Ամուլսար

Ամուլսարը լեռ է Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերի սահմանագլխին, Զանգեզուրի լեռնաշղթայի հյուսիսային մասում։ Բարձրությունը 2987 մ է։ Ամուլսարում կան ոսկու պաշարներ, մասնավորապես, համաձայն «Լիդիան Արմենիա» ընկերության տարածած տեղեկատվության՝ Ամուլսարի հանքավայրի հաստատված ընդհանուր պաշարները կազմում են 89376.3 հազար տոննա հանքաքար, 73733 կգ ոսկի, 294.367 տոննա արծաթ։ 2014 թ․ ՀՀ կառավարության կողմից Գեոթիմ ՓԲԸ («Լիդիան Արմենիա»-ի իրավանախորդ) երկրաբանահետախուզական կազմակերպությանը տրվել է Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման թույլտվություն։

Ամուլսարի հանքի շահագործման հնարավոր ռիսկերի վերաբերյալ հասարակական տարբեր շերտեր, փորձագետներ, բնապահպաններ իրենց մտահոգություններն են բարձրաձայնել, որոնք կապված են Ջերմուկի հանքային ջրերի աղտոտման, մոտակա ջրամբարների (այդ թվում՝ Կեչուտի), Արփա գետի, գետակների, Սևանա լճի աղտոտման, շրջակա միջավայրի թունավորման, ցիանիդի օգտագործման հետ կապված աղետի, բնակչության առողջական վիճակի հետ։

ԹԻՀԿ-ն ներկայացրել է իր մտահոգությունները Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման վերաբերյալ

Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնը Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման կապակցությամբ հարուցված քրեական գործի հեռանկարի վերաբերյալ ՀՀ քննչական կոմիտեի դիրքորոշման շուրջ ներկայացրել է իր մտահոգությունները, որն ուղարկել է Քննչական կոմիտե:ԹԻՀԿ-ի ներկայացրած հաղորդագրության մեջ ասվում է. «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնը Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման կապակցությամբ հարուցված քրեական գործի հեռանկարի վերաբերյալ ՀՀ քննչական կոմիտեի դիրքորոշման շուրջ ներկայացրել է իր մտահոգությունները, որոնք ամփոփված են կոմիտե ուղարկված գրությունում: 2018թ․ հուլիսի 20-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 282-րդ հոդվածի 1-ին մասով հարուցվել է քրեական գործ՝ «Լիդիան Արմենիա» ՓԲ ընկերության կողմից Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների հանքավայրի շահագործման հետ կապված՝ շրջակա միջավայրի աղտոտման մասին տեղեկությունները ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնատար անձանց կողմից դիտավորությամբ թաքցնելու դեպքի առթիվ։ Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման հետևանքով շրջակա միջավայրի վրա վնասակար ազդեցության ռիսկերը, դրանց կանխարգելմանն ուղղված միջոցառումների հիմնավորվածությունը, ինչպես նաև ներկայացված՝ շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման հաշվետվությունում արձանագրված հետազոտությունների հիմնավորվածությունը անկախ փորձագիտական գնահատմամբ պարզելու համար քրեական գործով նշանակվել է էկոլոգիական, երկրաբանական, հիդրոլոգիական, երկրաֆիզիկական, քիմիական, շինարարատեխնիկական համալիր փորձաքննություն, որի կատարումը հանձնարարվել է միջազգային մրցույթի արդյունքներով ընտրված ELARD ընկերությանը։ Վերջինս իր ուսումնասիրություններում ներգրավել է TRC ընկերությանը:Սույն թվականի օգոստոսի 15-ին ՀՀ կառավարության նիստին Ձեր կողմից վերոնշյալ քրեական գործով տեղեկացվել է, որ ստացված համալիր փորձագիտական եզրակացության տվյալների հիմքով քրեական գործի վարույթի հեռանկարը կարճման որոշումն է, քանի որ հանքավայրի շահագործումը՝ եզրակացության մեջ նշված պայմանների կատարման դեպքում շրջակա միջավայրի, մասնավորապես՝ հանքավայրի ազդեցության գոտու ջրային ռեսուրսների վրա բացասական հետևանքներ չի թողնի[1]։ Նմանատիպ տեսակետով լրատվամիջոցների հետ հանդիպմանը հանդես է եկել նաև ՀՀ քննչական կոմիտեի ներկայացուցիչ, վերոնշյալ քրեական գործով քննչական խմբի ղեկավար Յուրա Իվանյանը։ Գտնում ենք, որ ՀՀ քննչական կոմիտեի՝ քրեական գործը կարճելու մտադրությունը հիմնազուրկ է, իսկ ELARD-TRC փորձագիտական եզրակացության մեջ[3] ամրագրված որոշ գնահատականներ ուղղակիորեն վկայում են հարուցված քրեական գործի վարույթի շարունակման իրավական և փաստական անհրաժեշտության մասին՝ հետևյալ պատճառաբանությամբ․ ELARD-TRC ընկերությունների կողմից վերոնշյալ քրեական գործի շրջանակներում իրականացված փորձաքննության եզրակացության մեջ տարբեր հարցերի պատասխաններից ակնառու է ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնատար անձանց կողմից «Լիդիան Արմենիա» ՓԲ ընկերությանը Ամուլսարի հանքավայրի ընդերքօգտագործման իրավունքի տրամադրման գործընթացում հանքավայրի շահագործման վնասակար ազդեցությունների հաշվառման գործում դիտավորության կամ անզգուշության գործոնի առկայությունը։ Մասնավորապես՝ ELARD-TRC փորձագիտական եզրակացության 5-րդ մասի 41-րդ էջում նշված է, որ ՇՄԱԳ/ԲՍԱԳ գնահատումները թերի են, համապատասխան հետևությունները անվստահելի, հետևաբար, հարցին, թե արդյոք հանքավայրի ընդհանուր շահագործումը կարող է ընդհանուր համարվել անվտանգ, հնարավոր չէ պատասխանել։ Նշված գնահատականը և եզրակացության մեջ առկա ևս նման այլ գնահատականներ, որոնց քաղվածքները ներկայացվում են կից փաստաթղթով, ուղղակիորեն վկայում են այն մասին, որ բնապահպանական պետական փորձաքննություն իրականացնող անձինք, որոնք իրենց պաշտոնեական գործառույթների իրացմամբ պարտավոր են եղել իրականացնել ՇՄԱԳ հաշվետվությունների պատշաճ ուսումնասիրություն, բացահայտել թերությունները, ապահովել հաշվետվությունների լիարժեքությունը, հավաստիությունը և գիտական հիմնավորվածությունը և կանխարգելել, նվազեցնել կամ բացառել վնասակար ազդեցությունները ու դրանց հետևանքները, չեն կատարել իրենց պաշտոնեական պարտականությունները։ Ինչպես վկայում են ELARD-TRC ուսումնասիրության արդյունքները, վերոնշյալ գործառույթները փաստացի չեն իրականացվել, ուստի ՀՀ բնապահպանության նախարարության համապատասխան աշխատակիցների գործողությունները պետք է գնահատվեն առնվազն որպես պաշտոնեական անփութություն: Վերոնշյալ հիմնավորմամբ պետք է արգելվի Ամուլսարի հանքավայրի շահագործումը՝ ելնելով թերի ուսումնասիրությամբ պայմանավորված՝ դրա հետևանքների անկանխատեսելիությունից։ 2016թ․ «Լիդիան Արմենիա» ՓԲ ընկերությանը Ամուլսարի հանքավայրի ընդերքօգտագործման իրավունք տրամադրելու գործընթացում թույլ տված խախտումների իրավական գնահատականը տրված է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 315-րդ հոդվածով: Մասնավորապես՝ դրա համաձայն պաշտոնեական անփութություն է որակվում պաշտոնատար անձի կողմից ծառայության նկատմամբ անբարեխիղճ կամ անփույթ վերաբերմունքի հետևանքով իր պարտականությունները չկատարելը կամ ոչ պատշաճ կատարելը, որն անզգուշությամբ էական վնաս է պատճառել անձանց կամ կազմակերպությունների իրավունքներին ու օրինական շահերին։ Ընդ որում, ըստ հոդվածի ձևակերպման խոսքը միայն գույքային վնասի մասին չէ, այլ ցանկացած այլ վնասի։ ՀՀ սահմանադրության 12-րդ հոդվածը որպես պետության պոզիտիվ պարտավորություն ամրագրել է շրջակա միջավայրի պահպանությունը, բարելավումը և վերականգնումը, բնական պաշարների ողջամիտ օգտագործումը խթանելը՝ ղեկավարվելով կայուն զարգացման սկզբունքով և հաշվի առնելով պատասխանատվությունն ապագա սերունդների նկատմամբ։ Իսկ որպես յուրաքանչյուր անձի պարտավորություն՝ հոդվածը նախատեսում է շրջակա միջավայրի պահպանության մասին հոգ տանելը։ Անկախության հռչակումից ի վեր ՀՀ-ում իրականացված տնտեսական զարգացմանը միտված բոլոր ծրագրերում և նախագծերում սահմանադրաիրավական այս կարգավորումները դիտարկվել են բացառապես դեկլարատիվ բովանդակությամբ և չեն իրացվել։ Այդպիսով կա՛մ ամբողջությամբ, կա՛մ մասամբ անտեսվել են մարդու՝ առողջ կենսագործունեության միջավայրում ապրելու իրավունքը, ինչի արդյունքում այսօր Հայաստանն ունի էկոլոգիական և դրա հետ փոխկապակցված մարդու առողջության հետ կապված բավականին լուրջ խնդիրներ։ Այս համատեքստում Ամուլսարի շահագործման դեպքում բնապահպանական խնդիրները, որոնք հիմնավորապես մատնանշված են ELARD-TRC փորձագիտական եզրակացության մեջ, ինչպես նաև տարբեր տեղական ու միջազգային մասնագետների պնդումներում, կարող են առանց չափազանցության քայքայել նաև գործող տնտեսությունը, մասնավորապես՝ առողջարանային և հանգստավայրային զբոսաշրջային բիզնեսը։Հարկ է փաստել, որ Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման բացասական ռիսկերի կանխումն արդեն իսկ դուրս է միայն բնապահպանական ոլորտի պատասխանատուների գործառույթների տիրույթից և առնչվում է գործընթացում իրավախախտումների վերաբերյալ ապացույցների հավաքագրմամբ և դրանց քննությամբ զբաղվող պաշտոնատար անձանց պարտականություններին։ Մասնավորապես՝ որպես ՀՀ քննչական կոմիտեի պաշտոնատար անձանց կողմից վերոնշյալ քրեական գործի իրավական ճակատագրի վերաբերյալ հնչեցված գնահատականների արձագանք՝ հարկ ենք համարում շեշտել, որ անհրաժեշտ է պրոֆեսիոնալ մոտեցում ցուցաբերել խիստ պատասխանատու աշխատանքի նկատմամբ և չանտեսել հիշատակված քրեական գործում ապացուցողական նշանակություն ունեցող հիմնական փաստաթղթում բարձրացված խորքային հարցերին տրված հիմնարար և առանցքային պատասխանները, որոնցով, ըստ էության, հիմնավորվում է քննչական կոմիտեի ներկայացուցիչների հնչեցրած մտադրությունների հակառակ անհերքելի դիրքորոշումն առ այն, որ հարուցված քրեական գործի վարույթը պետք է շարունակվի։ Հակառակ պարագայում՝ վարույթը կարճելու վերաբերյալ Ձեր հնարավոր որոշումը կարող ենք դիտարկել որպես պաշտոնեական անփութություն։Վերոգրյալի հիման վրա խնդրում ենք մանրակրկիտ ուսումնասիրել փորձագիտական եզրակացության կից ներկայացված խիստ խնդրահարույց հատվածներն ու դրանցով նախանշված ռիսկերը և համապատասխան քրեաիրավական գնահատականի արժանացնել Ամուլսարի հանքավայրի ընդերքօգտագործման իրավունք տրամադրելու գործընթացում, մասնավորապես՝ բնապահպանական փորձաքննություն իրականացնող պաշտոնատար անձանց գործողությունները»։

11:59 - 21 օգոստոսի, 2019

Եթե ժողովրդի կարծիքը հաշվի չառնվեր, այդ հանքը կշահագործվեր 2018 թվականին․ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Սուրեն Գրիգորյան

ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամացոր Սուրեն Գրիգորյանի հետ զրուցել ենք Ամուլսարի հանքի շահագործման վերաբերյալ հարցերի շուրջ։ - Եթե հետևել եք վերջին օրերին Ամուլսարի շուրջ ծավալվող իրադարձություններին, ո՞րն է Ձեր դիրքորոշումը այս հարցում։ -Ըստ էության իմ դիրքորոշումը նույնական է վարչապետի երեկվա ելույթի հետ։ Լրիվ նույնական է, անգամ կասեի, բացառիկ դեպք է։ - Այսինքն՝ ոչ մի կետ չկա՞, որի շուրջ ուրիշ կարծիք կամ կասկածներ ունեք։ - Ես ինձ կոմպետենտ չեմ համարում, որպեսզի հասնեմ նրան, որ ասեմ՝ ես ունեմ միանշանակ կարծիք։ Ես տեսնում եմ հետևյալը․ երբեմն ինչ-որ հարցով որոշում կայացնելու համար գիտելիք է պետք, որը մարդը, որ պիտի որոշում կայացնի, օբյեկտիվորեն չունի, և դիմում է փորձագետների։Նախ ասեմ, որ փորձաքննական եզրակացությունում, որ մեր ընկերներն ասում են՝ կան խնդրահարույց կետեր: - Նաև շատ բնապահաններ ասում են, որ Քննչական կոմիտեն մանիպուլյատիվ է ներկայացրել փորձաքննության եզրակացությունը վարչապետին։ - Հարցը հետևյալն է․ ոչ մի փորձաքննության եզրակացություն, որի մեջ ոչ մի խնդրահարույց կետ չնշվի, չի լինում։ Միշտ հնչում են որոշակի մտահոգություններ, միշտ երևում են որոշակի ռիսկեր, որոնք փորձաքննություն իրականացնողը գոնե նշում է նրա համար, որ հանկարծ եթե մի օր դա ի հայտ գա, կամ այդ ռիսկը աշխատի, չասեն՝ դու մեզ ինչո՞ւ չէիր զգուշացրել, որ կարող է այսպիսի բան լինել, այսինքն՝ իրեն ապահովագրելու որոշակի էլեմենտ ունի ցանկացած մարդ, որը գնում է փորձաքննական եզրակացության։ Ես ի սկզբանե կարդացել էի եզրակացության միայն վերջնամասը, բայց իմ գործընկերների հորդորով կարդացել եմ ամբողջությամբ՝ բացառությամբ 2-րդ կետի (այնտեղ կան խիստ մասնագիտական հատվածներ)։ Դրանից հետո ես մնացել եմ նույն կարծիքին։ Եզրակացության մեջ, այո՛, կան վախենալու հնչող նախադասություններ, և դրա հետ ոչ մեկը չի վիճում, ու վարչապետը դրա մասին գիտի։ Խնդիրն այն է, որ մարդիկ մտածում են, թե վարչապետը այնքան մակերեսային անձնավորություն է, որ ո՛չ կարդացել է, ո՛չ մտահոգությունները լսել է, ոչ մեկը իրեն չի ասել, մենակ այդ մարդիկ են նկատել, որ այնտեղ այդպիսի բան կա գրված։Այնտեղ կան նախադասություններ, որոնք որոշակի մտահոգություն են առաջացնում։ Վերջում ասվում է՝ այս ամեն ինչը հաշվի առնելով՝ և՛ լավը, և՛ վատը, եթե այս-այս-այս միջացառումները իրականացվեն, ռիսկերը կլինեն կառավարելի։Ասում են՝ վարչապետին խաբել են․․․ Ես Ձեզ վստահեցնում եմ, եթե այդ եզրակացությունը վատ լիներ, մենք վստահ չլինեինք այդ եզրակացության բովանդակության վրա, կարող էր չհրապարակվել, եկեք ճիշտը խոսենք, ոչ մեկը չէր ասելու՝ անպայման հրապարակենք։ Նման պարտավորություն ոչ մի տեղ սահմանված չէր, պարտավորությւոնը բխում էր ժողովրդի հետ անկեղծ, թափանցիկ աշխատելաոճից, որը իշխանությունը որդեգրել է։ - Այսինքն՝ Դուք վստահո՞ւմ եք փորձաքննության եզրակացությանը։ Իհարկե վստահում եմ, իսկ ի՞նչ հիմք ունեմ չվստահելու։ Նախ նայեք, թե այդ կազմակերպությանը ով է վստահում ու պատվիրում։ Այդ ընկերությունը օդից մենք չենք որոշել։ Որ ասում են լիբանանյան ընկերություն, շահարկում են, կապ չունի, որ լիբանանյան ընեերություն է։ Առավել ևս ՀՀ ներկայացուցիչները չեն, որ պետք է դա ասեն, որովհետև եթե ասեն՝ դե Հայաստանը ի՞նչ երկիր է, որ այսինչ փորձաքննությունը անի, հաստատ ոչ մեկի դուր չի գա։ Եթե մարդիկ ուզում են կոմպետենտությունը ստուգել, թող եզրակացությունը բացեն, այնտեղ առանձին բաժին կա, թե ով է փորձաքննությունը իրականացրել, և այդ փորձաքննությունը իրականացրած անձանց կենսագրությունն է գրված։ Երբ ասվում է, որ որոշում կայացվեց՝ չլսելով ժողովրդի կարծիքը: Նախ, ժողովրդի կարծիք լսել ենք թե չենք լսել, որոշում կայացնելիս եթե մենք չափում ենք նրանով, թե որոշումը մեր դուրը գալիս է/չի գալիս, սա ճիշտ չափման միավոր չէ։ Օրինակ, հաճախ է լինում, որ եթե ինչ-որ որոշում պիտի կայացնեք, լսում եք ձեր ընկերների խորհուրդները, բայց կայացնում եք մի որոշում, որ իրենք ձեզ խորհուրդ չեք տվել։ Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ իրենց չեք լսել: - Բայց այստեղ տարբերություն կա․ այդ մարդիկ ասում են՝ մենք ապրում ենք այստեղ, և այստեղ հանք շահագործելուց առաջ պիտի առաջինը մեծ կարծիքը հարցնեք։ Սա ոչ թե անձնական որոշում է, այլ այդ տարածքի բնակիչներին անմիջապես վերաբերող որոշում։ - Երբ որ այդ որոշումը կկայացներ տեղական ինքնակառավարման մարմինը, որը ձևավորվել է տեղացի բնակիչների կողմից, ես այդ փաստարկը կհասկանայի։ Բայց այդ որոշումը, որը վերաբերում է այդ տեղանքին, կայացնում է մի իշխանություն, որ ընտրվել է ՀՀ ամբողջ ժողովրդի կողմից։ Վաղը, եթե այդ հանքը չշահագործվի, և մեզ վրա դրվեն որոշակի ֆինանսական պարտավորություններ (էլի ասում են՝ չեն կարող արբիտրաժի դիմել, որպես իրավաբան կարող եմ ասել, որ պատշաճ չեն ուսումնասիրել և շատ մակերեսային գնահատականներ են), երբ որ վաղը այդ տուգանքները նախատեսվեն ՀՀ-ի համար, այնպես չէ, որ մենակ այդտեղի բնակիչների աշխատանքից կամ հարկերից են այդ գումարները վճարելու, և այնպես չի, որ որպես Երևանի բնակիչ՝ իմ աշխատանքից, հնարավոր է անգամ իմ երեխաները, այնքան մեծ գումար լինի, որ իրենց աշխատանքից դեռ վճարելու են։ Խնդիրը տեղայնացնելու տրամաբանությունն ընդհանրապես ճիշտ չէ։ Մի կողմից կա միջազգային հեղինակավոր կազմակերպության կողմից փաստարկված գիտական վերլուծություն և եզրակացություն, մյուս կողմից կան հայտարարություններ, և, եթե ՀՀ իշխանությունը տեսնի՝ մարդիկ ինչ են հայտարարում, իշխանության մոդելն այպես չէ, ո՛չ այդպիսի ԱԺ է մեզ պետք, ո՛չ կառավարություն է պետք, ո՛չ դատական իշխանություն է պետք, մեզ պետք է մի սոցիոլոգիական կենտրոն, որ ամեն առանձին հարցով շատ պրոֆեսիոնալ հարցում կիրականացնի, կտեսնի՝ մեծամասնությունն ինչ է ուզում, չի նայի փոքրամասնությունը, որը կա, կան մարդիկ, ովքեր ուզում են, որ Ամուլսարը շահագործվի, շատ մեծ զանգված, որ դիրքորոշում չունեն, վստահում են իրենց իշխանությանը, ասում են՝ ոնց որոշեք, այդպես է։ Եթե ժողովրդի կարծիքը հաշվի չառնվեր, այդ հանքը կշահագործվեր 2018 թվականին, որովհետև այն պահի դրությամբ, երբ Նիկոլ Փաշինյնաը դարձել է վարչապետ, բոլոր թղթերը, որոնք հիմք էին, որպեսզի այդ հանքը շահագործվեր, արդեն կային։ Բայց մենք ասել ենք՝ քանի դեռ կան շատ հայտարարություններ երբեմն անձանց կողմից, ովքեր պնդում են, որ իրենց եզրակացությունները գիտական հիմնավորում ունեն, որ կարող են Սևանի կամ Ջերմուկի ջրերը վտանգի տակ լինել, մեզ ոչ մի թուղթ չի հետաքրքրում, ինչ ուզում եք՝ արեք, չի լինելու այդ հանքը և վերջ։ Այդ ընթացքում գիտե՞ք՝ ինչքան միջազգային կազմակերպություններ, այլ պետությունների ամենաբարձր ներկայացուցիչներ հարցեր են տվել, երբեմն շատ ուղղակի ճնշումներ են փորձել գործադրել, բոլորին ասել ենք՝ չի լինելու, եթե պարզվի, որ Սևանի վրա ավտանգ կա, եթե պարզվի, որ չկա, շաագործվելու է։ Շատերը հույս ունեին, որ փորձաքննությունը գալու է, ասելու է՝ չէ, վտանգավոր է։ Հիմա եթե մենք խոսք ենք տվել, նախ պատճառ չունենք հետ կանգնելու, հետո դա էլ է շատ վատ բան, երբ իշխանությունը մի բան ասում է, հետո չի անում, այդ իշխանությունը դառնում է անլուրջ, ոչ վստահելի ոչ միայն երկրի ներսում, այլ նաև միջազգային գործընկերների համար։Եթե հարցը այն է, որ սա ոչ պոպուլյար որոշում է, որը իշխանության կողմից կայացվել է, այո՛ սա միգուցե և ոչ պոպուլյար որոշում է, և իշխանությոնը նաև նրանով է իշխանություն, որ մարդը տեսնում է, որ մի բան ճիշտ է, ասում է՝ այսպես անենք, փաստարկված, գիտականորեն անենք, ոչ թե միայն բացականչությունների և էմոցիաների դաշտում։ Անգամ եթե այդ որոշումը ոչ պոպուլյար է, դա պետք է կայացվի, որովհետև ասում են՝ իշխանությունը ժողովրդին չլսեց։ Եթե անգամ ընդունենք, որ չեմ լսում, ես պատասխան ունեմ՝ ինչու չեմ լսում, բայց եթե ես այսօր այդ հանքը փակեի, վաղը մեր ներդրումային միջավայրի «հերն անիծվեր», ոչ մեկն այստեղ ներդրում չկատարեր, տուքանքներ հսկայական արբիտրաժով մեր գլխին գային, ինձ կասեն՝ բա քեզ ընտրելլ էինք, երկիր էինք վստահել, ի՞նչ արեցիր, այդ ժամանակ ես պատասխան չէի ունենալու։ - Այսինքն՝ մտածում եք, որ այն բնապահպանները, բնակիչների այն զգալի հատվածը, որոնք կողմ չեն հանքի շահագործմանը ու վտանգներ են տեսնում, սխալվո՞ւմ են, և եթե իշխանությունը հանքը շահագործելու թույլտվություն տա, ճի՞շտ կվարվի։ - Այո՛, ես կարծում եմ, որ իրենք սխալվում են, ես չեմ ասում, որ դա չարամիտ է, մենք բոլորս բարեխղճորեն շատ հաճախ սխալվում ենք։ Վարչապետը շատ ճիշտ բան է արել, ասել է՝ այս հարցը պետք է լուծվի ոչ թե էմոցիաներով՝ ով ավելի բարձր կգոռա հարթակում, այլ պետք է լուծվի մասնագիտական ոլորտում։ Մասնագիտական ոլորտում այս հարցը լուծվել է, ու մենք գնում ենք դրա հետևից։ Այն, որ մարդկանց դուրը դա չի գալիս, ես հասկանում եմ, չեմ ասում նրանք վատն են կամ նրանց ֆինանսավորում են Կան մարդիկ, ովքեր արդարամիտ մարդիկ են և իրոք հավատում են, որ այդ հանքը վատն է և չեն ուզում մեր արգումնետները լսել կամ մենք լավ չենք բացատրում։ Ենթադրենք չի շահագործվում այս հանքը, չե՞ն ասելու՝ վայ, ապրեք, ինչ լավ իշխանություն եք, բայց դրա համա՞ր է իշխանությունը, թե՞ նրա համար է, որ ճիշտ որոշում կայացնի։ Միշտ 100, 200, 1000 հոգի կարող է լինել, որ դժգոհ է ինչ-ինչ բաներից։ Կամ մեր շատ հարգարժան գործընկերները՝ ՔՈ կուսակցությունը, որոնք շատ ակտիվ պայքարում են, որոնց մենք շատ հարգանքով ենք վերաբերվում,ի սկզբանե ցանկացած հանքի դեմ են, իրենք ասում են՝ հանք պետք է չլինի առհասարակ, հետևաբար դա ուղղակի մեր պատկերացումների բախումն է, ինչը նորմալ է։Ի վերջո ոստիկանների մասով։ Ես որոշ տեսանյութեր նայել եմ, չեմ կարող գնահատական տալ՝ այնտեղ ուժը եղել է համաչափ, անհամաչափ, Ես չեմ վիճարկում, որ ոստիկանությունը ուժ է կիրառել, ոտիկանությունը նաև նրա համար է, որ օրենքի սահմաններում համաչափ ուժ կիրառի։ Ես գտնում եմ՝ սա այն իշխանությունը չի,որի հետ պետք է խոսել ճանապարհներ փակելու և գորգոռալու լեզվով։ - Մարդիկ իրավունք չունե՞ն այս իշխանությանն ինչ-որ բան ասելու համար խաղաղ բողոքի ակցիա իրականացնել, իրենց ձայնը բարձրացնել։ - Իրավունքի մակարդակով իրավունք ունեն անել ամեն ինչ։ Իրավունք ունենալ-չունենալը ես չեմ, որ պետք է որոշեմ։ Ես ասում եմ, որ անցած իշխանության դեպքում հարցը հասել էր փողոց փակելուն, խաղաղ անհնազանդության այն պատճառով, որ իշխանությունը բավականաչափ թափանցիկ չէր, հարթակներ չէր ստեղծում, քննարկումներ չէր հրավիրում կամ եթե հրավիրում էր, դրանք ձևական բնույթ էին կրում։ Իմ ասածը ոչ թե այն է, որ այդ մարդիկ իրավունք չունեն, ես ասում եմ, որ այսօր իշխանությունը այնքան է պատրաստ դիալոգի, այնքան է ստեղծում հարթակներ ու իրոք խոսում է, իրոք լսում է, որ դրա կարիքը չկա։ Այսօր փողոց փակելը ամենաէֆֆեկտիվ միջոցը չէ, եթե դու ուզում ես քո կարծիքը հասցնել իշխանությանը։ Բայց եթե այդպես ես որոշել անել, ի սեր Աստծո, արա՛, բայց որ պահից դա սահմանափակում է այլ անձաց իրավունքները, մասնավորապես՝ այլ անձանց ազատ տեղաշարժի իրավունքը, ոստիկանությունը ապահովելու է օրինականություն։ Եթե այդ պրոցեսում ոստիկանությունը ոչ օրինաչափ գործի, պատժվելու է ոստիկանը, բայց քանի դեռ ոստիկանությունը օրինաչափ է գործում, մենք բոլորս այդ ոստիկանի կողքին պետք է կանգնենք։

10:24 - 21 օգոստոսի, 2019