Միացյալ Թագավորություն

Պետական կարգը՝ միապետություն
Մայրաքաղաքը՝ Լոնդոն
Տարածքը՝ 244 հզ. կմ
Բնակչությունը՝ 59,8 մլն
Պետական լեզուն՝ անգլերեն
Դրամական միավորը՝ ֆունտ ստեռլինգ

Միացյալ Թագավորությունն ունի մասամբ կարգավորվող շուկայական տնտեսություն։ Ըստ շուկայական փոխարժեքների՝ Միացյալ Թագավորությունը համարվում է աշխարհում 8-րդ և Եվրոպայում 2-րդ (Գերմանիայից հետո) ամենամեծ տնտեսություն ունեցող պետությունը։ Թագուհու գանձապետարանը, որը գլխավորում է կանցլերը, պատասխանատու է բրիտանական կառավարության կողմից հասարակական ֆինանսական և տնտեսական քաղաքականության մշակման և կիրառման համար։

Անգլիայի բանկը կամ Միացյալ Թագավորության կենտրոնական բանկը պատասխանատու է ազգային արտարժույթի՝ ֆունտ ստերլինգի թողարկման համար։ Տուրիզմը համարվում է բրիտանական տնտեսության ամենակարևոր մասը, և 2004թ․ 27 մլն զբոսաշրջիկներով պետությունը զբաղեցնում է 6-րդ տեղը համաշխարհային տուրիզմի շարքերում, իսկ Լոնդոնը համարվում է զբոսաշրջիկների կողմից ամենաշատ այցելվող քաղաքը աշխարհում։

Տարածքային պաշտպանությունը՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ եվրոպական երկրներում․ զորակոչային և գործառնական համեմատական տարբերությունները. Նարեկ Ներսիսյան

ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրները, հանդիսանալով կոլեկտիվ պաշտպանության մաս, առանձին-առանձին սկսել են ավելի ուշադրություն դարձնել զորակոչային համակարգին՝ այն վստահելով հանրության լայն շերտերին և դրանց արտապատվիրման հաշվին թեթևացնելով անվտանգային ոլորտում պետության բեռը։ Սակայն դա չի նշանակում, որ անվտանգային խնդիրները որակական առումով տուժում են, հակառակը՝ հանրության լայն ներգրավվածությունը ավելի արդյունավետ է դարձնում զինված ուժերի համալրումը և անվտանգային այլ բաղադրիչներ։ Այս համատեքստում մենք կդիտարկենք Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի և Լեհաստանի զորակոչային համակարգերը և վերջին տարիններին մեծ քայլերով զարգացող տարածքային պաշտպանությունը, ստորաբաժանումները և գործառույթները համեմատության մեջ։ Գերմանիայի պաշտպանության նախարարության հայեցակարգը Գերմանիայի պաշտպանության նախարարության հայեցակարգը ենթադրում է պահեստազորի երեք տեսակներ՝ զինվորական, տարածքային և ընդհանուր: Զինվորական պահեստազորը նախատեսված է կանոնավոր բանակի ստորաբաժանումները արհեստավարժ պահեստազորայիններով համալրելու համար: Ընդհանուր պահեստազորը ներառում է ռազմական մասնագիտություններ ունեցող բոլոր զինապարտներին: Գերմանիայի տարածքային պաշտպանության և աջակցության ուժերը ստեղծվել են 2012-2013 թվականներին: Դրանք նախատեսված են Բունդեսվերի (Գերմանիայի զինված ուժերը) զորամասերին լրացուցիչ առաջադրանքներով փոխարինելու համար։ Տարածքային պաշտպանության ուժերը ենթարկվում են դաշնային հողերին և «Հայրենիքի պաշտպանության» գումարտակների իրավահաջորդներն են: Տարածքային պաշտպանության ուժերի ստորաբաժանումների առաջադրանքները հետևյալն են. ռազմական օբյեկտների ենթակառուցվածքների պահպանություն, հասարակական կարգի պահպանում և ներքին անվտանգություն, Գերմանիայի ներսում ահաբեկչության դեմ պայքար, որոնողական և փրկարարական աշխատանքներ, աղետների հետևանքների վերացման գործողություններ, ճգնաժամային կառավարման գործողություններ, պետական սահմանի պահպանությանը մասնակցություն և պաշտպանությանը տարածքի օպերատիվ նախապատրաստման ինժեներատեխնիկական աշխատանքներին աջակցություն: Խաղաղ ժամանակ պահեստազորը կազմված է տարածքային հրամանատարության վարչական Հողերում գտնվող տարածքային պաշտպանության 30 վաշտերից: Յուրաքանչյուր դաշնային Հողում այդ վաշտերի քանակը տարբեր է և տատանվում է 1-ից մինչև 7-ը (Բավարիա): Տարածքային պաշտպանության և պահպանության վաշտերը կարող են կազմված լինել 3-4 պարեկային ջոկատներց և կազմում են մինչև 100-130 զինծառայող: Գերմանական տարածքային պաշտպանության ուժերի հիմնական գործառույթները պահպանվում են և չեն ենթադրում ռազմական գործողություններին մասնակցություն։ Բրիտանական պահեստազորային համակարգը Բրիտանական պահեստազորային համակարգը «Պահեստային ուժերի մասին» 1996 թ.-ի օրենքի համաձայն կազմված է հետևյալ տեսակներից՝ կամավորական, կանոնավոր և պայմանագրային։ Մեզ հետաքրքրում է տարածքային պաշտպանությունը, որը կամավորական պահեստազորն է և կազմված է ցամաքային զորքերի՝ ինչպես մարտական, այնպես էլ օժանդակ զորամասերից: Խաղաղ ժամանակ դրանք ունեն մշտական անձնակազմ՝ ուսումնական վարժանքների և վարչական գործառույթների կազմակերպումն ապահովելու համար, ինչպես նաև պահեստազորից բաղկացած ոչ մշտական կազմ: Յուրաքանչյուր ուսումնական կենտրոն ունի 1-2 տարածքային զորամաս՝ դասակից մինչև գումարտակի չափով: Խաղաղ ժամանակ տարածքային պաշտպանության բանակը համալրված է 5-10%-ով։ Կամավորների գործառույթներն են. բրիտանական բանակում զորահավաքային տեղակայման համար անձնակազմի վարժանք և ուսումնական հավաքներ, վերապատրաստված կադրերով կանոնավոր զորամասերի համալրում, մարտական գործողությունների ընթացքում կրած կորուստների լրացում, արտակարգ իրավիճակներում քաղաքացիական կազմակերպությունների աջակցություն, բրիտանական զինված ուժերում ծառայության խթանում: Բրիտանական տարածքային պաշտպանությունը բաղկացած է նաև արձագանքման ցածր պատրաստվածության լրացուցիչ պահեսատզորից՝ կոմսություններում տեղաբնակների տեղակայման սկզբունքով։ Յուրաքանչյուր կոմսությունում առկա է 500 մարդուց կազմված կամավորական խումբ: Լեհաստանի պաշտպանության ուժերը Ի տարբերություն Գերմանիայի և Մեծ Բրիտանիայի՝ Լեհաստանի տարածքային պաշտպանության ուժերը գործառույթների առումով առաջադրանքների ավելի լայն շրջանակ ունեն: Լեհական տարածքային պաշտպանության հիմնական զորամասը կազմված է բրիգադից և գումարտակից, որը իր հերթին բաղկացած է թեթև հետևակային վաշտերից, հատուկ նշանակության վաշտից և առանձին դասակներից: Եթե լեհական թեթև հետևակային վաշտերը համեմատելու լինենք գերմանական տարածքային պաշտպանության վաշտի հետ, ապա կտեսնենք, որ Լեհաստանն ունի չորս ջոկից բաղկացած 4-րդ օժանդակ դասակը (2 հակատանկային, 1 ականանետային և 1 գնդացրային): Հետևաբար, լեհական տարածքային պաշտպանության յուրաքանչյուր հրաձգային դասակ ունի օժանդակ ջոկ: Նաև այս է պատճառը, որ լեհական վաշտերի կարողություններն ավելի մեծ են և բազմաֆունկցիոնալ, քան գերմանականինը: Դա հատկապես երևում է գումարտակի և բրիգադի մակարդակում: Բացի անձնական մարտական հրաձգային զենքից՝ լեհական գումարտակները պետք է զինված լինեն կառավարվող հակատանկային և նռնականետային համակարգերով, ականանետներով և գնդացիրներով։ Խաղաղ ժամանակ տարածքային պաշտպանությունը բաղկացած է 19 հրաձգային առանձին բրիգադներից՝ յուրաքանչյուր վարչական տարածքում կենտրոնական բրիգադներից՝ յուրաքանչյուրում 700 զինծառայող: Պատերազմի ժամանակ տարածքային պաշտպանության բրիգադը 3,5 հազար զինծառայողի է հասնում: Հետևակային ստորաբաժանումներից բացի՝ դրանց պետք է միանան նաև հակաօդային պաշտպանության, հրետանային և այլ ստորաբաժանումները: Այսպիսով՝ տարածքային պաշտպանության համակարգի ստեղծման ժամանակ Լեհաստանը նախատեսում է այնպիսի ուժեր, որոնք պետք է կարողանան օժանդակ խնդիրներ լուծել ոչ միայն թիկունքում, այլ նաև ճակատում և նույնիսկ հակառակորդի թիկունքում: Լեհական տարածքային պաշտպանության ուժերին պատվիրակված առաջադրանքների շրջանակը հետևյալն է. մասնակցել պահեստազորի զորահավաքներին և կանոնավոր բանակի հետ անցկացնել համատեղ զորավարժություններ, ապահովել մարդկանց և գույքի տարհանումը, կազմակերպել ամրացված տարածքի նախապատրաստում, իրականացնել տեղանքի պաշտպանություն, ապահովել կանոնավոր զորամասերի լոգիստիկան, պաշտպանել կարևոր օբյեկտները, պայքարել դիվերսիոն-հետախուզական խմբերի, դեսանտային և օդային հարձակումների դեմ, պահպանել կանոնավոր ստորաբաժանումների կողային ճակատները, պարտիզանական գործողություններ իրականացնել և այլն: Պահեստազորի ուսումնական վարժանքները Գերմանական տարածքային պաշտպանության ուժերի հիմքը կամավորությունն է, անձնակազմը բաղկացած է հիմնականում Բունդեսվերի նախկին զինծառայողներից և քաղաքացիական մասնագետներից: Պահեստազորի ստորաբաժանումները ստեղծվել են կանոնավոր բանակի առկա զորամասերի հիման վրա, որոնց կառուցվածքի հիման վրա էլ կազմակերպվում են նրանց զինպատրաստությունը և նյութատեխնիկական ապահովումը: Կամավորների զինպատրաստության և կրթության համար ֆինանսավորումը կատարվում է տարածաշրջանային բյուջեից, իսկ պահեստազորի սարքավորումների և հատուկ զինամթերքի ծախսերի կեսը հոգում են ՏԻՄ-երը: Առաջին և հատուկ զինպատրաստությունն իրականացվում է բանակային այն զորամասի հիման վրա, որտեղ գրանցված է տվյալ էսկադրոնը: Կանոնավոր զորամասերն այդ նպատակի համար զենք են տրամադրում: Տարածքային պաշտպանության զորամասերի սարքավորումները և զենքը, ի տարբերություն Շվեյցարիայի և Ավստրիայի, պահվում են զորամասերում, իսկ համազգեստը և հանդերձանքը՝ տանը: Տարածքային պաշտպանության վաշտերի ամենամյա ուսումնական վարժանքը տևում է 12 օր և իրականացվում է կանոնավոր զորամասում, որտեղ նրանք գրանցված են: Նշված ուսումնական վարժանքն ավարտելուց հետո թեկնածուն պահեստազորայինի կարգավիճակ է ձեռք բերում: Ուսումնական ծրագրի մեջ մտնում են կրակային, մարտավարական, ֆիզիկական և բժշկական պատրաստությունը, քաղաքային և լեռնային պայմաններում մարտական գործողությունների վարումը, փրկարարական/կյանքի փրկության ծառայությունները, անձի և տրանսպորտային միջոցների զննությունը: Կան նաև եռամսյակային ուսումնական վարժանքներ. յուրաքանչյուր եռամսյակում 5 օր նվիրվում է տեսական պարապմունքներին: Բացի դրանից՝ տարին առնվազն 2 անգամ կամավորական դասակները համագործակցում են տեղական կառավարման մարմինների, ոստիկանության և փրկարար ծառայությունների հետ: Բրիտանական պահեստազորում կամավորները հավաքագրվում են զինպատրաստության կենտրոնների հատուկ նշանակված սպաների միջոցով: Նախքան պայմանագիր կնքելը պոտենցիալ պահեստազորայինը պետք է այդ մասին տեղեկացնի իր գործատուին և ստանա նրա գրավոր թույլտվությունը: Բացի դրանից՝ նա պետք է ձեռք բերի գործատուի գրավոր թույլտվությունը հավաքների ժամանակահատվածի համար: Պահեստազորայինը զինծառայության պայմանագիրը կնքում է նշված տեսակի պահեստազորի կոնկրետ պաշտոնում ծառայելու համար և չի կարող տեղափոխվել առանց իր համաձայնության: Կամավոր պահեստազորայինի պայմանագրի ժամկետը շարքայինների համար կարող է լինել 3, 6 կամ 9 տարի, իսկ սպաների համար՝ 19-25 տարի: Պահեստազորայինի ցանկությամբ պայմանագիրը կարող է երկերեցվել կամ լուծվել՝ ըստ սահմանված դրույթների: Ամենամյա վարժանքները տևում են 50 օր և ոչ ավելի անգամ, քան իրար հաջորդող 21 օրը: Ուսումնական վարժանքը կարող է իրականացվել ինչպես ուսումնական կենտրոններում, այնպես էլ Մեծ Բրիտանիայի տարածքում և արտերկրում տեղակայված կանոնավոր զինված ուժերի ռազմակայաններում: Հավաքներում պահեստազորայինի տրամադրած ժամանակի համար վճարը կատարվում է պաշտպանության նախարարության բյուջեից: Լեհաստանի տարածքային պաշտպանության պահեստազորի ուսումնական վարժանքն իրականացվում է շաբաթական մեկօրյա վարժանքի տեսքով՝ տեղակայման վայրում, ամսական 2-օրյա վարժանք՝ ուսումնական կենտրոններում, տարեկան 14-օրյա կամ 30-օրյա գործնական վարժանք: Ընդհանուր առմամբ վարժանքերը կազմում են տարեկան 90-ից մինչև 106 օր, որը թույլ է տալիս տարածքային պաշտպանության ուժերի միջոցով ուժեղացնել կանոնավոր ստորաբաժանումները, դրանք համալրել որակյալ կադրերով: Տարածքային պաշտպանության նյութատեխնիկական ապահովումը ֆինանսավորելու պարտականությունները դրված են ինչպես պաշտպանության նախարարության, այնպես էլ տեղական ինքնակառավարման բյուջեների վրա: Բացի դրանից՝ նախատեսվում է պահեստազորի կողմից անհրաժեշտ սարքավորումների/հանդերձանքի գնումներն ազատել հարկերից։ Հղումներ՝ https://www.bundeswehr.de/en/organization/further-fmod-departments/bundeswehr-homeland-defence-command/auftrag-territoriales-fuehrungskommandos/territorial-reserve nd-defence-command/auftrag-territoriales-fuehrungskommandos/territorial-reserve https://www.bundeswehr.de/en/about-bundeswehr/the-bundeswehr-reserve https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/210470/Cm8655-web_FINAL.pdf https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/35891/20121123_consultation_fr20.pdf https://www.army.mod.uk/who-we-are/the-army-reserve/ https://pulaski.pl/analiza-wojska-obrony-terytorialnej-rola-miejsce-zadania/ https://www.thekcis.org/publications/insights/insight-28 https://www.gov.pl/web/national-defence/polish-armed-forces1 Նարեկ Ներսիսյան

16:11 - 18 մայիսի, 2023