Ամուլսար

Ամուլսարը լեռ է Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերի սահմանագլխին, Զանգեզուրի լեռնաշղթայի հյուսիսային մասում։ Բարձրությունը 2987 մ է։ Ամուլսարում կան ոսկու պաշարներ, մասնավորապես, համաձայն «Լիդիան Արմենիա» ընկերության տարածած տեղեկատվության՝ Ամուլսարի հանքավայրի հաստատված ընդհանուր պաշարները կազմում են 89376.3 հազար տոննա հանքաքար, 73733 կգ ոսկի, 294.367 տոննա արծաթ։ 2014 թ․ ՀՀ կառավարության կողմից Գեոթիմ ՓԲԸ («Լիդիան Արմենիա»-ի իրավանախորդ) երկրաբանահետախուզական կազմակերպությանը տրվել է Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման թույլտվություն։

Ամուլսարի հանքի շահագործման հնարավոր ռիսկերի վերաբերյալ հասարակական տարբեր շերտեր, փորձագետներ, բնապահպաններ իրենց մտահոգություններն են բարձրաձայնել, որոնք կապված են Ջերմուկի հանքային ջրերի աղտոտման, մոտակա ջրամբարների (այդ թվում՝ Կեչուտի), Արփա գետի, գետակների, Սևանա լճի աղտոտման, շրջակա միջավայրի թունավորման, ցիանիդի օգտագործման հետ կապված աղետի, բնակչության առողջական վիճակի հետ։

Իշխանությունների լռությունը վկայում է, որ հակված են հանքի շահագործմանը․ Անի Սամսոնյան

Ամուլսարի շուրջ ծավալվող իրադարձությունները շարունակում են մնալ հանրային քննարկման տիրույթում։ Վերջին օրերին Ջերմուկում իրավիճակը լարված է։ Սա այն բանից հետո, երբ Ամուսարի հանքը շահագործելու նպատակ ունեցող «Լիդիան» ընկերության կողմից վարձված պահնորդական ծառայությունը հեռացրեց բնակիչների տեղադրած շարժական տնակները ու փոխարենը տեղադրեց իր տնակները։ Արդեն մի քանի օր է՝ ջերմուկիցներն ու բնապահպանները ակցիաներ են իրականացնում Ամուլսար տանող ճանապարհին։ Նրանք պահանջներ են ներկայացրել կառավարությանը՝ հեռացնել պահնորդական ծառայության կողմից տեղադրված տնակները, սադրանքներ հրահրող պահնորդական ծառայությանը զրկել լիցենզիայից եւ վերջնական դիրքորոշում հայտնել խնդրի վերաբերյալ։ Թեմայի շուրջ Infocom.am-ը զրուցել է «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Անի Սամսոնյանի հետ։ - Տիկին Սամսոնյան, չնայած տեղի ունեցող իրադարձություններին եւ լարվածությանը՝ իշխող քաղաքական թիմի ներկայացուցիրները կարծես լռություն են պահպանում։ Այն պարագայում, երբ ոստիկանական ուժերը անգամ ուժ գործադրեցին ցուցարարների նկատմամբ։ Դուք ի՞նչ դիրքորոշում ունեք այս հարցի վերաբերյալ։ - Ես կարծում եմ, որ իշխանության լռությունը բնական է, եւ այն պետք է սպասելի լիներ՝ թե՛ ջերմուկցիների, թե՛ բոլորիս համար, որովհետեւ պետք է համադրենք 2019 թվականին իշխանության արած հայտարարությունների հռետորաբանության փաստերը, պետք է վերհիշենք, որ հունվարին Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձավ Ամուլսարին եւ ասաց, որ եթե այն շահագործվեր, մենք ավելի շատ եկամուտներ կունենայինք բյուջեում, նույնիսկ հնարավոր է՝ երկնիշ աճ ունենալ։ Հետեւաբար, սա վկայում է տրամադրությունն այն մասին, որ իշխանությունը հակված է այն մտքին, որ Ամուլսարը պետք է շահագործվի։ Այդ լռությունը դրա վկայությունն է, որ եթե իրենք հակված են, որ հանքը շահագործվի, ուրեմն պետք է մնան անհաղորդ այս իրադարձություններին, որովհետեւ ի՞նչ պետք է ասի իշխանությունը ջերմուկցիներին, որովհետեւ երբ նոր էր հեղափոխությունը եղել, նույն իշխանությունը նույն ջերմուկցիներին խոսք էր տվել, որ Ամուլսարը մնալու է սար եւ հանք չի դառնալու, բայց երար քննարկելով իշխանությունների հետ եւ հասկանալով, որ այս հարցը քննարկումների դաշտում չի լուծվելու, ջերմուկիցները որոշեցին իրենց բողոքը այլ կերպ ներկայացնել։ Սկսեցին պահպանություն իրականացնել, փողոցային ակցիաներ իրականացնել։ Այս գործիքը ջերմուկցիների եւ Ամուլսարի պաշտպանների միակ գործիքն է այսօր։ Մենք կարող ենք նաեւ ասել, որ իշխանությունը, լավ հասկանալով, որ դա միակ գործիքն է, ընտրել է լավագույն պահը՝ Ամուլսարի հարցին վերջնական լուծում տալու համար՝ այն առումով, որ արտակագ դրության պայմաններում արգելված են հավաքները, եւ մարդիկ չեն կարող կիրառել իրենց բողոքի ձայնն արտահայտելու գործիքը։ Այս պայմաններում պարզ է, որ ո՛չ կառավարությունը, ո՛չ էլ իշխանության մեծամասնությունը, եւ ոչ էլ այդ մեծամասնությունում գտվող նախկին եւ ներկայիս ակտիվ բնապահպան պատգամավորները պետք է լուռ մնան, որովհետեւ իրենք այդ հարցի վերաբերյալ այլեւս ասելիք չունեն։ - Ինչպե՞ս եք գնահատում ոստիկանության իրականացրած գործողությունները․ տեսանք, որ ուժ գործադրեցին ցուցարարների նկատմամբ, բերման ենթարկվածներ եղան։ - Որպեսզի ես ոստիկանական գործողություններին գնահատական տայի, շատ կարեւոր էր, որ լինեի ոստիկանական բաժանմունքում, այդ պատճառով օգոստոսի 4-ին եղա Վայքի ոստիկանական բաժանմունքում, որտեղ տեղափոխել էին բերման ենթարկվածներին։ Վարչական կալանքի ենթարկված անձանց հետ խոսեցի, իրենք թե՛ բերման ենթարկելու ընթացքում, թե՛ ոստիկանական բաժանմունքում որեւէ խնդիր չունեին։ Իրենք ասացին, որ խնդիր չունեն, բայց մինչեւ բերման ենթարկելու իրադարձությունը՝ տեղի են ունեցել ավելի վատ իրադարձություններ, ընդ որում՝ դրանց ակտիվ մասնակցություն է ունեցել «Լիդիանի» վարձած պահնորդական ընկերությունը։ Երեկ բնակիչները պատմեցին, որ նրանք քարերով են հարձակվել քաղաքացիների վրա, փոխադարձ հայհոյանքներ են հնչել եւ նույնիսկ պահնորդական ծառայություն իրականացնող անձանցից ոմանք ուժ են գործադրել ոստիկանության ծառայողների հանդեպ։ Ինձ որքանով տեղեկացրին՝ ոստկանակության ծառայողները եղել են քաղաքացիական հագուստով եւ նրանք չեն իմացել, որ դրանք ոստիկաններ են, բայց բոլոր դեպքերում սա չի արդարացնում այդ գործողությունները։ Ես կարծում եմ, որ ոստիկանության համար նույնպես պետք է քննարկման առարկա դառնան պահնորդական խմբի կատարած այս գործողությունները։ Այսինքն՝ դրանք պետք է օբյեկտիվ քննության առարկա դառնան եւ հասկանանք, թե որքանով են օրինաչափ։ Օգոստոսի 4-ին Վայքի բաժանմունք էին բերման ենթարկել 4 հոգու, որոնք պահնորդական ծառայություն իրականացնող խմբի անդամ էին։ Ինչպես հասկացա՝ նրանիցից մեկը բերման էր ենթարկվել խուլիգանություն կատարելու կասկածանքով՝ հայհոհել էր, հետո ասաց, որ հայհոյել են իրեն եւ ինքը փոխադարձ հայհոհանքներ է հնչեցրել։ Ընդհանուր իրավիճակը եղել է շատ լարված եւ ագրեսիվ։ Ես կարեւորում եմ ոստիկանության աշխատանքը այն տեսանկյունից, որ կարող են բախումներ լինել ոչ միայն ոստիկանության եւ քաղաքացիների միջեւ, այլեւ պահնորդական ծաայություն իրականացնողների եւ քաղաքացիների միջեւ, ինչպես տեսել ենք։ Ոստիկանությունը պետք է աչալուրջ լինի, գործի իրավաչափ եւ ամենակարեւորը, ուզում եմ շեշտադրել, որ ոստիկանությունն իրականացնում է հրահանգ, մարդկանց թույլ տալ, որ իրենց բողոքն արտահայտեն, դա պետք է թույլ տա կառավարությունը, իսկ կառավարությունը նորից եմ կրկնում, ընտրել է այն ժամանակը, երբ կա պարետի որոշում։ Անթուլատրելի է ուղղակի, որ մարդիկ չկարողանան իրենց բողոքի ձայնը բարձրացնել։ Ես միշտ ասել եմ, որ Ամուլսարի խնդիրը իրենք համարում են իրենց կյանքի եւ անվտանգության խնդիրը։ Մարդու կյանքի իրավունքը իր հիմնարար իրավունքն է, եւ եթե հնարավորություն չունի իր բողոքն արտահայտելու, հետեւաբար մենք խնդիր ունենք առհասարակ ժողովրդավարության հետ։ Մի անգամ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին հարց տվեցի՝ եթե Դուք այդքան գնահատում եք հանրաքվեի ինստիտուտը՝ որպես ժողովրդավարության կարեւոր ինստիտուտներից մեկը, եւ կարծում եք, որ մարդիկ կարող են որոշել ՍԴ-ի հարցը, արդյոք Դուք պատրա՞ստ եք, որ Ամուլսարի հարցն էլ լուծվի հանրաքվեով, որովհետեւ սա լավագույն օրինակն էր, որ տեղական հանրաքվեի միջոցով մարդիկ կարող էին որոշել՝ հանքը շահագործվի, թե ոչ։ Սա անմիջական ազդեցություն ունի այն մարդկանց վրա, որոնք ապրում են այստեղ եւ այդ մարդիկ կենսական անհրաժեշտություն ունեն՝ իրենց բողոքը արտահայտելու։ - Կառավարությունը «էլարդի» փորձագիտական խմբին պատվիրել էր համապարփակ եւ օբյեկտիվ փորձաքննություն ներկայացնել, ինչը արվել է, եւ պարզվել է, որ հանքի շահագործումը կարող է որոշակի ազդեցություն ունենալ ջրային ռեսուրսների, բնության վրա, եւ, փորձաքննության համաձայն, «Լիդիանի» արած ՇՄԱԳ-ը թերի է եղել, ակտիվիստները պահանջում են կառավարությունից՝ այդ ՇՄԱԳ-ը ուժը կորցրած ճանաչել։ Ընկերությունն էլ պնդում է, որ խախտվում են իրենց իրավունքները․ ի՞նչ պետք է անի կառավարությունը։ - Անցյալ տարի մենք եւ անձամբ ես ուսումնասիրել էի այդ փորձաքննության փաստաթուղթը, իսկապես «էլարդն» ասում է՝ այո՛, իրականացվել է փորձաքննություն, բայց այն իրականացվել է թերի եւ փաստ չէ, որ այդ ռիսկերը կառավարելի են։ Մենք կարողացանք փաստեր վեր հանել փաստաթղթից, որ, օրինակ, փորձաքննություն իրականացնող անձիք Ամուլսարում եղել են միայն մեկ օր։ Մնացած ամբողջ տեղեկությունը իրենք հավաքագրել են եւ վերլուծել են՝ ըստ «Լիդիանի» տված տեղեկության, սա շատ կարեւոր փաստ է այնքանով, որ մենք հասկանանք՝ օբյեկտի՞վ է եղել արդյոք «Լիդիանի» տված տեղեկությունը, որպեսզի նաեւ հասկանանք՝ «Էլարդի» փորձաքննությունն օբյեկտի՞վ է, թե՞ ոչ։ Մենք անվստահություն ենք հայտնել Էլարդի փորձաքննության նկատմամբ, եւ դրանից հետո չի իրականացվել այլ փորձաքննություն, ՇՄԱԳ-ն էլ ուժը կորցրած չի ճանաչվել։ Այսինքն՝ չի լուծվել այն խնդիրը, որը մեզ կարող էր ապացուցել, որ Ամուլսարի հանքի շահագործումը ռիսկեր չի պարունակում․ այս հարցերը մնացել են օդում կախված։ - Հանքի շահագործման դեմ պայքարողները պնդում են, որ շահագործումը կլինի այս կառավարության վերջը։ Եթե հանքը շահագործվի, ի՞նչ զարգացումներ կարող են տեղի ունենալ։ - Ես չեմ կարող ասել կամ կանխատեսել, թե ինչպիսի զարգացումներ կլինեն։ Զարգացումներ, բնականաբար, կլինեն, որովհետեւ հեղափոխական ժամանակավոր իշխանությունը չի կատարել իր խոստումը։ Բնական է, որ սա կառավարության ֆիասկոն է՝ ջերմուկցիների եւ այն մարդկանց համար, որոնք կարծում էին, որ Ամուլսարը սար է մնալու եւ չի շահագործվելու որպես հանք։ Մարդիկ իրենց խաբված են զգում, եւ սա միայն նրա համար, որ իշխանությունը բավարար կամք չցուցաբերեց։ Infocom.am-ը թեմայի վերաբերյալ զրուցել է նաեւ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Արման Աբովյանի հետ։ «Մենք նշել ենք, որ բոլոր որոշումները պետք է լինեն համահունչ մարդկանց, ջերմուկցիների որոշումների հետ, ուրիշ տարբերակ չկա։ Երկորդը՝ ոչ մի դեպքում չի կարելի թույլ տալ, որ Ամուլսարում լինեն բախումներ եւ ուժային ճնշումներ, եւ երրորդը՝ ոչ մի դեպքում չպետք է թույլ տալ, որ Ամուլսարի իրավիճակը կրկին լինի դեստրուկտիվ իրավիճակի՝ Հայաստանի քաղաքական, ներքաղաքական կյանքի համար»,- մեր զրույցում ասաց Աբովյանը։ Պատգամավորը շեշտեց, որ յուրաքանչյուր որոշում պետք է ընդունելի լինի ՀՀ քաղաքացիների, ջերմուկցիների եւ բոլորիս համար։ Անձամբ իր կարծիքով՝ Ամուլսարի հանքի շահագործումը վտանգավոր է եւ շատ մեծ բնապահպանական ռիսկեր է պարունակում՝ հաշվի առնելով բոլոր եզրակացությունները։ Ասպրամ Փարսադանյան

22:21 - 06 օգոստոսի, 2020

Քաղաքական ուժի լռություն պահպանելը ինքնանպատակ չէ, լռությունը ներքին քննարկումների, ներքին աղմուկի հետեւանք է․ Վահագն Թևոսյան

Ամուլսարի շուրջ ծավալվող իրադարձությունները շարունակում են մնալ հանրային քննարկման տիրույթում։ Վերջին օրերին Ջերմուկում իրավիճակը լարված է։ Սա այն բանից հետո, երբ Ամուսարի հանքը շահագործելու նպատակ ունեցող «Լիդիան» ընկերության կողմից վարձված պահնորդական ծառայությունը հեռացրեց բնակիչների տեղադրած շարժական տնակները ու փոխարենը տեղադրեց իր տնակները։ Արդեն մի քանի օր է՝ ջերմուկիցներն ու բնապահպանները ակցիաներ են իրականացնում Ամուլսար տանող ճանապարհին։ Նրանք պահանջներ են ներկայացրել կառավարությանը՝ հեռացնել պահնորդական ծառայության կողմից տեղադրված տնակները, սադրանքներ հրահրող պահնորդական ծառայությանը զրկել լիցենզիայից և վերջնական դիրքորոշում հայտնել խնդրի վերաբերյալ։ Թեմայի շուրջ Infocom.am-ը զրուցել է «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Վահագն Թեւոսյանի հետ։ - Պարոն Թեւոսյան, չնայած տեղի ունեցող իրադարձություններին եւ լարվածությանը՝ ձեր քաղաքական թիմը լռություն է պահպանում։ Սա այն պարագայում, երբ ոստիկանական ուժերը նույնիսկ ուժ գործադրեցին ցուցարարների նկատմամբ։ Դուք ի՞նչ դիրքորոշում ունեք այս հարցով։ - Իմ անձնական վերաբերմունքը Ամուլսարի խնդրի շուրջ որոշակիորեն տարբերվում է այն վերաբերմունքից, որը ես՝ որպես պաշտոնատար անձ, պարտավոր եմ որդեգրել՝ իմ գործունեության ընթացքում։ Ես կարող եմ անձնական կարծիք ունենալ տարբեր երեւույթների մասին, բայց որպես պաշտոնատար անձ՝ պարտավոր եմ հետեւողական լինել, որպեսզի ցանկացած պրոցես ընթանա իրավական նորմերի շրջանակում՝ պարտադիր կերպով, որովհետեւ դա մշակույթ է, որը պարտավոր ենք փոխանցել։ Երբ մենք ուզում ենք, որ երկիրը լինի իրավական, ուրեմն պետք է լինի այդպիսին։ Ըստ այդմ՝ ոստիկանների գործողությունները ես կարող եմ որակել կամ իրավաչափ, կամ ոչ իրավաչափ։ Չեմ կարող որակել՝ բռնություն ցուցարարների կամ պահնորդների նկատմամբ, ես կարող եմ որակել իրավաչափ են եղել գործողությունները, թե ոչ, բացի դա՝ կարող եմ որակել շատ ավելի բարձր կոմպետենցիայով մարդու ստացած տեղեկության հիման վրա հետեւություն անելով, որովհետեւ ես այդ կոմպետենտությունը չունեմ։ Իրադարձությունները շատ ցավալի են այնտեղ, ես, ամեն դեպքում, կարծում եմ, որ ՀՀ քաղաքացիները իրավունք ունեն իրենց բողոքի ձայնը բարձրացնել ցանկացած խնդրի առիթով, որովհետեւ դա ժողովրդավարության հիմքերից մեկն է, բայց, այնուամենայնիվ, արտակարգ դրության ժամանակ նման մասսայական միջոցառումները չեմ ողջունում` այդուհանդերձ հասկանալով, որ դրանք որոշակի հիմքեր ունեին, եւ հենց այդ տնակների տեղափոխման հետ կապ ունեին։ Ուշի-ուշով հետեւում եմ, լռություն պահպանելը ինքնանպատակ չէ, լռությունը ներքին քննարկումների, ներքին աղմուկի հետեւանք է, որովհետեւ, եթե մեզնից յուրաքանչյուրը առանձին-առանձին ինչ-որ բան սկսի խոսել, դա գուցե կլինի շատ անհոդաբաշխ եւ ինքնանպատակ։ Այնուամենայնիվ, քաղաքական թիմի վերաբերմունքը որոշակիորեն արտահայտվել է դեռեւս մեկ տարի առաջ եւ դեռեւս դրանում էական փոփոխություն առկա չէ, սպասենք զարգացումներին։ Ինձ համար ցավալի է այդ պրոցեսներին հետեւելը, ես այնտեղ ունեմ մարդիկ, որոնց շատ հարգանքով եմ վերաբերում, շատ ծանր է հետեւել այդ իրադարձություններին, բայց կարծում եմ, որ քաղաքացիները իրացնում են իրենց իրավունքը։ Արտակարգ դրության պայմաններում, իհարկե, ցանկալի չէր լինի, մանավադ COVID-ի պայմաններում, քանի որ բազմամարդ հավաքները ահագին վտանգներ են ստեղծում վարակի տարածման համար։ - Կառավարությունը «էլարդի» փորձագիտական խմբին պատվիրել էր համապարփակ եւ օբյեկտիվ փորձաքննություն ներկայացնել, ինչը արվել է, եւ պարզվել է, որ հանքի շահագործումը կարող է որոշակի ազդեցություն ունենալ ջրային ռեսուրսների, բնության վրա, եւ, փորձաքննության համաձայն, «Լիդիանի» արած ՇՄԱԳ-ը թերի է եղել, ակտիվիստները պահանջում են կառավարությունից՝ այդ ՇՄԱԳ-ը ուժը կորցրած ճանաչել։ Ընկերությունն էլ պնդում է, որ խախտվում են իրենց իրավունքները․ ի՞նչ պետք է անի կառավարությունը։ -Ես կարծում եմ, որ կառավարությունը եւ, ընդհանրապես, քաղաքական թիմը ամենաշահագրգիռ կողմն են, որ այս թնջուկը հնարավորինս շուտ ավարտվի, որովհետեւ, եթե նույնիսկ շատ հաշվենկատ տրամաբանությունից ելնենք, որը շատ դեպքերում այդպես չէ, եւ շատ հաճախ ոչ պոպուլյար բաներ ենք անում՝ ելնելով ռեֆորմների անհրաժեշտությունից, բայց նույնիսկ, եթե վերցնենք շատ հաշվենկատ ելակետ, ապա հասկանալի է, որ Ամուլսարի թնջուկը հենց գործող իշխանությունների խաչն է։ Ըստ այդմ, ես չեմ կարծում, որ հնարավոր առաջին միանշանակ ելքի դեպքում կառավարությունն այդ քայլին չի գնա, ամեն դեպքում իմ կոմպետենցիան այդ հարցում բավական ցածր է, որովհետեւ ես կրթության, գիտության հանձնաժողովից եմ եւ հիմանկանում այդ ուղղությամբ են իմ ուսումնասիրությունները, այս հարցը ավելի ճիշտ կլիներ մեկնաբանեին տնտեսական հարցերի հանձնաժողովի պատգամավորները, որովհետեւ իրենք շատ ավելի կոմպետենտ են եւ ավելի խորն են ուսումնասիրել։ Ես տեղյակ եմ, որ մեր թիմից մի խումբ պատգամավորներ, որոնք բեւեռային տեսակտներ ունեն հարցի շուրջ, ձեռնարկել են եւ հնարավոր է՝ տեղի են ունեցել որոշակի հանդիպումներ գործադիրի եւ ՏԻՄ-երի հետ։ Կարծում եմ՝ այս պրոցեսը պետք է առաջ գնա, այն կանգնած չի եղել, ուղղակի հիմա սրվեց՝ հասկանալի իրավիճակի պատճառով, ինչքանով ես հասկացա՝ այդ տնակների հեռացումն էր պատճառը։ - Ձեր ընդդիմախոսները պնդում են, որ եթե հնարավոր էր Սահմանադրական բարեփոխումների հարցը լուծել հանրաքվեի միջոցով, ապա Ամուլսարի հարցը լավագույնս կարող էր լուծվել, եթե կառավարությունը հանրաքվե իրականացներ։ Ըստ Ձեզ՝ որքանո՞վ է հանրաքվեի տարբերակը արդյունավետ լուծում։ - Սա իմ սուբյեկտիվ կարծիքն է, նորից եմ նշում, որ գուցե ոչ կոմպետենտ, կամ նվազ կոմպետենտ բաներ ասեմ, բայց քանի որ այստեղ առկա է միջազգային իրավունքի խնդիր եւ մենք նաեւ խնդիր ունենք միջազգային իրավունքի շրջանակում՝ մեր բարեվարքության էլեմենտը պահպանելու։ Այսինքն՝ չէ՞ որ մենք ուզում ենք, որ ներդրողներ գան, դրսի մարդիկ տեղյակ են, տեսնում են, թե ինչ է կատարվում, եւ մենք մեզ ոնց ենք պահում տնտեսվարողների նկատմամբ։ Այդ ամենից են իրենք հետեւություն անում՝ գա՞լ, թե՞ ոչ։ ՍԴ-ի խնդիրը մեր ներքին քաղաքական խնդիրն էր, այս պարագայում կարող է տպավորություն ստեղծվել, թե մենք ցանկացած տնտեսական վեճ դնում ենք հանրաքվեի։ Այո՛, սա բացառիկ դեպք է, բայց իրենց համար մեկ է՝ դա կլինի հանքարդյունաբերություն, ապակու գործարան, թե ինչ-որ ռեստորան, իրենք նայում են որպես բիզնես։ Կարող է տպավորություն ստեղծվել, որ մենք ցանկացած նմանատիպ խնդիր կարող ենք հանրաքվեով չեղարկել, դա վտանգավոր է այդ հնարավոր տպավորությունը ստեղծելու տեսանկյունից։ Սա իմ սուբյեկտիվ կարծիքն է։ Իհարկե, ես գլոբալ առումով շատ կողմնակից եմ հանրաքվեներին, որովհետեւ համարում եմ, որ անկախ նրանից, թե մարդիկ որքանով են տիրապետում ինֆորմացիային, համենայն դեպս էմոցիոնալ եւ մշակութաբանական շերտը շատ կարեւոր է, որովհետեւ որքան էլ մարդուն բացատրես ռացիոնալ կողմը, եթե ինքը իռացիոնալ բնույթով դեմ է մի երույթի, դժվար թե այդ երեւույթից լավ բան դուրս գա։ - Հանքի շահագործման դեմ պայքարողները պնդում են, որ շահագործումը կլինի այս կառավարության վերջը։ Եթե հանքը շահագործվի, ի՞նչ զարգացումներ կարող են տեղի ունենալ։ - Ես, անկեղծ, չգիտեմ՝ հանքը կշահագործվի՞, թե՞ ոչ, նորից կրկնեմ, որ ցավոք այդքան կոմպետենտ չեմ, որ կարողանամ հետեւություններ անել պրոցեսների հնարավոր ելքի վերաբերյալ, բայց ուզում եմ ասել, որ մենք ինքնանպատակ իշխանություն չենք եւ մեր խնդիրը իշխանություն պահելը չէ, եթե մենք ինչ-որ մակարդակ հետո մի որոշում կընդունենք, որով Հայաստանի լավ ապագան կպայմանավորվի մեր հեռացումով, բնականաբար մենք ժամանակավոր ենք՝ հարատեւ Հայաստանի համեմատ։ Այս իշխանության վերջը կլինի․ այլ իշխանություն կգա, կշարունակի, այսինքն այդ երկու հանգամանքները համեմատելի չեն։ Մեր քաղաքական թիմը երբեք չի քննարկում հարցը այն կոնտեքստում, թե ոնց անենք, որ մեր իշխանությունը մնա։ Մենք քննարկում ենք՝ ոնց անենք, որ հարցը լուծվի, որ Հայաստանի հարատեւության կոնտեքստում հարցը երկարատեւ խնդիրներ չառաջացնի, այլ ընդհակառակը՝ լուծի ինչ-որ խնդիրներ եւ նոր զարգացումների հիմք դառնա։ - Երեկ «Իմ քայլը» խմբակցությունը ժամեր շարունակ փակ նիստ էր անցկացնում․ Ամուլսարի հարցը քննարկվե՞լ է։ - Այս հարցը երեկ չի քննարկվել, որովհետեւ պակաս կարեւորություն չունեցող հարց էր քննարկվում։ Երկու կարեւոր հարցերի քննարկումը անարդյունավետ կլիներ։ Infocom.am-ը թեմայի վերաբերյալ զրուցել է նաեւ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Վահե Ղալումյանի հետ, որը, պատասխանելով վերը նշված հարցերին, ասաց, որ խմբակցության լռության պատճառը չի կարող քաղաքական պայմանավորվածությունը լինել։ «Ես ամբողջովին ինֆորմացված չեմ, քանի որ արձակուրդում եմ։ Ոստիկանությունը ուժ է գործադրել ճանապարհը բացելու համար, ճի՞շտ է։ Ես կարծում եմ, որ հիմա քաղաքական դիրքորոշում հայտնելու ժամանակը չէ, հիմա պետք է Շրջակա միջավայրի նախարարությունը ՇՄԱԳ-ի հետ կապված եզրակացություն տա, թե արդյոք նոր ՇՄԱԳ-ի որոշում պե՞տք է կայացվի կամ հին ՇՄԱԳ-ը համարվի ուժի մեջ»,- հավելեց պատգամավորը։ Ղալումյանն ընդգծեց, որ կառավարության քայլերը միանշանակ պետք է տեղավորվեն օրենքի շրջանակներում, եթե նոր ՇՄԱԳ-ի օրենսդրական հնարավորություն չլինի, կառաջանան նոր, ավելի դժվար խնդիրներ։ Անդրադառնալով հարցը հանրաքվեի միջոցով լուծելու տարբերակին՝ Ղալումյանը նշեց, որ, իր կարծիքով, հանրաքվե իրականացնելու անհրաժեշտություն չկա, քանի որ այս դեպքում պետք են մասնագիտական եզրակացություններ, վերջիններս պետք է որոշեն՝ Ամուլսարի շահագործումը բնապահպանական վտանգ պարունակո՞ւմ է, թե՞ ոչ։ «Եթե չեմ սխալվում՝ բնապահպանության տեսչությունը պետք է եզրակացություն տար, որպեսզի նոր ՇՄԱԳ-ի որոշում կայացվեր։ Էլարդի կատարած փորձաքննության մեջ էլ հակասություններ կան, քրեական գործ է հարուցվել։ Հանքի շահագործումը միանշանակ պետք է օրենսդրական հիմք ունենա, ՇՄԱԳ եզրակացությունով, օրենքով ամրագրված։ Եթե մեր կառավարությունը օրենքի գերակայության կողքին կանգնած է, չեմ կարծում, թե սա կարող է մեր վերջը լինել, կարծում եմ կլինի մեր շարունակությունը, քանի որ դա կլինի օրինական պրոցես։ Ե՛ւ հանքի շահագործումը, ե՛ւ չշահագործումը պետք է սահմանված լինեն օրենքով, հստակ եզրակացություններով։ Սա տրամադրություններից չպետք է կախված լինի, որ ես բնապահպան եմ՝ չեմ ուզում, կամ հակառակը՝ ուզում եմ շահագործվի, այստեղ միայն օրենքով սահմանված փաստարկներ են պետք։ Եթե եզրակացությունը հաստատվի, որ հանքի շահագործումը բնապահպանական ռիսկեր չի պարունակում, իմ կարծիքով, պետք է հանքը շահագործվի, եթե եզրակացությունը կլինի, որ դա պարունակում է բնապահպանական ռիսկեր, ապա մեր կառավարությունը այդ եզրակացությունը կպաշտպանի»,- եզրափակեց Ղալումյանը։ Ասպրամ Փարսադանյան

19:10 - 06 օգոստոսի, 2020