Շիրակի մարզ

Շիրակի մարզը պետական սահմանով արևմուտքից սահմանակից է Թուրքիային, հյուսիսից՝ Վրաստանին, արևելքից սահմանակից է՝ Հայաստանի Լոռու մարզին և հարավից՝ Հայաստանի Արագածոտնի մարզին։ Մարզկենտրոնը Գյումրին է՝ ՀՀ 2-րդ քաղաքը։ Գործող մարզպետը Հովհաննես Հարությունյանն է։

Գտնվում է Հայ Առաքելական Եկեղեցու Շիրակի թեմի հովվապետության ներքո, սակայն մարզի տարածքում կան զգալի թվով կաթոլիկ հայեր, ինչպես նաև կաթոլիկ գյուղեր։

Շիրակի մարզում անցնող տարվա ընթացքում արձանագրվել է 31 անչափահասի մասնակցությամբ առերևույթ հանցագործության 20 դեպք

Շիրակի մարզի դատախազությունում ուսումնասիրվել և ամփոփվել են 2021թ. ընթացքում անչափահասների մասնակցությամբ հանցավոր իրավախախտումների քրեական շարժընթացը, արձանագրված դեպքերը ծնող պատճառներն ու նպաստող պայմանները: Ինչպես հայտնում են ՀՀ գլխավոր դատախազությունից, 2021թ-ին մարզի տարածքում արձանագրվել է 31 անչափահասի մասնակցությամբ առերևույթ հանցագործության 20 դեպք՝ հիմնականում կապված ծեծի, գողությունների հետ: Նախորդ տարվա համեմատ դեպքերն աճել են 2-ով, իսկ մասնակիցների թիվը՝ 7-ով: Բացի յուրաքանչյուր դեպքով հետաքննության և նախաքննության նկատմամբ հետևողական դատախազական հսկողության իրականացումը, մարզի դատախազության կողմից մեծ ուշադրություն է դարձվել անչափահասների շրջանում իրավախախտումները կանխարգելելու, դրանք ծնող պատճառներն ու կատարմանը նպաստող պայմանները վերացնելուն: Այդ նպատակով մարզի դատախազության դատախազների կողմից այցելություններ են կատարվել մարզի Գյումրու, Արթիկի, Ամասիայի, Ախուրյանի մի շարք դպրոցներ, որտեղ հանդիպում-զրույցներ են տարվել ինչպես ուսուցչական կոլեկտիվների, այնպես էլ բարձր դասարանի աշակերտների հետ: Ընդ որում, այդ հանդիպումներին մասնակցել են ոլորտային մասնագիտացած ՀԿ ներկայացուցիչներ, այլ դպրոցների և ուսումնարանների տնօրեններ, փաստաբաններ, ՀՀ ոստիկանության Շիրակի մարզային վարչության տարբեր բաժինների՝ անչափահասների և ընտանիքում բռնությունների կանխարգելման բաժանմունքների ծառայողներ, Շիրակի մարզպետարանի կրթության, մշակույթի, սպորտի վարչության մասնագետներ և այլոք։ Քննարկումների ընթացքում ներկայացվել են մարզում անչափահասների կողմից առավել հաճախ կատարվող հակաիրավական արարքները, դրանց պատճառահետևանքային կապերի վերաբերյալ վերլուծության արդյունքները։ Դատախազների կողմից նախանշվել են իրավախախտումների կանխարգելման ուղիները, մեթոդները, ընդգծվել են ծնող-երեխա, ուսուցիչ-աշակերտ, դպրոց-ծնող ամուր կապի կարևորությունը, հանցավոր վարքագծի հակումներ ունեցող անչափահասների նկատմամբ առավել ընդգծված հսկողության իրականացումը, չափահաս և անչափահաս քաղաքացիների իրավագիտակցության բարձրացման անհրաժեշտությունը։ Դատախազները պատասխանել են ուսուցիչներին և աշակերտներին հուզող հարցերին: Տեղում անցկացվել է գործնական խորհրդատվություն, ինչը դրական է ընդունվել մասնակից կառույցների ներկայացուցիչների կողմից։ Բոլոր մասնակիցները ողջունել են Շիրակի մարզի դատախազության կողմից այս ոլորտի հանդեպ ծրագրային մոտեցում ցուցաբերելու կարևորությունը՝ պատրաստակամություն հայտնելով ամրապնդել համագործակցությունը դրա շրջանակում։ Նշվում է, որ անչափահասների շրջանում իրավախախտումները կանխարգելելու, ծնող պատճառներն ու կատարմանը նպաստող պայմանները վերացնելու նկատառումներից ելնելով՝ 2021 Շիրակի մարզի դատախազի կողմից 2 միջնորդագրեր են ուղարկվել ՀՀ Շիրակի մարզպետին, որով վերլուծվել է անչափահասների շրջանում հանցավորության նախականխման հանգամանքները, ինչպես նաև առաջարկվել է ձեռնարկել համապատասխան միջոցներ՝ մարզպետարանի աշխատակազմի ընտանիքի, կանանց և երեխաների իրավունքների պաշտպանության բաժնի կողմից իրենց պարտականությունների նկատմամբ ավելի պատասխանատու վերաբերմունք դրսևորելու, անչափահասների շրջանում հանցագործությունների նախականխման խնդիրների պատշաճ իրականացումն ապահովելու, պետական և տեղական կառավարման մարմինների համագործակցության մակարդակը բարձրացնելու ուղղությամբ: Նույն նպատակով 5 միջնորդագրեր են ուղարկվել ՀՀ ոստիկանության Շիրակի մարզային վարչության պետին՝ վեր հանելով անչափահասների հանցավորության դեմ տարվող պայքարում Ոստիկանության պրոֆիլակտիկ աշխատանքներում նախականխման միջոցառումների լիակատար անցկացման խնդիրները։ Միջնորդագիր է հասցեագրվել նաև ՀՀ ԿԳՍՄ նախարարին՝ ուսումնական հաստատությունում տեղի ունեցած հանցագործության կոնկրետ դեպքի ծնող պատճառներն ու կատարմանը նպաստող պայմանները վերացնելու ուղղությամբ գործուն միջոցառումներ ձեռնարկելու մասին: Միջնորդագրերով առաջ են քաշվել նաև կոնկրետ դեպքերով իրենց աշխատանքում թերացած պաշտոնատար կամ իրավասու անձանց կողմից թույլ տրված խախտումների, նրանց նկատմամբ կարգապահական ներգործության միջոցներ կիրառելու անհրաժեշտությունը, ինչի շրջանակներում 5 անձ անձ ենթարկվել է կարգապահական տույժերի:

17:52 - 28 դեկտեմբերի, 2021

Նոր հետազոտություններ Հայաստանում՝ աղքատության եւ սոցիալական կարիքների վերաբերյալ․ Լոռու մարզն ամենախոցելին է առօրյա սննդի և հագուստի համար բավարար գումար չունենալու առումով

Դեկտեմբերի 14-ին կայացել է Հայաստանում բազմաչափ աղքատության և համայնքների սոցիալական կարիքների մասին ԵՄ-ի կողմից ֆինանսավորված երկու հետազոտությունների արդյունքների ներկայացումը։ Միջոցառման ընթացքում ներկայացված հետազոտությունները իրականացվել են Հետազոտական ռեսուրսների կովկասյան կենտրոնի (ՀՌԿԿ-Հայաստան) և Հայաստանի սոցիալական աշխատողների ասոցիացիայի (ՀՍԱԱ) կողմից Շիրակի, Լոռու և Տավուշի, Արմավիրի և Սյունիքի մարզերում։ «Հայաստանում ցնցումներին դիմացկուն սոցիալական պաշտպանության համակարգի ամրապնդումը ազգային և տեղական մակարդակներում 2021 թվականի ԵՄ-Հայաստան տարեկան գործողությունների ծրագրի առաջնահերթություններից է»,- իր խոսքում ասել է Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության համագործակցության բաժնի ղեկավար Ֆրանկ Հեսը,- «Մենք կարծում ենք, որ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունները կարևոր դեր ունեն աղքատության ու անհավասարության վերաբերյալ դիսկուրս առաջացնելու և ամենախոցելի խմբերի կարիքները բավարարող քաղաքականություններն ու հատկացումները խթանելու գործում»: ՀՌԿԿ-Հայաստանի «Համայնքային մակարդակում բազմաչափ աղքատությունը Հայաստանում» հետազոտությունը հայտնաբերել է մի շարք հիմնախնդիրներ․ Լոռու մարզն ամենախոցելին է (71.3%) առօրյա սննդի և հագուստի համար բավարար գումար չունենալու առումով, Սպիտակում ցուցանիշը 80.1% է: Սպիտակում տնային տնտեսությունների 83,7%-ը, Իջևանի՝ 74,3%-ը, չեն կարող իրենց միս կամ համարժեք բուսական սնունդ թույլ տալ ամեն երկրորդ օրը: Երեք մարզերում աշխատունակ տարիքի (15-75) անձանց կեսից ավելին աշխատաշուկայի մաս չի կազմում (55.9%), իսկ 39.6%-ը երկարաժամկետ գործազուրկ է: Բնակչության միայն 2,4%-ն է նշել, որ ի վիճակի է կոմունալ վճարումները կատարել «հեշտությամբ» և այլն։ Քովիդ-19-ի առումով խոցելի բնակչության տեսակարար կշիռը Լոռու, Շիրակի և Տավուշի մարզերում միասին կազմել է 19.7%: Շիրակում (18.8%) այս ցուցանիշն ավելի ցածր է, քան Լոռիում (20.1%) և Տավուշում (20.4%): Այս և մյուս ցուցանիշների վերաբերյալ ՀՌԿԿ-Հայաստանը խնդիրների վրա ուշադրություն դարձնելու և դրանք լուծելու առաջարկների նախնական փաթեթ է պատրաստել: Ստացված տվյալները փաստում են, որ ենթազգային մակարդակում բազմաչափ աղքատության վերհանումը էական քայլ է՝ երկրում համայնքային մակարդակում աղքատությունը հասկանալու և այն հասցեագրելու համար: Հանդիպմանը ներկա էին ոլորտի պատասխանատու տարբեր պետական կառույցների ներկայացուցիչներ և ոլորտի մասնագետներ։ ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի փոխնախարար Աննա Ժամակոչյանն իր խոսքում նշել է,- «Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը գտնվում է սոցիալական պաշտպանության համակարգի բարեփախումների կարևոր հանգրվանում, որի ընթացքում շտկվում են կառավարության, համայնքի, քաղաքացիական հասարակության և բիզնես ոլորտի դերակատարումները։ Այս դերակատարումների լիարժեք տարորոշման համար խիստ օգտակար են անկախ հետազոտություններից ստացված տվյալները, որոնք նպաստում են կառավարության քաղաքականությունները ավելի փաստահենք և հասցեական դառնալուն»։ «Տարածքային սոցիալական պլանները այս պահին շատ պահանջարկված են և իսկապես ճիշտ ժամանակն է դրանք կյանքի կոչել։ Այս համատեքստում, որպես սոցիալական ոլորտի մասնագետներ, մենք կարևորում ենք ծրագրի գաղափարը՝ 10-ը համայնքներում մշակելու, ներդնելու և նպաստելու սոցիալական պլանների իրականացմանը»,- իր խոսքում նշել է Հայաստանի սոցիալական աշխատողների ասոցիացիայի նախագահ՝ Միրա Անտոնյանը։ ՀՍԱԱ «Ծրագրի թիրախ համայնքներում սոցիալական կարիքները և ծառայությունների արձագանքը» հետազոտությունը ցույց է տվել, որ Հայաստանի մի շարք մարզերի տարբեր համայնքներում (Մեծամոր, Արմավիր, Մրգաշատ, Իջևան, Նոյեմբերյան, Գյումրի, Մարմաշեն, Գորիս, Սիսիան, Տաթև) բնակիչների կողմից բարձրաձայնված կարիքներն ու խնդիրները գրեթե նույնն են։ Այսպես, օրինակ, երեխաների՝ հատկապես հատուկ խնամքի կարիք ունեցող երեխաների, համար զարգացման կենտրոնների բացակայությունը, տարեցների համար զբաղմունքի/ժամանցի վայրի բացակայությունը, սոցիալական աջակցության ծառայությունների մատուցման ցածր որակը, չափորոշիչների ոչ հստակ լինելը, սոցիալական աշխատողների և ինտեգրացված սոցիալական ծառայությունների մատուցման պատասխանատուների վերապատրաստման կարիքը, ենթակառուցվածքների՝ ճանապարհների, խմելու ու ոռոգման ջրագծերի անմխիթար վիճակը և այլն։ ՀՌԿԿ Հայաստանի հետազոտությունն իրականացվել է «Աղքատության նվազեցում համայնքներում. կիրառական մոտեցումներ» եռամյա ծրագրի շրջանակներում, իսկ ՀՍԱԱ հետազոտությունը՝ «Ամուր տեղական գործընկերություն և կարող ՔՀԿ-ներ՝ ի նպաստ Հայաստանում ներառական սոցիալական պաշտպանության և հաշվետու համայնքների» եռամյա ծրագրի շրջանակներում։ Ծրագրերը ֆինանսավորվում են Եվրոպական միության կողմից։

19:01 - 14 դեկտեմբերի, 2021