ՌԴ - infocom.am

ՌԴ

Ռուսաստանը (պաշտոնական անվանումը՝ Ռուսաստանի Դաշնություն) միջմայրցամաքային պետություն Եվրասիայի հյուսիսարևմտյան հատվածում։ Տարածքի հիմնական մասը գտնվում է Հյուսիսային Ասիայում, իսկ որոշակի հատված՝ նաև Արևելյան Եվրոպայում: ՌԴ-ն աշխարհի խոշորագույն պետությունն է և զբաղեցնում է երկրագնդի ցամաքային տարածքի 1/8-ը։ Բնակչության թվով 9-րդն է աշխարհում․ ըստ 2018-ի մարդահամարի տվյալների՝ ավելի քան 144 մլն մարդ։ Երկրի ազգաբնակչության 77%-ը կենտրոնացված է արևմուտքում՝ եվրոպական հատվածում։

Մայրաքաղաքն է Մոսկվան։ Վերջինս համարվում է Եվրոպայի խոշորագույն քաղաքը, ինչպես նաև խոշորագույններից մեկն ամբողջ աշխարհում։ ՌԴ նշանավոր քաղաքներից են նաև Սանկտ Պետերբուրգը, Նովոսիբիրսկը, Եկատերինբուրգը և Նիժնի Նովգորոդը։ Պետական լեզուն ռուսերենն է։ Խոշոր ազգային փոքրամասնություններն են թաթարները, ուկրաինացիները, բաշկիրները, հայերը, չուվաշները, չեչենները և այլն։

Ռուսաստանը նախագահական կառավարմամբ դաշնային հանրապետություն է, որտեղ նախագահը՝ պետության, իսկ վարչապետը՝ կառավարության ղեկավարն է։ ՌԴ գործող նախագահն է Վլադիմիր Պուտինը, վարչապետը՝ Միխայիլ Միշուստինը։

Ռուսաստանում փոփոխվում են բողոքի ակցիաների բնույթն ու ինտենսիվությունը

Ռուսաստանում 2011-2013 թվականներին տեղի ունեցած զանգվածային ցույցերից հետո այդ երկրում փողոցային բողոքի ակցիաների թափն էականորեն նվազել էր, սակայն վերջին շրջանում այնտեղ տեղի ունեցող իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ ռուսաստանցիները, չնայած օրենսդրական դժվարություններին, ակտիվորեն օգտվում են բողոքի ցույցեր անցկացնելու իրենց իրավունքից և մասամբ նույնիսկ հաջողում։Ռուսաստանում 2011 թվականի դեկտեմբերին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրություններից հետո Մոսկվայում և այլ քաղաքներում սկսվել էին բողոքի զանգվածային ցույցեր՝ ընդդեմ համատարած ընտրախախտումների։ Ցույցերը պարբերաբար շարունակվել էին 2012-ին՝ նախագահի թեկնածու Վլադիմիր Պուտինի քարոզարշավի ժամանակ և արդեն ընտրություններից հետո։ Ցույցերի գագաթնակետը 2012-ի մայիսի 6-ին տեղի ունեցած «Միլիոնների երթն» էր՝ ընդդեմ Պուտինի երդմնակալության։ 2013 թվականին տեղի ունեցած ակցիաներն իրականացվում էին 2011 և 2012 թվականների ցույցերի ժամանակ քրեական հետապնդման ենթարկվող քաղաքացիներին և քաղաքական առաջնորդներին ազատելու պահանջով։2011-2013 թվականների ցույցերից հետո Ռուսաստանում էականորեն խստացվել է ակցիաներ կազմակերպելու կարգը, իսկ իրավապահները, որպես կանոն, ցույցերի ժամանակ զանգվածաբար բերման են ենթարկում դրանց մասնակիցներին և պատասխանատվության ենթարկում կազմակերպիչներին։ Հատկանշական է, որ արդեն 2014 թվականին Ռուսաստանում տեղի չեն ունեցել խոշոր քաղաքական ցույցեր, իսկ տեղի ունեցած բողոքի ակցիաները եղել են տեղային՝ ընդդեմ, օրինակ, շրջակա միջավայրի համար վտանգավոր արդյունաբերական հիմնարկների կառուցման։ Նույն տարում պոտենցիալ առումով քաղաքական մեծ դժգոհություն առաջացնող՝ քաղաքապետների ուղիղ ընտրությունները չեղարկելու դեմ ակցիաներն անցել են շատ «թեթև»։ Ընդհանուր առմամբ, այդ տարի քիչ թե շատ խոշոր ակցիայի մասնակիցների թիվը եղել է շուրջ 300։ 2015 թվականին Ռուսաստանի ողջ տարածքով պարբերական բողոքի ցույցեր էին իրականացնում բեռնատարների վարորդները, որոնք դժգոհում էին դաշնային ճանապարհներով անցնելու համար վճարման նոր համակարգի դեմ։ Այս ցույցերն ու գործադուլները արձագանք ստացան նաև քաղաքական ուժերի կողմից, բայց բեռնատարների վարորդների պահանջները բավարարվեցին խիստ մասնակիորեն։ Ցույցերին մասնակցած բազմաթիվ վարորդներ տուգանվել են և պատասխանատվության ենթարկվել։ 2016 թվականին Ռուսաստանում մասնակիորեն շարունակվել են բեռնատարների վարորդների ցույցերը, սակայն այդ տարում քաղաքական հնչեղություն ստացած ցույցերից ամենակարևորը, թերևս, այսպես կոչված «Յարովայայի փաթեթի» դեմ ցույցերն էին Ռուսաստանի մի շարք խոշոր քաղաքներում։ Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում այդ ցույցերը չէին թույլատրվել իշխանությունների կողմից։ Ըստ Յարովայայի հակաահաբեկչական օրենսդրական փաթեթի, Ռուսաստանում բջջային օպերատորները և ինտերնետային ընկերությունները պետք է պահպանեին իրենց բաժանորդների նամակագրությունները և խոսակցությունները։ Բողոքի ցույցերը, սակայն, արդյունք չտվեցին, և օրենսդրական փոփոխություններն ընդունվեցին։ 2017 թվականին Ռուսաստանում ընդդիմադիր գործիչ Ալեքսեյ Նավալնու կոչով տեղի ունեցան երկու հակակոռուպցիոն ակցիաներ, որոնց շրջանակում բողոքի ցույցեր անցկացվեցին բազմաթիվ քաղաքներում։ Ալեքսեյ Նավալնին, սակայն, այդ ցույցերին մասնակցել չկարողացավ, քանի որ ամենասկզբում նրան բերման ենթարկեցին և այնուհետ դատապարտեցին կարճաժամկետ ազատազրկման։ Բողոքի այս ցույցերն աչքի ընկան երիտասարդ մասնակիցների մեծ քանակով և քաղաքական հնչեղությամբ։ Բացի սա, հակակոռուպցիոն ակցիաների ժամանակ բերման ենթարկվեցին ռեկորդային թվով ակտիվիստներ։ 2017-ի այլ նշանավոր իրադարձություններից էին Մոսկվայում խորհրդային շրջանի հինգ հարկանի շենքերի ապամոնտաժման դեմ բողոքողների ցույցերը, որոնք ևս մեծ արձագանք ստացան լրատվամիջոցների և քաղաքական ուժերի կողմից։ 2018 թվականի մարտի 18-ին Ռուսաստանում տեղի ունեցան նախագահական ընտրություններ, որոնց, սակայն, չկարողացավ մասնակցել ընդդիմադիր գործիչ Նավալնին։ Այս կապակցությամբ Ռուսաստանի բազմաթիվ քաղաքներում տեղի էին ունենում բողոքի ցույցեր և երթեր՝ պահանջելով ՌԴ կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովից գրանցել Նավալնու թեկնածությունը, իսկ հետո՝ նաև կոչ անելով քաղաքացիներին բոյկոտել ընտրությունները։ 2018-ին Ռուսաստանում բողոքի մեծ ալիք բարձրացրեց նաև կենսաթոշակային ռեֆորմը, որով բարձրացվեց կենսաթոշակային տարիքային շեմը։ Այս ռեֆորմի դեմ բողոքի ակցիաներ տեղի ունեցան Ռուսաստանի բազմաթիվ խոշոր քաղաքներում, իսկ արդյունքում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը մեղմացրեց առաջարկվող փոփոխությունները և փաստացի՝ գնաց փոխզիջման։ Ընթացիկ տարում բողոքի ակցիաները Ռուսաստանում սկսվեցին Եկատերինբուրգ քաղաքում, որտեղ տեղի բնակիչները պայքարում էին քաղաքի կենտրոնում նոր եկեղեցու կառուցման դեմ։ Ի հեճուկս հոռետեսական կանխատեսումների, Եկատերինբուրգում բողոքի ակցիաները հասան հաջողության, և ցուցարարները կարողացան կանխել անցանկալի եկեղեցու կառուցումը։ Բողոքի բավական մեծ ալիքի առիթ ծառայեց Մոսկվայում «Մեդուզա» կայքի հետաքննող լրագրող Ալեքսանդր Գոլունովի ձերբակալությունը՝ իբր թմրանյութերի առուվաճառքով զբաղվելու մեղադրանքով։ Գոլունովը, որը զբաղվում է Մոսկվայում մի շարք կոռուպցիոն համակարգերի հետաքննմամբ, պնդում էր, որ թմրանյութերի հետ կապված գործը շինծու է, իսկ մեղադրական հայտարարությունները և ոստիկանության հրապարակած տեղեկությունները միայն ավելի էին հաստատում լրագրողի անմեղությունը։ Արդյունքում՝ Գոլունովի շուրջ համախմբվեցին ռուսական գրեթե ողջ լրագրողական համայնքը և հասարակ քաղաքացիները։ Բողոքի ակցիաների շնորհիվ Գոլունովի նկատմամբ հետապնդումը դադարեցվեց, նրա գործը կարճվեց, աշխատանքից հեռացվեցին ոստիկանության գեներալներ, իսկ Վլադիմիր Պուտինը քննադատեց տեղի ունեցածը։Գոլունովին ազատ արձակելուց հետո, սակայն, հունիսի 12-ին՝ Ռուսաստանի օրը, ի պաշտպանություն նրա Մոսկվայում տեղի ունեցավ մեկ այլ ցույց, որի մասնակիցներին զանգվածաբար բռնի ուժով բերման ենթարկեցին։ Մոսկվայում ավելի խոշոր բողոքի ակցիա տեղի ունեցավ հուլիսի 14-ին։ Այս տարի Ռուսաստանի մայրաքաղաքում տեղի են ունենալու քաղաքային դումայի ընտրություններ, որոնց, սակայն, թույլ չեն տալիս մասնակցել անկախ ընդդիմադիր թեկնածուների։ Հենց սրա դեմ բողոքելով՝ հուլիսի 14-ին Մոսկվայի փողոցներ էին դուրս եկել հազարավոր քաղաքացիներ։ Հատկանշական է, որ ոստիկանությունը մինչև երեկո չի միջամտել ակցիայի անցկացմանը և միայն երեկոյան է սկսել ցրել հավաքը։ Արդյունքում՝ բերման են ենթարկվել բազմաթիվ ակտիվիստներ։ Թե ի՞նչ ազդեցություն և արդյունք կունենան մոսկովյան ընդդիմադիրների այս ցույցերը՝ դեռևս հայտնի չէ։ Միևնույն ժամանակ, չի կարելի բացառել, որ Մոսկվայում ցույցերի նոր ալիք կբարձրանա քաղաքային ընտրությունների ընթացքում կամ դրանցից հետո։ Ընդհանուր առմամբ, սակայն, պետք է արձանագրել, որ ի տարբերություն 2014, 2015 և 2016 թվականների ցույցերի, 2017, 2018 և 2019 թվականներին Ռուսաստանում տեղի ունեցած բողոքի ակցիաներն ավելի քաղաքական շեշտադրումներ են ստացել։ Բացի սա, հաշվի առնելով Եկատերինբուրգում և Գոլունովի հարցի շուրջ տեղի ունեցած ցույցերի հաջողությունը՝ հնարավոր է, որ Ռուսաստանում հետագա ակցիաներին և ցույցերին ավելի ու ավելի մեծ թվով մարդիկ ներգրավվեն։ Վահե Ղուկասյան«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում»

08:50 - 16 հուլիսի, 2019

Ընտրություններ Մոսկվայում․ ամեն գնով բացառել ընդդիմության մասնակցությունը |epress.am|

epress.am: Մոսկվայի քաղաքային խորհրդարանի ընտրություններին ընդառաջ ընդդիմության անկախ թեկնածուները, որոնք ինքնաառաջադրվելուց հետո օրենքով սահմանված ժամկետներում կարողացել էին հաղթահարել «ստորագրությունների շեմը», միևնույն է սեպտեմբերի 8-ին կայանալիք ընտրություններին մասնակցելու իրավունք չեն ստանա։ Ըդդիմադիրների դեպքում ընտրական հանձնաժողովը հայտնաբերել է անվավեր ստորագրությունների թուլատրելի շեմի սահմանազանցում․ հանձնաժողովի չհիմնավորված, բայց պաշտոնական եզրակացությունները հիմք են հանդիսանում անկախ թեկնածուներին չգրանցելու համար։ Հանձնաժողովի նախնական եզրակացության հանրայնացումից հետո՝ հուլիսի 14-ին, ընդդիմությունը բողոքի ցույց էր իրականացնում Մոսկվայի կենտրոնում․ քաղաքային իշխանությունները մերժել էին հանրահավաքի արտոնումը, ինչի պատճառով այն անցնում էր «ընտրողների հետ հանդիպման» ձևաչափով։ «Ընտրողների հետ հանդիպմանը» սկսեց Նովոպուշկինսկիյ պուրակում՝ անկախ թեկնածուների կարճ ելույթներով, այնուհետև շարժվեց դեպի Մոսկվայի քաղաքապետարան (ցույցարարները վանկարկում էին՝ «Մենք պարզապես զբոսնում ենք») և ավարտվեց Մոսկվայի ընտրական հանձնաժողովի շենքի մոտ՝ ոստիկանության կոշտ ձերբակալումներով։ Ցուցարարները՝ շուրջ 2000 հոգի, պահանջում էին անկախ թեկնածուների գրանցում և մրցակցային ընտրություններ։ Արդյուքնում՝ 38 հոգի, այդ թվում՝ չգրանցված թեկնածուներից չորսը, բերման են ենթարկվել։ Շատերը լուրջ մարմնական վնասվածնքեր են ստացել բերման ենթարկվելուց, կան վկայություններ բռնությունների մասին ոստիկանական մեքենաներում և բաժանմունքներում։ Ընդդիմադիր թեկնածուներից մեկը՝ Ալեքսեյ Նավալնիի թիմակից Լյուբով Սոբոլը հայտարարել է անժամկետ հացադուլ։ Ընդդիմադիրները շարունակելու են «ընտրողների հետ հանդիպումները» առնվազն մինչև ընտրական հանձնաժողովի վերջնական որոշման հրապարակում․ մինչ այդ բոլոր թեկնածուները, ներառյալ նրանք, ովքեր նախնական մերժում են ստացել, ունեն թեկնածուի կարգավիճակ և ընտրողների հետ հանդիպումներ կազմակերպելու օրենքով սահմանված իրավունք։ Այսօր «Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանի հետ զրույցում Մոսկվայի ընտրական հանձնաժողովի նախագահ Վալենտին Գորբունովը հայտարարել է, որ պատրաստ է հանդիպել անկախ թեկնածուների հետ։ Լյուբով Սոբոլը կոչ է արել բոլորին այսօր՝ ժամը 15:00-ին, գնալ այդ հանդիպմանը և ընդգծել է, որ Գորբունովի պատրաստակամությունը «երեկ փողոց դուրս եկածների վաստակն է»։ Քիչ առաջ Գորբունովը թեկնածուների հետ կոլեկտիվ հանդիպումից հրաժարվել է։ Մոսկվայի խորհրդարանական ընտրությունների, նախընտրական զարգացումների հետ կապված որոշ պարզաբանումների համար դիմել էինք քաղաքագետ Իլյա Բուդրայտսկիսին․ epress.am ― Մոսգորդումայի ընտրությունները այստեղ՝ Հայաստանում, առանձնապես չեն լուսաբանվում։ Ընդհանուր համատեքստը ուրվագծված չէ։ Հիմա կարճ հաղորդումներ են գալիս՝ երեկվա ցույցի, ձերբակալումների մասին։ Լուրերն այսպիսին են․ ընտրական հանձնաժողովը անվավեր է հանում ստորագրությունները, անկախ թեկնածուները, ամենայն հավանականությամբ, ընտրություններին մասնակցելու թույլտվություն չեն ստանա, [Ալեքսեյ] Նավալնի, բողոքի ցույցեր, կոշտ ձերբակալություններ։ Արի մի քիչ հետ գնանք։ Ովքե՞ր են «անկախ թեկնածուները», ի՞նչ է իրենից ներկայացնում «ստորագրությունների շեմը»: Իլյա Բուդրայտսկիս — Ես չէի առանձնացնի կենտրոնանան Նավալնու վրա միայն՝ ի վերջո, նրա թիմի (և մյուսների) քարոզարշավն անհնար կլիներ առանց տեղական ակտիվիստների առաջնորդող դերի․ նրանք էին, որ ինքնաառաջադրվում էին որպես թեկնածու, հավաքում էին ստորագրությունները թեկնածուների համար։ Ստորագրությունների շեմը բավականին վաղուց գոյություն ունի, բայց երբեք այսչափ չի կարևորվել․ այս ընտրություններում շատ ավելի նշանակալի ջանքեր են գործադրվել աննակադեպ ավելի շատ թեկնածուների կողմից։ Ակնհայտ է, որ ստորագրությունների բարիերը գործում էր ընտրովի։ Կարևոր է ընդգծել, որ իշխող «Եդինայա Ռոսիան» որևէ թեկնածու այս ընտրություններում չի առաջադրել․ բոլոր եդինորոսները, ինչպես նաև անկախ թեկնածուների բացարձակ մեծամասնությունը, այս ընտրություններին մասնակցում էին ինքնաառաջադրվելով։ Սա նոր բան էր և պայմանավորված էր իշխող կուսակցության վարկանիշի անկմամբ՝ հատկապես կենսաթոշակային վերջին բարեփոխումներից հետո։ Ֆորմալ իմաստով նախընտրական քարոզարշավը դեռ չի սկսվել, իհարկե, բայց այսպես կոչված ինքնաառաջադրվածները, որոնք վայելում են քաղաքապետարանի աջակցությունը, մունիցիպալ շրջանների մեծ մասում ակտիվ հայտ արդեն ներկայացրել են՝ հիմնականում, վարչական ռեսուրսի օգտագործմամբ․ տեղական ԶԼՄ֊ներ, համայնքային տեղեկատվական վահանակներ և այլն: Կան պարզ և ծանրակշիռ ապացույցներ, որ ի տարբերություն անկախ թեկնածուների, նրանց առաջադրման համար անհրաժեշտ ստորագրությունները տրամադրվել են թաղապետարանների կողմից և չեն հավաքագրվել բնակիչներից։ Առհասարակ, ամբողջ այս մեխանիզմը՝ և ստորագրությունների շեմը, և դրանց վավերականությունը ստուգելու ընթացակարգը, կառավարելի ժողովրդավարության կարևոր մասնիկ է։ Անկախ թեկնածու այստեղ, փաստացի, դառնում են բոլոր նրանք, ովքեր դուրս են մնում Կրեմլի կողմից հաստատված սցենարից՝ ցածր մասնակցություն, պաշտոնական ընդդիմության (Զյուգանովի կուսակցությունը, Ժիրինովսկին և այլն) ֆիկտիվ ներգրավվում և իշխանական թեկնածուների երաշխավորված հեգեմոնիա (ամենուր)։ Իհարկե, իրենց համար շատ կարևոր է նաև ամեն գնով բացառել Նավալնիի աջակիցների որևէ ներկայացուցչական մարմնում հայտնվելու նախադեպը։Այս համատեքստում է, որ ձևավորվում է գործնական կոալիցիա, որտեղ քաղաքապետարանի բոլոր ընդդիմախոսներն ու ընդդիմադիրները առաջ են քաշում միասնական պահանջներ, հաճախ՝ գործում միասին։ Որպես օրինակ․ երեկվա հանրահավաքին ներկա էին նաև «Յաբլոկո»-ի թեկնածուները, որոշ կոմունիստներ, անկուսակցական թեկնածուներ, որոնք որևէ կազմակերպչական կապ Նավալնիի հետ չունեն։ Թեկնածուներից իբրև Նավալնիի թիմակից ներկայանում են միայն երկուսը՝ Լյուբով Սոբոլը և Իվան Ժդանովը։ Բայց Նավալնին բազմիցս հայտարեր է, որ աջակցում է և աջակցելու է բոլոր ոչ իշխանական թեկնածուներին։ Այդպես էլ կա [օրինակ, Ալեքսեյ Նավալնիի «խելացի քվեարկություն» արշավը, որը կոչ է անում բոլորին քվեարկել ցանկցացած թեկնածուի օգտին, ով դեմ է «Եդինայա Ռոսիային» կամ, գոնե, «Եդինայա Ռոսիա» չէ՝ անկախ քաղաքական պատկանելիությունից ― խմբգ․]։

14:24 - 15 հուլիսի, 2019