Ազգային ժողով

ՀՀ Սահմանադրության համաձայն Ազգային ժողովը ժողովրդի ներկայացուցչական մարմինն է: Այն իրականացնում է օրենսդիր իշխանությունը: Ազգային ժողովը վերահսկողություն է իրականացնում գործադիր իշխանության նկատմամբ, ընդունում է պետական բյուջեն եւ իրականացնում է Սահմանադրությամբ սահմանված այլ գործառույթներ: Ազգային ժողովի լիազորությունները սահմանվում են Սահմանադրությամբ եւ այն գործում է իր կանոնակարգին համապատասխան: Խորհրդարանն ընտրվում է 5 տարի ժամկետով, կազմված է առնվազն 101 անդամից։

Այժմ գործում է 8-րդ գումարման ազգային ժողովը, որը բաղկացած է 106 պատգամավորից, որոնցից 71-ը՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունից, 28-ը՝ «Հայաստան» խմբակցությունից, 7-ը՝ «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունից։ ԱԺ գործող նախագահը Ալեն Սիմոնյանն է։

Խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունները պետք է կազմակերպի ժամանակավոր կառավարությունը․ Շաքե Իսայան

Այս իշխանությունները խայտառակ կապիտուլյացիա ստորագրելուց անմիջապես հետո պետք է հեռանային, գուցե նույնիսկ դրանից առաջ, երբ պատերազմից օրեր անց, հասկանալով մեր դեմ կռվող ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի արսենալը, չի կանգնեցվել պատերազմն այն կետում, երբ Հայաստանի համար կլինեին նվազագույն մարդկային եւ տարածքային կորուստներ: Infocom-ի հետ զրույցում այսպիսի տեսակետ հայտնեց խորհրդարանական «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Շաքե Իսայանը։ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցություններն ընդդիմադիր դիրքերից հանդես եկող 17 ուժերի շարքում պահանջում է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի անհապաղ հրաժարականը՝ պնդելով՝ պարտված ղեկավարը չի կարող ղեկավարել երկիրը ու ներկայանալ բանակցությունների։ ԲՀԿ-ական պատգամավորի համոզմամբ՝ երկիրը ջախջախած, հազարավոր ընտանիքների լույսը մարած ղեկավարը, գոնե բարոյական նկատառումներից ելնելով, անմիջապես հրաժարական պիտի ներկայացներ․ «Խնդիրը խիստ պրակտիկ է՝ Փաշինյանը երկրին պետք է շանս տա, շանս՝ բանակցելու, իսկ բանակցել կարող է չպարտված ղեկավարը: Այս օրերին տեսնում ենք, թե թշնամին ինչպես է «պահպանում» եռակողմ հայտարարության ոգին եւ տառը, տեսնում ենք նաեւ մեր երկրի ղեկավարի արձագանքը այդ ամենին եւ կարողությունը՝ նման սադրանքները կանխելու: Ինչ խոսք, անպատվաբեր տեսարան է: Ահա՛ թե ինչու ենք ես եւ իմ քաղաքական համախոհները պնդում նրա հեռացումը»,- մեր զրույցում մանրամասնեց Իսայանը: Վերջինս կարծից հայտնեց, որ Փաշինյանի հրաժարականից հետո պետք է ձեւավորվի ժամանակավոր կառավարություն՝ ազգային համաձայնության կառավարություն, որի մեջ ընդգրկված կլինեն կոմպետենտ, խոհեմ, հավասարակշռված, կառավարման հմտություններ ունեցող եւ հայրենասեր մարդիկ: Թե ովքեր պետք է լինեն ժամանակավոր կառավարության անդամները՝ պատգամավորն ասաց՝ դա պարզ կլինի արդեն ձեւավորումից հետո․ «Մենք բազմիցս նշել ենք, որ այդ կառավարության կազմում գոնե սեւերի եւ սպիտակների բաժանում չի լինելու: Երկրին օդ ու ջրի պես համերաշխություն է հարկավոր»,- շեշտեց մեր զրուցակիցը: Ինչ վերաբերում է գործող խորհրդարանի՝ վարչապետ ընտրելուն, ապա, ըստ Շաքե Իսայանի, այսօրվա խորհրդարանը այլեւս չի արտացոլում ժողովրդի իղձերն ու նպատակները, այլեւս չի պաշտպանում ազգի շահերը: Նրա պնդմամբ՝ խորհրդարանական մեծամասնության ներկայացուցիչները լծված են իրենց քաղաքական առաջնորդի մտացածին թեզերն արդարացնելու գործին․ «Հասարակ մի բան՝ պատգամավորն իր երդման մեջ ասում է, որ երդվում է նպաստել ՀՀ ինքնիշխանության եւ շահերի պահպանմանը, անել ամեն ինչ՝ քաղաքացիական համերաշխության պահպանման համար: Այսօրվա խորհրդարանական իշխող ուժը այս երդման հակառակ արտացոլանքն է, այն լեգիտիմ չի կարող լինել»: ԲՀԿ-ական պատգամավորը նշեց՝ խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունները պետք է կազմակերպի ժամանակավոր կառավարությունը․ «Ի դեպ՝ 17 կուսակցությունների եւ նրանց միացյալ թեկնածուի պայմաններից մեկն այն է, որ Ժամանակավոր կառավարության ղեկավարը արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին չի առաջադրվելու: Սա արդարության տեսանկյունից կարեւոր նկատառում է»,- ասաց Իսայանը՝ հավելելով, որ արտահերթ ընտրություններն անխուսափելի են: «Գործող իշխանությունները տապալել են ե՛ւ ներքին, ե՛ւ արտաքին քաղաքականությունը, երկրի ռազմավարական դաշնակիցների հետ փոխահարաբերությունները հասցնելով կասկածելի որակի՝ Հայաստանը դարձրել պատերազմի գայթակղիչ թիրախ՝ թշնամու համար: Սակայն ընտրություններն անցկացնելու համար որոշակի ժամանակ է հարկավոր՝ երկրում իրավիճակի կայունացման մասով: Բայց, կրկնում եմ, դա ժամանակավոր կառավարության գործառույթների մեջ է, որովհետեւ այս իշխանությունները քաղաքացիական հակադիր բեւեռների ձեւավորումից զատ՝ այլ գործով չեն զբաղվել»: Իսկ ահա ինչ վերաբերում է նախքան արտահերթ ընտրությունները՝ օրենսդրական կարեւոր փոփոխություններ կատարելու անհրաժետությանը՝ Իսայանը նկատեց՝ նույն «Կուսակցությունների մասին» օրենքի եւ Ընտրական օրենսգրքի պատշաճ մշակման համար 2.5 տարին քիչ չէր․ «Սակայն առավել գայթակղիչ էր ԱԺ ողջ գործունեությունը նվիրել ՍԴ-ն կազմաքանդելուն: Եվ հիմա, պատերազմից հետո, երբ սոցիալական, տնտեսական լրջագույն մարտահրավերներ են նետված պետությանը, նրանք նոր հիշել են «Կուսակցությունների մասին» օրենքը: Իրադարձություններին իշխանությունների արձագանքը ժամանակավրեպ է եւ պայմանավորված է բացառապես իշխանության վերարտադրության ապահովման մղումով․ սա խիստ վտանգավոր ախտանշան է»,- ասաց մեր զրուցակիցը՝ միեւնույն ժամանակ նշելով, որ, իհարկե, փոփոխություններ պետք են այս օրենքներում։ Ըստ պատգամավորի՝ առաջնահերթ պետք է հանվի ռեյտինգային ընտրակարգը․ «Այս առաջարկով ԲՀԿ-ն հանդես էր եկել դեռեւս նախորդ գումարման ԱԺ-ում, սակայն այն ժամանակվա իշխանությունները սա թողեցին հետոյին: Եկավ «Իմ քայլը» դաշինքը, սկզբունքորեն համաձայն լինելով սրան՝ 2.5 տարի ԱԺ ամբիոնը լցրեց կեղծ օրակարգով»: Պատգամավորի վստահեցմամբ՝ ժամանակավոր կառավարությունը սեղմ ժամկետներում կավարտի ընտրական օրենսդրության բարեփոխման գործընթացը՝ երկիրը բարեհաջող նախապատրաստելով արտահերթ ընտրությունների․ «Մնացյալ մանրամասներն արդեն առավել առարկայական իրադարձություններից հետո կներկայացվեն»: Հարցին՝ արտահերթ ընտրություններից հետո որո՞նք են լինելու այն առաջնային անելիքները, որ պետք է անի նոր կառավարող ուժը՝ որն էլ լինի, Իսայանը պատասխանեց․ «Ով էլ լինի, հասարակության հրամայականը նրանց հետեւյալն է՝ լիարժեք վերականգնել դրական համագործակցությունը ռազմավարական դաշնակիցների հետ, բանակցել՝ եռակողմ հայտարարության տեքստում առկա բացերը հնարավորինս Հայաստանի շահերին համապատասխանեցնելու համար, մոդեռնիզացնել զինված ուժերն ու վերականգնել բեւեռացված հասարակության քաղաքացիական համերաշխությունը: Առհասարակ՝ վերադարձնել երկրի պատիվն ու արժանապատվությունը»: Անդրադառնալով արտաքին քաղաքականությանն ու բանակցություններին՝ մեր զրուցակիցը նկատեց՝ այս իշխանությունների եւ Նիկոլ Փաշինյանի համար, որին Ալիեւը պարբերաբար վիրավորում է, բանակցային սեղանի շուրջ անհնար է լինելու․ «Անհնարն այս դեպքում չընկալեք որպես վերամբարձ արտահայտություն․ ցավոք, այն իրողության պարզ գնահատականն է: Եվ հետո, պատերազմից Ալիեւը ստացավ ավելին, քան նույնիսկ երազում էր, ստացավ ոչ միայն 7 շրջանները, այլ խորհրդային ԼՂԻՄ-ի տարածքից զգալի հատված՝ Հադրութի շրջանը, անառիկ Շուշին, որի ազատագրումը հայերի կողմից ադրբեջանցիների բարոյական կերպին մի այնպիսի ապտակ էր հասցրել, որից մինչ օրս հոգեպես չէին վերականգնվել: Եվ ահա այս պայմաններում, երբ Ալիեւը ստացել է մաքսիմալը, որովհետեւ Հայաստանի ղեկավարը կա՛մ չի ունեցել բավարար կամք՝ ժամանակին կանգնեցնել պատերազմը, կա՛մ բավարար հոտառություն, ո՞վ պետք է Ալիեւին կարողանա հետ բերել բանակցային սեղանի շուրջ: Նիկոլ Փաշինյա՞նը, իսկապե՞ս: Կարծում եմ՝ ինքներդ էլ եք համաձայն, որ Ալիեւին դեռ պետք է կարողանալ վերադարձնել Մինսկի խմբի բանակցությունների շրջանակ: Նա ստատուս քվոն այլեւս չի ընդունում»,- ասաց պատգամավորը՝ շեշտելով, որ Նիկոլ Փաշինյանի՝ բանակցությունները սեփական կետից սկսելու որոշումը խիստ թանկ նստեց Հայաստանի վրա․ «Երբ նա նման հայտարարություն էր կատարում, հասկանու՞մ էր արդյոք, որ պատերազմի նախերգանքն է «ավետում»: Բանակցությունների վերսկսումը հսկայական դիվանագիտական ջանքեր է պահանջելու, եւ որքան էլ Փաշինյանը հայտարարի, թե եռակողմ հայտարարությունը զինադադարի վերաբերյալ է միայն, եւ որ բանակցությունները Արցախի կարգավիճակի վերաբերյալ պետք է շարունակվեն, նա ինքը այս գործընթացը կազմակերպել վստահաբար չի կարողանա: Նա այլեւս լեգիտիմ չէ»,- եզրափակեց «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Շաքե Իսայանը: Ասպրամ Փարսադանյան

16:05 - 17 դեկտեմբերի, 2020

Արտահերթ ընտրությունները միակ ճիշտ ուղին են․ ցանկացած այլ զարգացում կտրանսֆորմացնի քաղաքական ճգնաժամը․ Ռոբերտ Ղեւոնդյան

Պատերազմից հետո Հայաստանում ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ ընդդիմադիր տարբեր խմբեր, այդ թվում՝ նախկինում պետական կառավարման համակարգում ներկայացված կուսակցություններ, պահանջում են վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի եւ նրա թիմի անհապաղ հրաժարականը։ «Հանուն Հանրապետության» կուսակցությունը, սակայն, ի դեմս ղեկավար, ԱԺ անկախ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանի, հայտարարում է, որ թեեւ Փաշինյանի հրաժարականի լեգիտիմ պահանջը պետք է մնա օրակարգում, սակայն ճանապարհային քարտեզ պիտի լինի, արտահերթ ընտրությունների կոնկրետ ամսաթիվ, եւ որ դրանք պետք է կազմակերպի գործող կառավարությունը՝ Ընտրական օրենսգրքի, «Կուսակցությունների մասին» օրենքի փոփոխություններից եւ այլ օրակարգային բարեփոխումներից հետո միայն։ «Հանուն Հանրապետության» կուսակցության ղեկավար մարմնի անդամ, քաղաքագետ Ռոբերտ Ղեւոնդյանն Infocom-ի հետ զրույցում պարզաբանեց՝ արտահերթ ընտրությունների պահանջի տրամաբանությունն այն է, որ պատերազմից հետո երկրում ստեղծված իրավիճակը սկզբունքորեն տարբերվում է 2018 թվականի դեկտեմբերին եղած իրավիճակից, երբ ձեւավորվել է ներկա քաղաքական լանդշաֆտը՝ մասնավորապես խորհրդարանի մակարդակում, դրա համար էլ հասարակության իրական տրամադրությունները հասկանալու համար անհրաժեշտ են նոր ընտրություններ։ «Հանուն Հանրապետության» կուսակցությունն, ինչպես նշեց մեր զրուցակիցը, այս գործընթացն է համարում քաղաքական ճգնաժամը հաղթահարելու միակ լեգիտիմ ճանապարհը․ «Կարծում ենք՝ արտահերթ ընտրությունները միակ ճիշտ ուղին են, եւ ցանկացած այլ զարգացում, օրինակ՝ վարչապետի հրաժարականը, որին կհետեւի այլ կուսակցությունից մի անձի առաջադրում, կտրանսֆորմացնի քաղաքական ճգնաժամը այլ ձեւերի եւ չի բերի լարվածության թուլացման ու ներհասարակական կայունության ապահովման»,- ասաց Ղեւոնդյանը՝ շեշտելով, որ արտահերթ ընտրությունները պետք է անցկացնի հենց գործող կառավարությունը, քանի որ լեգիտիմ ձեւավերված իշխանություն է․ «Այն, որ այսօր հասարակության տրամադրությունները փոխվել են քաղաքական ուժերի նկատմամաբ, չի նշանակում, որ մենք ապրիորի կարող ենք ընդունել, որ կա մեկ այլ ուժ, որը կարող է ունենալ համարժեք լեգիտիմություն, եւ ընտրությունները այդ ուժին վստահելը որեւէ կերպ կարող է արդարացված լինել։ Արտահերթ ընտրությունները պետք է իրականացնի այն ուժը, որին ՀՀ քաղաքացին տվել է իր քվեն, սակայն ե՛ւ ես, ե՛ւ մեր քաղաքական ուժը կարծում ենք, որ ընտրությունների գնալուց առաջ անհրաժեշտ են փոփոխություններ Ընտրական օրենսգրքում, անհրաժեշտ է, որ նոր Սահմանադրության գոնե նախնական պատկեր ունենանք, որի ընդունումը կամ փոփոխությունները տեղի կունենան արդեն արտահերթ ընտրություններից հետո»։ Ղեւոնդյանի համոզմամբ՝ պետությունը պետք է շարունակի գործել, եւ, իր բնորոշմամբ, 2,5 տարվա ընթացքում հանցավոր անգործության պատճառով չիրականացրած, բայց ժամանակին խոստացած ծրագրերը կառավարությունն առաջիկայում շուտափույթ պետք է կատարի, որից հետո արդեն ՀՀ քաղաքացին իր քվեի միջոցով կձեւավորի նոր իշխանություն։ «Այս ամբողջ ժամանակահատվածում կառավարող քաղաքական ուժը դրսեւորել է հանցավոր անգործություն, այդ անգործության հետեւանքներն ենք մենք այսօր տեսնում՝ ոչ միայն Արցախի հարցում, այլ նաեւ մեր ներքաղաքական իրավիճակում։ Վեց ամսվա ընթացքում, այսպես, թե այնպես, հարկավոր է գտնել լուծումներ, որոնք կբերեն գոնե այն հիմնարար դրույթների իրականացմանը, որոնք անհրաժեշտ են, որպեսզի արտահերթ ընտրությունները կայանան ժողովրդավարական ընթացակարգերով, կայանան այնպիսի ընտրություններ, որոնց համար 2018 թվականին քաղաքացին իր քվեն տվեց այս իշխանությանը։ Եթե փոփոխություններ չլինեն, ապա այդ ընտրությունները կարող են կասկածի տեղիք տալ, եւ մենք կընկնենք շրջապտույտի մեջ, որը կարող է ժամանակ առ ժամանակ հանգեցնել այնպիսի ներքաղական լարվածության եւ ճգնաժամերի, որոնք արգելակում են Հայաստանի զարգացումը»։ Ինչ վերաբերում է այս օրերին Փաշինյանի ընդդիմախոսների կազմակերպած ակցիաներին՝ Ղեւոնդյանի կարծիքով՝ դրանք հիմա ոչ կմարեն, ոչ էլ թափ կհավաքեն, այլ որոշակի ամպլիտուդով ժամանակ առ ժամանակ կլինեն․ «Մարգինալացված այդ խմբերի ռեսուրսն այնքան է, ինչքան տեսնում ենք, այդ ռեսուրսը բավարար չէ, որպեսզի ստիպի Փաշինյանին հրաժարական տալ եւ երկրում իշխանափոխություն անել, սակայն բավարար է, որպեսզի լարված մթնոլորտը պահպանվի։ Իսկ թե ինչպիսի զրագցումներ կլինեն, կախված է իշխանության քայլերից․ ինչպես նշեցի՝ մեր պատկերացմամբ՝ լարվածությունը թուլացնելու քայլը արտահերթ ընտրությունների հայտարարումն է՝ ճանապարհային քարտեզում կոնկրետ թվերի ու ժամկետների ֆիքսումով»,- ասաց քաղաքագետը՝ հավելելով՝ անպայման է, որ ընտրություններին մասնակցի նաեւ ներկա քաղաքական ուժը․ «Գուցե կստանան քաղաքացու վստահության քվեն, բայց մեծ նշանակություն կունենա՝ քանի տոկոս կլինի այն»։ Մեր դիտարկմանը, որ «Հանուն Հանրապետության» կուսակցության ղեկավարը՝ Արման Բաբաջանյանը, հայտարարել է նաեւ՝ վստահության այս պաշարով Փաշինյանը չի կարող ներկայացնել Հայաստանը, Ռոբերտ Ղեւոնդյանն արձագանքեց, որ հարցն այս պարագայում անձին չի վերաբերում, այլ ինստիտուտներին․ «Խնդիրն այն է, թե որ ինստիտուտը պետք է Հայաստանում ձեւավորվի քաղաքացու քվեի եւ հասարակության տրամադրությունների հիման վրա եւ գնա բանակցության։ Եթե կառավարության ղեկավարը գնա՝ վարչապետը, ապա, ըստ մեր տրամաբանության, այդ անձը պետք է ունենա վստահության այնքան մեծ պաշար, որը բավարար լինի, որպեսզի նա խոսի ՀՀ քաղաքացու անունից։ Մենք դրա համար ենք ասում, որ այսօրվա իրավիճակում պետք են արտահերթ ընտրություններ՝ հասկանալու՝ իրականում որ քաղաքական ուժը որքան աջակցություն ունի Հայաստանում, եւ որ քաղաքական ուժը կարող է ընտրել այն անհատին, որը կարող է բանակցել»։ Իսկ ինչ վերաբերում է հարցին, թե որ կետից պետք է սկսեն Արցախի հարցով բանակցությունները, երբ բանակցային սեղանին կարծես այլեւս որեւէ փաստաթուղթ հիմնարար չէ, այդ թվում՝ Լավրովյան պլանը, քանզի ներկա իրավիճակն այդ պլանից էլ դուրս է, մեր զրուցակիցը դժվարացավ պատասխանել․ «Փաստացիորեն, Հայաստանը պարտվել է պատերազմում, եւ թելադրողը ադրբեջանական կողմն է։ Հայաստանի դիվանագիտությունը պետք է շատ բարդ, շատ լուրջ աշխատանք իրականացնի, որպեսզի կարողանա գոնե ֆիքսել այն կետը, որտեղից կսկսեն նոր բանակցությունները, եւ թույլ չտալ, որ Ադրբեջանը կրկին մանիպուլացնի, շահարկի այդ բանակցությունները սկսելու կետը։ Բնական է, որ Ադրբեջանն անընդահատ փորձելու է այդ կետը Հայաստանի համար ավելի վատացնել»,- ասաց Ղեւոնդյանը՝ կրկնելով, որ այս դեպքում էլ ոչինչ ապրիորի չէ, եւ այն, որ բանակցությունները տեղի են ունենում Մինսկի խմբի շրջանակներում, համընդհանուր համաձայնության արդյունք է՝ թե՛ աշխարհաքաղաքական դերակատարների, թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի․ «Այդ համաձայնությունից դուրս որեւէ այլ պայմանավորվածություն գոյություն չունի, այսինքն՝ մենք ուզենք, թե չուզենք, Մինսկի խումբը այն շրջանակն է, որտեղ տեղի է ունենում այս գործընթացը։ Պետք է մի շատ կարեւոր բան էլ հաշվի առնենք․ Մինսկի խմբի համանախագահները՝ ԱՄՆ-ն, Ֆրանսիան, ինչպես հասկանալի է նրանց հայտարարությունների վերլուծություններից, որեւէ կերպ թույլ չեն տալիս Թուրքիային, ՌԴ-ին Մինսկի խմբի ֆորմատը ենթարկել փոփոխության։ Անհրաժեշտ է Մինսկի խմբի շրջանակներում գնահատել ՀՀ շահերի սպասարկման գործընթացը, հասկանալ եւ հաշվի առնել շատ էական մի գործոն, թե Արցախի հասարակությունը, իշխանությունները, հայությունը նոր ձեւավորված պայմաններում ինչպիսի ցանկություններ եւ տեսլական ունեն Արցախի ապագայի հարցում։ Շատ աշխատանքի տեղ կա»,- եզրափակեց «Հանուն Հանրապետության» կուսակցության անդամ Ռոբերտ Ղեւոնդյանը։ Հայարփի Բաղդասարյան

17:24 - 13 դեկտեմբերի, 2020