Աֆղանստան

Սահմանակցում է արևմուտքից Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը, հարավից և հարավ-արևմուտքից`   Պակիստանին, հյուսուսից` Թուրքմենստանին, Ուզբեկստանին և Տաջիկստանին, ծայր արևելքից` Չինաստանին և Հնդկաստանին։
Երկիրը գտնվում է մայրցամաքի կենտրոնում, ծովերից հազարավոր կիլոմետրեր հեռու, ինչով էլ պայմանավորված է երկրի խիստ ցամաքային կլիման: Երկրի արևելքում վեր են խոյանում Հինդուկուշի լեռները, որոնց լանջին է գտնվում Աֆղանաստանի մայրաքաղաք Քաբուլը։ Երկրի ամենախոշոր գետը` Փյանջը, հոսում է Տաջիկստանի սահմանով։ Աֆղանստանի խոշոր քաղաքներից են Կանդահարը, Հերաթը, Մազարի Շարիֆը և այլն։

Հայաստանի Հանրապետության և Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետության (ԱԻՀ) միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1996թ. սեպտեմբերի 5-ին:

ՀԱՊԿ-ը Տաջիկստանում կոլեկտիվ անվտանգության ուժեր ներգրավելու անհրաժեշտություն չի տեսնում |armenpress.am|

ՀԱՊԿ-ը Տաջիկստանում կոլեկտիվ անվտանգության ուժեր ներգրավելու անհրաժեշտություն չի տեսնում |armenpress.am|

armenpress.am: Տաջիկստանին անհրաժեշտ է տեխնիկական աջակցություն, սակայն Աֆղանստանի հետ սահմանին պաշտպանություն իրականացնելու համար ՀԱՊԿ կոլեկտիվ ուժերի ներգրավման անհրաժեշտություն չկա: Այդ մասին RT-ին տված հարցազրույցում նշել է ՀԱՊԿ միասնական շտաբի ղեկավար Անատոլի Սիդորովը: «Այն բանից, ինչ մենք այստեղ տեսանք և շփվեցինք առաջին դեմքերի, ուժային կառույցների ղեկավարների հետ, եկանք եզրահանգման, որ ներկա դրությամբ ՀԱՊԿ այլ պետություններից ուժերի համալրման անհրաժեշտություն չկա»,- ասել է նա: Նրա խոսքով՝ կան որոշակի դժվարություններ, և ամենայն հավանականությամբ, անհրաժեշտ կլինի ցուցաբերել նյութատեխնիկական աջակցություն: «Թալիբան» շարժումը Աֆղանստանի և Տաջիկստանի պետական սահմանին տեղակայել է անցակետեր: Սիդորովը տեղեկացրել է, որ Աֆղանստանի հյուսիսային հատվածներից ներկայումս ագրեսիվ գործողություններ ընդհանրապես չեն նկատվում:
09:30 - 09 հուլիսի, 2021
«Թալիբան»-ի հարձակումը Աֆղանստանի հյուսիսում շարունակվում է |azatutyun.am|

«Թալիբան»-ի հարձակումը Աֆղանստանի հյուսիսում շարունակվում է |azatutyun.am|

azatutyun.am: style="box-sizing: inherit; margin: 0px 0px 24px; padding: 0px; color: #1f2124; font-family: Arian-AMU, 'Arial Unicode MS', Sylfaen, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 16px; background-color: #ffffff;">Ամերիկյան զորքերի դուրսբերմանը զուգահեռ Աֆղանստանի հյուսիսում շարունակվում է «Թալիբան» շարժման լայնածավալ հարձակումը։ Չորեքշաբթի երեկոյան հայտնի դարձավ, որ թալիբ զինյալներին հաջողվել է մուտք գործել միանգամից երկու նահանգների վարչական կենտրոններ։ Առաջինը Թուրքմենստանին սահմանակից Բադղիս երկրամասի վարչական կենտրոն Քալա-է Նաու քաղաքն է, որը, ըստ Reuters գործակալության, «Թալիբան»-ի զինյալները գրոհել են միանգամից երեք ուղղություններից։ Պաշտոնական Քաբուլի պնդմամբ՝ քաղաքում տեղակայված հատուկ նշանակության ուժերն ու կառավարական բանակի ստորաբաժանումները հետ են մղում հարձակումները, սակայն բնակչության շրջանում խուճապային տրամադրություններ են։ Երեկվանից ծանր մարտեր են նաև Կունդուզ քաղաքի փողոցներում։ Այստեղ ևս թալիբ զինյալներին հաջողվել է մուտք գործել համանուն երկրամասի վարչական կենտրոն՝ բախվելով կառավարական ուժերի կատաղի դիմադրությանը։
13:30 - 08 հուլիսի, 2021
Տաջիկստանը ՀԱՊԿ-ից օգնություն է խնդրել Աֆղանստանի հետ իրավիճակի պատճառով |armenpress.am|

Տաջիկստանը ՀԱՊԿ-ից օգնություն է խնդրել Աֆղանստանի հետ իրավիճակի պատճառով |armenpress.am|

armenpress.am: Տաջիկստանը Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) անդամ երկրներից օգնություն է խնդրել Աֆղանստանից եկող մարտահրավերներին դիմագրավելու հարցում: Այս մասին հայտարարել է ՀԱՊԿ-ում Տաջիկստանի մշտական ներկայացուցիչ Հասան Սուլթանովը: «Տաջիկստանը, որպես Աֆղանստանի հետ ամենաերկար սահմանն ունեցող երկիր, ձեռնարկում է հնարավոր միջոցները իրադրությունը պահպանելու, այդ երկրից եկող սպառնալիքներին ու մարտահրավերներին դիմակայելու համար: Սակայն հաշվի առնելով իրավիճակը տարածաշրջանում, ինչպես նաև այն, որ Աֆղանստանի հետ սահմանի առանձին հատվածներ դժվար հասանելի լեռնային տեղանքներում, բարդ է դառնում միայնակ հաղթահարելն այս խնդիրը»,- ՀԱՊԿ մշտական խորհրդի նիստին ասել է Սուլթանովը: Նրա գնահատմամբ՝ ստեղծված պայմանները պահանջում են «ադեկվատ արձագանք ՀԱՊԿ շրջանակում, այդ թվում և հարավային սահմանները պաշտպանելու ներուժն ուժեղացնելու միջոցառումների ընդունում»: «Այս համատեքստում արդիական է մնում Հավաքական անվտանգության խորհրդի 2013 թ. սեպտեմբերի 23-ի «Տաջիկա-աֆղանական սահմանը ամրապնդելու գործում Տաջիկստանի Հանրապետությանն օգնություն ցուցաբերելու մասին» որոշման կատարման ապահովման անհրաժեշտությունը: Հետևաբար, ցանկանում ենք կոչ անել կազմակերպության անդամ պետություններին նպաստել տվյալ փաստաթղթի լիարժեք իրականացմանը»,- հայտարարել է Սուլթանովը:
09:39 - 08 հուլիսի, 2021
ՀԱՊԿ օպերատիվ խումբը մեկնել է Տաջիկստան՝ գնահատելու Աֆղանստանի հետ սահմանին տիրող իրավիճակը |tert.am|

ՀԱՊԿ օպերատիվ խումբը մեկնել է Տաջիկստան՝ գնահատելու Աֆղանստանի հետ սահմանին տիրող իրավիճակը |tert.am|

tert.am: ՀԱՊԿ միացյալ շտաբի պետ, գեներալ-գնդապետ Անատոլի Սիդորովն օպերատիվ խմբի հետ միասին ժամանել է Տաջիկստանի Հանրապետություն՝ գնահատելու Աֆղանստանի հետ սահմանին տիրող իրավիճակը: «Իզվեստիա»-ի փոխանցմամբ՝ այս մասին հայտնել են կամզակերպության մամուլի ծառայությունից:«Հուլիսի 6-ին օպերատիվ խումբը, որը գլխավորում է ՀԱՊԿ միացյալ շտաբի պետ գեներալ-գնդապետ Անատոլի Սիդորովը, ժամանել է Տաջիկստան: Մոսկվայից Դուշանբե սպայական խումբը տեղափոխվել է ՌԴ օդատիեզերական ուժերի ինքնաթիռով»,- ասվում է մամուլի հաղորդագրության մեջ: Մամուլի ծառայությունից հայտնել են նաև, որ նախատեսվում է շրջայցեր կատարել Տաջիկստանի հարավային շրջաններում, ինչպես նաև մի շարք աշխատանքային հանդիպումներ երկրի ՊՆ, Ազգային անվտանգության պետական կոմիտեի և սահմանապահ զորքերի ղեկավարության հետ:   Շարունակությունը՝ tert.am-ում:
09:58 - 07 հուլիսի, 2021
Աֆղանստանի հազարից ավելի զինվորականներ թալիբների հետ մարտերից հետո նահանջել են Տաջիկստան |1lurer.am|

Աֆղանստանի հազարից ավելի զինվորականներ թալիբների հետ մարտերից հետո նահանջել են Տաջիկստան |1lurer.am|

1lurer.am: Ավելի քան հազար աֆղան զինվորներ նահանջել են Տաջիկստանի տարածք՝ «Թալիբան» արմատական ​​շարժման զինյալների հետ մարտերից հետո՝ հաղորդում է ТАСС-ը: Վերջին երկու շաբաթվա ընթացքում գրանցվել է Տաջիկստանի տարածք աֆղանական զորքերի հարկադիր անցման մի քանի դեպք: Երկու երկրի սահմանին իրավիճակի սրումը եղել է Տաջիկստանի և Աֆղանստանի նախագահներ Էմոմալի Ռահմոնի և Մուհամեդ Աշրաֆ Գանիի միջև կիրակի տեղի ունեցած հեռախոսազրույցի հիմնական թեման: Մամուլի ծառայության հաղորդմամբ՝ զրույցի ժամանակ նախագահ Ռահմոնն ընդգծել է «Աֆղանստանի խնդրի վերաբերյալ Տաջիկստանի անփոփոխ դիրքորոշումը՝ չխառնվել այդ երկրի ներքին գործերին և պաշտոնապես աջակցել երկրում խաղաղության, կայունության և անվտանգության ապահովմանն ուղղված Աֆղանստանի իշխանությունների ջանքերին»: Ավելի վաղ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասը հայտարարել էր, որ իրավիճակը Աֆղանստանի հյուսիսային շրջաններում վատթարանում է, և անհրաժեշտ էր համարել աջակցություն ցուցաբերել Տաջիկստանին՝ հարավային սահմանի անվտանգությունն ապահովելու գործում:
12:31 - 05 հուլիսի, 2021
ԱՄՆ-ը Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի հետ քննարկում է ռազմական փոխգործակցության հնարավորություններն Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերը դուրս բերելուց հետո. Պենտագոն |tert.am|

ԱՄՆ-ը Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի հետ քննարկում է ռազմական փոխգործակցության հնարավորություններն Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերը դուրս բերելուց հետո. Պենտագոն |tert.am|

tert.am: ԱՄՆ-ը Ուզբեկստանի և Տաջիկստանի, ինչպես նաև տարածաշրջանային այլ երկրների հետ քննարկում է ռազմական ոլորտում փոխգործակցության հնարավորություններն Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի վերջնական դուրս բերումից հետո, ТАСС-ի փոխանցմամբ՝ հայտնել է Պենտագոնի մամուլի քարտուղար Ջոն Քիրբին: «Կարծում եմ՝ վստահաբար կարելի է ասել, որ մենք Պետդեպարտամենտի մեր գործընկերների հետ հարևան երկրների հետ բանակցություններ ենք վարում և փորձում ենք հասկանալ, թե ինչ հնարավորություններ կարող են գոյություն ունենալ այդտեղ, օրինակ, որ այդ երկրներն իրենց դեմքով հանդես գան, բայց, կարծում եմ, կարելի է համոզմունք հայտնել, որ բանակցություններ ենք վարկում մի շարք երկրների հետ այդ հնարավորությունների շուրջ»,- ասել է Պենտագոնի ներկայացուցիչը:
10:36 - 03 հուլիսի, 2021
Աֆղանաստանում տղամարդու են ձերբակալել, որը պլանավորել էր պայթեցնել ինքնաթիռը |armenpress.am|

Աֆղանաստանում տղամարդու են ձերբակալել, որը պլանավորել էր պայթեցնել ինքնաթիռը |armenpress.am|

armenpress.am: Աֆղանաստանի անվտանգության հարցերով դիրեկտորատը (NDS) կանխել Է չվերթի պայթյունի փորձը Հերաթի նահանգում: Այդ մասին վկայում Է հատուկ ծառայությունների հայտարարությունը: Նշվում Է, որ ահաբեկիչը Հերաթ քաղաքի օդանավակայանի տարածք Է մտել «արտիստի քողի ներքո»: Իր հետ նա վերցրել Էր «երաժշտական գործիք», դրա ներսում գտնվում Էին ռումբ, նռնակ եւ քիմիական նյութեր: Տղամարդը, ինչպես հաստատվում Է, մտադրվել Էր «այդ բոլորը պայթեցնել թռիչքի ժամանակ»: «Ազգային անվտանգության հարցերով գլխավոր դիրեկտորատի աշխատակիցները կանխել են Հերաթ-Քաբուլ չվերթի ահաբեկչական գրոհի պլանը»,-ասվում Է հատուկ ծառայությունների հայտարարության մեջ, որը զետեղվել Է Twitter-ում: Հատուկ ծառայություններն ահաբեկչին ձերբակալել են Հերաթի օդանավակայանում՝ «կրկնակի ստուգման» ժամանակ, հաղորդել Է ՌԻԱ Նովոստին:
16:59 - 02 հուլիսի, 2021
ԱՄՆ-ի եւ ՆԱՏՕ-ի ուժերը հեռացան Աֆղանստանի Բագրամի ավիաբազայից |armenpress.am|

ԱՄՆ-ի եւ ՆԱՏՕ-ի ուժերը հեռացան Աֆղանստանի Բագրամի ավիաբազայից |armenpress.am|

armenpress.am: Միացյալ Նահանգների եւ ՆԱՏՕ-ի ուժերը հեռացել են Աֆղանստանի Բագրամ քաղաքի (Փարվանի նահանգ) ավիացիոն բազայից: Հուլիսի 2-ին այդ մասին հայտնել Է ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչը: «Բոլոր կոալիցիոն ուժերը հեռացել են Բագրմաից»,- մեջբերում Է նրա խոսքը AFP գործակալությունը: Նա չի ճշտել, թե հատկապես երբ Է տեղի ունեցել զորքերի դուրսբերումն այդ ռազմակայանից: Նա նաեւ չի հայտնել, թե այն երբ կվերադարձվի Աֆղանստանի զինված ուժերին: Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենն ապրիլի 14-ին հայտարարել Է, որ որոշում Է ընդունել Աֆղանստանում ավարտել գործողությունը, որը դարձել Է ամենաերկարատեւ արտասահմանյան ռազմարշավն ամերիկյան պատմության մեջ: Այդ պատերազմն ԱՄՆ-ն սկսել Է 2001 թվականի հոկտեմբերին: Ամերիկյան զորքերի դուրսբեումն սկսվել Է մայիսին: Ավելի վաղ պլանավորվել Էր, որ նրանք երկրից կհեռանան մինչեւ սեպտեմբերի 11-ը: 2010 – 2013 թվականներին գործողության ամենաթեժ պահին արեւմտյան ուժերի թվաքանակը գերազանցել Է 150 հազարը: ԱՄՆ-ի եւ ՆԱՏՕ-ի հիմնական մարտական զորամասերն այնտեղից դուրս են բերվել 2014 թվականին, հաղորդել Է ՏԱՍՍ-ը:
15:12 - 02 հուլիսի, 2021
Աֆղանստանի իշխանությունները հայտարարել են, որ թալիբների հետ բանակցություններն զգալի արդյունքներ չեն տալիս |armenpress.am|

Աֆղանստանի իշխանությունները հայտարարել են, որ թալիբների հետ բանակցություններն զգալի արդյունքներ չեն տալիս |armenpress.am|

armenpress.am: Աֆղանստանի իշխանությունների եւ «Թալիբան» արմատական շարժման ներկայացուցիչների միջեւ բանակցություններն ընթանում են դանդաղ եւ էական արդյունքներ չեն բերում: Այդ մասին հայտարարել է Աֆղանստանի Ազգային հաշտեցման բարձրագույն խորհրդի նախագահ Աբդուլլա Աբդուլլան CNN հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում, որը եթեր է արձակվել հուլիսի 1-ին: Նրա խոսքով՝ հիշյալ կոնսուլտացիաների ժամանակ սոսկ «շատ ոչ մեծ առաջընթաց» է ձեռք բերվել: Ինչպես նշել է Աբդուլլան, բանակցություններն ընթանում են «շատ դանդաղ տեմպերով»: Դրա հետ մեկտեղ նա նշել է, որ հարկ է շարունակել երկխոսությունը, միայն եթե «Թալիբանն» այն չընդհատի: Աֆղանստանի Ազգային հաշտեցման բարձրագույն խորհրդի նախագահն ընդգծել է, որ արմատական շարժման զինյալները «մեծացնում են տեմպն» այն բանում, ինչ վերաբերում է երկրի տարածքում հարձակողական գործողությունների անցկացմանը: Խոսելով այն մասին, թե իսլամական հանրապետությունում հնարավոր է արդյոք իշխանության զավթումը թալիբների կողմից, Աբդուլլան հայտնել է. «Դա տեղի չի ունենա»: Դրա հետ մեկտեղ նա չի բացառել, որ ապագայում երկրում կարող են իրենց դիրքերն ամրապնդել ծայրահեղական խմբավորումները: Աբդուլլայի խոսքով՝ թալիբները չեն կատարել խոստումը խզելու բոլոր կապերն «Ալ Քաիդա» ահաբեկչական կազմակերպության հետ: «Այնպես որ դա վտանգ է ներկայացնում մեզ համար եւ ամբողջ տարածաշրջանի համար»,- արձանագրել է նա: Մեկնաբանելով այն հաղորդումները, թե ԱՄՆ-ի հետախուզությունը հնարավոր է համարում Աֆղանստանի իշխանությունների տապալումը վեց ամսվա ընթացքում, Աբուլլան նշել է. «Ինձ այդպես չի թվում»: Սակայն նա հավելել է, որ նման նախազգուշացումներին անհրաժեշտ է «վերաբերվել լրջորեն»: Խոսելով Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբեման մասին՝ Աբդուլլլան նշել է. «Եթե ընտրեինք մենք, ապա կորոշեինք այլ կերպ», հաղորդել է ՏԱՍՍ-ը:
11:24 - 02 հուլիսի, 2021
Իտալիան իր զինվորականներին դուրս է բերել Աֆղանստանից |armenpress.am|

Իտալիան իր զինվորականներին դուրս է բերել Աֆղանստանից |armenpress.am|

armenpress.am: Իտալիան ավարտել Է Աֆղանստանից իր զորակազմի դուրսբերման գործողությունը: Այդ մասին հունիսի 30-ին հայտնել Է Իտալիայի պաշտպանության նախարար Լորենցո Գուերինին: «Երեկ երեկոյան Իտալիայի առաքելությունն Աֆղանստանում պաշտոնապես ավարտվել Է»,-նրա հայտարարությունը մեջբերում են Հռոմի ԶԼՄ-ները: Իտալացի մի քանի տասնյակ զինծառայողներից բաղկացած վերջին խումբը հեռացել Է աֆղանական Հերաթի նահանգից եւ ժամանել Պիզայի օդանավակայան: Նախարարն ընդգծել Է, որ այժմ Իտալիան կշարունակի օգնություն ցուցաբերել Աֆղանստանի իշխանություններին առանց նրանց երկրի տարածքում զորքերի: Իտալիան Աֆղանստանում ՆԱՏՕ-ի առաքելության ամենաակտիվ մասնակիցներից մեկն Է եղել: Պաշտպանության նախարարության տվյալներով՝ Աֆղանստանի տարածքում իր ռազմական ներկայության մոտավորապես 20 տարվա ընթացքում Իտալիան կորցրել Է 53 սպանված զինվորական, իսկ եւս 723-ը վիրավորվել են: Ընդհանուր առմամբ այդ ժամանակաշրջանում Աֆղանստանում ծառայություն Է անցել իտալացի 50 հազար զինվորական: ՆԱՏՕ-ն եւ նրա գործընկերները ներկայում անցկացնում են Աֆղանստանից զորակազմի դուրսբերման գործողություն: Այդ մասին հունիսի 30-ին հայտնել Է Իտալիայի պաշտպանության նախարար Լորենցո Գուերինին, հաղորդել Է «Ինտերֆաքս»-ը:
16:16 - 30 հունիսի, 2021
Աֆղանստանի ղեկավարները Վաշինգտոնում քննարկել են ԱՄՆ-ի հետ հետագա համագործակցության հեռանկարները |azatutyun.am|

Աֆղանստանի ղեկավարները Վաշինգտոնում քննարկել են ԱՄՆ-ի հետ հետագա համագործակցության հեռանկարները |azatutyun.am|

azatutyun.am: Աֆղանստանից միջազգային ուժերը դուրս բերելուց հետո Միացյալ Նահանգների աջակցությունը Աֆղանստանին շարունակվելու է։ Այս մասին հայտարարել է ԱՄՆ-ի նախագահ Ջո Բայդենը՝ Սպիտակ տանն ընդունելով Աֆղանստանի նախագահի գլխավորած պատվիրակությանը: Նախագահ Աշրաֆ Ղանին ասել է, որ հարգում է ամերիկյան զորքերը Աֆղանստանից դուրս բերելու Բայդենի որոշումը, նշելով, որ այդ որոշումը բոլորին ստիպել է վերահաշվարկել ու վերանայել իրենց դիրքորշումները։ Աղֆանստանի պատվիրակությունը նույն օրը, ավելի վաղ հանդիպել էր ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար Լլյոդ Օսթինի հետ։ «Ամերիկացի և աֆղան զինվորները կողք կողքի կռվել են ընդհանուր նպատակների համար։ Ես համոզված եմ, որ «Վճռական աջակցության» առաքելության ավարտից հետո մենք կանցնենք նոր հարաբերությունների Աֆղանստանի և աֆղանական ուժերի հետ», - ասել է Պենտագոնի ղեկավարը։ Աֆղանստանում կառավարական զորքերը երկու տասնամյակ պայքար են մղում «Թալիբան» շարժման զինյալների դեմ։ ԱՄՆ-ի գլխավորած միջազգային ուժերը մինչև սեպտեմբերի 11-ը դուրս են բերվելու Աֆղանստանից։ Այս հեռանկարից ոգևորված թալիբանները վերջին երկու շաբաթների ընթացքում նոր տարածքներ են վերցրել իրենց վերահսկողության տակ։ Հյուսիսում նրանք հասել են Տաջիկստանի սահման ու գրավել սահմանային անցակետերից մեկը։ Աֆղանստանի նախագահը Վաշինգտոնում, լրագրողների հետ զրույցում հավաստիացրել է, որ կառավարական զորքերը վեց շրջան հետ են վերցրել։ Նրա խոսքերով՝ հետևանքների կառավարումը Քաբուլի գործն է։
10:16 - 27 հունիսի, 2021