ՌԴ - infocom.am

ՌԴ

Ռուսաստանը (պաշտոնական անվանումը՝ Ռուսաստանի Դաշնություն) միջմայրցամաքային պետություն Եվրասիայի հյուսիսարևմտյան հատվածում։ Տարածքի հիմնական մասը գտնվում է Հյուսիսային Ասիայում, իսկ որոշակի հատված՝ նաև Արևելյան Եվրոպայում: ՌԴ-ն աշխարհի խոշորագույն պետությունն է և զբաղեցնում է երկրագնդի ցամաքային տարածքի 1/8-ը։ Բնակչության թվով 9-րդն է աշխարհում․ ըստ 2018-ի մարդահամարի տվյալների՝ ավելի քան 144 մլն մարդ։ Երկրի ազգաբնակչության 77%-ը կենտրոնացված է արևմուտքում՝ եվրոպական հատվածում։

Մայրաքաղաքն է Մոսկվան։ Վերջինս համարվում է Եվրոպայի խոշորագույն քաղաքը, ինչպես նաև խոշորագույններից մեկն ամբողջ աշխարհում։ ՌԴ նշանավոր քաղաքներից են նաև Սանկտ Պետերբուրգը, Նովոսիբիրսկը, Եկատերինբուրգը և Նիժնի Նովգորոդը։ Պետական լեզուն ռուսերենն է։ Խոշոր ազգային փոքրամասնություններն են թաթարները, ուկրաինացիները, բաշկիրները, հայերը, չուվաշները, չեչենները և այլն։

Ռուսաստանը նախագահական կառավարմամբ դաշնային հանրապետություն է, որտեղ նախագահը՝ պետության, իսկ վարչապետը՝ կառավարության ղեկավարն է։ ՌԴ գործող նախագահն է Վլադիմիր Պուտինը, վարչապետը՝ Միխայիլ Միշուստինը։

Դոնբասում միանգամից երկու գրոհ է ընթանում՝ ռուսական և ուկրաինական։ Ինչի՞ց է կախված դրանց ելքը․ Meduza

Meduza առցանց պարբերականը գրում է Դոնբասում ընթացող մարտերի և այն մասին, թե ինչից է կախված դրանց ելքը։ Հոդվածը ներկայացնում ենք կրճատումներով․ «Մայիսի սկզբին ռուսական և ուկրաինական զորքերը գրոհներ են ձեռնարկել Ուկրաինայի արևելքում՝ ոչ ամենահորդառատ Սևերսկի Դոնեց գետն անցնելու համար (այն «դուրս» է գալիս Ռուսաստանից և ինչ-որ հատվածում հոսում է ռուս-ուկրաինական սահմանին զուգահեռ)։ Այդ օրվանից դրա ափերի երկայնքով հարյուրավոր կիլոմետրերի վրա միևնույն պատկերն է․ հարձակվողները (թե ռուսական, թե ուկրաինական զորքերը) փորձում են անցնել գետը, սակայն հակառակորդի հրետանին հաջողությամբ կանխում է այդ փորձերը՝ ոչնչացնելով հակառակորդի անցամիջոցներն ու առջևում գտնվող զորքերը։ Յուրաքանչյուր կիլոմետրը կողմերին մեծ դժվարությամբ է տրվում, իսկ առանցքային հարցը հետևյալն է․ արդյո՞ք կհասցնի ռուսական բանակն իրացնել իր առավելությունը, քանի դեռ ուկրաինական ուժերը չեն սկսել լայնորեն կիրառել արևմտյան բարձր ճշգրտության զենքը։ Ուկրաինական բանակի գրոհը Ուկրաինական զորքերը հաջողությամբ գրոհում են հյուսիսում և Խարկովից դեպի հյուսիս-արևմուտք։ Այս գրոհը սադրել է, այդ թվում, հենց ռուսական հրամանատարությունը՝ այս հատվածից դուրս բերելով իր մարտունակ զորքերը, այդ թվում, հավանաբար, հրետանու զգալի մասը։ Թե ուր են տեղափոխվել այդ ստորաբաժանումները, հայտնի չէ․ համենայնդեպս, ճակատում դրանց ներկայությունը դեռևս հաստատված չէ։ Ռուսական ստորաբաժանումները փոխարինվել են զորքերով, որոնք կազմված են Դոնբասի ինքնահռչակ հանապետությունների տարածքում զորահավաքի մասնակիցներից։ Նրանք չեն կարողացել զսպել հարձակվող ուկրաինական ուժերը։ Տերնովայայի շրջանում (Խարկովից 30 կմ հեռավորության վրա) ուկրաինական զորքերը մայիսի 10-ին դուրս են եկել դեպի Բելգորոդի շրջանի սահման։ Սակայն ռուսական հրամանատարության համար այստեղ ոչ մի սարսափելի բան չկա։ Հազիվ թե պետք է ուկրաինական գրոհ ակնկալել Բելգորոդի ուղղությամբ։ Նման գործողությունը ռազմավարական իմաստ այժմ չունի։ Ռուսական զորքերի համար շատ ավելի վտանգավոր կարող է լինել ուկրաինական ուժերի առաջխաղացումը դեպի արևելք՝ Հին Սալտով ավանի և Չուգուևի կողմից դեպի Կուպյանսկ։ Այնտեղ է տեղակայված Դոնբասի հյուսիսում ռուսական ամբողջ խմբավորման գլխավոր լոգիստիկ կենտրոնը։ Սակայն ուկրաինական գրոհը սահմանափակում է ռելիեֆը՝ Սևերսկի Դոնեց գետը, որի ափերը պատված են խիտ անտառներով։ Ընդհանուր առմամբ, գետի ափերի երկայնքով հարյուրավոր կիլոմետրերի վրա միևնույն պատկերն է․ հարձակվողները (թե ռուսական, թե ուկրաինական զորքերը) փորձում են անցնել գետը, սակայն հակառակորդի հրետանին հաջողությամբ կանխում է այն փորձերը՝ ոչնչացնելով հակառակորդի անցամիջոցներն ու առջևում գտնվող զորքերը։ Հին Սալտովի կողմից գետը հնարավոր չէ անցնել․ դրա վրա մի քանի հարյուր մետր լայնությամբ ջրամբար է կառուցված։ Ավանի կամուրջը պայթեցվել է, սակայն ջրամբարից դեպի հյուսիս՝ Վերին Պիսարևկայի հատվածում, պատնեշ կա, որով տեսականորեն կարելի է անցնել Դոնեց գետը։ Սակայն ուկրաինական զորքերը դեռևս այդպիսի փորձեր չեն ձեռնարկել։ Դրանից դեպի հարավ (Չուգուևի հատվածում) ուկրաինական ուժերը դեռևս մարտի վերջին-ապրիլի սկզբին պլացդարմ են սարքել Սևերսկի Դոնեցի ձախ ափին, սակայն այդ օրվանից նրանց գրոհն այնտեղ կասեցվել է։ Մայիսի սկզբին ուկրաինական զորքերը փորձ են ձեռնարկել անցնելու Դոնեցը Իզյում քաղաքի մերձակայքից, որտեղ տեղակայված է ռուսական խմբավորման շտաբն ու նրա հեռահար հրետանին։ Հարձակումն, ըստ երևույթին, չի հաջողվել, իսկ Ռուսաստանի ՊՆ-ն տեսանյութ է հրապարակել Պրոտոպոպովկայի մերձակայքում ավիահարվածով ուկրաինական կամրջակառույցի ոչնչացման մասին։ Հավանաբար, այդ օրվանից գետն անցնելու նոր փորձեր են ձեռնարկվել, սակայն դեպի Իզյում խոշոր ուկրաինական ուժերի առաջխաղացման մասին չի հաղորդվել։ Սակայն Խարկովից դեպի արևելք ստեղծված իրավիճակը ռուսական զորքերի համար դեռ սպառնալից է․ այստեղ ճակատագիծը (թեկուզ «պաշտպանված» է Սևերսկի Դոնեցով) 160 կմ է։ Ուկրաինական նոր մեծ գրոհը Կուպյանսկի ուղղությամբ, որը ծանր դրության մեջ կգցի Իզյումի շրջանում գտնվող ողջ խմբավորմանը, լիովին հավանական է։ Իսկ դա Դոնբասում ռուսական զորքերի մեծ մասն է։ Սևերսկի Դոնեց գետը չի կարելի անհաղթահարելի խոչընդոտ անվանել։ Ռուսական բանակի գրոհը Ռուսական զորքերին հաջողվել է պատերազմի առաջին փուլում անցնել Սևերսկի Դոնեցը Իզյումից դեպի հարավ ընկած հատվածում, որտեղ գտնվում է ռուսական միակ պլացդարմն աջ ափին։ Այն գրավվել է մարտի վերջին և մինչ օրս բավականին ընդլայնվել է։ Սակայն վերջին մի քանի շաբաթում ուկրաինական հրամանատարությունն այդ պլացդարմի դեմ խոշոր պահեստազոր է ներգրավել, և ռուսական գրոհը դանդաղել է։ Ապրիլի կեսերից մարտեր են ընթանում Դոլգենկոյե գյուղի մատույցներում, որոնք դեռ ուկրաինական զորքերի վերահսկողության տակ են։ Միայն մայիսի 11-ին են ռուսական զորքերը գրավել պլացդարմի թևի հատվածում գտնվող Մեծ Կոմիշևախա գյուղը, սակայն այս թևի վրա գրոհի գլխավոր նպատակակետ՝ Բարվենկովո ճանապարհային հանգույց, ռուսական զորքերը դեռ չեն հասել։ Ռուսական հրամանատարության վերջին քայլերը վկայում են այն մասին, որ այն, ըստ երևույթին, հրաժարվել է հակառակորդի Դոնբասի ողջ խմբավորման շրջափակման մտքից և փորձում է ուկրաինական ճակատը տապալել մաս առ մաս։ Միաժամանակ ռուսական զորքերը դուրս են եկել դեպի Սևերսկի Դոնեց՝ Յամպոլից դեպի արևելք, և փորձել անցնել գետը, որպեսզի մատակարարումներից զրկեն ուկրաինական խոշոր խմբավորումը Լիսիչանսկ-Սևերոդոնեցկ-Ռուբեժնոյե հատվածում (այս գործողության հաջող ելքը կարող է «ճակատի մասնատման» մարտավարության կարևոր մասը լինել)։ Ռուսական զորքերը կամրջակառույցներ են սարքել Բելոգորովկա գյուղի հատվածում։ Գետի աջ ափին ուժեղացված գումարտակ է տեղակայվել։ Այդտեղ աղետ է տեղի ունեցել․ մի վայրում հավաքված տեխնիկան, որը չի հասցրել մարտական դիրքեր զբաղեցնել, ուկրաինական հերտանու կրակի տակ է ընկել։ Կամրջակառույցները պայթեցվել են, խոցվել են տեխնիկայի տասնյակ միավորներ։ Սակայն կարելի է ենթադրել, որ գետն անցնելու և Լիսիչանսկի-Սևերոդոնեցկի շրջափակման փորձերը շարունակվում են։ Ճակատի մնացած հատվածներում շարունակվում են դիրքային մարտերը և հակառակորդին հյուծող հրետանային հարվածները։ Ի՞նչ է այս ամենը նշանակում։ Պատերազմը փակո՞ւղի է մտել Շատ հնարավոր է, որ այո։ Սակայն դա չի նշանակում, որ փակուղուց ելք չկա․ նա, ով մոտակա շաբաթների կամ ամիսների ընթացում վճռորոշ առավելություն ստանա հրետանու քանակի և որակի հարցում, կհաղթի Դոնբասում պատերազմի գլխավոր ճակատամարտը։ Իսկ ո՞վ կհաղթի Հրետանու հարցում դեռևս քանակական առավելություն ունի ռուսական բանակը։ Հենց հրետանու կենտրոնացումն է նրան թույլ տալիս շարունակել դանդաղ առաջխաղացումը Դոնբասում։ Սակայն ռուսական հրետանին ամեն տեղ չէ, որ արդյունավետ է կիրառվում․ խնդիրն այն է, որ հրետանային դիվիզիոնների հաստիքային ԱԹՍ-ները քիչ են և կիրառվում են կենտրոնացված ձևով․ առաջնագծի զորքերը միշտ չէ, որ կարող են արդյունավետ հետախուզում իրականացնել և հրետանային կրակ կիրառել նախանշված թիրախների ուղղությամբ։ Ուկրաինական զորքերն, ըստ ամենայնի, մոտ ժամանակներս կարող են հրետանու արդյունավետության հարցում որակական առաջընթաց գրանցել՝ շնորհիվ հաուբիցների և դրանց բարձր ճշգրտության արկերի արևմտյան մատակարարումների։ Սակայն Ուկրաինան, կարծես, ստացել է կառավարվող արկերի ոչ մեծ խմբաքանակ։ Գլխավոր խնդիրն այդ ռազմամթերքի գինն է (մեկ արկի համար 20-70 կամ նույնիսկ՝ 220 հազար դոլար)։ Բացի այդ, արևմտյան բանակները նույնպես այդ թանկարժեք արկերի սահմանափակ քանակներ ունեն։ Ուկրաինական բանակի համար ևս մեկ խնդիր կլինի մատակարարվող զենքի չափազանց տարբեր տեսականին, ինչպես նաև երկում դրանց սպասարկման համար կադրերի և հզորությունների բացակայությունը։ Դիրքային փակուղու հաղթահարման ևս մեկ հնարավորությունը կապված է հրետանու կառավարման հետ։ Տեղեկություններ կան, որ ուկրաինական բանակի համար համակարգչային ծրագիր է մշակվել, որը թույլ է տալիս տասնյակ վայրկյանների ընթացքում կրակ բացել թիրախների ուղղությամբ, որոնք հայտնաբերել են առաջնագծի ստորաբաժանումները և ԱԹՍ-ները։ Ընդ որում, կրակը կարող են վարել ոչ թե մեկ վայրում կենտրոնացած հրետամարտկոցները, այլ առանձին հրետանային կայանքները, որոնք ցրված են մեծ տարածության վրա։ Սա մեծացնում է հակառակորդի հրետանու և ավիացիայի կրակից խուսափելու նրանց շանսերը։ Բացի այդ, դեր են խաղում Իլոն Մասկի Starlink արբանյակային ինտերնետի համալիրների մատակարարումները պատերազմի ընթացքում։ Սակայն հայտնի չէ, թե որքան լայնորեն են ուկրաինական զորքերը գործնականում կիրառում կրակի կառավարման համակարգը։ Ռուսական պաշտպանական համալիրը պատերազմից առաջ նույնպես աշխատում էր բաշխված կրակի այդպիսի համակարգերի վրա։ Եվ այստեղ նույնպես պարզ չէ, թե ինչպես են դրանք իրենց դրսևորել իրական ռազմական գործողությունների ընթացքում»։ Նորա Վանյան

21:02 - 13 մայիսի, 2022