hetq.am: Երեկ Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը (ԵԽԽՎ) բանաձև է ընդունել, որով կոչ է անում Եվրոպայի խորհրդի 5 անդամների կառավարություններին ամբողջությամբ հետաքննել Pegasus և այլ լրտեսական ծրագրերի օգտագործման բոլոր դեպքերը և երեք ամսում դրանց վերաբերյալ տեղեկատվություն տրամադրել: 

Բանաձևում նշված հինգ անդամների ցանկում են Ադրբեջանը, Լեհաստանը, Հունգարիան, Հունաստանն ու Իսպանիան։

Վկայակոչելով մի շարք լրագրողական և հետազոտական նախագծեր, որոնք բացահայտել և հաստատել են Pegasus, Candiru և Predator լրտեսական ծրագրերի կիրառումը այս երկրների կողմից, ԵԽԽՎ-ն հանձնարարել է «անհապաղ և ամբողջությամբ հետաքննել լրտեսող ծրագրերի չարաշահման բոլոր դեպքերը, պատժել ցանկացած հայտնաբերում և փոխհատուցում տրամադրել զոհերին»:

Բանաձևում նշված է, որ կան բավականաչափ ապացույցներ այն մասին, որ Ադրբեջանը կիրառել է Pegasus լրտեսական ծրագիրը Հայաստան-Ադրբեջան հակամարտության հետ կապված՝ Հայաստանում աշխատող մի շարք անձանց, այդ թվում՝ Հայաստանի պետական ​​պաշտոնյայի նկատմամբ։

Հիշեցնենք՝ այս տարվա մայիսին իրավապաշտպան կազմակերպությունների և ՏՏ անվտանգության մասնագետների համատեղ հետաքննությունը ցույց է տվել, որ առնվազն 13 հայ հասարակական գործիչ և պաշտոնատար անձ, այդ թվում` լրագրողներ և իրավապաշտպաններ, 2020 թվականի նոյեմբերից մինչև 2022 թվականի դեկտեմբեր Ղարաբաղյան հակամարտության ժամանակ դարձել են իսրայելական NSO Group-ի Pegasus լրտեսական ծրագրի թիրախ։

Քաղաքական հակառակորդների, պետական պաշտոնյաների, լրագրողների, իրավապաշտպանների և քաղաքացիական հասարակության հանդեպ գաղտնի լրտեսական ծրագրերի կիրառումը Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի խախտում է։

Հաշվի առնելով նման ծրագրերի տարածումը՝ բանաձևով վերահաստատվում է ԵԽԽՎ-ի դիրքորոշումն առ այն, որ պետությունները պետք է օգտագործեն այդ ծրագրերը միայն «բացառիկ իրավիճակների համար՝ որպես վերջին միջոց», և պետք է խուսափեն այս ծրագրերը արտահանել այնպիսի երկրներ, որտեղ զգալի վտանգ կա, որ դրանք կօգտագործվեն բռնաճնշումների կամ մարդու իրավունքների ոտնահարման համար: