«Թալիբան» արմատական շարժում

Թալիբանը (մեդրեսեի սովորողներ, ուսանողներ) իսլամական շարժում է, որը սկիզբ է առել Աֆղանստանում 1994 թվականին, ղեկավարել Աֆղանստանը 1996-2001 թվականներին («Աֆղանստան Իսլամական Էմիրաթ») եւ Պակիստանի հյուսիսում գտնվող Վազիրիստան շրջանը («Վազիրիստանի իսլամական պետություն») 2004 թվականից։ Աֆղանստան Իսլամական Էմիրաթը դիվանագիտորեն ճանաչել են երեք պետություններ՝ Արաբական Միացյալ Էմիրությունները, Պակիստանը եւ Սաուդյան Արաբիան։

2003 թվականին ՄԱԿ-ի Անվտանգության Խորհուրդը Թալիբանը ճանաչել է ահաբեկչական կազմակերպություն։

Թալիբների պաշտոնական կրոնն իսլամի այնպիսի ուղղությունն է, ինչպիսին է աշարիականությունը. յուրաքանչյուր ոք, որ հակադրվում է այդ գաղափարախոսությանը, ըստ զինյալների, մոլորյալ է ու ենթակա է հալածանքի։ Թալիբանն իր վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում ներմուծում է շարիաթի նորմերը, որոնց կատարումը խիստ վերահսկվում է։ Արգելված են հեռուստատեսությունը, երաժշտությունն ու երաժշտական գործիքները, կերպարվեստը, ալկոհոլը, համակարգիչները եւ համացանցը, շախմատը եւ այլն։ Տղամարդկանց պարտադրվում է անպայման ունենալ որոշակի երկարությամբ մորուք։ Կանանց արգելվել է աշխատել, բուժվել արական սեռի բժիշկների մոտ, բաց դեմքով եւ առանց ամուսնու կամ արական սեռի ազգականի հայտնվել հասարակական վայրերում, զգալիորեն սահմանափակվել է կրթության հասանելիությունը կանանց համար (2001 թվականին աղջիկները կազմել են դպրոց հաճախողների միայն 1 %-ը)։

Շուրջ յոթ տասնյակ երկրներ համատեղ հայտարարությամբ հորդորում են մարդկանց՝ Աֆղանստանից ավտանգ հեռանալու հնարավորություն տալ |azatutyun.am|

azatutyun.am: Շուրջ յոթ տասնյակ երկիր, այդ թվում`Եվրամիության անդամ պետությունները, համատեղ հայտարարություն են տարածել` հորդորելով Աֆղանստանից ավտանգ հեռանալու հնարավորություն տալ թե՛ երկի բնակիչներին, թե՛ արտասահմանցիներին: «Ճանապարհները, օդակայաններն ու սահմանները պետք է բաց մնան և ապահով: Աֆղանստանի ժողովուրդն անվտանգ ու արժանապատիվ կյանքի իրավունք ունի, իսկ միջազգային հանրությունը պատրաստ է այս հարցում նրանց աջակցել», - ասված է համատեղ փաստաթղթում, որը տարածել է ԱՄՆ պետդեպարտամենտը: «Թալիբան» շարժման զինյալները երեկ առանց մարտերի մտան մայրաքաղաք Քաբուլ, գրավեցին նախագահական նստավայրն`իրենց վերահսկողության տակ առնելով ողջ Աֆղանստանը: Երկրի նախագահ Աշրաֆ Գանին լքել է երկիրը, իր խոսքով, արյունահեղությունից խուսափելու համար: Նրա գտնվելու վայրն առայժմ հայտնի չէ: «Թալիբներ»-ը հայտարարում են, թե բանակցություններ են վարում նոր`ժամանակավոր կառավարություն ձևավորելու համար: Մայրաքաղաք Քաբուլում պարետային ժամ է հայտարարված:

12:11 - 16 օգոստոսի, 2021

Քաբուլի օդանավակայանում մարդիկ փորձում են բարձրանալ ինքնաթիռների թեքահարթակների վրա

Ամերիկացի զինվորականները, որոնք ապահովում են Աֆղանստանից խաղաղ բնակիչների տարհանումը, նախազգուշական կրակոցներ են արձակել, երբ ամբոխը ներխուժել է Քաբուլի օդանավակայան: Այս մասին հայտնել է Agence France-Presse-ը՝ հղում անելով ականատեսներին, փոխանցում է TACC-ը։ BFM հեռուստաալիքը իր հերթին հրապարակել է Twitter-ում ականատեսների տեսանյութերը, որտեղ երևում է, թե ինչպես են հարյուրավոր մարդիկ ճեղքում պատնեշները և փորձում բարձրանալ Աֆղանստանից մեկնող ինքնաթիռների թեքահարթակների վրա: Այժմ Քաբուլի օդանավակայանում տեղի է ունենում արեւմտյան երկրների քաղաքացիների զանգվածային տարհանում:

10:34 - 16 օգոստոսի, 2021

Աֆղանստանի նախագահը հայտնել է, որ լքել է երկիրը՝ արյունահեղությունից խուսափելու համար

Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Հանին հայտարարություն է տարածել, որ լքել է երկիրը՝ արյունահեղությունից խուսափելու համար։ Այս մասին գրում է AFP-ն։ Իր ֆեյսբուքյան էջում Հանին ասել է, որ կանգնած է եղել դժվարին որոշման առջև, քանի որ վտանգված է Քաբուլի միլիոնավոր բնակիչների ճակատագիրը և քաղաքի անվտանգությունը 20-ամյա պատերազմից հետո, որն արդեն անհամար զոհեր է տվել: «Արյունահեղությունից խուսափելու համար ես մտածեցի, որ ավելի լավ է հեռանամ»,- նշել է նա: Նա հավելել է, որ Թալիբանի մարտիկները, որոնք մտել են Քաբուլի նախագահական պալատ, պատմական փորձության առաջ են կանգնած։ «Թալիբանը հաղթանակ տարավ սրի և զենքի վճռով․ նրանք պարտավոր են պաշտպանել մեր հայրենակիցների պատիվը, բարգավաճումն ու ինքնահարգանքը»,- ասել է Աֆղանստանի նախագահը: Նա մանրամասներ չի հաղորդել իր գտնվելու վայրի մասին:

10:19 - 16 օգոստոսի, 2021

Ռուսաստանը չի պատրաստվում տարհանել Քաբուլում աշխատող իր դիվանագետներին |azatutyun.am|

azatutyun.am: «Քաբուլում Ռուսաստանի դեսպանատան տարհանում չի նախատեսվում, դիվանագետները շարունակում են աշխատանքը», - «Ինտերֆաքս» լրատվական գործակալության փոխանցմամբ՝ այս մասին կիրակի օրը հայտարարել է Ռուսաստանի նախագահի՝ Աֆղանստանի գծով հատուկ բանագնաց, Ռուսաստանի ԱԳՆ երկրորդ Ասիական դեպարտամենտի տնօրեն Զամիր Քաբուլովը։ «Ես ուղիղ կապ են պահպանում դեսպանի հետ, Աֆղանստանում գտնվող մեր դիվանագետները շարունակում են հանգիստ կատարել իրենց պարտականությունները», - հայտարարել է Քաբուլովը։ Ռուսաստանի արտգործնախարարությունում այսօր նաև հիշեցրել են, որ «Թալիբան» շարժումը երաշխավորել է Քաբուլում գտնվող բոլոր դիվանագիտական ներկայացուցչությունների անվտանգությունը։

17:31 - 15 օգոստոսի, 2021

Գերմանիան փակել է դեսպանատունը Քաբուլում և իր քաղաքացիներին կոչ արել հեռանալ Աֆղանստանից |tert.am|

tert.am: Գերմանիան փակել է իր դեսպանատունը Քաբուլում` թալիբներ` Աֆղանստանի մայրաքաղաք մուտք գործելու ֆոնին, գրում է nationalpost.com-ը:«Անվտանգության իրավիճակը կտրուկ վատթարացել է: Քաբուլում Գերմանիայի դեսպանատունը փակ է օգոստոսի 15-ի դրությամբ», - ասվում է Բեռլինի արտաքին գործերի գրասենյակի կայքում: Այն կրկին կոչ է արել Գերմանիայի քաղաքացիներին հեռանալ Աֆղանստանից: «Մենք վստահեցնում ենք Աֆղանստանի, մասնավորապես՝ Քաբուլ քաղաքի բնակիչներին, որ նրանց ունեցվածքը, նրանց կյանքն ապահով է. ոչ ոքի նկատմամբ վրեժ չի լինի», - ներկայացուցիչ Սուհեյլ Շահինը: Վերջինը նաև հավելել է.«Մեր ղեկավարությունը հրահանգել է մեր ուժերին մնալ Քաբուլի դարպասների մոտ և չմտնել քաղաք: Մենք սպասում ենք իշխանության խաղաղ փոխանցմանը»: Նա շեշտել է, որ բոլոր աֆղանստանցիները մասնակցություն կունենան իսլամական կառավարությանը, այսինքն՝ թալիբներ չհանդիսացող աֆղանստանցիները նույնպես ներառված կլինեն դրա կազմում: Al Jazeera-ն հավելում է, որ «Թալիբան»-ը և Աֆղանստանի կառավարության պաշտոնյաները բանակցություններ են վարում իշխանության խաղաղ փոխանցման համար, այն դեպքում, որ զինյալները շրջափակել են մայրաքաղաք Քաբուլը:

16:50 - 15 օգոստոսի, 2021

Թալիբները շրջապատել են Քաբուլը եւ մտնում են օդանավակայան, նրանք հայտարարել են երկրի ամբողջ տարածքի վերահսկողության մասին |armenpress.am|

armenpress.am: «Թալիբան» արմատական շարժման գրոհայինները լիովին շրջապատել են Քաբուլ քաղաքը եւ մտնում Աֆղանստանի մայրաքաղաքի օդանավակայանի տարածք: Այս մասին, ինչպես տեղեկացնում է ՏԱՍՍ-ը, հայտնել է Al Arabiya հեռուստաալիքը: Դրա տվյալներով ՝ թալիբները խոստանում են, որ բոլոր օտարերկրացիները, որոնք ցանկանում են լքել Աֆղանստանը, կկարողանան անարգել դա անել ՝ օգտվելով Քաբուլի օդանավակայանից: Նրանք, ովքեր կցանկանան մնալ, պետք է իրենց ներկայությունը գրանցեն շարժման ներկայացուցիչների մոտ։ Պակիստանի Geo TV հեռուստաալիքի տվյալներով ՝ թալիբները հայտարարել են, որ Քաբուլի օդանավակայանը կգործի սովորական ռեժիմով: Հեռուստաալիքի տեղեկատվության համաձայն ՝ թալիբները նաեւ խոստացել են, որ աֆղանական զինված ուժերի ծառայողներին թույլատրված է ցրվել տներով, եթե նրանք դա ցանկանան: Ինչպես հավաստիացրել է շարժման ղեկավարությունը, գրոհայիններին հրահանգվել է հաղթանակը չհիշատակել օդ կրակոցներով: «Թալիբան»-ի ղեկավարությունը տեղեկացրել է, որ Քաբուլի կրթական, բժշկական եւ հասարակական նշանակության այլ հաստատություններ կշարունակեն աշխատանքը սովորական ռեժիմով: Ծայրահեղականները խոստանում են թույլ չտալ գրոհայիններին քաղաքում ինչ-որ հաղթական երթեր անցկացնել։ Ավելի վաղ թալիբները հայտարարել էին, որ վերահսկում են Աֆղանստանի ողջ տարածքը: Կիրակի առավոտյան շարժման ուժերը հարձակում են սկսել Քաբուլի բոլոր ուղղություններով։ Աֆղանստանի ներքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար Աբդուլ Սաթար Միրզաքվալը TOLO News հեռուստաալիքի եթերում հայտարարել է, որ «իշխանության փոխանցումը կանցնի խաղաղ ճանապարհով»:

16:31 - 15 օգոստոսի, 2021

«ԱՄՆ-ի ռազմական ներկայությունը փոփոխություն չէր տա». Բայդենը մեկնաբանել է թալիբների մուտքը Քաբուլ |tert.am|

tert.am: ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը մեկնաբանել է թալիբների մուտքն Աֆղանստանի մայրաքաղաք Քաբուլ, գրում է Al Arabiya-ն: «Եվս մեկ տարի, կամ ևս հինգ տարի, ԱՄՆ-ի ռազմական ներկայությունը փոփոխություն չէր տա, եթե աֆղանստանցի զինվորականները չեն կարող կամ չի կարողանալու պահել սեփական երկիրը: Եվ մեկ այլ երկրի քաղաքացիական հակամարտության մեջ ամերիկյան անվերջ ներկայությունն ինձ համար ընդունելի չէր»,-ասված է Բայդենի հայտարարությունում:Հայտնի է, որ թալիբների՝ մայրաքաղաք Քաբուլ մուտք գործելուց հետո Աֆղանստանի նախագահը մի քանի ժամվա ընթացքում հրաժարական կտա, գրում է Al Arabiya-ն՝ վկայակոչելով սեփական աղբյուրները:Երկրի ներքին գործերի նախարարն ասել է, որ իշխանության փոխանցումը կլինի խաղաղ՝ առանց կռվի:Աֆղանստանի բանակի և թալիբների միջև բախումներ են տեղի ունեցել քաղաքի հարավային և հյուսիսային ծայրամասերում, թեև թալիբների խոսնակը ասում է, որ խմբին հրահանգ է տրված չգրոհել քաղաքը, որը երկրում կառավարության վերջին հենակետն է: Մամուլի խոսնակը հավելել է, որ խումբը մտադիր չէ վրեժ լուծել որևէ մեկից, և պնդում է, որ բոլոր նրանք, ովքեր ծառայել են կառավարությանը և բանակին, կներվեն:Աֆղանստանի նախագահությունը պնդել է, որ իրավիճակը Քաբուլում դեռ վերահսկելի է: Քաղաքացիները հերթ են կանգնել՝ իրենց խնայողությունները բանկերից հանելու համար, քանի դեռ դրանց դռները չեն փակվել իրացվելիության բացակայության պատճառով:Ամերիկացի դիվանագետները դեսպանատնից տարհանվել են ուղղաթիռով. քաղաքում կմնա 50-ից պակաս պաշտոնյա: Ըստ ՆԱՏՕ-ի ներկայացուցչի, ԵՄ աշխատակազմի մի քանի աշխատակիցներ նույնպես տեղափոխվել են Քաբուլում ավելի անվտանգ վայր: Մյուս կողմից, Ռուսաստանը հայտարարել է, որ մտադիր չէ իր պաշտոնյաներին հեռացնել Քաբուլից: «Թալիբան»-ը երաշխավորել է դեսպանատան անվտանգությունը:Հիշեցնենք, որ «Թալիբան» արմատական շարժման զինյալներն իրենց վերահսկողության տակ են վերցրել Աֆղանստանի բոլոր սահմանային անցակետերը: Նշվում է, որ այժմ երկիրը կարելի է լքել միայն Քաբուլի օդանավակայանից:Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ թալիբները գրավել են Մազարի Շարիֆը` Ուզբեկստանի հետ սահմանին գտնվող Բալխ նահանգի կենտրոնը և երկրի հյուսիսում ամենամեծ քաղաքը: Բացի այդ, արմատական շարժման ուժերն առանց դիմադրության գրավել են Ջալալաբադը՝ արևելյան Նանգարհար նահանգում՝ Պակիստանի հետ սահմանին:Այսպիսով, խոշոր քաղաքներից միայն Քաբուլն է մնացել կառավարության վերահսկողության տակ:Աֆղանստանում ընթանում է կառավարական ուժերի և «Թալիբան» արմատական շարժման դիմակայությունը: Անկայունությունը երկրում աճում է մինչև սեպտեմբերի 11-ը աֆղանական հողից զորքերի դուրսբերումն ավարտելու՝ ԱՄՆ-ի վարչակազմի խոստումների ֆոնին: 2020 թվականին սեպտեմբերի 12-ին Վաշինգտոնը և «Թալիբան»-ի ներկայացուցիչները Քատարի մայրաքաղաք Դոհայում ստորագրել են ավելի քան 18 տարվա ընթացքում առաջին հաշտության համաձայնագիրը: Այն նախատեսում Է 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից օտարերկրյա զորքերի դուրսբերում և միջաֆղանական երկխոսության սկսում գերիների փոխանակումից հետո:

15:08 - 15 օգոստոսի, 2021

Թալիբների՝ Քաբուլ մուտք գործելուց հետո Աֆղանստանի նախագահը մի քանի ժամվա ընթացքում հրաժարական կտա. իշխանության փոխանցումը կլինի խաղաղ |tert.am|

tert.am: Թալիբների՝ մայրաքաղաք Քաբուլ մուտք գործելուց հետո Աֆղանստանի նախագահը մի քանի ժամվա ընթացքում հրաժարական կտա, գրում է Al Arabiya-ն՝ վկայակոչելով սեփական աղբյուրները:Երկրի ներքին գործերի նախարարն ասել է, որ իշխանության փոխանցումը կլինի խաղաղ՝ առանց կռվի:Աֆղանստանի բանակի և թալիբների միջև բախումներ են տեղի ունեցել քաղաքի հարավային և հյուսիսային ծայրամասերում, թեև թալիբների խոսնակը ասում է, որ խմբին հրահանգ է տրված չգրոհել քաղաքը, որը երկրում կառավարության վերջին հենակետն է: Մամուլի խոսնակը հավելել է, որ խումբը մտադիր չէ վրեժ լուծել որևէ մեկից, և պնդում է, որ բոլոր նրանք, ովքեր ծառայել են կառավարությանը և բանակին, կներվեն:Աֆղանստանի նախագահությունը պնդել է, որ իրավիճակը Քաբուլում դեռ վերահսկելի է: Քաղաքացիները հերթ են կանգնել՝ իրենց խնայողությունները բանկերից հանելու համար, քանի դեռ դրանց դռները չեն փակվել իրացվելիության բացակայության պատճառով:Ամերիկացի դիվանագետները դեսպանատնից տարհանվել են ուղղաթիռով. քաղաքում կմնա 50-ից պակաս պաշտոնյա: Ըստ ՆԱՏՕ-ի ներկայացուցչի, ԵՄ աշխատակազմի մի քանի աշխատակիցներ նույնպես տեղափոխվել են Քաբուլում ավելի անվտանգ վայր: Մյուս կողմից, Ռուսաստանը հայտարարել է, որ մտադիր չէ իր պաշտոնյաներին հեռացնել Քաբուլից: «Թալիբան»-ը երաշխավորել է դեսպանատան անվտանգությունը:

14:21 - 15 օգոստոսի, 2021

«Թալիբան»-ի ստորաբաժանումները Քաբուլում են |azatutyun.am|

azatutyun.am: «Թալիբան» շարժման զինյալներն այսօր առավոտյան մի շարք ուղղություններից միաժամանակ մուտք են գործել Աֆղանստանի մայրաքաղաք Քաբուլ», - հաղորդում է Reuters գործակալությունը։ Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Գանիի աշխատակազմը հաստատել է, որ մայրաքաղաքի մի շարք շրջաններում փոխհրաձգության ձայներ են լսվում։ Դրա հետ մեկտեղ, Գանիի կառավարությունը պնդում է, որ անվտանգության ուժերը վերահսկում են իրավիճակը։ Աֆղանստանում ԱՄՆ դեսպանատան աշխատակիցները, ըստ Reuters-ի, ուղղաթիռներով տեղափոխվել են Քաբուլի միջազգային օդանավակայան՝ հետագա տարհանման նպատակով։ ՆԱՏՕ-ի բարձրաստիճան պաշտոնյաներից մեկի փոխանցմամբ՝ Եվրամիության մի շարք պետությունների դեսպանատների աշխատակիցներն այժմ Քաբուլի սահմաններում գտնվող անվտանգ մի տարածքում են։ Ընդամենը երկու օր առաջ Պենտագոնի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ջոն Քըրբին հայտարարում էր, թե «այս պահին Քաբուլին անմիջական վտանգ չի սպառնում»։

13:21 - 15 օգոստոսի, 2021

«Թալիբան»-ը վերահսկողության տակ է վերցրել Աֆղանստանի բոլոր սահմանային անցակետերը. այժմ երկիրը կարելի է լքել միայն Քաբուլի օդանավակայանից |tert.am|

tert.am: «Թալիբան» արմատական շարժման զինյալներն իրենց վերահսկողության տակ են վերցրել Աֆղանստանի բոլոր սահմանային անցակետերը, հայտնում է Associated Press-ը՝ վկայակոչելով պաշտոնյաներին: Նշվում է, որ այժմ երկիրը կարելի է լքել միայն Քաբուլի օդանավակայանից: Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ թալիբները գրավել են Մազարի Շարիֆը` Ուզբեկստանի հետ սահմանին գտնվող Բալխ նահանգի կենտրոնը և երկրի հյուսիսում ամենամեծ քաղաքը: Բացի այդ, արմատական շարժման ուժերն առանց դիմադրության գրավել են Ջալալաբադը՝ արևելյան Նանգարհար նահանգում՝ Պակիստանի հետ սահմանին:Այսպիսով, խոշոր քաղաքներից միայն Քաբուլն է մնացել կառավարության վերահսկողության տակ:Աֆղանստանում ընթանում է կառավարական ուժերի և «Թալիբան» արմատական շարժման դիմակայությունը: Անկայունությունը երկրում աճում է մինչև սեպտեմբերի 11-ը աֆղանական հողից զորքերի դուրսբերումն ավարտելու՝ ԱՄՆ-ի վարչակազմի խոստումների ֆոնին: 2020 թվականին սեպտեմբերի 12-ին Վաշինգտոնը և «Թալիբան»-ի ներկայացուցիչները Քատարի մայրաքաղաք Դոհայում ստորագրել են ավելի քան 18 տարվա ընթացքում առաջին հաշտության համաձայնագիրը: Այն նախատեսում Է 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից օտարերկրյա զորքերի դուրսբերում և միջաֆղանական երկխոսության սկսում գերիների փոխանակումից հետո:

12:48 - 15 օգոստոսի, 2021

Չեխիան անհապաղ հետ է կանչում Աֆղանստանում գտնվող իր դիվանագետներին |armenpress.am|

armenpress.am: Չեխիան որոշում է կայացրել անհապաղ հետ կանչել Աֆղանստանում գտնվող դիվանագիտական անձնակազմին: Այս մասին Պրահայում հրավիրված արտակարգ ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է Չեխիայի արտաքին գործերի նախարար Յակուբ Կուլգանեկը: «Իրադրությունն Աֆղանստանում վատթարանում է: Հենվելով Քաբուլում մեր դեսպանի առաջարկի, ինչպես մեր դաշնակիցներից ստացած տեղեկությունների վրա, ստիպված եմ եղել կարևոր որոշում կայացնել մեր դիվանագետների՝ Քաբուլի միջազգային օդանավակայան անհապաղ տեղափոխման վերաբերյալ»,- ասել է Կուլգանեկը: Նշենք, որ մի շարք երկրներ, այդ թվում և ԱՄՆ-ն ու Իտալիան ևս խոսել են դիվանագիտական իրենց անձնակազմին Աֆղանստանից դուրս բերելու հնարավորության մասին: Տարբեր տվյալներով՝ ծայրահեղական «Թալիբան» շարժման զինյալները վերահսկում են Աֆղանստանի 60-85 տոկոսը՝ այդ թվում և Իրանի, Չինաստանի, Պակիստանի, Տաջիկստանի և Թուրքմենստանի հետ սահմանակից հատվածները: Օրերս թալիբները հայտարարել են մի շարք խոշոր քաղաքներ, այդ թվում և Կանդագարան ու Գերատան, ինչպես նաև Պուլի Ալամ քաղաքը գրավելու մասին, որը մայրաքաղաք Քաբուլից 50 կմ հեռավորության վրա է գտնվում:

17:20 - 14 օգոստոսի, 2021

Աֆղանստանի նախագահը հայտնել է երկրում հրադադարի հաստատման հնարավորության մասին |armenpress.am|

armenpress.am: Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Գանին օգոստոսի 14-ին հայտարարել է հրատապ խորհրդակցություններ սկսելու մասին, որոնց նպատակը կառավարական ուժերի և ծայրահեղական «Թալիբան» շարժման միջև հրադադարի հաստատումն է: Այս մասին հայտնում է AFP-ն: «Հրատապ քննարկումներ են իրականացվում, որպեսզի վերջ տրվի պատերազմին»,- Քաբուլում ելույթի ժամանակ հայտարարել է Գանին։ Ավելի վաղ տեղական հեռուստաալիքներից մեկը տեղեկացրել էր, որ Աֆղանստանի հարցերով ԱՄՆ հատուկ ներկայացուցիչ Զալմայ Հալիլզադեն աֆղանական կառավարությանն ու թալիբներին ներկայացրել է «ծրագիր ռազմական առճակատումը դադարեցնելու վերաբերյալ»: Տարբեր տվյալներով՝ ծայրահեղական «Թալիբան» շարժման զինյալները վերահսկում են Աֆղանստանի 60-85 տոկոսը՝ այդ թվում և Իրանի, Չինաստանի, Պակիստանի, Տաջիկստանի և Թուրքմենստանի հետ սահմանակից հատվածները: Օրերս թալիբները հայտարարել են մի շարք խոշոր քաղաքներ, այդ թվում և Կանդագարան ու Գերատան, ինչպես նաև Պուլի Ալամ քաղաքը գրավելու մասին, որը մայրաքաղաք Քաբուլից 50 կմ հեռավորության վրա է գտնվում:

14:19 - 14 օգոստոսի, 2021

Աֆղանստանում իրադրությունը դուրս է գալիս վերահսկողությունից. Գուտերեշ |armenpress.am|

armenpress.am: Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղար Անտոնիու Գուտերեշն օգոստոսի 13-ին լրագրողներին հայտնել է, որ իրադրություն Աֆղանստանում ավելի է վատանում: «Աֆղանստանը դուրս է գալիս վերահսկողությունից»,- ասել է նա: Գուտերեշը հավելել է, որ միայն նախորդ ամիս ռազմական գործողությունների հետևանքով սպանվել կամ վիրավորվել է ավելի քան հազար մարդ, 241 հազար մարդ ստիպված լքել է տունը: ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը հայտնել է, որ Աֆղանստանում լեփ-լեցուն են հիվանդանոցները, արդեն զգացնել է տալիս սննդի և դեղամիջոցների պակասը, ոչնչացվում են կամուրջները, ճանապարհները, դպրոցներն ու հիվանդանոցները: «Աֆղանստանն արդեն անցել է հակամարտությունների միջով, սակայն այժմ գտնվում է սեփական պատմության ևս մեկ քաոսային ու սարսափելի գլխի շեմին: Սա անհավատալի ողբերգություն է այսքան տառապանք տեսած ժողովրդի համար»,- ասել է նա: Գուտերեշը հայտարարել է, որ ծայրահեղական «Թալիբ» շարժման անդամները պետք է անհապաղ դադարեցնեն հարձակումներն ու անցնեն բանակցություններին՝ հանուն Աֆղանստանի ժողովրդի: Տարբեր տվյալներով՝ ծայրահեղական «Թալիբան» շարժման զինյալները վերահսկում են երկրի 60-85 տոկոսը՝ այդ թվում և Իրանի, Չինաստանի, Պակիստանի, Տաջիկստանի և Թուրքմենստանի հետ սահմանակից հատվածները:

11:19 - 14 օգոստոսի, 2021

Աֆղանստանում իրենց տները հարկադրված լքել է շուրջ 400 հազար մարդ |armenpress.am|

armenpress.am: ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ֆաբիա Մանտուն հայտարարել է, որ 2021 թվականի սկզբից մինչ օրս Աֆղանստանում իրենց տները հարկադրված լքել է շուրջ 400 հազար մարդ: Ինչպես տեղեկացնում է ՏԱՍՍ-ը՝ Ֆաբիա Մանտուն կոչ է արել Աֆղանստանի հարևան երկրներին ՝ չփակել սահմանները զինված հակամարտությունից փախչող աֆղանների համար: Նա հավելել է, որ 2020 թվականի վերջի դրությամբ երկրում եղել է 2,9 միլիոն ներքին տեղահանված քաղաքացի: Ըստ տարբեր տվյալների՝ հիմնականում աֆղան փախստականները տեղափոխվում են Իրան, Պակիստան, Գերմանիա, Թուրքիա, Շվեդիա և այլ երկրներ: Օրինակ՝ 2001 թվականից ի վեր Իրան է տեղափոխվել 3.3 միլիոն աֆղան, իսկ Պակիստան՝ 1.4 միլիոն աֆղան: Վերջին իրադարձություններից հետո դեպի այդ երկրներ աֆղանների հոսքը ավելացել է: Աֆղանստանի ազգային հաշտեցման բարձրագույն խորհրդի նախագահ Աբդուլա Աբդուլան խաղաղ կարգավորման ծրագիր է ներկայացրել Դոհայում ընդլայնված «եռյակի»՝ Ռուսաստանի, Միացյալ Նահանգների, Չինաստանի, Պակիստանի և «Թալիբանի» ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը: Հանդիպման ընթացքում Աբդուլան ասել է, որ «Թալիբանի» հետ քաղաքական համաձայնության հասնելու գործընթացը արագացնելու համար անհրաժեշտ է այլ երկրների միջնորդությունը:

21:41 - 13 օգոստոսի, 2021

ԱՄՆ-ն, Մեծ Բրիտանիան, Կանադան, Գերմանիան և այլ երկրներ Աֆղանստանից տարհանում են իրենց քաղաքացիներին |armenpress.am|

armenpress.am: ԱՄՆ-ն, Մեծ Բրիտանիան, Կանադան, Գերմանիան և այլ երկրներ Աֆղանստանից տարհանում են իրենց դեսպանատների աշխատակիցներին և քաղաքացիներին: Ինչպես տեղեկացնում է The Guardian-ը, Պենտագոնն Աֆղանստան կուղարկի 3 հազար հատուկ ջոկատայիններ՝ դիվանագետներին և դեսպանատան աշխատակիցներին անվտանգ և համակարգված տարհանելու համար: Խոսքը շուրջ 20 հազար քաղաքացու մասին է: Մեծ Բրիտանիան նույնպես ուղարկելու է 600 զինծառայող՝ դիվանագետներին և քաղաքացիներին Աֆղանստանից տարհանելու համար: Գերմանիայի դեսպանատունը իր հերթին կոչ է արել իր բոլոր քաղաքացիներին հնարավորինս արագ լքել երկիրը: Իրենց քաղաքացիներին Աֆղանստանից դուրս բերելու մտադրության մասին կամ երկիրը լքելու կոչով են հանդես եկել նաև Ֆրանսիան, Նորվեգիան, Դանիան: Ռուսաստանի Դաշնությունը դեռևս չի պլանավորում տարհանել իր քաղաքացիներին: Այս մասին հայտարարել է ՌԴ դիվանագիտական առաքելության մամուլի քարտուղար Նիկիտա Իշչենկոն, հավելելով, որ այդ խնդրանքով դեռևս ՌԴ քաղաքացի իրենց չի դիմել: Իրավիճակն Աֆղանստանում վերջին շաբաթներին խիստ սրվել է այն բանից հետո, երբ Վաշինգտոնը սկսել է դուրս բերել ամերիկյան բանակի ստորաբաժանումները:

20:23 - 13 օգոստոսի, 2021

Աֆղանստանի փոխնախագահը հայտարարել է, որ չի ընդունի թալիբների պարտադրած պայմանները |armenpress.am|

armenpress.am: Աֆղանստանի առաջին փոխնախագահ Ամրուլլա Սալեհը հայտարարել Է, որ չի ընդունի հանգամանքներով պարտադրված ոչ մի կարգի գործարք «Թալիբան» արմատական շարժման հետ: Օգոստոսի 13-ին այդ մասին հաղորդել Է Աֆղանստանի 1TV հեռուստաալիքը: Սալեհն ընդգծել Է, որ «փորձում Է փոխել իրավիճակը եւ համոզված Է, որ «Թալիբանը» պարտություն կկրի»: Նա սկզբունքորեն տրամադրված Է «չընդունելու հանգամանքերով պարտադրված ոչ մի կարգի գործարք» արմատականների հետ: Սալեհի այս դիրքորոշման մասին հայտնի Է դարձել Աֆղանստանի արտաքին գործերի նախարարության ղեկավար Մոհամադ Հանիֆ Աթմարի խոսքի ֆոնին, որն օգոստոսի 12-ին հավաստել Է, որ Քաբուլը թալիբներին առաջակել Է համաձայնության գալ երկրի համատեղ կառավարման շուրջը: Մինչդեռ թալիբների ներկայացուցիչ Զաբիհուլլա Մուջահիդը նշել Է, որ շարժումը չի ընդունի Քաբուլի առաջարկությունը իշխանության բաժանման եւ հրադադարի շուրջը, իսկ իրենց նատակն Է վերջ դնելու օտարերկրյա ինտերվենցիային եւ երկրում կազմելու իսլամական կառավարություն, եւ եթե պաշտոնական Քաբուլը համաձայնվի դրան, ապա թալիբները պատրաստ են զինադադարի: Հակառակ դեպքում շարժումը կշարունակի պայքար մղել: «Թալիբանի» կողմնանկիցները շարունակում են հարձակվել նահանգների կենտրոնական քաղաքների վրա ամբողջ երկրում: Նրանց ներկայացուցչի պնդմամբ՝ զինյալներն օգոստոսի 13-ին վերահսկողության տակ են առել Թարինքոթ քաղաքը (Ուրուզգանի նահանգի կենտրոնը երկրի կենտրոնական մասում), իսկ ավելի ուշ գրավել են Փուլի Ալամ քաղաքը (Լոգարի արեւելյան նահանգի կենտրոնը): Վերջինն արմատականները հարձակվել են նահանգապետի աշխատավայրի վրա, իսկ պաշտոնյաներն ու նրանց ղեկավարությունը հարկադրված են եղել անձանտուր լինել, հաղորդել Է ՏԱՍՍ-ը:

17:06 - 13 օգոստոսի, 2021