ԵՏՀ - infocom.am

ԵՏՀ

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովը (ԵՏՀ) Եվրասիական տնտեսական միության մշտական գործող կարգավորող մարմինն է: Այն իր գործունեությունը սկսել է 2012 թվականի փետրվարի 2-ից:

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի հիմնական կոչումը ԵԱՏՄ գործունեության և զարգացման պայմանների ապահովումն է, ինտեգրման հետագա զարգացման առաջարկների մշակումը:

Ներկայումս ԵՏՀ կազմում ընդգրկված են հինգ երկրներ՝ Հայաստանի Հանրապետությունը, Բելառուսի Հանրապետությունը, Ղազախստանի Հանրապետությունը, Ղրղզստանի Հանրապետությունը և Ռուսաստանի Դաշնությունը: ԵՏՀ-ն ունի կառավարման վերազգային մարմնի կարգավիճակ և իր գործունեության մեջ առաջնորդվում է ընդհանուր առմամբ եվրասիական տնտեսական ինտեգրման նախագծի մասնակից երկրների շահերով՝ չպատճառաբանելով իր որոշումները ազգային կառավարություններից որևէ մեկի շահով: Հանձնաժողովի որոշումները պարտադիր են կատարման համար ԵԱՏՄ մասնակից երկրների տարածքում:

ԵԱՏՄ-ն քննարկում է ինտեգրման ապագան՝ Ռուսաստանի և Բելառուսի դեմ սահմանված պատժամիջոցների ֆոնին․ «Կոմերսանտ»

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (ԵՏՀ) խորհուրդը, որը Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) կառավարող կառույցն է, երեկ և այսօր քննարկում է իր աշխատանքի հեռանկարները կտրուկ փոփոխված պայմաններում, երբ Ռուսաստանի և Բելառուսի նկատմամբ պատժամիջոցներ են կիրառվել ուկրաինական պատերազմի պատճառով։ Քննարկվող հարցերի մասին որոշակի մանրամասներ է հայտնել Կրեմլին մոտ կանգնած «Կոմերսանտ» թերթը: Փակ ռեժիմով քննարկումը Հայաստանի, Ղազախստանի և Ղրղզստանի հետ հեշտ չի ընթանում և առայժմ ավարտվել է սաղմոնի մանրաձկան համար զրոյական տուրքի որոշման երկարաձգմամբ։ Արդեն պարզ է, սական, որ նրանք այնքան բարձր չեն գնահատում ԵԱՏՄ երկրների տարանցման աճող հնարավորությունները, որպեսզի նախապես փոխհատուցեն ինտեգրացիոն նոր ռիսկերն ու երկրորդային պատժամիջոցների ռիսկերը, իսկ ՌԴ և Բելառուսի արտահանման պատասխան սահմանափակումները մատակարարման խնդիրներ են առաջացում հենց միության ներսում, գրում է թերթը։ ԵՏՀ խորհուրդը, որի կազմում են ԵԱՏՄ երկրների պրոֆիլային փոխվարչապետները, և որը գլխավորում է ԵՏՀ ղեկավար Միխայիլ Մյասնիկովիչը, մարտի 17-18-ին, ըստ հրապարակված օրակարգի, պետք է զբաղվեր առօրեական հարցերով, այդ թվում՝ միության երկրների աշխատակիցներին և նրանց ընտանիքներին տրամադրվելիք բուժօգնության նվազագույն երաշխիքների և տեխնիկական փաստաթղթերում կատարվելիք փոփոխությունների քննարկումով։ Սակայն, «Կոմերսանտի» տվյալներով, ողջ քննարկումն ընթանում է պատժամիջոցների հետ կապված նոր թեմաների շուրջ, որոնք Ռուսաստանի և Բելառուսի դեմ սահմանել է աշխարհի զարգացած երկրների մեծ մասը՝ Ուկրաինա ներխուժման պատճառով։ Ինչպես պատմել են թերթի աղբյուրները, ԵՏՀ խորհրդի նիստի մեծ մասն անցկացվել է նեղ կազմով (միայն ԵՏՀ ղեկավարն ու ՌԴ, Հայաստանի, Բելառուսի, Ղազախստանի և Ղրղզստանի վարչապետները) այն պատճառով, որ թեման զգայուն է միության բոլոր անդամ երկրների տնտեսությունների համար։ Ռուսական կողմից խորհրդի նիստին մասնակցում է փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը։ Նիստից առաջ նա առանձին հանդիպում է ունեցել Ղազախստանի՝ արդյունաբերական և առևտրային գծով փոխվարչապետ Բախիթ Սուլթանովի հետ։ Քննարկվել է «եվրասիական տարածքում կոոպերատիվ արտադրական շղթաների կարգավորման» և 2021-2025 թ-ի Տնտեսական համագործակցության համալիր ծրագրի իրականացման միջոցառումների պլանի կատարումը։ Այս ծրագիրը ենթադրում է սահմանային անցակետերի և տրանսպորտային մատակարարումների ընդլայնում (Ղազախստանը ԵԱՏՄ-ում Ռուսաստանի առավել հեռանկարային գործընկերն է Չինաստանից, պատժամիջոցների շրջանցմամբ, արդյունաբերական արտադրանքի և էլեկտրոնիայի մատակարարումների կազմակերպման հարցում)։ Քննարկվել է նաև «հակազդումը կասկածելի ֆինանսական գործարքներին»։ Ինչպես պատմել են «Կոմերսանտի» զրուցակիցները, որոնք տեղյակ են ԵՏՀ-ում երեկվա քննարկումների բովանդակությունից, խորհրդի աշխատանքը սկսվել է լարված մթնոլորտում՝ ԵԱՏՄ անդամներից երկուսի դեմ կոշտ պատժամիջոցների պայմաններում կառույցի ինտեգրացիոն աշխատանքում կտրուկ աճած հակասությունների ֆոնին․ Ռուսաստանի ու Բելառուսի տնտեսական կայունությունը կախված է, այդ թվում, ԵԱՏՄ մնացած պետությունների «հակապատժամիջոցային» աջակցությունից։ Միության անդամ երկրները մեծապես շահագրգռված են իրենց երկրների վրա պատժամիջոցների չտարածման հարցում, սակայն կապված են իրավաբանորեն պարտավորեցնող միջպետական և միջկառավարական համաձայնագրերով։ Թերթը հիշեցնում է, որ վերջին տարիներին ԵԱՏՄ-ն մշակել է միասնական միությանն ազգային շուկաների ինտեգրման ծրագրերի մեծ շարք։ Դրանք վերաբերում են վառելիքաէներգետիկ համալիրին, առևտրին, ֆինանսներին, աշխատաշուկային, շինարարությանը և այլն։ Ենթադրվում էր, որ մասնակիորեն դա այլընտրանք կլինի ՌԴ և Եվրամիության շուկաների մերձեցմանը, որը կասեցվել է 2014 թ-ին Ռուսաստանի՝ Ղրիմի բռնակցումից հետո։ Սակայն ներկայիս պայմաններում ԵԱՏՄ շուկաների ինտեգրումը որոշակի ռիսկեր է կրում անդամ երկրների ազգային տնտեսությունների համար։ Որպես երեկվա քննարկումների «արտակարգ» թեմա՝ «Կոմերսանտի» զրուցակիցները նշել են, մասնավորապես, դոլարային հաշվարկներից և հավաքագրված տուրքերը դոլարի վերածելուց զերծ մնալու անհրաժեշտությունը (ԵԱՏՄ-ն միասնական մաքսային սահման ունի) և միության ներսում այդ միջոցների բաշխումը։ Այս երկու հարցերն, ըստ էության, միավորում է փոխարժեքի խնդիրը։ Քանի որ ռուբլին մասնակիորեն զրկվել է ազատ փոխանակման հնարավորությունից, պետք է որոշել, թե ոչ շուկայական որ փոխարժեքն է կիրառվելու հավաքագրված տուրքերի ողջ ծավալը ռուբլու վերածելու դեպքում, գրում է հոդվածագիրը։ Եվս մեկ խնդիր է այն, որ ԵԱՏՄ երկրների ազգային արժույթներով հավաքագրված տուրքերի «զամբյուղը» չի համապատասխանում միության արժութային շուկայի կառուցվածքին։ Քննարկվել է նաև անդամ պետությունների արձագանքը ՌԴ և Բելառուսի հակապատժամիջոցային արտակարգ միջոցներին, որոք սահմանափակում են առանձին տեխնոլոգիական և հումքային ապրանքների արտահանումը։ Դրանց զգալի մասի մատակարարումները ծայրահեղ կարևոր են ԵԱՏՄ գործընկերների համար և կարող են պատասխան սահմանափակումներ առաջացնել։ Ալեքսեյ Օվերչուկի աշխատակազմը երեկ չի մեկնաբանել ԵՏՀ խորհրդի նիստի ընթացքը․ հավանաբար, այս մասշտաբի խնդիրների արագ լուծում լինել չի կարող։ Հաշվի առնելով ինտեգրման մասշտաբները, ԵԱՏՄ-ն պատժամիջոցներից առաջ էլ էր դանդաղ գալիս ֆորմալ փաստաթղթերի ստորագրման։ Նկարագրված օրակարգի արդիականության հաստատումը կարող է լինել ԵՏՀ որոշման նախագծի՝ «Ինտերֆաքս» գործակալության երեկ հայտնաբերած հրապարակումը, որում խոսվում է ԵԱՏՄ երկրների միջև ներկրման մաքսատուրքերի հաշվարկման և բաշխման կարգի վերանայման մասին։ Դրանում արձանագրված է հրաժարումն ԱՄՆ դոլարի օգտագործումից՝ որպես արտաքին առևտրային ցուցանիշների արտահայտման ունիվերսալ արժույթ։ Սակայն հաշվարկների նոր մոդելի մասին տեղեկություններ չկան։ ԵԱՏՄ-ում հաշվարկների կարգի վերանայման շուրջ քննարկումների փաստն ավելի վաղ հաստատել էին նաև Ղազախստանի փոխվարչապետ Բախիթ Սուլթանովը և Բելառուսի ֆինանսների նախարար Յուրի Սելիվերստովը, որն ընդգծել էր, որ դոլարից «պետք է հրաժարվել», և «հաշվի առնելով ի հայտ եկող սահմանափակումները, դա պետք է անել շատ արագ»։ Արդյունքում՝ միակ «հակապատժամիջոցային» համաձայնեցված որոշումը, որը երեկ հրապարակվել է խորհրդի նիստից հետո, եղել է սաղմոնի և իշխանի մանրաձկան համար զրոյական տուրքերի մասին որոշման երկարաձգումը մինչև 2025 թ-ը՝ «միության ներքին շուկայի զարգացման համար»։ Կարմիր ձկան խնդիրներից զատ՝ այլ հարցերի լուծման մասին, եթե այդպիսիք եղել են, ԵՏՀ-ն չի հայտարարել, եզրափակում է թերթի հոդվածագիրը։ Նորա Վանյան

16:59 - 18 մարտի, 2022

Ադրբեջանի սադրանքներն ուղղված են Հայաստանի տարածքային ամբողջականության խախտմանը և եռակողմ պայմանավորվածությունների վիժեցմանը. վարչապետ

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նոյեմբերի 19-ին Երևանում՝ Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում, մասնակցել է Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի ընդլայնված կազմով նիստի աշխատանքներին։ Նիստին մասնակցել են Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (ԵՏՀ) Կոլեգիայի նախագահ Միխայիլ Մյասնիկովիչը և ԵԱՏՄ անդամ երկրների կառավարությունների ղեկավարները` Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության նախագահ Միխայիլ Միշուստինը, Բելառուսի Հանրապետության վարչապետ Ռոման Գոլովչենկոն, Ղազախստանի Հանրապետության վարչապետ Ասկար Մամինը, Ղրղզստանի Հանրապետության վարչապետ Ալիկբեկ Ժապարովը։ Հայաստանի վարչապետը հանդես է եկել ելույթով, որն ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորև. «Կառավարությունների հարգելի ղեկավարներ, պատվիրակությունների հարգելի անդամներ, ողջունում եմ բոլորիդ Հայաստանում։ Մենք անկեղծորեն ուրախ ենք Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի հերթական նիստը հյուրընկալելու հնարավորության համար։ Հարգելի գործընկերներ, ցավոք, այսօրվա հանդիպումն անցնում է մեր երկրի համար լարված իրավիճակում։ Չեմ կարող չնկատել, որ ինչպես մեկ տարի առաջ, երբ մենք հյուրընկալում էինք միջկառավարական խորհրդի հերթական նիստը, այնպես էլ այսօր Հայաստանը բախվում է իր անվտանգությանը սպառնացող լուրջ մարտահրավերների։ Մեր տարածաշրջանը ներքաշվեց լարվածության նոր փուլի մեջ, որը, ցավոք, հանգեցրեց մարդկային հերթական կորուստների։ Դրա պատասխանատվությունը կրում է Ադրբեջանը, որի ռազմական սադրանքներն ուղղված են մեր երկրի տարածքային ամբողջականության խախտմանը և 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021 թվականի հունվարի 11-ի եռակողմ հայտարարություններով ձեռք բերված պայմանավորվածությունների վիժեցմանը։ Հարգելի գործընկերներ, գրեթե երկու տարի է, ինչ աշխարհը, այդ թվում և եվրասիական ինտեգրացիան, զարգանում են Covid-19 համավարակի հետևանքով առաջացած նոր գլոբալ սոցիալ-տնտեսական մարտահրավերների ֆոնին։ Ծանր համաճարակաբանական իրավիճակի և առողջապահական համակարգերի վրա մեծ ծանրաբեռնվածության հետևանքները վեր հանեցին խնդիրների արագ լուծման անհրաժեշտությունը, այդ թվում՝ դեղագործական ոլորտում: Այս համատեքստում, կարծում ենք, որ երկարաժամկետ հեռանկարում Միության անդամ պետությունները ռազմավարական նշանակություն ունեցող դեղամիջոցներով ապահովման մակարդակի բարձրացմանը միտված գործողությունների ծրագրի հետևողական իրականացումը թույլ կտա ձևավորել դրանց արտադրության ողջ ցիկլը և բարձրացնել մեր պետությունների ինքնաբավության մակարդակը։ Տեղաշարժի սահմանափակումները և հանրային առողջության պաշտպանության նպատակով ձեռնարկված մյուս միջոցառումներն ընդհանուր առմամբ բացասաբար են ազդել տնտեսության շատ ճյուղերի ակտիվության վրա։ Այդ իրավիճակն արտացոլված է «Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների միջև՝ 2020 թվականին փոխադարձ առևտրի վիճակի մասին» զեկույցում։ Կարծում ենք, որ զեկույցում ամփոփված արդյունքներն ու գնահատականներն օգտակար և պահանջված են նաև այսօր, երբ մենք փորձում ենք խթաններ գտնել առկա պայմաններում առևտրատնտեսական հարաբերությունների հետագա առաջխաղացման համար։ Այս առումով կցանկանայի նշել, որ 2021 թվականին Հայաստանն արդեն արձանագրել է ԵԱՏՄ երկրների հետ առևտրի և համագործակցության ծավալի աճի կայուն տեմպեր։ Թվերն ինքնին խոսուն են. Հայաստանի և ԵԱՏՄ երկրների միջև արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2021 թվականի հունվար-սեպտեմբերին, 2020 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ, աճել է 12,8 տոկոսով։ Հայաստանից ԵԱՏՄ երկրներ արտահանման մատակարարումների ծավալն այս տարվա ինն ամիսներին աճել են 27,8 տոկոսով։ Ուրախ եմ արձանագրել, որ աճը գրանցվում է ԵԱՏՄ բոլոր գործընկերների գծով. դեպի Ռուսաստանի Դաշնություն արտահանումն աճել է 27,4 տոկոսով, դեպի Բելառուս՝ 19,2 տոկոսով, դեպի Ղազախստան՝ 89,5 տոկոսով, դեպի Ղրղզստան՝ 48,0 տոկոսով։ Դա վկայում է ոչ միայն ԵԱՏՄ շրջանակում առևտրային համագործակցության զարգացման, այլև նոր հնարավորությունների առկայության մասին, որոնք գործարկվել են համաշխարհային տնտեսության գլոբալ կառուցվածքային փոփոխությունների պայմաններում։ Այսպես, էլեկտրոնային առևտրի հնարավորությունների ընդլայնումը փոքր և միջին բիզնեսին աջակցելու որակական նոր մեխանիզմ է, որը կարող է և պետք է նպաստի Միության պետությունների միջև փոխադարձ առևտրաշրջանառության ավելացմանը։ Միևնույն ժամանակ, անդրսահմանային էլեկտրոնային առևտրի ծավալի աճը մեր առջև նոր խնդիրներ է դնում և արդյունավետ լուծումներ է պահանջում ապրանքների անվտանգության, սպառողների իրավունքների պաշտպանության, ինչպես նաև հարկային և մաքսային եկամուտների ամբողջականության ապահովման համար։ Թվային փոխակերպման համատեքստում պետք է դիտարկել նաև ԵԱՏՄ-ում բեռնափոխադրումներին հետևելու համար նավիգացիոն կնիքների կիրառման մասին Համաձայնագրի նախագծի համաձայնեցման բարդ և երկարատև գործընթացն ավարտին հասցնելը։ Այս կապակցությամբ կցանկանայի նշել ԵԱՏՄ անդամ պետությունների ոլորտային գերատեսչությունների աշխատանքը ազգային մակարդակով թեստավորման և համաձայնեցման գործընթացում։ Համաձայնագրի դրույթների կիրառումը հնարավորություն կտա անցում կատարել բեռնափոխադրումների թվային կառավարմանը, կրճատել տրանսպորտային-լոգիստիկ գործընթացի մասնակիցների ժամանակի և ֆինանսական ծախսերը և օպտիմալացնել մաքսային ընթացակարգերը՝ չնվազեցնելով դրանց արդյունավետությունը: Կցանկանայի ընդգծել նաև ԵԱՏՄ շրջանակում վարկային պատմություններում ներառված տվյալների փոխանակման կարգի մասին Համաձայնագրի կարևորությունը։ Համաձայնագրի ստորագրումը պայմաններ կստեղծի ԵԱՏՄ ընդհանուր ֆինանսական շուկայում անդրսահմանային վարկավորման զարգացման համար, ինչպես նաև թույլ կտա Միության քաղաքացիներին վարկեր ստանալ «հնգյակի» բոլոր պետությունների տարածքում։ Որպես ամփոփում՝ կրկին ցանկանում եմ ողջունել ձեզ բոլորիդ Հայաստանում։ Ողջունում եմ նաև Ուզբեկստանի վարչապետին, ով միացել է առցանց ռեժիմով։ Եվ հաշվի առնելով, որ սա ընթացիկ տարում Միջկառավարական խորհրդի վերջին նիստն է, ցանկանում եմ նաև շնորհակալություն հայտնել բոլորին՝ 2021 թվականին ակտիվ համագործակցության և ինտենսիվ աշխատանքի համար»։ Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստում քննարկվել են օրակարգային մի շարք հարցեր։ Մասնավորապես, արծարծվել են 2020թ. փոխադարձ առևտրի հետ կապված իրավիճակին, ագրոարդյունաբերական համալիրի զարգացմանը, 2021-2024թթ. ԵԱՏՄ երկրների մետաղագործական ձեռնարկությունների հումքով ապահովման միջոցառումների ծրագրին, կլիմայական օրակարգի մասով Միության պետությունների դիրքորոշումների մոտարկման աշխատանքներին վերաբերող հարցեր։ Քննարկման առարկա են դարձել ԵԱՏՄ-ում փոխադրումներին հետևելու համար նավիգացիոն կնիքների կիրառման մասին Համաձայնագիրը, ԵԱՏՄ կենսաբանական անվտանգության ռազմավարության նախագիծը, էլեկտրոնային առևտրի զարգացման և օրակարգում ընդգրկված այլ հարցեր։ Նիստի արդյունքներով ստորագրվել են փաստաթղթեր։ Որոշվել է ԵԱՏՄ միջկառավարական խորհրդի հաջորդ նիստն անցկացնել 2022թ. հունվարին, Ալմաթիում։

13:21 - 19 նոյեմբերի, 2021