, ինչպե՞ս եք փորձում համակարգել աշխատանքը այսքան բարդ, տեխնոլոգիապես արագ ընթացող դարում և ապահովել երեխաների կրթությունը՝ դարին համապատասխան և արագությանը համապատասխան։ - Ձեր երկար հարցի պատասխանը կարճ է՝ ապահովելով լավ մթնոլորտ։ Կրթական ոլորտը այն ոլորտներից է, որտեղ վերոնշյալն առաջին անհրաժեշտությունն է։ Եթե դպրոցում մանկավարժների միջև կա բարիդրացիական և ճիշտ մթնոլորտ, և այդ կլիման այնպիսին է, որ մանկավարժները սիրով են գալիս դպրոց, կարծում եմ՝ առաջին նախապայմանն է ու հիմնական գրավականը՝ դպրոցի ճիշտ և արդյունավետ աշխատանքի։ - Պուշկինի անվան դպրոցը բավականին ռեյտինգային դպրոց է։ Կխնդրեմ նշել աշակերտների թիվն այս տարվա համար։ Քանի՞ աշակերտ ունեք, արդյո՞ք շենքային պայմանները, տեխնոլոգիական պայմանները հարմար են աշակերտների թվին։ - Այս պահի դրությամբ ունենք մոտավորապես 1800 աշակերտ։ Կարող է՝ միփոքր ավել լինեն, մի փոքր պակաս, որովհետև շարժն անընդհատ է։ Դպրոցում և՛գնացողներ կան, և՛ եկողներ։ Շենքային պայմանները տեխնիկապես բավարար են,որովհետեւ մեր դասասենյակները հագեցած են նորագույն տեխնիկական միջոցներով․դասասենյակներում ունենք սմարթբորդներ, համակարգիչներ, լաբորատորիաներ ունենք՝շատ լավ, գործող, տարրական դպրոցը անջատված է հիմնական դպրոցից՝իր բոլոր ենթակառուցվածքներով։ - Այս տարի դպրոցների ընդունելության կարգը դարձավ առցանց։ Արդյո՞ք կարգի փոփոխության պատճառով հանդիպել եք դժվարությունների։ - Բողոքներ կային, իհարկե, այն մարդկանց կողմից, ովքեր ինչ-ինչ՝ այդ թվում նաևտեխնիկական պատճառներով չկարողացան գրանցվել։ Բայց դպրոցի, ԿՏԱԿ համակարգիեւ ԿԳՄՍ նախարարության ճիշտ համագործակցության արդյունքում բոլոր խնդիրները շտկվեցին, եւ այն ծնողները, որոնք ունեին դժգոհություն եւ իրոք ունեին բոլոր հավաստիքները, որ իրենց գրանցումը տեղի է ունեցել, նախարարությունն էլ, ԿՏԱԿ-ն էլ իրենց ընդառաջ գնացին եւ արդյունքում որեւէ դժգոհ մարդ, որքանով որ ես գիտեմ, չեղավ։ Ինչ վերաբերում է ընթացակարգին՝ շատ պարզ ընթացակարգ էր։ Կարծում եմ՝ ավելի հեշտացրեց դպրոցի տնօրենների աշխատանքը, որովհետեւ շատ անգամ իրոք արդեն դպրոցում տեղ չլինելու պատճառով ստիպված ես մերժել։ Երբեմն լինում են դեպքեր, երբ այդ մերժումը որակվում է որպես սուբյեկտիվ։ - Դուք արդեն երկրորդ շրջանն է, որ սկսել եք կառավարել դպրոցը։ 2018 թվականի ապրիլ-մայիսին տեղի ունեցան իրադարձություններ, փոխվեցին ոլորտը ղեկավարող անձինք։ Դուք տեսնու՞մ եք փոփոխություն, ի՞նչ է փոխվել գործընթացներում, թեկուզ դպրոց-քաղաքապետարան, դպրոց-ԿԳՄՍՆ համագործակցությունը, փոխհարաբերությունները․ ո՞ր ընթացակարգերն են ավելի հեշտացել, ի՞նչն է Ձեզ համար փոխվել։ - Գիտեք, սա այն ոլորտն է, որտեղ այդ փոփոխությունները շատ արագ նկատելի չեն։Կրթության ոլորտում բարեփոխումները նկատելի դարձնելու համար նվազագույնը 5-10 տարի պահանջվում է, որպեսզի այն տեսանելի լինի։ Ինչ վերաբերում էփոխհարաբերություններին, կարծես թե ամեն ինչ շատ ճիշտ եւ լավ կազմակերպված է։Որեւիցե խոչընդոտ՝ կապված թե՛ շփման, թե՛ ինչ-որ խնդիրների կարգավորման առումովչկա։ - Ե՞րբ պետք է ղեկավարն իր առաքելությունը ավարտված համարի եւ լքի պաշտոնը,արդյո՞ք ղեկավարը պետք է լքի պաշտոնը, թե պետք է իրեն հեռացնեն։ - Յուրաքանչյուր ոլորտում էլ անձը ունի սուբյեկտիվ մոտեցում իր նկատմամբ, իրկատարած աշխատանքի նկատմամբ։ Ինքնագնահատականի վրա թողնել անձիհեռանալու եւ չհեռանալու որոշումը, իմ կարծիքով, սխալ է։ Պետք է որոշի հանրությունը։Այսինքն, եթե տնօրենը կապված է, աշխատում է աշակերտի, ծնողի եւ մանկավարժներիհետ, որոշումը, թե որ պահին տնօրենը պետք է համարի իր առաքելությունը կատարված, պետք է կայացվի այդ շահառուների կողմից։

15:30 - 10 հունվարի, 2020