Թուրքիա

Թուրքիայի Հանրապետությունը պետություն է Եվրասիայի հարավարեւմտյան հատվածում։ Սահմանակցում է Հունաստանին, Բուլղարիային, Վրաստանին, Իրաքին, Սիրիային, Հայաստանին, Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը եւ Ադրբեջանի էքսկլավ Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետությանը։ Բնակչությունը 2015թ. մարդահամարի տվյալներով 82.003.882 մարդ։ Տարածքը 783.562 կմ²։ Երկիրը ղեկավարում է նախագահ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանը։

Ցեղասպանության սպառնալիքը կանգնեցնելու տարբերակը միջազգային հանրության կողմից ԼՂ անկախությունը ճանաչելն է. Նիկոլ Փաշինյանը՝ La Republica-ին

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել իտալական La Republica թերթին, որը ներկայացնում ենք ստորև. ««Թուրքերի վերադարձը Հարավային Կովկաս նշանակում է մեկ դար առաջ տեղի ունեցած Հայոց ցեղասպանության վերսկսումը, երբ Օսմանյան կայսրությունը կոտորեց 1,5 միլիոն մարդու», - պնդում է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: «Թուրքիայի կողմից քաջալերված Լեռնային Ղարաբաղի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիան ահաբեկչական պատերազմ է ընդդեմ մի ժողովրդի, որը պայքարում է իր ազատության համար», - շարունակում է Փաշինյանը: La Republica - Պարոն վարչապետ, Դուք ռազմաճակատից վերադարձել եք ժամեր առաջ: Ի՞նչ իրավիճակ է այնտեղ: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Ադրբեջանցիներն անխտիր ռմբակոծում են քաղաքներն ու գյուղերը՝ հարվածելով հատկապես քաղաքացիական բնակչությանը, որը ստիպված է լքել տները՝ պատսպարվելով ապաստարաններում: Ռազմաճակատում, մինչդեռ, ինտենսիվ մարտեր են, սակայն հայերը դիմադրում են և կարող եմ ասել, որ Ադրբեջանի բանակը ոչ մի ռազմավարական հաջողություն չունի:La Republica - Հաստատո՞ւմ եք Անկարայի ուղիղ ներգրավվածությունը:Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Կարծում եմ, որ դա արդեն ապացուցված փաստ է, և սա հիմնավորելու համար պետք է պարզապես նայել ուղղակի հրապարակային հայտարարությունները: Էլ չեմ ասում, որ Նյու Յորք Թայմսը երեկ հրապարակեց թուրքական F-16 ինքնաթիռների առկայությունը Գյանջայի օդանավակայանում: Մենք ահազանգում էինք այս ընթացքում, որ թուրքական F-16-երը ներգրավված են ռազմական գործողությունների մեջ և դա հերքվում էր, բայց, ի վերջո, փաստացի ապացուցվեց: Եվ նաև շատ կարևոր է արձանագրել այն հրապարակային հայտարարությունները, որ Թուրքիայի բարձրաստիճան պաշտոնյաններն անում են և արել են: Ես մի օրինակ նշեմ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների նախագահները և արտգործնախարարը հայտարարություն են անում, որ պետք է անհապաղ կրակի դադարեցում տեղի ունենա, Թուրքիան հայտարարում է, որ հույս ունի, որ Ադրբեջանը չի դադարեցնի ռազմական գործողությունները: Եվ մյուս կողմից հայտարարում է, որ ինքն Ադրբեջանի կողքին է թե՛ դիվանագիտական դաշտում, թե՛ ռազմաճակատում: La Republica - Ի՞նչ կասեք ճակատում գտնվող սիրիացի ահաբեկիչներից: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Այսուհետ միջազգայնորեն ճանաչված է, որ Թուրքիան ադրբեջանցիներին օգնելու համար ջիհադիստներ է բերել Սիրիայից: Այս պատճառով է, որ մարտեր են ընթանում նաև ահաբեկչության դեմ, մի ռազմաճակատի երկայնքով, որտեղ քաղաքակրթությանը հակազդում է բարբարոսությունը: Հայաստանը և Լեռնային Ղարաբաղն Անկարայի էքսպանսիոնիզմի վերջին խոչընդոտներն են և, եթե միջազգային հանրությունը շուտափույթ չմիջամտի, շուտով կտեսնի թուրքերին Վիեննայի դռների առջև, ինչպես եղավ 17-րդ դարում օսմանցիների հետ: La Republica - Ի՞նչ եք ակնկալում միջազգային հանրությունից: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Նախ և առաջ, ճանաչել, որ Լեռնային Ղարաբաղը հարձակման է ենթարկվել Ադրբեջանի կողմից, ում զորքերը մեկ ամիս թուրքական զորքերի հետ վարժանքներ են անցկացրել: Պետք է գիտակցել այն վտանգը, որ ներկայացնում են ջիհադիստները, որոնք գտնվում են ռազմական գոտում: Եվ պետք է արձանագրել, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայությունը գտնվում է ցեղասպանության սպառնալիքի ներքո, ուuտի այս սպառնալիքը կանգնեցնելու տարբերակը միջազգային հանրության և եվրոպական երկրների կողմից Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը ճանաչելն է: La Repubblical - Արդյո՞ք Մոսկվան կմիջամտի առաջիկայում, այսպես ասենք, եթե Հայաստանը միջնորդի։ Դուք ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք պարոն Պուտինից։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Ռուսաստանը որոշակի անվտանգային պայմանագրային պարտավորություններ ունի Հայաստանի նկատմամբ, որոնք պետք է գործեն որոշակի պայմաններում և որոշակի հանգամանքներում: Եվ համապատասխան հանգամանքների առաջացման դեպքում ես համոզված եմ, որ Ռուսաստանն իր պայմանագրային պարտավորություններն անվտանգային Հայաստանի նկատմամբ կկատարի: Ուզում եմ նշել նաև, որ Ռուսաստանը նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկիր է, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն այն միակ ֆորմատն է, որի շրջանակում տեղի են ունենում Ղարաբաղի հարցի բանակցությունները: Եվ սա նույնպես պետք է հաշվի առնել: Եվ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը նույնպես երեկ հայտարարեց, որ Ռուսաստանն իր ունեցած անվտանգային պարտավորությունները Հայաստանի նկատմամբ կկատարի՝ նման անհրաժեշտություն ծագելու պարագայում: La Republica - Հայաստանը և Լեռնային Ղարաբաղը նույն ազգը չե՞ն: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Մենք էթնիկ առումով նույն ժողովուրդն ենք՝ ոչ մի տարբերություն չկա: Մենք խոսում ենք նույն լեզվով, դավանում ենք նույն կրոնը: Այսինքն՝ ոչ մի տարբերություն չկա Հայաստանում ապրող հայերի և Ղարաբաղում ապրող հայերի միջև:La Republica - Լեռնային Ղարաբաղը գրեթե 30 տարի է ինչ անկախ է: Ինչո՞ւ աշխարհում որևէ պետություն, Հայաստանը ներառյալ, այն չի ճանաչում: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Հայաստանի պարագան ուրիշ է: Իհարկե, մենք քննարկում ենք այդ հնարավորությունը, բայց Հայաստանի ճանաչման պարագան միջազգային առումով շատ բան չի փոխի, որովհետև մենք դե ֆակտո ճանաչել ենք և հարաբերություններ ունենք: Միջազգային առումով և կոնֆլիկտի կարգավորման առումով այլ երկրների ճանաչումն է, որ կփոխի իրավիճակը: Սա է պատճառը, որ ես կարծում եմ՝ այս իրավիճակում, այս ահաբեկչական գրոհը կանգնեցնելու ամենա էֆեկտիվ դիվանագիտական միջոցը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ճանաչումն է, անկախության ճանաչումն է միջազգային հանրության կողմից: La Republica – Ի՞նչ է պատրաստ զիջել Լեռնային Ղարաբաղը: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Լեռնային Ղարաբաղը միշտ ասել է, որ պատրաստ է փոխզիջման, սակայն Ադրբեջանը երբեք չի ցանկացել բանակցել: Վերջին անգամ 2014 թվականին է եղել, երբ Բաքուն հրաժարվեց ստորագրել խաղաղության հնարավոր պայմանագիրը, քանի որ դա կնշանակեր ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի ինքնորոշման իրավունքը: Բաքուն ցանկանում է նորից վերադառնալ 1991 թվականի անկախության պատերազմից առաջ եղած ստատուս քվոյին: La Republica – Չպետք է հեշտ լինի Ձեզ նման պացիֆիստի համար պատերազմական գոտի գնալ սաղավարտով և համազգեստով, քանի որ ասում եք, որ ներշնչվել եք Գանդիով, Մարտին Լյութեր Քինգով, Մանդելայով: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Երբ կա ահաբեկչական հարձակում՝ ստիպված ես արձագանքել, և այսօր, Լեռնային Ղարաբաղի հայերը պետք է պաշտպանեն կյանքի իրենց իրավունքը: Անշուշտ, անհրաժեշտ է միջազգային հանրության ներգրավվածությունը, այլապես ջիհադիստական սպառնալիքը կտարածվի ամենուրեք, քանի որ վստահ եմ, որ ադրբեջանցիներն ի վիճակի չեն հսկել Անկարայի կողմից նրանց կցած իսլամիստներին: Մեր հետախուզական տվյալների համաձայն, երբ նրանք ժամանել են Ադրբեջան, նախ և առաջ, փորձել են արգելել ալկոհոլի վաճառքը և շարիաթի կանոններ մտցնել: La Republica - Այս պատերազմը Ձեզ որպես անհատի է ներքաշել նաև: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Այո, քանի որ որդիս, ով 20 տարեկան է, նոր մեկնել է ռազմաճակատ որպես կամավոր:

18:19 - 09 հոկտեմբերի, 2020

Հաղթանակի վերջնական լուծումը պետք է բացառի պատերազմը՝ գալիք ժամանակների համար․ Միքայել Նահապետյան

Արցախա-ադրեջանական սահմանին լայնածավալ պատերազմական այս գործողությունների ընթացքում ե՛ւ Արցախի Հանրապետության նախագահի, ե՛ւ ՀՀ վարչապետի մակարդակով հայտարարվել է՝ կանգնելու ենք մինչեւ վերջ, մինչեւ վերջնական հաղթանակ։ Այս ողջ ընթացքում քաղաքական բոլոր ուժերի ներկայացուցիչները, հայաստանցիներն ու արցախցիները, աշխարհի տարբեր անկյուններում ապրող հայերը եւս կասկած անգամ չեն հայտնել այս առնչությամբ։ Ռազմական իմաստով հաղթանակն, ըստ էության, ձեւակերպում ու վերջնակետ ունի՝ չթողնել, որ հակառակորդը հասնի իր առջեւ դրված նպատակին՝ ընդհուպ ուղղակի ջախջախելով թշնամու բանակը, հնարավորության դեպքում տարածքային առաջխաղացում ունենալ։ Քաղաքական իմաստով, սակայն, հաղթանակի ձեւակերպումը կարծես դեռ ամորֆ է, ինչպես կարծում է «Քաղաքացու որոշում» սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության գործադիր մարմնի անդամ Միքայել Նահապետյանը։ Ըստ նրա՝ հաղթանակի վերջնական լուծումը պետք է բացառի պատերազմը՝ գալիք ժամանակների համար։ Infocom-ի հետ զրույցում Նահապետյանը նկատեց՝ մեր հիմնական խաղադրույքը պետք է դիվանագիտական լավ աշխատանքի զուգորդումը լինի արդեն տեղի ունեցած ռազմական հաջողություններին․ «Հայաստանի բոլոր քաղաքական դերակատարները իրենց կարմիր գծերը ներկայացրել են։ «Պլան մինիմումը» բոլորի դեպքում այն է, որ Արցախը չպետք է լինի Ադրբեջանի կազմում, եւ ակնհայտ է , որ անկախությունից կամ Հայաստանի կազմում լինելուց բացի՝ ոչ մեկը դա չի տեսնում որեւէ այլ կարգավիճակով։ Սա արդեն համազգային քննարկումների հարց է»,- ասաց մեր զրուցակիցը՝ հավելելով, որ այդ քննարկումները լինելու են դժվար, եւ պիտի ներառեն արցախյան, հայաստանյան եւ սփյուռքի շրջանակները։ «Պետք է ծանրութեթեւ անելով հասկանալ՝ որ տարբերակն է լավագույնը, եւ 2 տարբերակներից մեկի վերաբերյալ տալ 1 դիրքորոշում, որի շուրջ էլ արդեն աշխարհում այլ քաղաքական դերակատարները իրենց դիրքորոշումը կհստակեցնեն․ մեկը դեմ կլինի, կփորձի ճնշում գործադրել, մյուսը կողմ կլինի՝ կճանաչի ու կաջակցի»։ Թե անձամբ Նահապետյանի համար որը կլինի հաղթանակի լավագույն տարբերակը՝ ՔՈ կուսակցության ներկայացուցիչն այսպես պատասխանեց․ «Ես՝ որպես մի հայ ու այս պայքարի ժառանգորդ, եւ մարդ, որը պարտավորություն ունի իր ուսերին գոյություն ունեցողից ավելի պակաս ոչինչ չժառանգել իր զավակներին ու հաջորդ սերնդին, միացումը համարում եմ իդեալական տարբերակ, բայց ես պատրաստ եմ հաշվի նստել նաեւ համակողմանի քննարկումների արդյունքում ձեւակերպված լուծման հետ»։ Անդրադառնալով Արցախի նախագահի ու ՀՀ վարչապետի մակարդակով միջազգային հանրությանն ուղղված այն հայտարարությանը, որ այսօր Արցախի սահմանին տեղի ունեցողը ոչ թե լոկալ, այլ գլոբալ անվտանգության խնդիր է՝ Նահապետյանը մեր զրույցում ասա, որ մի շարք փաստերով լիարժեքորեն արձանագրվում է , որ Թուրքիան այս կոնֆլիկտում ունենում է դեստրուկտիվ միջամտություն, որի ձեւերից մեկը մեր տարածաշրջան ահաբեկիչներ տեղափոխելն է․ «Սա արձանագրված է, սա Եվրոպական խորհորդարանում հնչած ելույթների հիմանական մասի կենտորնն է, եւ ես կարծում եմ, որ, այո՛, մեզ միասնաբար հաջողվել է այդ ուղերձը դարձնել քաղաքական խոսակցությունների թոփ վերնագիր»։ Այժմ, ըստ Միքայել Նահապետյանի, մենք պետք է աշխատենք մի քանի ուղղությամբ։ Առաջինը՝ Հայաստանը, Արցախի կարգավիճակի հարցում իր դիրքորոշումը հստակեցնելով, պետք է հնարավորություն տա միջազգային այն դերակատարներին, որոնք ուզում են մեզ առարկայական օգնություն ցույց տալ՝ այդ կարգավիճակը ճանաչելով։ «Երկրորդ ուղղությամբ մենք պետք է այս համատեքստում համագործակցենք այն պետությունների հետ, որոնց հետ մինչեւ հիմա, կարծես թե, առարկայական համագործակցություն չենք ունեցել, մասնավորապես աֆրիկյան պետությունները, Պոլինեզիայի պետությունները շատ հետաքրքիր հակվածություններ կարող են ունենալ հօգուտ մեզ։ Այս ֆորմատում պետք է օգտագործենք նաեւ ֆրանկոֆոնիայում մեր ունեցած դերակատարումը»,- ասաց Նահապետյանը՝ ընգծելով նաեւ աշխատանքը այն երկրների հետ, որոնք իրենք ճակատագիրը ընդհանրացնում են Ադրբեջանի ճակատագրի հետ (Վրաստան, Ուկրաինա եւ այլն)․ «Պետք է բացատրենք, որ Ղարաբաղի խնդիրը մի առանձին խնդիր է՝ առանձին պատմական անցյալով, եւ Ղարաբաղի վերաբերյալ բալանսավորված ու արդարացի մոտեցում ցուցաբերելը երբեք չի նշանակում իրենց խնդիրներին ու շահերին դեմ գնալ։ Մենք պետք է ոչ միայն դա համոզենք այդ երկերներին, այլ նաեւ այդ երկրների համար գրենք, մշակենք փաստարկներ, թե իրենք ինչ պիտի պատասխանեն Ադրբեջանին, երբ այդպիսի հարցեր լինեն»,- եզրափակեց ՔՈ ՍԴ կուսակցության գործադիր մարմնի անդամ Միայել Նահապետյանը։ Սեդա Առաքելյան

13:39 - 09 հոկտեմբերի, 2020