Մարտի 1

Մարտի 1-ի լույս 2-ի իրադարձություններ, զանգվածային բողոքի գործողություններ, անկարգություններ, ոստիկանության հետ բախումներ, որոնք տեղի են ունեցել 2008 թվականի մարտի 1-ի լույս 2-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երեւանի կենտրոնում: Իրադարձությունների հետեւանքով զոհվեց 10 (2 ոստիկան, 8 քաղաքացիական անձ) եւ վիրավորվեցին հարյուրավոր մարդիկ: Մայրաքաղաքում հաստատվեց արտակարգ դրություն 1 ամիս ժամկետով: Իրադարձությունները սկսել էին ակտիվորեն զարգանալ փետրվարի 20-ից, երբ Հայաստանի Հանրապետության առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի կողմնակիցները Ազատության հրապարակում հիմնեցին շուրջրյա ճամբար եւ սկսեցին կազմակերպել հանրահավաքներ, բողոքի այլ գործողություններ:

Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն ու նրա կողմնակիցները չէին ընդունում ընտրությունների արդյունքները եւ պնդում էին, որ նախագահ է ընտրվել Լ.Տեր-Պետրոսյանը: Մարտի 1-ի իրադարձությունների առանձին դեպքերով կայացվել են դատավճիռներ, սակայն մինչեւ օրս ամբողջական դեպքերի վերաբերյալ չի եղել դատական գործընթաց: Տարբեր քաղաքական ուժեր, հասարակական շրջանակներ այս իրադարձությունների վերաբերյալ ունեն ոչ միանշանակ դիրքորոշում: Որոշները մեղադրում են այն ժամանակվա գործող իշխանություններին, իսկ ոմանք էլ ցույցերը կազմակերպողներին՝ ի դեմս Լեւոն Տեր Պետրոսյանին ու նրա նախընտրական շտաբի ներկայացուցիչներին:

Անթույլատրելի ենք համարում Վահրամ Ավետիսյանի թեկնածությունը. Մարտի 1-ի գործով քաղբանտարկյալներ եւ զոհերի հարազատներ

Մարտի 1-ի գործով քաղբանտարկյալները եւ զոհերի հարազատները հայտարարություն են տարածել Վահրամ Ավետիսյանին ՍԴ դատավորի թեկնածու առաջադրելու մասին: «ՀՀ կառավարությունը առաջադրել է Վահրամ Ավետիսյանի թեկնածությունը Սահմանադրական դատարանի դատավորի պաշտոնում։ Այս լուրը դարձել է հասարակական լայն քննարկման առարկա, քանի որ առաջադրված թեկնածուի հայրը 2008-2016 թթ. պաշտոնավարել է ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի նախագահի պաշտոնում։ Վահրամ Ավետիսյանի թեկնածության առաջադրումը և դրա հետևանքով առաջացած դժգոհությունը կիսում ենք նաև մենք՝ 2008 թ.-ի քաղբանտարկյալներս և մարտիմեկյան ոճրագործության զոհերի իրավահաջորդները։ Ուստի դիմում ենք ՀՀ կառավարությանն ու Ազգային ժողովին և հայտարարում, որ անթույլատրելի ենք համարում Վահրամ Ավետիսյանի թեկնածության առաջադրումն ու հաստատումը, գլխավորապես երկու պատճառով. 1. 2008 թ.-ին Հայաստանում Սահմանադրական կարգը տապալելու միջոցով իշխանությունը զավթած խումբը, իր վերահսկողության տակ առնելով ամբողջ դատական իշխանությունը, ձեռնամուխ եղավ նաև 2008-ի համաժողովրդական շարժման ակտիվիստներին և առաջնորդներին ապօրինի վճիռներով բանտերում պահելու հանցավոր գործընթացին։ Քննչական մարմինների եւ դատախազության այն ժամանակվա ղեկավարներ Անդրանիկ Միրզոյանի եւ Աղվան Հովսեփյանի հանձնարարությամբ «կարված» շինծու մեղադրանքները կալանքի որոշման եւ մեղադրական դատավճռի էին վերածվում տասնյակ դատավորների մուրճի հարվածով, եւ ապա` վերջնականապես հաստատվում Վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատում, որի նախագահն էր այսօր կառավարության կողմից հաստատված թեկնածուի հայրը՝ Դավիթ Ավետիսյանը։ Մարտիմեկյան ոճրագործության և դրա հետ կապված հարյուրավոր մարդկանց ապօրինի հետապնդումների հարցերը արդեն իսկ դարձել են Հայաստանի դատական ատյանների, ընդհուպ` Սահմանադրական դատարանի քննության առարկա: Աներկբա է, որ քննության արդյունքում, ի թիվս այլոց, պատասխանատվության պետք է ենթարկվի նաև Վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի երբեմնի նախագահ Դավիթ Ավետիսյանը: Ուստի, անթույլատրելի է, որ վերջինիս հետ փոխկապակցված անձ և մերձավոր ազգական հանդիսացող Վահրամ Ավետիսյանը որևէ կարգավիճակով ուղղակի կամ միջնորդավորված մասնակցություն ունենա այդ գործերի քննությանը: Ակներև է նաև, որ Վահրամ Ավետիսյանի ընտրության պարագայում, Սահմանադրական դատարանում երկարաժամկետ կտրվածքով գործ ենք ունենալու շահերի ակնհայտ բախման երևույթի հետ, ինչը կասկածի տակ է դնելու առնվազն մարտիմեկյան ոճրագործությանն առնչվող գործերի հնարավոր քննության լեգիտիմությունը: 2. «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքի 4-րդ հոդվածի 1-ին մասով Սահմանադրական դատարանի դատավորին ներկայացվող պահանջների ցանկում սահմանված է նաև, որ Սահմանադրական դատարանի դատավոր կարող է ընտրվել բարձր բարոյական որակներով անձնավորությունը: Համոզված ենք, որ այդպիսի պահանջն օրենքում տեղ է գտել` նկատի ունենալով Սահմանադրական դատարանի բացառիկ դերը երկրի պետական-հասարակական կյանքում և նշանակում է ընդամենը մեկ բան` Սահմանադրական դատարանի դատավորն իր գործունեությամբ, աշխարհայացքով և կենսագրությամբ պետք է լինի բարոյական հեղինակություն հասարակության համար: Մինչդեռ, հայ հասարակությունը Վահրամ Ավետիսյանի անունն առաջին անգամ լսեց կառավարության նիստի ժամանակ: Հատկանշական է նաև, որ Պետական համալսարանի քաղաքացիական իրավունքի ամբիոնի վարիչը երբևէ հրապարակայնորեն չի դատապարտել թե մարտիմեկյան ոճրագործությունը, թե ավազակապետական համակարգի գործունեությունը, ինչպես նաև չի արտահայտել իր դիրքորոշումը հանրային կյանքում նշանակալի որևէ այլ երևույթի կամ իրադարձության վերաբերյալ: Ուստի, կառավարության մոտ պետք է որ հիմնավոր կասկած առաջանար Վահրամ Ավետիսյանի անաչառության և արդարամտության առումով: Հիմք ընդունելով վերոշարադրյալը, կոչ ենք անում Կառավարությանը` առաջնորդվելով Հայաստանում լիակատար արդարադատություն հաստատելու և հասարակության վստահությունը ամբողջապես վայելող Սահմանադրական դատարան ձևավորելու` ստանձնած հանձնառությամբ, հետ կանչել Վահրամ Ավետիսյանի առաջադրումը, հակառակ դեպքում, դիմում ենք Ազգային ժողովի պատգամավորներին` այս հարցում դրսևորել առավելագույն բծախնդրություն` մերժելով Վահրամ Ավետիսյանի թեկնածությունը: Միևնույն ժամանակ, համարում ենք, որ հեղափոխական իշխանությունը պետք է պատասխանատվության ենթարկի 2008 թ-.ին, դրանից առաջ և հետո քաղաքական հետապնդումների մասնակից դարձած դատավորներին, մաքրի դատական համակարգը այդպիսիներից և զերծ պահի բոլոր այն անձանցից, ովքեր որևէ առնչություն են ունեցել Սահմանադրական կարգը տապալելուն կամ օժանդակել են այդ ծանր հանցագործությանը։ Ակնկալում ենք նաև, որ արագացված կարգով պետք է արդարացվեն ապօրինի հետապնդումների և դատավճիռների ենթարկված բոլոր անձինք: 1. Հակոբ Հակոբյան 2. Գրիգոր Ոսկերչյան 3. Լեւիկ Խաչատրյան 4. Վահագ (Վարդգես) Հայոցյան 5. Աշոտ Մանուկյան 6. Արամ Բարեղամյան 7. Արշակ Բանուչյան 8. Հարություն Ուռուտյան 9. Տիգրան Բաղդասրյան 10. Հովհանես Հարությունյան 11. Վլադիմիր Առաքելյան 12. Ժորա Սափեյան 13. Մկրտիչ Սափեյան 14. Ռուբիկ Ոսկանյան 15. Շոթա Սաղաթելյան 16. Սամսոն Խաչատրյան 17. Սամվել Հարությունյան 18. Աշոտ Թադեւոսյան 19. Աղասի Մկրտչյան 20. Մելիք Գրիգորյան 21. Կարեն Թարխանյան 22. Խաչիկ Գասպարյան 23. Արեգ Գեւորգյան 24. Հովհաննես Ղազարյան 25. Մասիս Այվազյան 26. Դավիթ Առաքելյան 27. Ֆելիքս Գեւորգյան 28. Իսահակ Մալխասյան 29. Մկրտիչ Աբրահամյան 30. Վարդան Ղավալբաբունց 31. Դավիթ Քիրամիջյան 32. Վահե Ղազարյան 33. Տիգրան Մկրտչյան 34. Գեւորգ Ղազարյան 35. Լեւոն Խաչատրյան 36. Տիգրան Մելքոնյան 37. Ալբերտ Ներսիսյան 38. Սարգիս Գեւորգյան 39. Տիգրան Առաքելյան 40. Արտակ Կարապետյան 41. Մարզպետունի Այվազյան 42. Անդրանիկ Սափեյան 43. Հայկ Գեւորգյան 44. Ռաջու Պետրոսյան 45. Սողոմոն Երիցյան 46. Արման Շահինյան 47. Շմավոն Գալստյան 48. Գաբրիել Գաբրիելյան 49. Յաշա Մելքոնյան 50. Դավիթ Մաթեւոսյան Մարտի 1-ի զոհերի հարազատներ՝ 1. Սարգիս Քլոյան 2. Վաչագան Ֆարմանյան 3. Էդիկ Հարությունյան 4. Հովսեփ Խաչատրյան 5. Ռուզան Հարությունյան 6. Վարդուհի Գեւորգյան 7. Լիլա Հովհաննիսյան 8. Մայրամ Հովհաննիսյան

18:44 - 25 հուլիսի, 2020

Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպաններն այսօր առարկեցին մեղադրող դատախազ Գեւորգ Բաղդասարյանի միջնորդության դեմ |armtimes.com|

armtimes.com: Երեւանի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ դատավոր Աննա Դանիբեկյանի նախագահությամբ, ընթացող նիստին Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպաններն այսօր առարկեցին մեղադրող դատախազ Գեւորգ Բաղդասարյանի միջնորդության դեմ: Բաղդասարյանը, հիշեցնենք, միջնորդել էր բոլոր ամբաստանյալների պաշտպանների գործողություններում ճանաչել իրավունքի չարաշահում, սահմանափակել դատական նիստի նախապատրաստական ենթափուլն ու հնարավորություն տալ անցնել դատաքննության: Միջնորդության քննությունը հետաձգվել էր՝ հաշվի առնելով, որ բացակայում էր ամբաստանյալ Յուրի Խաչատուրովի պաշտպան Միհրան Պողոսյանը։ Հիշեցնելով, թե դատախազ Գեւորգ Բաղդասարյանը ինչպես էր սահմանել իրավունքի չարաշահում երեւույթը՝ Խուդոյանն ասաց, որ այդպիսի ձեւակերպմանը ընդհանուր առմամբ կարելի է համաձայնել՝ հավելելով նաեւ այն դեպքերը, երբ դատավարության մասնակիցները օգտվում են իրավունքի իրացումից, սակայն դա անում են ոչ թե կամ ոչ միայն կոնկրետ դատավարական նպատակ իրացնելու, այլեւ դատավարության մեկ այլ մասնակցի վերաբերյալ վիրավորական արտահայտություններ կատարելու, գործի հետ կապ չունեցող ենթադրյալ այլ արարքներում մեղադրելու կամ քաղաքական հայտարարությունների համար։ Խուդոյանն ընդգծեց, որ նման դեպքերում, երբ պաշտպանական կողմի հասցեին հնչում է ատելության խոսք, գործով քննարկվող իրադարձություններից տասնամյակ առաջ տեղի ունեցող քաղաքական իրադարձությունների մեկնաբանություն է լինում, կամ ամբաստանյալների եւ պաշտպանների հասցեին վիրավորական արտահայտություններ են արվում, դատախազները լռում են։ Խուդոյանն առանձնացրեց դատախազի միջնորդության մեջ առկա երկու հիմնական բնորոշումները իրավունքի չարաշահման վերաբերյալ․ խոսքը կրկնվող գործողությունների եւ դատավարական տվյալ փուլին ոչ բնորոշ գործողությունների մասին է։ Խուդոյանն ասաց, որ պայմանականորեն կարելի է ասել, որ հենց այդպիսի գործողությունների մեջ է դատախազությունը մեղադրում իրենց՝ հղում անելով տուժողների իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի որոշմանը Լիլիթ Վարդանյանի գործով։ Նա, սակայն, պնդեց, որ դատախազները չեն ներկայացրել իրենց եւ Լիլիթ Վարդանյանի գործի միջեւ եղած հիմնական տարբերությունը․ «Իսկ այդ գործերի փաստական հանգամանքները նույնական չեն՝ հաշվի առնելով, որ մյուս գործի քննության տեւողությունը պայմանավորված է եղել առավելապես դատական նիստերի չկայացումով, այդ թվում՝ ե՛ւ մեղադրողների, ե՛ւ դատարանի պատճառով»,- ասաց Խուդոյանը՝ հավելելով, որ եթե կատարվեր սեփական վերլուծություն, պարզ կդառնար, որ որեւէ մեկը նշված իրավական դրույթները չի մեկնաբանել որպես պաշտպանության իրավունքից զրկելու հիմք։ Խուդոյանն ասաց, որ կրկնվող գործողությունները թվելիս դատախազները նշել են իրենց կողմից ներկայացված անհիմն միջնորդությունները, սակայն ընդգծեց, որ դրանք անհիմն են միայն դատախազների գնահատմամբ, որովհետեւ դատարանը դրանք քննության առարկա է դարձրել եւ կայացրել բովանդակային որոշումներ, որոնց իրենք համաձայն են, թե ոչ, այլ հարց է։ Մյուս ուղղությունը, որի շուրջ դատախազները կառուցել էին իրենց միջնորդությունը, դատավարության տվյալ փուլին ոչ բնորոշ գործողություններն էին․ «Հատկանշնական է, որ դատական պրոցեսը դատախազությունը դիտարկում է՝ սկսած 2019թ. օգոստոսի 19-ից, թեեւ եթե խնդիրը դիտարկվում է տուժողների իրավունքի տեսանկյունից, պետք է տարբերություն չլիներ, թե ով է նախագահող դատավորը, հետաքրքիր է նաեւ, որ առկա չէ որեւէ հիշատակում դատական նիստերի՝ պետության մեղքով ձգձգման վերաբերյալ»։ Որպես այդպիսի օրինակ՝ Խուդոյանը նշեց այն, որ դատախազությունը առարկություն չի ներկայացրել գործի քննության մի քանի ամիս դադարելու դեպքում․ խոսքն այն մասին է, որ երբ 2019 թվականի ամռանը Վերաքննիչ դատարանը՝ դատավոր Արմեն Դանիելյանի նախագահությամբ, բեկանեց գործի կասեցման եւ Ռոբերտ Քոչարյանին ազատ արձակելու որոշումը, գործի վարույթը հաջորդ իսկ օրը չվերսկսվեց․ «Դատավոր Արմեն Դանիելյանը պահել էր գործի նյութերը եւ չէր վերադարձնում առաջին ատյանի դատարան, այնուհետեւ ուղարկեց Վճռաբեկ դատարան, որը նույնպես չէր ուղարկում, սական երկու ամիս անց առանց որեւէ պատճառնի նոր հիմքի գործը վերադարձվեց առաջին ատյանի դատարան, ընդամենը առաջին ատյանի դատարանի նախագահը խնդրել էր, Վճռաբեկ դատարանն էլ՝ ուղարկել, եւ դրանով էլ հաստատվել էր երկու ամիս գործը անհիմն չքննելը»։ Խուդոյանը շեշտեց, որ այդ պարագայում եւս դատախազների համար պետք է ակնհայտ լիներ, որ գործը երկու ամիս չէր քննվում․ «Ո՞ւր էին դատախազները եւ տուժողները այդ ժամանակ, երբ պաշտպանները բողոքում էին գործի քննության արգելքներից»,- հարցրեց նա։ Խուդոյանը շեշտեց, որ դատախազների կողմից որեւէ առարկություն չի հնչել նաեւ այն ժամանակ, երբ իրենց համար մինչ օրս անհասկանալի պատճառներով մոտ երկու ամիս բացակայեց դատավոր Աննա Դանիբեկյանը․ «Իսկ Վերաքննիչ դատարանի վերջին դատական ակտը, որով պարոն Քոչարյանն ազատ արձակվեց, եկավ՝ վկայելու, որ այդ ձգձգման արդյունքում նա ավելի քան երեք ամիս անհիմն կալանավորված է եղել, այսինքն՝ Վերաքննիչ դատարանը արձանագրել է, որ իրենց միջնորդությունը ենթակա էր բավարարման, եւ տրամաբանորեն այն պետք է քննվեր ներկայացնելուց հետո անհապաղ, այսինքն՝ ձեր բացակայության պատճառով պարոն Քոչարյանը երեք ամիս գնտվել է անազատության մեջ»,- դիմելով դատավորին՝ ասաց պաշտպանը՝ դարձյալ հարցնելով, թե ուր էին այդ ժամանակ դատախազները։ Խուդոյանը անդրադարձավ նաեւ դատախազի այն փաստարկին, որ 8 դատական նիստ կայացվել է՝ ամբաստանյալի խափանման միջոցի վերաբերյալ միջնորդություններ քննելով․ «Իսկ մի՞թե այդպիսի իրավունքից ամբաստանյալները պետք է զրկված լինեին»,- ասաց նա՝ շեշտելով, որ բոլոր այդ միջնորդություններն ունեցել են տարբեր հիմքեր. մի դեպքում եղել է ՍԴ որոշումը, մյուս դեպքում՝ օրենսդրական փոփոխությունները եւ այլն։ Շարունակությունը՝ armtimes.com-ում

16:05 - 07 հուլիսի, 2020