ԱԳՆ - infocom.am

ԱԳՆ

ԱԳՆ-ն ՀՀ արտաքին քաղաքական գերատեսչությունն է։ Հիմնադրվել է 1918թ.-ին։ Նախարարությունը մշակում եւ իրականացնում է ՀՀ կառավարության արտաքին քաղաքականությունը: Նախարարության ստեղծումը, վերակազմակերպումը եւ գործունեության դադարեցումը կարգավորվում է օրենքով: Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը գործում է ՀՀ Սահմանադրության, «Կառավարության կառուցվածքի եւ գործունեության մասին», «Դիվանագիտական ծառայության մասին» եւ այլ օրենքների հիման վրա: Արտաքին գործերի նախարարության աշխատանքներն ուղղված են Հայաստանի Հանրապետության արտաքին անվտանգության ամրապնդմանը, զարգացման արտաքին բարենպաստ պայմանների ապահովմանը, միջազգային կազմակերպություններում եւ միջազգային գործընթացներում ներգրավվածության խորացմանը, բարեկամ եւ գործընկեր երկրների հետ համագործակցության առավել ամրապնդմանը:

Արտաքին գործերի նախարարը Արա Այվազյանն է։ Տեղակալներն են Արմեն Ղեւոնդյանը, Արտակ Ապիտոնյանը, Գագիկ Ղալաչյանը, Ավետ Ադոնցը

Կշռադատված և սթափ մոտեցումների որդեգրումը հրամայական է. Արարատ Միրզոյան

Մարտի 2-ին տեղի է ունեցել ՄԱԿ-ում ՀՀ անդամակցություն 30-ամյակին և Դիվանագետի օրվան նվիրված հանդիսավոր միջոցառում, որին մասնակցում էին ՀՀ օրենսդիր, գործադիր և դատական մարմինների ղեկավար կազմի ներկայացուցիչներ, հասարակաքաղաքական գործիչներ, Հայաստանում հավատարմագրված օտարերկրյա դեսպաններ ու միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։ Այս մասին հայտնում են ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունից, նշելով, որ ելույթով հանդես են եկել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը, ՄԱԿ-ում ՀՀ առաջին մշտական ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Արզումանյանը, ՀՀ-ում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար Լիլա Փիթերս Յահիյան, որը ներկայացրել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտիերեշի ուղերձը։ Միջոցառման ընթացքում տեղի է ունեցել նաև նորանշանակ դիվանագետներին վկայականներ հանձնելու հանդիսավոր արարողությունը, ինչպես նաև հայտարարվել է բարձրագույն դիվանագիտական աստիճանների շնորհման մասին։ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն իր ելույթում, մասնավորապես, նշել է․ «Մեծարգո' Հանրապետության նախագահի պարտականություններ կատարող, Մեծարգո' պարոն վարչապետ, Գործադիր, օրենսդիր, դատական մարմինների հարգելի' գործընկերներ, Սիրելի' դիվանագետներ, Տիկնա'յք և պարոնայ'ք, Ուղիղ 30 տարի առաջ Նյու Յորքում՝ Միավորված Ազգերի Կազմակերպության կենտրոնակայանում, ծածանվեց Հայաստանի նորանկախ Հանրապետության եռագույնը: Մի քանի րոպե տևած այս միջոցառումը տրամաբանական հանգրվանն էր 1988 թվականին մեկնարկած համազգային շարժման, որը կրում էր մեր ժողովրդի ազգային երազանքը՝ ապրել ազատ, անկախ, ինքնիշխան և ժողովրդավարական Հայաստանում։ Այն տրամաբանական հանգրվանն էր տասնամյակներ և հարյուրամյակներ առաջ մեկնարկած համազգային իղձերի և փնտրտուքների՝ վերականգնել Հայոց անկախ պետականությունը։ Պատահական չէ, որ հենց անկախ ազգերի ընտանիքին՝ ՄԱԿ-ին, Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության այդ օրը՝ մարտի 2-ը, հետագայում հռչակվեց որպես դիվանագետի և դիվանագիտական ծառայության օր Հայաստանում: Եվ այսօր, կարծում եմ, արժե վերհիշել այն ճանապարհը, որն անցել է հայկական դիվանագիտությունը և արտաքին գործերի նախարարությունը վերջին երեսուն տարիների ընթացքում։ Արտաքին գործերի նախարարությունը հիմնադրվեց մեր ժողովրդի համար բարդագույն օրերին, երբ ընթանում էր արցախյան առաջին պատերազմը։ Ըստ էության, ԱԳՆ-ում մեկ հովանու տակ հավաքվեցին անկախական շարժման ներկայացուցիչներ, նախկին Խորհրդային Միությունում արդեն իսկ ծառայած դիվանագետներ և Սփյուռքից ժամանած պրոֆեսիոնալներ, ում ուսերին էր դրված մեր գերատեսչության հիմնադրման և միևնույն ժամանակ` արտաքին աշխարհում արդեն Հայաստանի Հանրապետության պետական շահի առաջմղման առաքելությունը։ Անցած 30 տարիների ընթացքում մեր դիվանագիտությունը, ինչպես և մեր պետությունն, անցավ բազմաթիվ վայրիվերումների միջով և ՀՀ պետական շահը սպասարկելու առանցքային առաքելության մեջ կարողացավ գրանցել թե' կարևոր հաջողություններ, թե' թերացումներ և անհաջողություններ։ Հաջողություններով, անշուշտ, պետք է հպարտանալ։ Ձախողումների մասին պետք է առանց վարանելու ուղիղ խոսել և վերլուծել, կատարել անհրաժեշտ էական շտկումները։ Իմ մասնավոր գնահատմամբ՝ Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված 44-օրյա պատերազմը՝ հակառակորդի ագրեսիվ հակահայ քաղաքականությանը և բազմաթիվ արտաքին մյուս կարևոր գործոններին զուգահեռ, ներհայաստանյան կամ, եթե կուզեք, նույնիսկ ներհայկական իմաստով հետևանք էր նաև ողջ հայ քաղաքական մտքի, այդ թվում և՝ դիվանագիտական մտքի, երկարամյա, ոչ սթափ վերլուծությունների և գնահատականների: Սա անհրաժեշտ է արձանագրել, որովհետև դրա հետ կապված խնդիրները և մարտահրավերները այս պահին էլ չափազանց առարկայական են, ուստիև կշռադատված և սթափ մոտեցումների որդեգրումը այսրոպեական հրամայական է։ 44-օրյա պատերազմից հետո, այսօր ստեղծված իրավիճակում, երբ աշխարհն արագորեն փոփոխվում է, և Հայաստանի առաջ ծառացած են լրջագույն անվտանգային մարտահրավերներ, կարծում եմ՝ մենք, հարգելի՛ դիվանագետներ և գործընկերներ, պարտավոր ենք նախևառաջ բացել մեր միտքը, ապա և՝ աշխատել ուժերի գերլարմամբ և ծայրահեղ կարգապահությամբ՝ Հայաստանի և Արցախի անվտանգային միջավայրը վերականգնելու, տարածաշրջանում տևական և կայուն խաղաղություն կառուցելու, դաշնակիցների և գործընկերների հետ հարաբերություններն ավելի խորացնելու, մյուսների հետ մեր ունեցած խնդիրներն արժանապատվորեն հարթելու, Արցախի հայության իրավունքները պաշտպանելու, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության շրջանակներում, նրա մանդատի ներքո և բոլորին հայտնի սկզբունքների ու տարրերի հիման վրա ԼՂ հիմնախնդիրը լուծելու, մեր ինքնիշխանությունն ամրապնդելու, ընդհանուր առմամբ՝ մեր հայրենիքի կենսական շահերը սպասարկելու` նրան իսկապես ծառայելու համար։ Ինչպես հենց ԱԳՆ-ում են սիրում իրավացիորեն նշել՝ արտաքին գործերի նախարարությունն, ըստ էության, ուժային կառույց է։ Եվ հենց այս տրամաբանությամբ պիտի նշեմ, որ մեզ բոլորիս անհրաժեշտ է աշխատել զորանոցային ռեժիմով՝ անշեղորեն իրականացնելու մեր այս առաքելությունը։ Հարգելի' ներկաներ, Այս տարիների ընթացքում արտաքին գործերի նախարարությունը կայացել է որպես ուրույն ավանդույթներ ունեցող կառույց, որոնք, անկասկած, պիտի միասին փորձենք պահպանել։ Միևնույն ժամանակ կարևոր եմ համարում, որ շարունակենք արտաքին գործերի նախարարության հետագա շարունակական կատարելագործումը և զարգացումը՝ 21-րդ դարի մեծ արագություններին և պահանջվող որակներին համարժեք։ Պիտի կարողանանք ավագ սերնդի հսկայական փորձը համադրել երիտասարդ տաղանդի և ժամանակակից կրթության հետ, իրականացնենք արդարացի և կայուն սերնդափոխություն։ Այս համատեքստում կարևորում եմ այն աշխատանքը, որն իրականացվում է դիվանագիտական դպրոցի կողմից և անկասկած պիտի շարունակվի։ Ամփոփելով խոսքս՝ ուզում եմ շնորհավորել և երախտիքի խոսքեր հնչեցնել ԱԳՆ ստեղծման ակունքներում կանգնած գործընկերներին, Բուենոս Այրեսից մինչև Պեկին մեր 45 դեսպանություններում ծառայած և այս պահին ծառայող մեր գործընկերներին, Սանկտ Պետերբուրգից մինչև Էրբիլ և Հալեպ մեր գլխավոր հյուպատոսություններում մեր քաղաքացիներին և հայրենակիցներին աջակցող մեր գործընկերներին, միջազգային կազմակերպություններում մեր մշտական ներկայացուցչություններում յուրաքանչյուր տառի ու ստորակետի համար կռիվ տվող մեր գործընկերներին։ Առանձնահատուկ կերպով ուզում եմ նշել այն գործընկերներին, ովքեր այս պահին Ռուսաստանում, Ուկրաինայում, Լեհաստանում, Սլովակիայում, Ռումինիայում, Հունգարիայում և Մոլդովայում աշխատում են արտակարգ ռեժիմով՝ աջակցելու ռազմական գործողությունների գոտուց մեր քաղաքացիների անվտանգ վերադարձին հայրենիք։ Չեմ կարող մոռանալ, անշուշտ, ԱԳՆ-ում դիվանագիտական ծառայությանն աջակից գործառույթներ իրականացնող գործընկերներին։ Ուզում եմ նաև շնորհակալություն հայտնել գործադիրի և օրենսդիրի գործընկերներին, Եկեղեցուն, Սփյուռքում համայնքային կառույցների ներկայացուցիչներին, ում հետ մեր նախարարությունն ակտիվորեն աշխատել է անցած 30 տարիների ընթացքում: Վստահ եմ, որ մեզանից յուրաքանչյուրը գիտակցում է իր պատասխանատու առաքելությունը՝ անշեղորեն և հետևողականորեն պահպանելու և ամրապնդելու Հայաստանի անկախությունը, պետականությունը, ինքնիշխանությունը, առաջ մղելու մեր պետական շահը»:

10:52 - 03 մարտի, 2022

ՄԱԿ մարդու իրավունքների խորհրդի 49-րդ նստաշրջանում Հայաստանը Ցեղասպանության կանխարգելման մասին բանաձևի նախագիծ է ներկայացրել

Փետրվարի 28-ին Ժնևում տեղի է ունեցել ՄԱԿ մարդու իրավունքների խորհրդի 49-րդ նստաշրջանի բարձրաստիճան հատվածը, որը նախագահում էր ՄԱԿ Մարդու իրավունքների խորհրդի փոխնախագահ, ՄԱԿ Ժնևի գրասենյակում և այլ միջազգային կազմակերպություններում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ Անդրանիկ Հովհաննիսյանը։ Նիստի ընթացքում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդես է եկել ելույթով, որը ներկայացնում ենք ստորեւ։ «Ինձ համար մեծ պատիվ է ողջունել Ձեզ, պարո՛ն փոխնախագահ՝ որպես խորհրդի այս նստաշրջանի նախագահող: Մարդու իրավունքների խորհուրդը բազմակողմ դիվանագիտության առանցքային ձեռքբերումներից է, քանի որ այն հանդիսանում է մարդու իրավունքների երկխոսության պահպանման և խթանման անփոխարինելի հարթակ՝ անկախ միջազգային և տարածաշրջանային տարբեր ճգնաժամերից: Այս խորհուրդը կոչված է պաշտպանելու յուրաքանչյուրին բոլոր ժամանակներում։ Այստեղ Անհատի անկապտելի արժանապատվությունն է նժարին դրված։ Աշխարհում գոյություն ունեցող և փոփոխվող բազում ճգնաժամերի պայմաններում հակամարտային իրավիճակներում գտնվող մարդկանց իրավունքները պետք է լինեն Մարդու իրավունքների խորհրդի և նրա հատուկ ընթացակարգերի հատուկ ուշադրության կենտրոնում։ Հենց այս տեսլականով ու նպատակներով է Հայաստանը մեկնարկել խորհրդում իր անդամակցության երրորդ տարին։ Կարծում եմ` արտաքին թեմատիկ խնդիրների և երկրի ճգնաժամային իրավիճակների արձագանքման և հասցեագրման գործում մենք կարողացանք մեզ դրսևորել որպես վստահելի և հուսալի գործընկեր: Մենք վճռական ենք՝ շարունակելու մեր ներդրումը՝ առավելագույնս կառուցողական և դրական: Այս համատեքստում ուրախ եմ հայտնել, որ Հայաստանը մտադիր է խորհրդի այս նստաշրջանում կրկին ներկայացնել Ցեղասպանության կանխարգելման մասին բանաձևի նախագիծը։ Սա մի օրակարգ է, որը Հայաստանը տարիներ շարունակ առաջ է մղում։ Ժնևում մեր թիմը կազմակերպելու է խորհրդակցությունների թափանցիկ գործընթաց՝ բոլոր շահագրգիռ պետությունների և այլ կողմերի մասնակցությամբ։ Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված 44-օրյա պատերազմի հետևանքով առաջացած բարդություններից և քաղաքական ճգնաժամից հետո անցկացվեցին արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, որով Հայաստանի ժողովուրդը վերահաստատեց իր հավատարմությունն ու նվիրվածությունը ժողովրդավարական արժեքներին և մարդու իրավունքներին: Միջազգային դիտորդներն արտահերթ խորհրդարանական ընտորթյունները գնահատել են որպես մարդու իրավունքների ոլորտում ստանձնած հանձնառություններին և ժողովրդավարական չափանիշներին համապատասխան։ Բոլորովին վերջերս «Economist Intelligence Unit»-ի հրապարակած այս տարվա Ժողովրդավարության ինդեքսում Հայաստանը տարածաշրջանի առաջատարն է ճանաչվել ընտրական գործընթացների և բազմակարծության, կառավարության գործունեության, քաղաքական ներգրավվածության, քաղաքական մշակույթի ու քաղաքացիական ազատությունների ոլորտում։ Այս տարի լրանում է Միավորված ազգերի կազմակերպությանը Հայաստանի անդամակցության 30-ամյակը։ Վերահաստատում եմ իմ երկրի անսասան հանձնառությունը բազմակողմանիությանը, որի հիմքում է Միավորված ազգերի կազմակերպությունը, ինչպես նաև մեր լիակատար հավատարմությունը ՄԱԿ-ի կանոնադրության նպատակներին ու սկզբունքներին։ Պատահական չէ, որ Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրության առաջին տողում նշված է «մենք՝ ժողովուրդներս»՝ որպես կազմակերպության լեգիտիմության աղբյուր։ Մարդիկ և նրանց իրավունքները պետք է ՄԱԿ-ի գործունեության առաջնային և առանցքային տեղում լինեն: Ինքնորոշման իրավունքը Միավորված ազգերի կազմակերպության հիմնական նպատակներից է, և այդ իրավունքի դեմ ուժի կիրառումը կարող է առաջացնել մարդու իրավունքների խախտումների մի ամբողջ շղթա, ներառյալ՝ զանգվածային ոճրագործություններ և էթնիկ զտումներ: Սա այն է, ինչին մենք ականատես ենք եղել Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դեմ 2020թ. սանձազերծված պատերազմի ժամանակ և հետո։ ՄԱԿ-ը և նրա մարմիններն օժտված են համընդհանուր մանդատով՝ անվերապահ, անխոչընդոտ, անարգել հասանելիություն ունենալու կարիքի մեջ գտնվող մարդկանց՝ անկախ նրանց գտնվելու վայրից և հանգամանքներից: Մենք կոչ ենք անում միջազգային հանրությանը պատասխանատվություն ստանձնելու Լեռնային Ղարաբաղի ողջ տարածքում անվերապահ հասանելիություն ապահովելու համար։ ՄԱԿ-ի հատուկ ընթացակարգային մանդատ կրողները մի քանի անգամ դիմում են հղել Ադրբեջանին, որոնցում արծարծվում են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության համատեքստում վարձկաններ օգտագործելու, արտադատական մահապատիժների, կամայական ձերբակալությունների, բռնի անհետացումների, կրոնական և մշակութային ժառանգության ոչնչացման վերաբերյալ հարցեր: Ադրբեջանը հրաժարվել է պատշաճ պատասխան տալ և փաստորեն, ընդհանրապես չի պատասխանել վերջին դիմումներին, ինչը բացահայտ մարտահրավեր է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների մեխանիզմին։ Անպատժելիությունը հանգեցնում է նոր խախտումների։ Լեռնային Ղարաբաղից բացի Ադրբեջանը շարունակում է մարդու իրավունքների խախտումների իր քաղաքականությունը՝ այժմ էլ Հայաստանի Հանրապետության սահմանամերձ շրջաններում, որտեղ քաղաքացիական բնակչությունը տուժում է Ադրբեջանի զինված ուժերի շարունակական սադրիչ գործողություններից: Այս ագրեսիվ քաղաքականությունն ուղեկցվում է միջազգային մարդասիրական իրավունքի բացահայտ խախտումներով։ Հրադադարի հաստատումից 16 ամիս անց Ադրբեջանը շարունակում է պահել 38 հայ ռազմագերիների, այդ թվում՝ քաղաքացիական անձանց, իսկ հարյուրավոր անհայտ կորածների, այդ թվում՝ տասնյակ բռնի անհետացածների ճակատագրերը մնում են չբացահայտված: Այն մարդկանց ծանր վիճակը, որոնց ՄԱԿ-ը հասանելիություն չունի, չպետք է մոռացվի: Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը չպետք է խտրականության ենթարկվի իր ծագման, լեզվի, կրոնի, քաղաքական կամ այլ համոզմունքների, ազգային ծագման կամ այլ պատճառներով: Մենք ձգտում ենք հասնել հայերի անվտանգ, արժանապատիվ եւ կամավոր վերադարձին իրենց հայրենի տները՝ Լեռնային Ղարաբաղի ողջ տարածքում։ 2021 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Միջազգային դատարանի կողմից առաջադրված միջանկյալ միջոցները, որոնք Ադրբեջանին հարկադրում են դադարեցնել հայերի նկատմամբ ռասիստական և խտրական դրսևորումները, ներառյալ հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացումը և վանդալիզմը, պետք է անվերապահորեն կատարվեն: Այս միջոցները գալիս են ապացուցելու Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականությունը, այդ թվում՝ վերջինիս ռազմատենչ հռետորաբանությունը, ժողովրդին գոյատևման միջոցներից զրկելը, հայ բնակչությանն անընդհատ ահաբեկել ու ուժի կիրառման նոր սպառնալիքը։ Միայն այս խնդիրների հասցեագրմամբ մենք կարող ենք ապահովել մեր տարածաշրջանում կայունություն, խաղաղություն, արդարություն և մարդու համընդհանուր իրավունքների պաշտպանություն»։

22:50 - 28 փետրվարի, 2022