Ինֆոքոմ

Տիգրան Ուրիխանյանի առաջարկած նախագծերն ԱԺ օրակարգ չընդգրկվելու լուրը մանիպուլյատիվ է ներկայացվում

ՀՀ Ազգային ժողովի այսօրվա նիստում քննարկվում էր անկախ պատգամավոր Տիգրան Ուրիխանյանի մշակած՝ «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին և «ՀՀ ԱԺ պատգամավորի գործունեության երաշխիքների մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին օրենքների նախագծերի փաթեթը խորհրդարանի օրակարգ ընդգրկելու հարցը։ Ուրիխանյանն առաջարկում էր «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքի 11-րդ հոդվածը լրացնել 2-րդ մասով. «Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն տրամադրվող գումարները տրամադրվում են 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ից Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության ուղղությամբ սկսված պատերազմական գործողություններին մասնակցության հետևանքով 1-ին կարգի հաշմանդամություն ձեռք բերած անձանց»։ «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքի 11-րդ հոդվածով սահմանվում է․ «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավորների պատգամավորական գործունեության հետ կապված ծախսերը յուրաքանչյուր պատգամավորի համար սահմանել ամսական 50000 դրամի չափով, որոնց բաշխման կարգը սահմանվում է օրենքով»: Ուրիխանյանի ներկայացրած նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում էր, որ պատերազմական գործողություններին մասնակցելու ժամանակ ծանր վիրավորումների հետևանքով շատ զինծառայողներ ձեռք են բերել 1-ին խմբի հաշմանդամություն․ «ԱԺ պատգամավորների պատգամավորական գործունեության հետ կապված փոխհատուցման ենթակա ծախսերի համար տրամադրվող գումարներից զրկվելը, որոնք յուրաքանչյուր ամիս 50000-ական դրամի չափով տրամադրվում են պատգամավորներին, չի կարող էական դժվարություններ առաջացնել պատգամավորների գործունեության իրականացման համար՝ հաշվի առնելով, որ այն կազմում է պատգամավորի փաստացի աշխատավարձի մոտ 11%-ը: Հաշվի առնելով պատգամավորների թիվը՝ այն կազմելու է տարեկան 79200000 դրամ, ինչն էական աջակցություն կլինի մերօրյա հերոսներին սոցիալական խնդիրներ լուծելու համար: Հաշվի եմ առնում, որ «Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի մասին» օրենքով արդեն նախատեսված են պատերազմական գործողությունների ժամանակ զոհված զինծառայողների ընտանիքներին և տուժած զինծառայողներին հատուցումներ, սակայն վստահ եմ, որ դա չի կարող դիտարկվել որպես սահմանափակում»: Պատգամավորը նաև առաջարկում էր «ՀՀ ԱԺ պատգամավորի գործունեության երաշխիքների մասին» օրենքի 5-րդ հոդվածը լրացնել 8-րդ կետով. «ՀՀ ԱԺ պատգամավորների պատգամավորական գործունեության հետ կապված փոխհատուցման ենթակա ծախսերը՝ յուրաքանչյուր պատգամավորի համար սահմանված ամսական 50000 դրամի չափով, ԱԺ աշխատակազմը փոխանցում է ՀՀ պաշտպանության նախարարությանը 2020 թ․ սեպտեմբերի 27-ից Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության ուղղությամբ սկսված պատերազմական գործողություններին մասնակցության հետևանքով 1-ին կարգի հաշմանդամություն ձեռք բերած անձանց տրամադրելու նպատակով»: «ՀՀ ԱԺ պատգամավորի գործունեության երաշխիքների մասին» օրենքի 5-րդ հոդվածով սահմանվում է պատգամավորի աշխատանքային գործունեությունը։ Այսօր՝ նախագծի քննարկման ընթացքում, Տիգրան Ուրիխանյանը նշեց․ «Կցանկանայի, որ պատգամավորները, առավել ևս՝ արդեն լուծարման շեմին գտնվող այս գումարման ԱԺ-ի պատգամավորները գոնե այդ բարոյական քայլը կատարեն, և այսուհետ մենք ունենանք հնարավորություն մարդկանց գոնե ինչ-որ չափով հենց ԱԺ-ի անունից, հենց պատգամավորների անունից հատուցելու»։ ԱԺ առողջապահության և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովը միաձայն բացասական եզարակցություն էր տվել նախագծերի փաթեթին, իսկ այսօրվա նիստի ընթացքում փաթեթը 6-րդ նստաշրջանի օրակարգ չընդգրկվեց՝ ձայների 3 կողմ, 67 դեմ և 5 ձեռնպահ հարաբերակցությամբ։ Տելեգրամյան Mediaport ալիքը փաթեթի քվեարկությունը ներկայացրեց հետևյալ մեկնաբանությամբ․ « «Իմ քայլի» պատգամավորները դեմ քվեարկեցին իրենց աշխատավարձից ամսական ընդամենը 50 հազար դրամ հաշմանդամ դարձած զինծառայողներին փոխանցելու նախագծին։ Դեմ քվեարկողների թվում էին նաև Արարատ Միրզոյանն ու Լենա Նազարյանը: Ընդ որում՝ առաջին դեմ քվարկածը հենց Միրզոյանն էր, ով ստանում է ամսական 1 միլիոն 190 հազար 520 դրամ աշխատավարձ՝ պարգևավճարները չհաշված: Լենա Նազարյանի ամսական աշխատավարձը կազմում է 925 հազար 960 դրամ՝ դարձյալ առանց հավելավճարի»: Panorama.am-ն էլ «ԱԺ-ն դեմ քվեարկեց պատերազմի հետևանքով հաշմանդամ դարձած անձանց 80 մլն դրամ հատկացնելու Ուրիխանյանի նախագծին» վերտառությամբ լուրում ներկայացրեց միայն Տիգրան Ուրիխանյանի տեսակետը։ Միայն Ուրիխանյանի տեսակետը ներկայացնելը, սակայն, մանիպուլյատիվ է, քանի որ առողջապահության և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովը փաթեթին բացասական եզրակացություն տալիս նաև հիմնավորում էր ներկայացրել, այդ մասին այսօր իր ելությում նշեց նաև հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Հերիքնազ Տիգրանյանը։ Ըստ հանձնաժողովի հիմնավորման՝ «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքով չեն կարող սահմանվել աշխատավարձի կամ վարձատրության այլ ձևերի տնօրինման եղանակներ․ «Բացի դրանից՝ «ՀՀ ԱԺ պատգամավորի գործունեության երաշխիքների մասին օրենքը կարգավորում է պատգամավորների գործունեության իրականացման իրավական, սոցիալական և այլ երաշխիքները, ինչպես նաև պատգամավորի գործունեության երաշխիքներին առնչվող այլ հարաբերություններ: Նշված առաջարկը չի հանդիսանում պատգամավորի գործունեության իրականացման երաշխիք։ Նշված առաջարկը, ըստ էության, իր բնույթով պատգամավորների սոցիալական երաշխիք հանդիսացող վարձատրության որոշակի ձևի տնօրինման օրենքով սահմանվող առաջարկ է, ինչը դուրս է նշված օրենքի կարգավորման շրջանակից»: «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքում Ուրիխանյանի առաջարկած փոփոխությունների մասով ավելի վաղ առաջարկ էր ներկայացրել ՀՀ կառավարությունը։ Ըստ կառավարության՝ նախագծի ուսումնասիրությունից պարզ է դառնում, որ առաջարկվում է այդ օրենքում լրացնել մի դրույթ, որը դուրս է նշված օրենքի կարգավորման առարկայի շրջանակներից, այսինքն՝ կարգավորում են ոչ թե պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց, պետական մարմինների կազմում գործող ծրագրեր իրականացնող պետական հիմնարկների աշխատողների վարձատրության հետ կապված իրավահարաբերությունները, այլ օրենքով արդեն իսկ նախատեսված վարձատրության կոնկրետ տեսակի տնօրինմանն առնչվող իրավահարաբերությունները․ «Նշված վերլուծության համատեքստում գտնում ենք, որ ընդհանրապես օրենքով, իսկ մասնավորապես «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքով չի կարող սահմանվել աշխատավարձի կամ վարձատրության այլ ձևերի տնօրինման եղանակ: Այլ հարց է, որ նշված օրենքով կարող են քննարկվել պատգամավորների պատգամավորական գործունեության հետ կապված ծախսերի վճարման վերացման կամ չափի փոփոխության հարցերը»։ Ըստ կառավարության՝ Ուրիխանյանի առաջարկած մեխանիզմը խնդրահարույց է նաև սահմանադրականության տեսանկյունից, քանի որ, ըստ էության, սահմանափակում է անձի՝ ՀՀ Սահմանադրությամբ և ՄԻԵԿ կոնվենցիայով երաշխավորված սեփականության իրավունքը: Կառավարությունն առաջարկում էր պատգամավորին հետևյալ մեխանիզմը․ ուժը կորցրած ճանաչել «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքի 11-րդ հոդվածը (այս հոդվածով են պատգամավորներին հատկացվում Ուրիխանյանի նշած 50 հազար-ական դրամները) և պետական բյուջեում վերաբաշխում կատարելու միջոցով այդ գումարները համապատասխան ընթացակարգով փոխանցել պատերազմի ընթացքում 1-ին խմբի հաշմանդամություն ձեռք բերած զինվորականներին։ Այսպիսով, առողջապահության և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովն իսկապես բացասական եզրակացություն է տվել Տիգրան Ուրիխանյանի օրենսդրական առաջարկությանը, «Իմ Քայլը» խմբակցության պատգամավորներն էլ դեմ են քվեարկել նախագծերի փաթեթն ԱԺ օրակարգ բերելուն, բայց բացասական եզրակացության հիմնավորում ներկայացնելիս համապատասխան հանձնաժողովը նշել է, որ պատգամավորը ոչ ճիշտ օրենքում է փոփոխություններ առաջարկում, կառավարությունն էլ փաստացի այլ հնարավոր մեխանիզմ է առաջարկել Ուրիխանյանի նշած փոփոխությունն իրագործելու համար։ Աննա Սահակյան

15:52 - 04 մայիսի, 2021

Քաղաքական ուժերին ձեռնտու է, երբ կան քարոզարշավի ֆինանսավորման արգելքներ, սակայն դրանց խախտման համար պատասխանատվություն սահմանված չէ․ Վարդինե Գրիգորյան

ՀՀ Ազգային ժողովն այսօր Քրեական օրենսգրքում կատարեց փոփոխություններ, որոնք, մասնավորապես, առնչվում էին ընտրական գործընթացում հնարավոր հանցագործություններին։ Փոփոխություններով քրեականացվեց նախընտրական քարոզարշավին մասնակցելուն կամ հանրաքվեի քարոզչություն կատարելուն կամ նախընտրական քարոզարշավին մասնակցելուց կամ հանրաքվեի քարոզչություն կատարելուց հրաժարվելուն հարկադրելը կամ նախընտրական քարոզարշավին մասնակցելուն կամ հանրաքվեի քարոզչություն կատարելուն որեւէ եղանակով խոչընդոտելը։ Այս արարքը պատժվելու է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի յոթհարյուրապատիկից հազարապատիկի չափով կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով՝ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ մեկից երեք տարի ժամկետով: Իսկ ահա տեղամասային կենտրոնում կամ դրա մուտքի մոտ բռնություն գործադրելը կամ բռնություն գործադրելու սպառնալիքը պատժվելու է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի երեքհարյուրապատիկից հինգհարյուրապատիկի չափով կամ կալանքով՝ առավելագույնը երկու ամիս ժամկետով կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով: Հավաք անցկացնելուն կամ դրան մասնակցելուն խոչընդոտելը պատժվելու է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հարյուրապատիկից երեքհարյուրապատիկի չափով կամ կալանքով՝ առավելագույնը երեք ամիս ժամկետով կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը վեց ամիս ժամկետով: Իսկ հավաքին մասնակցելուն հարկադրելը կամ հավաքին մասնակցելու կամ հավաքին մասնակցելուց հրաժարվելու նպատակով նյութապես շահագրգռելը պատժվելու է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի չորսհարյուրապատիկից վեցհարյուրապատիկի չափով կամ ազատազրկմամբ՝ վեց ամսից մեկ տարի ժամկետով: Վերոնշյալ երկու արարքները բռնության գործադրման կամ դրա սպառնալիքով կատարելու դեպքում պատժվելու են ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով, հանրային ծառայողի մասնակցության դեպքում՝ մինչեւ հինգ տարի ժամկետով։ Պաշտոնատար անձի կարգավիճակ ձեռք բերելուն կամ պահպանելուն խոչընդոտող՝ իր այլ երկրի քաղաքացիություն ունենալու մասին տեղեկությունը սահմանված կարգով իրավասու մարմնին չհայտնելը կամ նման տեղեկությունը թաքցնելը պատժվելու է ազատազրկմամբ՝ երեքից հինգ տարի ժամկետով՝ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով կամ առանց դրա: Նախագծով, ինչպես երեւում է, քարոզարշավի ֆինանսավորման կարգի խախտման դեպքում պատասխանատվության վերաբերյալ որեւէ տեղ նշված չէ։ Սա, ի դեպ, դժգոհություն է առաջացրել քաղհասարակությունից նախագծի մշակմանը մասնակցած անձանց շրջանում։ «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ ծրագրերի համակարգող Դանիել Իոաննիսյանն ԱԺ-ում նախագծի քննարկումից առաջ ֆեյսբուքյան իր էջում գրել էր, որ նախագծի նախնական տարբերակում եղել են նաեւ քարոզարշավի ֆինանսավորման կարգի խոշոր խախտումների մասին հոդվածներ, որոնք, ի դեպ, արժանացել էին ոչ միայն հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների ու արտախորհրդարանական ուժերի, այլ նաեւ Վենետիկի հանձնաժողովի հավանությունը։ Իսկ հիմա այդ հոդվածներն, ըստ Իոաննիսյանի, իշխանությունները հանել են՝ ի հեճուկս քաղհասարակության ու հանրային քննարկումների ժամանակ հնչեցրած այն մոտեցումների, որ գալիք ընտրությունների ժամանակ առավել կարեւոր է ֆինանսավորման կարգի ապահովումը, եւ հանել են՝ առանց հանրային քննարկման։ Խորհրդարանում նախագիծը ներկայացրեց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Վահագն Հովակիմյանը։ Նա ընդգծեց, որ ընտրական օրինախախտումների վերաբերյալ փոփոխությունների այս փաթեթն ավելի ընդլայնված առկա է Ընտրական օրենսգրքի բարեփոխման մեծ նախագծում։ Բայց, ըստ Հովակիմյանի, քանի որ հնարավոր է՝ զարգացումներն այնպես ընթանան, որ այդ մեծ փաթեթը ուժի մեջ չմտնի մինչեւ առաջիկա ընտրությունները, ուստի դրանց մեկնարկի համար խիստ անհրաժեշտ բոլոր փոփոխություններն առանձնացվել ու քննարկվում են հրատապության կարգով։ Խորհրդարանում, որն ունի ավելի քան 130 պատգամավոր, նախընտրական գործընթացում կուսակցությունների ֆինանսավորման թափանցիկության մասին գեթ մեկ հարց չհնչեց, չնայած՝ խորհրդարանական մեծամասնություն Իմ քայլը մշտապես կարեւորել է այս հարցը։ Այսօր ընդունված նախագծի մշակման աշխատանքներին մասնակցած, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ժողովրդավարական ինստիտուտների մոնիտորինգի եւ զեկուցման համակարգող Վարդինե Գրիգորյանի կարծիքով՝ Ազգային ժողովում չխոսվեց այդ հարցի մասին, քանի որ բոլորի համար էլ օգտակար է այդ անորոշ վիճակը, երբ կա արգելքը, սակայն դրա խախտման դեպքում պատասխանատվություն սահմանված չէ։ Infocom-ի հետ զրույցում Գրիգորյանը նկատեց՝ կուսակցությունների ֆինանսավորմանը, նվիրատվությունների խախտումներին վերաբերող հոդվածներն, ըստ էության, նույն ձեւակերպմամբ ընդունելի են եղել «Իմ քայլի» ներկայացուցիչների համար, երբ մշակվում էին «Կուսակցությունների մասին» օրենքի փոփոխությունները։ Մեր զրույցում Գրիգորյանն ասաց, որ ֆինանսավորման արգելքի առնչությամբ փաստարկ է եղել, թե փոփոխությունը կարող է միանշանակ չընդունվել ու կարող է՝ որոշ ընդդիմադիրներ մտածեն, որ դա վերջին պահին կանոնների խստացում է կամ նման մի բան։ Այս մեկնաբանության հետ, սակայն, Գրիգորյանն ինքը համաձայն չէ․ «Իմ կարծիքով՝ այդ փաստարկները տեղին չէին, որովհետեւ արգելքն ամեն դեպքում կա, նոր չէ։ Այսինքն՝ ե՛ւ Օրենսգիրքն է սահմանում ինչ-որ սահմանափակումներ, եւ նման այլ սանկցիաներ են նախատեսված։ Ուղղակի եթե մինչ այս ասվում էր՝ արգելված է, ապա հիմա պետք է խստացվեին սանկցիաները, հիմա հստակեցվելու էր, թե այդ արգելքի խախտման դեպքում ինչ պատասխանատվություն է սահմանվում»,- մեկնաբանեց Վարդինե Գրիգորյանը։ Իսկ հիմա, փաստորեն, ստացվում է՝ ասում ես՝ այո՛, արգելված է, բայց խախտման համար պատասխանատվություն սահմանված չէ։ «Հիմա եթե կուսակցությունը տարբեր տեսակի ֆինանսավորում ստանա, պատասխանատվության համապատասխան մեխանիզմներ կան, իսկ նախընտրական հիմնադրամին նվիրատվությունների մասով այս պահի դրությամբ պատասխանատվություն չկա»։ Ըստ մեր զրուցակցի՝ լռություն պահպանելով՝ քաղաքական ուժերը փաստացի առաջ են տանում իրենց բոլորի համար օգտակար վիճակը, երբ որոշակի անորոշություն կա քարոզարշավի ֆինանսավորման մասով, իսկ դա նրանց ձեռնտու է՝ հատկապես դրամահավքների ժամանակ․ «Մենք գիտենք, որ կան կուսակցություններ կամ ուժեր, որոնք դրամահավաքի ժամանակ ընդունում են կամ անանուն, կամ անկախնիկ ֆինանսավորում, ինչը, ենթադրաբար, չի թույլատրվում, բայց բոլորն ուզում են, որ դրա հնարավորությունը լինի։ Եւ փորձում են շրջանցել պատասխանատվության մասը, մտածում են, որ քաղաքական ֆինանսավորում այլ ձեւով հնարավոր չէ։ Օրինակ՝ մտածում են, որ եթե պարզ լինի, թե ովքեր են ֆինանսավորողները, այդ մարդիկ կարող են խնդիր ունենալ, ընդ որում՝ կապ չունի՝ իշխանության համար, թե ընդդիմության։ Բայց հարցն այն է, որ ի սկզբանե անանուն ֆինանսավորումն արգելված է։ Այսինքն՝ կամ պետք է ազնվորեն ասել՝ կարծում ենք՝ անոնիմ ֆինանսավորման քաղաքական կամ այլ հետեւանքները ավելի քիչ վնասակար են, քան եթե իմացվի ֆինանսավորման աղբյուրը, ուրեմն եկեք թույլատրենք»,- ասաց Գրիգորյանը՝ հավելելով՝ ավելի լավ է՝ ազնիվ լինել, եւ ասել՝ եթե այդպիսի ֆինանսավորումն ընդունելի է, ուրեմն ընդունեն, որ այսուհետ հնարավորություն տրվի։ Նրա համոզմամբ՝ եթե նախընտրական շրջանում ֆինանսավորման թափանցիկության վերաբերյալ դրույթներն այս ընտրությունների ժամանակ չկիրառվեն, ապա անպայման պետք է ընդունվեն Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունների մեծ փաթեթով։ Հայարփի Բաղդասարյան

21:04 - 28 ապրիլի, 2021