ՅՈՒՆԻՍԵՖ

Միավորված ազգերի կազմակերպության մանկական հիմնադրամը՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը ստեղծվել է 1946 թվականին՝ որպես Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում տուժած երեխաներին օգնություն ցուցաբերող արտակարգ կազմակերպություն։ Կազմակերպության կենտրոնական գրասենյակը տեղակայված է Նյու Յորքում։ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ծրագրերից է համայնքային մակարդակով ծառայությունների զարգացումը՝ նպաստելով երեխանների առողջությանը և բարեկեցությանը: 1994 թվականից ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը Հայաստանի հետ համագործակցությունը սկսեց երկամյա ծրագրով, որն ուղղված էր այն ժամանակ երկրում գերակա արտակարգ իրավիճակի խնդիրներին: 1995 թվականին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և ՀՀ կառավարության միջև ստորագրվել է համագործակցության առաջին ծրագիրը, որի առանցքում էին առողջապահությունն ու կրթությունը: Գործունեության ոլորտներն են՝ առողջապահություն, կրթություն, նախադպրոցական կրթություն, երեխաների պաշտպանություն, արդարադատության մատչելիություն, սոցիալական պաշտպանություն և մանկական աղքատություն, երեխայակենտրոն բյուջետավորում, երեխաների իրավունքների մշտադիտարկում, անվտանգ միջավայրի ստեղծում:

ՅՈւՆԻՍԵՖ-ը և ԱՀԿ-ն նախազգուշացնում են՝ պետություններին չի հաջողվում արգելել կրծքի կաթի փոխարինիչների գովազդը |hetq.am|

hetq.am: ԱՀԿ-ի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և IBFAN միջազգային ցանցի նոր զեկույցի համաձայն, չնայած կրծքի կաթի փոխարինիչների վնասակար գովազդների դադարեցմանն ուղղված ջանքերին, պետությունները դեռևս հաջողության չեն հասնում ծնողներին ապատեղեկատվությունից պաշտպանելու գործում։ Կորոնավիրուսային համավարակը փաստում է ավելի խիստ օրենսդրության անհրաժեշտությունը` ընտանիքներին կանթնախառնուրդների անվտանգության մասին կեղծ պնդումներից և ագրեսիվ գովազդներից պաշտպանելու համար։ Կրծքի կաթը կյանքեր է փրկում, քանի որ դրա միջոցով փոքրիկներին հակամարմիններ են փոխանցվում առողջ կյանքի մեկնարկի և մանկական մի շարք հիվանդություններից պաշտպանելու համար։ ԱՀԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը խրախուսում են կանանց շարունակել կրծքով կերակրումը կորոնավիրուսային համավարակի ընթացքում, նույնիսկ եթե նրանց մոտ կասկածվում կամ հաստատվել է կորոնավիրուսային հիվանդությունը։ Թեև գիտնականները դեռ շարունակում են հետազոտել կորոնավիրուսով վարակված մայրերի կրծքի կաթը, մինչ այժմ արված ուսումնասիրությունները փաստում են, որ քիչ հավանական է, որ կորոնավիրուսը կաթի միջոցով փոխանցվի երեխային։ Կրծքով կերակրման բազմաթիվ օգուտները էականորեն գերազանցում են վիրուսով պայմանավորված պոտենցիալ վտանգները։ Երեխային կաթնախառնուրդով կերակրելն ավելի անվտանգ չէ։ Զեկույցում տեղ գտած 194 երկրներից 136-ում գործող օրենսդրական ակտերը համապատասխանում են «Կրծքի կաթի փոխարինիչների վաճառահանման միջազգային օրենսգրքին» և ԱՀԿ բանաձևերին: Օրենսգրքի նկատմամբ հետաքրքրությունը մեծանում է՝ վերջին երկու տարում 44 երկրների կողմից գովազդի հետ կապված կարգավորումների խստացմամբ պայմանավորված։ Այնուամենայնիվ, երկրների մեծ մասում գործող օրենսդրական սահմանափակումներն ամբողջովին չեն տարածվում բուժհաստատություններում իրականացվող գովազդի վրա։ Միայն 79 երկրում է արգելված կրծքի կաթի փոխարինիչների գովազդը բուժհաստատություններում, և միայն 51-ում է արգելվում անվճար կամ էժան, զեղչված գնով կաթնախառնուրդների տրամադրումը առողջապահական համակարգում։ Միայն 19 երկրում է արգելված գիտական և առողջապահական ասոցիացիաների միջոցառումների հովանավորչությունը կրծքի կաթի փոխարինիչների (այդ թվում` նորածինների, 1-3 տարեկան երեխաների կաթնախառնուրդների և կաթնային հեղուկների, 0-ից 36 ամսական երեխաների համար նախատեսված սննդի) արտադրողների կողմից։ «Կրծքի կաթի փոխարինիչների ագրեսիվ գովազդը, հատկապես բուժաշխատողների կողմից, մեծ խոչընդոտ է աշխարհում նորածինների և երեխաների առողջության բարելավմանն ուղղված մեր աշխատանքին», - նշել է ԱՀԿ-ի սնուցման և սննդի անվտանգության բաժնի ղեկավար Ֆրանչեսկո Բրանկան (Francesco Branca): «Առողջապահական համակարգերը պետք է քայլեր ձեռնարկեն՝ բարձրացնելու ծնողների վստահությունը կրծքով սնուցման նկատմամբ՝ զերծ մնալով կոմերցիոն ազդեցությունից, որպեսզի երեխաները բաց չթողնեն կրծքով կերակրման բացառիկ օգուտները»: ԱՀԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը խորհուրդ են տալիս երեխային բացառապես կրծքով կերակրել առաջին 6 ամիսների ընթացքում, որից հետո՝ մինչև 2 տարեկանը և դեռ ավելին, փոքրիկները պետք է շարունակեն սնվել կրծքի կաթով՝ սննդակարգում ներառելով այլ սննդարար և անվտանգ կերակուրներ ևս: Առողջապահական համակարգերի գերծանրաբեռնվածության պայմաններում կրծքով կերակրումը սպառնալիքի տակ է։ Կրծքով չկերակրվող փոքրիկների համեմատ կրծքով կերակրվող փոքրիկների մահը 14 անգամ (ավելի) քիչ հավանական է: Այնուամենայնիվ, այսօր մինչև 6 ամսական երեխաների միայն 41 տոկոսն է բացառապես կրծքով կերակրվում։ Սա մի ցուցանիշ է, որ մինչև 2025թ. ԱՀԿ անդամ-երկրները պլանավորում են հասցնել առնվազն 50 տոկոսի։ Կաթնախառնուրդների անբարեխիղճ գովազդը շարունակում է խոչընդոտել կրծքով կերակման ցուցանիշի բարելավմանն ուղղված ջանքերը, իսկ կորոնավիրուսային ճգնաժամը մեծացնում է այդ վտանգը։ «Քանի որ կորոնավիրուսային համավարակը շարունակում է տարածվել, բուժաշխատողների կարողությունները ուղղվում են դրա դեմ պայքարին, իսկ առողջապահական համակարգերը՝ գերծանրաբեռնվում։ Այսպիսի դեպքերում կրծքով կերակրումը կարող է պաշտպանել միլիոնավոր փոքրիկների առողջությունը, բայց նոր մայրացած կանայք դա չեն կարող անել առանց բուժաշխատողների աջակցության»,- նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի սնուցման բաժնի ղեկավար դոկտոր Վիկտոր Ագուայոն։ «Ավելին քան երբևէ, մենք պետք է ջանքեր գործադրենք՝ ապահովելու, որ աշխարհում ամենուրեք յուրաքանչյուր մայր և ընտանիք մասնագետի կողմից ստանա անհրաժեշտ խորհուրդներ ու աջակցություն իր փոքրիկին ծննդյան պահից կրծքով կերակրելու համար»։ Շարունակությունը՝ hetq.am-ում

18:01 - 29 մայիսի, 2020

Երեխաների հանդեպ բռնությունը ՔՈՎԻԴ-19-ի ընթացքում թաքնված ճգնաժամի է վերածվում. ՅՈՒՆԻՍԵՖ |hetq.am|

hetq.am: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը հայտնում է, որ ՔՈՎԻԴ-19 համաճարակը ավերիչ ազդեցություն է ունենում ամբողջ աշխարհում: Կորոնավիրուսը կանխարգելելու ջանքերը կենսական նշանակություն ունեն աշխարհի բնակչության առողջության համար, բայց դրանց հետևանքով երեխաները հայտնվել են բռնության, այդ թվում՝ չարաշահումների, գենդերային բռնության և սեռական շահագործման ենթարկվելու ավելի մեծ վտանգի տակ։ Որպես այն կազմակերպությունների առաջնորդներ, որոնք պարտավորվել են վերջ դնել երեխաների հանդեպ բռնությանը՝ մենք համախմբվել ենք մեր խորը մտահոգությունն արտահայտելու, այս ուղղությամբ քայլեր ձեռնարկելու, ինչպես նաև՝ աջակցություն տրամադրելու համար պարտավորություն ստանձնելու նպատակով, որպեսզի պաշտպանենք երեխաներին բռնությունից և յուրաքանչյուր երկրում և համայնքում նվազեցնենք ՔՈՎԻԴ-19-ի ազդեցությունը երեխաների վրա: ՔՈՎԻԴ-19-ի պատճառով համաշխարհային բնակչության մեկ երրորդը ինքնամեկուսացման մեջ է, և դպրոցների փակումը անդրադարձել է ավելի քան 1,5 միլիարդ երեխաների վրա: Տեղաշարժման սահմանափակումները, եկամտի կորուստը, ինքնամեկուսացումը և սթրեսի ու անհանգստության բարձր մակարդակը մեծացնում են երեխաների հանդեպ ֆիզիկական, հոգեբանական և սեռական բռնության հավանականությունը, մասնավորապես` այն երեխաների հանդեպ, ովքեր արդեն գտնվում են բռնության կամ ոչ բարենպաստ ընտանեկան միջավայրում: Եվ քանի որ համացանցը դարձել է բազմաթիվ երեխաների ուսման, աջակցության և խաղի հարթակ, մեծացել է նաև կիբերբուլիինգի, վտանգավոր առցանց վարքագծի և սեռական շահագործման ենթարկվելու վտանգը։ Իրավիճակը սրվում է երեխաների՝ դպրոցական ընկերների, ուսուցիչների, սոցիալական աշխատողների հետ շփվելու հնարավորություն չունենալու պատճառով, ինչպես նաև՝ դպրոցների, որպես անվտանգ վայրի և դպրոցների կողմից տրամադրվող ծառայությունների բացակայության պատճառով: Ամենախոցելի երեխաները, այդ թվում՝ փախստական, միգրանտ և ներքին տեղահանված, ազատազրկման ենթարկված, առանց ծնողական խնամքի մնացած, փողոցներում և ետնախորշերում բնակվող, հաշմանդամություն ունեցող, հակամարտությունների հետևանքով տուժած տեղանքներում ապրող երեխաները, առանձնակի մտահոգության տեղիք են տալիս։ Շատերի համար վատթարացող ֆինանսական դրությունը մեծացնելու է մանկական աշխատուժի, մանկական ամուսնությունների և թրաֆիքինգի ենթարկվելու վտանգը։ Այս հարցում կառավարությունները հիմնաքարային դեր ունեն։ Նրանք պետք է ապահովեն, որ ՔՈՎԻԴ-19-ի կանխարգելման և դրա դեմ պայքարին ուղղված ծրագրերը ներառեն տարիքին համապատասխան և գենդերային զգայուն միջոցառումներ, որպեսզի բոլոր երեխաներին պաշտպանեն բռնությունից, անտեսումից և չարաշահումներից: Առաջնահերթ է երեխայի պաշտպանությամբ զբաղվող ծառայությունների և այդ բնագավառի աշխատակիցներին տրվող աջակցությունը՝ համապատասխան ռեսուրսների հատկացմամբ։ Կառավարության հետ համատեղ և կառավարությանը տրվող աջակցության արդյունքում՝ միասին մենք պետք է իրականացնենք․ հիմնական առողջապահական և սոցիալական բարեկեցության ծառայությունների պահպանում, այդ թվում՝ հոգեկան առողջության և սոցիալ-հոգեբանական առողջության, երեխաների պաշտպանությանն առնչվող դեպքերի վարույթների և արտակարգ իրավիճակներում այլընտրանքային խնամքի կազմակերպում, ամենախոցելի երեխաների և ընտանիքների համար սոցիալական պաշտպանության ապահովում, շուրջօրյա խնամքի հաստատություններում երեխաների խնամքի և պաշտպանության շարունակականության ապահովում, ծնողների, խնամակալների և հենց իրենց՝ երեխաների համար գիտահեն տեղեկատվության և խորհուրդների տրամադրում, թեժ գծերի, դպրոցների հոգեբանների և ահազանգելու այլ երեխայակենտրոն մեխանիզմների ներդրում, որպեսզի երեխաները հնարավորություն ունենան օգնության դիմել, եթե հայտնվեն դժվարին կացության մեջ։ Հաշվի առնելով առցանց վտանգների ենթարկվելու հավանականության աստիճանի մեծացումը՝ ՏՏ ընկերությունները և հեռահաղորդակցման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունները պետք է անեն հնարավորը` երեխաների անվտանգությունը առցանց ապահովելու համար: Մասնավորապես՝ հարկավոր է տրամադրել անվճար թեժ գծերի հնարավորություն, ապահովել տարիքին համապատասխան ծառայությունների և առցանց կրթության անվտանգ համակարգերի առկայություն՝ կազմակերպությունների հարթակներն օգտագործելով երեխաներին առցանց անվտանգության վերաբերյալ խորհուրդներ տրամադրելու համար: Հարկավոր է ավելին անել՝ երեխաներին սպառնացող առցանց վտանգները, այդ թվում՝ երեխաների մասնակցությամբ սեռական բռնություն պարունակող պատկերների և տեսանյութերի ստեղծումն ու տարածումը հայտնաբերելու և կանխելու համար։ Այս հայտարարությունը ստորագրվել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ԱՀԿ-ի, ՄԱԿ-Կանայք և ՄԱԿ-ի թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայքարի գրասենյակների, Աֆրիկայի երեխաների քաղաքականության ֆորումի, Սեյվ դը Չիլդրենի, ՍՕՍ մանկական գյուղերի, WePROTECT գլոբալ դաշինքի, Վերջ բռնությանը գործընկերության, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի, Վորլդ Վիժընի և այլ միջազգային կազմակերպությունների կողմից:

15:10 - 13 ապրիլի, 2020