STARMUS VI փառատոն

Գիտության և արվեստի STARMUS փառատոնը հիմնադրվել է աստղաֆիզիկոս Գարիկ Իսրաելյանի և լեգենդար Queen խմբի կիթառահար, աստղաֆիզիկոս Բրայան Մեյի կողմից՝ դառնալով համաշխարհային ճանաչում ունեցող գիտնականների, Նոբելյան մրցանակակիրների, տիեզերագնացների մտածողների, գիտության, մշակույթի ու արվեստի գործիչների միավորող հարթակ, որի շրջանակում նրանք հանրության հետ կիսվում են իրենց գիտելիքներով, փորձով ու նորագույն հայտնագործություններով։ Նրանց միավորումը մեկ հարթակի շուրջ հնարավոր է դարձնում մեր ժամանակների խնդիրների վերհանումն ու լուծումների շուրջ քննարկումները։

STARMUS աշխարհահռչակ փառատոնը կապված է Ստիվեն Հոքինգի, Բրայան Մեյի, Ալեքսեյ Լեոնովի և աշխարհահռչակ այլ հայտնի անունների հետ, անցկացվում է 2011 թվականից և միավորում է գիտությունը, կրթությունը, արվեստն ու տեխնոլոգիաները։

STARMUS փառատոնը մինչ այս անցկացվել է Թեներիֆեում (Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա), Նորվեգիայում, Շվեյցարիայում։ 6-րդ STARMUS փառատոնը կանցկացվի Հայաստանում, սեպտեմբերի 5-10-ը։ Փառատոնին կմասնակցեն աշխարհահռչակ գիտնականներ ու երաժիշտներ։

Բուհերը պատրաստվում են հյուրընկալել «Սթարմուս» փառատոնի բանախոսներին․ ի՞նչ է սպասվում

Մոտ օրերս Հայաստանում կմեկնարկի գիտության և արվեստի «Սթարմուս» փառատոնը, որը ունի նաև Հանրայնացման ծրագիր։ Այս ծրագրի շրջանակում փառատոնի բանախոսները դասախոսություններ կկարդան Հայաստանի դպրոցներում, բուհերում ու կրթական կենտրոններում։ «Ի համալրումն մեր հիմնական փառատոնային ծրագրի, պարոն Իսրայելյանի շնորհիվ դասախոսություններ են լինելու նաև բուհերում՝ հնարավորություն տալով ավելի լայն շրջանակների ներգրավել։ Յուրաքանչյուր բուհի համար պատիվ է իրենց հարկի տակ ունենալ այսպիսի մարդկանց»,- մեր զրույցում ասաց փառատոնի հաղորդակցության և մարքեթինգի պատասխանատու Սիրանուշ Գյուրջինյանը։ Infocom-ը առանձնացրել է այն իրադարձությունները, որոնք տեղի են ունենալու Հայաստանի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում այդ օրերին։ Այսպես․ Երևանի պետական համալսարանում սեպտեմբերի 5-9-ը հայտարարվելու է «ԵՊՀ-Սթարմուս Նոբելյան շաբաթ»։ Այս միջոցառման շրջանակում սեպտեմբերի 5-9-ը համալսարան են այցելելու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ․ սեպտեմբերի 5-ին ԵՊՀ կայցելի ֆիզիկոս Քիփ Թորնը, սեպտեմբերի 6-ին աստղաֆիզիկոս Միշել Մայորը, իսկ սեպտեմբերի 7-ին մանրէաբան և կենսաֆիզիկոս Էմանուել Չարպենտիեն։ Բոլոր դասախոսությունները տեղի կունենան 11:00-ին։ Սեպտեմբերի 9-ին` ժամը 11:00-ին էլ ԵՊՀ-ում նախատեսվում է «Տիեզերք և ներշնչանք» խորագրով պանելային քննարկում՝ հայազգի տիեզերագնաց Ջիմ Բաղյանի, ԵՊՀ շրջանավարտ, Սթարմուս փառատոնի հիմնադիր, աստղաֆիզիկոս Գարիկ Իսրայելյանի և գրող Դեյվիդ Ջոն Էյքրի մասնակցությամբ։ Պանելային քննարկման ընթացքում բացման խոսքով հանդես կգա ԵՊՀ ռեկտոր Հովհաննես Հովհաննիսյանը։ ԵՊՀ-ի լրատվական բաժնից մեզ տեղեկացրին, որ ուսանողներին ներգրավելու համար դասախոսությունների մասին տեղեկությունները համալսարանական ներքին խողովակներով տարածում են, իրազեկման տարբեր ակցիաներ են իրականացնում, հետևաբար բոլորը տեղեկացված կլինեն։ Հայ-Ռուսական համալսարանից տեղեկացրին, որ սեպտեմբերի 2-ին՝ ժամը 14:00-ին, դասախոսությամբ է հանդես գալու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, ֆիզիկոս (օպտիկա) Դոննա Սթրիքլենդը, սեպտեմբերի 5-ին՝ ժամը 11:00-ին՝ աստղաֆիզիկոս, մոլորակագետ և Հարավարևմտյան հետազոտական ինստիտուտի Բոլդեր գրասենյակի տնօրեն Ջոել Պարկերը, սեպտեմբերի 7-ին՝ ժամը 11:00-ին՝ Լոս Ալամոսի ազգային լաբորատորիայի ֆիզիկոս, Նյու Մեքսիկոյի համալարանի հրավիրված դասախոս Մարկ Բոսլոունը, իսկ սեպտեմբերի 8-ին՝ ժամը 11:00-ին՝ Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի կլիմայագիտության դասախոս, NASA-ի ռեակտիվ շարժման լաբորատորիայի հատուկ հրավիրյալ գիտնական, Լոնդոնի կլիմայական փոփոխությունների համագործակցության կազմակերպության ղեկավար Քրիս Ռափլին։ Համալսարանից ընդգծեցին, որ հիմնական թեմաները վերաբերում են ֆիզիկային և այդ դասախոսությունների հիմնական շահառուներն են լինելու ապագա ֆիզիկոսները, բայց մուտքն ազատ է լինելու ու դասախոսություններին կարող են ներկա գտնվել բոլոր ցանկացողները. «Բացի այդ՝ մեր համալսարանը ձեռք է բերել 100 տոմս՝ «Սթարմուս» փառատոնի միջոցառումներին մասնակցելու համար և սեպտեմբերի 5-10-ը մեր ուսանողները կարող են ներկա գտնվել «Սթարմուս»-ի բոլոր միջոցառումներին։ Ընդ որում՝ այդ 100 հոգին ֆիքսված չեն լինելու («Սթարմուս»-ի կոնկրետ օրվա միջոցառմանը կարող են ներկա գտնվել տվյալ ուղղության ուսանողներ, իսկ հաջորդ օրվանը՝ այլ ուղղության ուսանողներ)։ Հուսով ենք, որ մեր ուսանողները կօգտվեն այդ հնարավորությունից և ներկա գտնվեն այդ նշանակալի միջոցառումներին»։ Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանը սեպտեմբերի 7-ին հյուրընկալելու է ipod-ի հեղինակ, iPhone-ի համահեղինակ, Nest-ի հիմնադիր Թոնի Ֆադելին։ Ի դեպ, այցի շրջանակում նախատեսվում է նաև Ֆադելի հեղինակած «Build: An Unorthodox Guide to Making Things Worth Making» գրքի շնորհանդեսը։ Սեպտեմբերի 9-ին էլ ՀՊՏՀ-ում դասախոսությամբ հանդես կգա ավիատիեզերական ինժեներ և ESA նախկին գլխավոր տնօրեն Ժան Ժակ Դորդենին։ Տնտեսագիտական համալսարանում այս միջոցառումները նույնպես անցկացվելու են 11:00-ին։ ՀՊՏՀ-ի լրատվական բաժնից մեզ հայտնեցին, որ նախապատրաստվում են փառատոնին, իսկ ուսանողներին հնարավորություն է տրվել ստանալ «Սթարմուս» փառատոնի անվճար տոմսեր։ Ուսանողները տոմսերը ստանալու համար պետք է ներկայացնեն մոտիվացիոն նամակ այն մասին, թե ինչու են ուզում մասնակցել փառատոնին։ Որոշակի հնարավորություններ են ստեղծվել նաև աշխատակիցների համար։ Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանը սեպտեմբերի 6-ին կհյուրընկալի Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի կլիմայագիտության դասախոս Քրիս Ռափլին, իսկ սեպտեմբերի 7-ին՝ «Սատլանտիս» ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրեն, արդյունաբերական ճարտարագետ, տնտեսագետ Խուան Թոմաս Հերնանին։ Ագրարային համալսարանից մեզ տեղեկացրին, որ այժմ իրականացվում են կազմակերպչական աշխատանքներ, իսկ սպասվող միջոցառումների մասին տեղյակ են պահել ուսանողներին ու աշխատակիցներին։ Բոլոր դասախոսությունների անցկացման ժամը 11:00-ն է։ Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանում սեպտեմբերի 5-ին դասախոսությամբ հանդես կգա համակարգերի ինժեներ Նագին Կոքսը, սեպտեմբերի 6-ին՝ ipod-ի հեղինակ, iPhone-ի համահեղինակ, Nest-ի հիմնադիր Թոնի Ֆադելը, սեպտեմբերի 7-ին՝ ավիատիեզերական ինժեներ և ESA նախկին գլխավոր տնօրեն Ժան Ժակ Դորդեյնը, սեպտեմբերի 8-ին՝ քիմիկոս, կենսաֆիզիկոս Քըրթ Վյութրիխը։ Պոլիտեխնիկական համալսարանից տեղեկացրին, որ այս պահին ընթանում են կազմակերպչական աշխատանքներ, ինչպես նաև օգտագործում են բոլոր հարթակներն ու հնարավորությունները՝ ուսանողներին ներգրավելու համար։ Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում էլ սեպտեմբերի 6-ին դասախոսություն կկարդա համակարգերի ինժեներ Նագին Կոքսը, որը կպատմի, թե որքան ակտիվ դեր կարող ենք խաղալ յուրաքանչյուրս տիեզերքի ուսումնասիրման գործում։ Սեպտեմբերի 7-ին Ամերիկյան համալսարանը կհյուրընկալի Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի կլիմայագիտության դասախոս Քրիս Ռափլիին, իսկ սեպտեմբերի 8-ին մանրէաբան և կենսաքիմիկոս Էմանուել Չարպենտիեն։ Դասախոսությունները կանցկացվեն 11:30-ին։ Երևանի «Հայբուսակ» համալսարանը սեպտեմբերի 8-ին կհյուրընկալի աստղաֆիզիկոս Խավիեր Բարկոնսին, իսկ սեպտեմբերի 9-ին՝ քիմիկոս, կենսաֆիզիկոս Քըրթ Վյութրիխին։ Երկու դասախոսություններն էլ կանցկացվեն 11:00-ին։ Բոլոր դասախոսությունների մուտքը ազատ է։ Հյուրերը դեռևս չեն բացահայտել դասախոսությունների հիմնական թեմաները։ Նշենք նաև, որ «Սթարմուս» փառատոնը կազմակերպչական աշխատանքների համար ուսանողների է ներգրավել գործընկեր բուհերից։ Նանե Ավետիսյան

17:03 - 02 սեպտեմբերի, 2022

Որոնք են STARMUS VI փառատոնի հիմնական դասախոսությունների հարթակները․ աշխարհահռչակ բանախոսների ելույթները կոնֆերանսների ընթացքում

Սեպտեմբերի 5-10-ը կայանալիք STARMUS VI փառատոնի ծրագրի կարևոր բաղկացուցիչ մասն են կազմում սեպտեմբերի 6-9-ը «Բացահայտիր տիեզերքը և փոխիր աշխարհը» (Discover the Cosmos and Change the World) սեպտեմբերի 8-9-ը «Տիեզերական տեխնոլոգիաները երեկ և վաղը» (Space Technologies yesterday and tomorrow) կոնֆերանսները։ Կոնֆերանսների ընթացքում բանախոսները, ովքեր գիտության ոլորտում կարևոր ներդրում ունեցող անհատներ են` աստղագետներ, ֆիզիկոսներ, տիեզերագնացներ, քիմիկոսներ, այդ թվում նաև Նոբելյան մրցանակակիրներ, կխոսեն ամենատարբեր թեմաների շուրջ` անցյալի կարևոր բացահայտումներն ու նվաճումները կապելով տեխնոլոգիական ապագայի հետ։ «Բացահայտիր տիեզերքը և փոխիր աշխարհը» կոնֆերանսը տեղի կունենա սեպտեմբերի 6-9-ը՝ ժամը 15։00-19:00, Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրի Հիմնական սրահում, որի ընթացքում կքննարկվեն հետևյալ թեմաները. Սեպտեմբերի 6 Թոնի Ֆադել (ipod-ի հեղինակ, iPhone-ի համահեղինակ և Nest-ի հիմնադիր) Տեխնոլոգիական սիներգիաները Երկրի և տիեզերքի միջև Դոննա Սթրիքլենդ (Ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակակիր) Ինչպե՞ս կտրել ապակին լազերով Էմմանուել Չարպենտիե (Մանրէաբան և կենսաքիմիկոս, Նոբելյան մրցանակակիր) Գենային թերապիա Մոուրին Ռեյմո (Պալեո կլիմայագետ) Կլիմայական փոփոխություն. Արդյո՞ք շատ ուշ է Ժան֊Ժակ Դորդեյն (Ավիատիեզերական ինժեներ և ESA նախկին գլխավոր տնօրեն) Ուղերձ Երկրից` Երկիր մոլորակի մարդկանց Բերնհարդ Շոլքոֆ (Համակարգչային գիտնական) ֊ Արհեստական բանականությունը խելացի՞ է։ Քըրթ Վյութրիխ (Քիմիկոս, Նոբելյան մրցանակակիր) Ի֊ՌՆԹ և մեր մարմնի գործունեությանն աջակցող այլ կենսաբանական մակրոմոլեկուլներ Դեյվիդ Զամբուկա. Դու Մարսեցի՞ ես Սեպտեմբերի 7 Լուիս Ֆրիդման (Աստղաֆիզիկոս) 50 տարի Մարսի վրա: Mars 3֊ից և Mariner 9֊ից մինչև Starship Բեթանի Էլման (Մոլորակագետ) Գիտական հայտնագործություններ Մարսի վրա․ այսօր և վաղը Սքոթ Հաբըրդ (Ֆիզիկոս ) Մարսի հետազոտությունները. Վերակառուցում Միշել Մայոր (Աստղաֆիզիկոս, Նոբելյան Մրցանակակիր) Միլիարդավոր մոլորակներ Տիեզերքում Լիզա Կալտենեգգեր (Աստղաֆիզիկոս) Երկրագնդի նման մոլորակներ Դեյվիդ Գրինսփուն (Աստղակենսաբան) Կլիմայական աղետներ Վեներայի, Երկրի և Մարսի վրա Սեպտեմբերի 8 Ջիմ Բաղյան (Տիեզերագնաց և ֆիզիկոս) Մարդը տիեզերքում- Բժշկական և ֆիզիոլոգիական մարտահրավերներ Խավիեր Բարկոնս (Աստղաֆիզիկոս, ESO֊ի Գլխավոր տնօրեն) Ոտքերը` գետնին, աչքերը` դեպի երկինք. 60 տարի բացահայտելով տիեզերքի գաղտնիքները և նայելով առաջ Վու Ջի (Օդատիեզերական ինժեներ և NSSC-ի նախկին գլխավոր տնօրեն) Չինական տիեզերական ծրագիր Քամ Գաֆարիան (Գաղափարահեն ձեռներեց, X-energy, Axiom Space-ի հիմնադիր) Կառուցելով տնտեսություն Երկրից դուրս Քիփ Թորն (Ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակակիր) և Լիա Հալլորան (Արտիստ) Պոեզիա, արվեստ և գիտություն. Տիեզերքի աղավաղված կողմը Դիանա Էյքերման (Պոետ և Նատուրալիստ) ֊ Ի՞նչ է կյանքը ֊ Երկրի վրա և աստղերի ապարանքներում Մարկ Բոսլոու (Մոլորակագետ) Աստերոիդները գործողության մեջ - Կրակ գետնի վրա Պանելային քննարկում Անդրեյ Սախարով 100, Թեմա Գիտության և տեխնոլոգիաների պատասխանատվությունն ու էթիկան Մոդերատոր Սոֆի Շեվարնաձե Մասնակիցներ` Էմմանուել Չարպենտիե, Գարիկ Իսրաելյան, Ռիչարդ Մարկո, Թոնի Դոն Սեպտեմբերի 9 Չառլի Դյուկ (Լուսնագնաց, Apollo 16 ծրագիր) Քայլելն ու վարելը Լուսնի վրա Ջորջ Նիլդ (Տիեզերագնաց և ինժեներ) Տիեզերական տուրիզմ՝ այսօր և վաղը Փոլ Ֆրենկլին (Տեսողական էֆեկտների ղեկավար) Տեսողական էֆեկտներ. Գիտությունից մինչև արվեստ Թոնի Դոն (Ծրագրի ղեկավար և EUROfusion-ի գործադիր տնօրեն) Շղթայական ռեակցիաներ. աստղի ստեղծում Երկրի վրա Քրիս Հեդֆիլդ (Տիեզերագնաց, ինժեներ, կործանիչների օդաչու և հեղինակ) Տիեզերագնացի ուղեցույց՝ Տիեզերքում քայլելու համար Ջորջ Սմութ (Ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակակիր) Տիեզերքի ծագումը Լեոն Սթոք (Ինժեներ, IBM) Քվանտային համակարգիչների վերջին ձեռքբերումները Պանելային քննարկում Տիեզերական մրցավազք 2 Չառլի Բոլդենի, Ժան֊Ժակ Դորդեյնի և Վու Ջիի հետ «Տիեզերական տեխնոլոգիաները երեկ և վաղը» կոնֆերանսը տեղի կունենա սեպտեմբերի 8֊9֊ը, ժամը` 11։00֊ 13։30, Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրի Փոքր համերգասրահում։ Կոնֆերանսի բանախոսների և նրանց ելույթների մանրամասները ներկայացված են ստորև. Սեպտեմբերի 8 Ժան֊Ժակ Դորդեյն (Ավիատիեզերական ինժեներ և ESA նախկին գլխավոր տնօրեն) - Բացում Ջորջ Նիլդ (Տիեզերագնաց և ինժեներ) - Կոմերցիոն տիեզերական դարաշրջան Նագին Կոքս (Համակարգային ինժեներ) ֊ Տիեզերքը և տեխնոլոգիաները. Մարսի մակերևույթի գործընթացները Ջոել Փարքեր (Աստղաֆիզիկոս) - Մինչև Արեգակնային համակարգի եզրը և դրանից այն կողմ. Թռչելով NASA-ի Horizons առաքելության հետ միասին Մայքլ Կեզիրիան (Հարավային Կառոլինայի համալսարանի հրավիրյալ դասախոս, Century Fathom-ի նախագահ և Միջազգային տիեզերական անվտանգության հիմնադրամի նախագահ) Տիեզերական կայունություն. Ուղեծրային տիեզերական միջավայր և ինտեգրում (օդային տարածքի հետ) Խուան Թոմաս Հերնանի (Բնապահպան֊գիտնական) ֊ Արբանյակների թրենդներն ու տեխնոլոգիաներն այսօր Սալեմ Հումեյդ Ալ Մարի (Մոհամմեդ Բին Ռաշիդ (Տիեզերքի Կենտրոնի Գլխավոր տնօրեն) - ԱՄԷ տիեզերական ծրագրը՝ Երկրից Մարս մոլորակ և դրանց միջև Երվանտ Զորյան (Synopsys Հայաստանի նախագահ) Խելացի չիպերի տեխնոլոգիաներ` տիեզերական տեխնոլոգիաների հիմնաքարը Սեպտեմբերի 9 Հարոլդ «Սոննի» Ուայթ. Միջմոլորակային թռիչք, Լուսնի այլընտրանքային նկարը Գարետ Ռեյզման (Ինժեներ, NASA-ի նախկին տիեզերագնաց) -SpaceX - Հիանալի ճամփորդություն Falcon֊ից դեպի Starship Ադամ Բարրոուս (Աստղաֆիզիկական գիտությունների պրոֆեսոր) ֊ Տիեզերական նոր տնտեսության հիմնախնդիրներ. տիեզերական մնացորդներ, տիեզերական երթևեկության կառավարում Արմեն Քերլոփյան (Տվյալագետ, հետազոտող, ձեռնարկատեր, ներդրող և AI-ի փորձագետ) Տիեզերական առողջության հինգ վտանգները Արբի Կարապետյան (NASA-ի ռեակտիվ շարժման լաբորատորիայում թռիչքի էլեկտրոնիկայի բաժնի ղեկավար) Տիեզերքից Երկիր - NASA/jpl օդափոխման համակարգը COViD - 19 հիվանդների համար Ալֆրեդ ՄքԻվեն (Մոլորակային երկրաբան և Մոլորակային պատկերների հետազոտական լաբորատորիայի (PIRL) տնօրեն) ֊ Մոլորակների մակերևույթների բարձր որակի պատկերում։ STARMUS VI փառատոնի մասին STARMUS փառատոնը մինչ այս անցկացվել է Թեներիֆեում (Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա), Նորվեգիայում, Շվեյցարիայում: Հայաստանում STARMUS VI գիտության և արվեստի փառատոնը անց է կացվելու «STARMUS VI. 50 տարի Մարսի վրա» խորագրով և նվիրված է լինելու Մարսի վրա Մարս 3 տիեզերակայանի առաջին վայրէջքի 50-ամյակին: Հատկանշական է, որ Մարս 3-ը տեղափոխել է դեպի Կարմիր մոլորակ հայ մեծանուն ինժեներ Ալեքսանդր Քեմուրջյանի Prop-M (փրոփ-էմ) ռոբոտը։ STARMUS աշխարհահռչակ փառատոնը կապված է Ստիվեն Հոքինգի, Բրայան Մեյի, Ալեքսեյ Լեոնովի և աշխարհահռչակ այլ հայտնի անունների հետ, անցկացվում 2011 թվականից և միավորում է գիտությունը, կրթությունը, արվեստն ու տեխնոլոգիաները։ STARMUS փառատոնը հիմնադրվել է աստղաֆիզիկոս Գարիկ Իսրաելյանի և լեգենդար Queen խմբի կիթառահար, աստղաֆիզիկոս Բրայան Մեյի կողմից՝ դառնալով համաշխարհային ճանաչում ունեցող գիտնականների, Նոբելյան մրցանակակիրների, տիեզերագնացների մտածողների, գիտության մշակույթի ու արվեստի գործիչների միավորող հարթակ, որի շրջանակներում նրանք հանրության հետ կիսվում են իրենց գիտելիքներով, փորձով ու նորագույն հայտնագործություններով։ Նրանց միավորումը մեկ հարթակի շուրջ հնարավոր է դարձնում մեր ժամանակների խնդիրների վերհանումն ու լուծումների շուրջ քննարկումները։

12:37 - 02 սեպտեմբերի, 2022