ՄԱԿ - infocom.am

ՄԱԿ

Միավորված Ազգերի Կազմակերպությունը միջկառավարական կազմակերպություն է, որի առաջադրանքն է պահպանել միջազգային խաղաղություն ու անվտանգություն, ազգերի միջև զարգացնել բարեկամական հարաբերություններ, հասնել միջազգային համագործակցության և ազգերի միջև գործողությունների ներդաշնակման կենտրոնում լինել: Ստեղծվել է 1945 թվականի հոկտեմբերի 24-ին։ Ներառում է 193 երկիր։

ՄԱԿ-ն ունի 6 հիմնական կառույց՝ Գլխավոր ասամբլեան, Անվտանգության խորհուրդը, Սոցիալ-տնտեսական խորհուրդը, Խնամակալության խորհուրդը, Արդարադատության միջազգային դատարանը և ՄԱԿ-ի քարտուղարությունը: ՄԱԿ-ի համակարգային գործակալությունները ընդգրկում են Համաշխարհային բանկի խումբը, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը, Պարենի համաշխարհային ծրագիրը, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը:

ՄԱԿ-ի ամենահայտնի պաշտոնյան գլխավոր քարտուղարն է. 2017 թվականի հունվարի 1-ից յադ պաշտոնը զբաղեցնում է պորտուգալացի քաղաքական գործիչ և դիվանագետ Անտոնիո Գուտիերեշը: ՄԱԿ-ի գլխամասային գրասենյակները գտնվում են Մանհեթեն և Նյու Յորք քաղաքներում ու համարվում են արտաօրենսդրական: Մյուս գլխավոր գրասենյակները տեղակայված են Ժնևում, Նայրոբիում և Վիեննայում:

Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ելույթ է ունեցել ՄԱԿ-ի Զարգացմանն ուղղված ֆինանսավորման համաշխարհային համաժողովում

Իսպանիայի Թագավորություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակում Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ելույթ է ունեցել ՄԱԿ-ի Զարգացմանն ուղղված ֆինանսավորման համաշխարհային համաժողովում։ Այս մասին հայտնում են նախագահի աշխատակազմից։ Ելույթում մասնավորապես նշված է. «Նախ ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել Իսպանիայի կառավարությանը այս կարևոր միջազգային միջոցառումն անցկացնելու և ցուցաբերած ջերմ հյուրընկալության համար։Մարտահրավերներով լի այս ժամանակաշրջանում, երբ աշխարհը բախվում է աննախադեպ դժվարությունների, առավել քան երբևէ անհրաժեշտ է համախմբել մեր ջանքերը, դրսևորել համերաշխություն և ամուր քաղաքական կամք՝ Կայուն զարգացման 2030 օրակարգի իրագործման ուղղությամբ:Տասը տարի առաջ, հիմնվելով Մոնտերեյում և Դոհայում ձեռք բերված հանձնառությունների վրա, մենք ընդունեցինք հավակնոտ և համապարփակ փաստաթղթի` Ադիս-Աբեբայի Գործողությունների օրակարգը, որը ձևավորում էր գլոբալ ֆինանսական համակարգի վերափոխման ուղենիշերն ու գործիքները՝ «ոչ ոքի չմոռանալու» սկզբունքով։ Սակայն, նշանակալի ձեռքբերումներին զուգահեռ, այսօր էլ դեռևս ավելի շատ հարցեր կան, քան պատասխաններ։Վերջին տարիներին ի հայտ եկած գլոբալ մարտահրավերները, ինչպիսիք են՝ COVID-19 համավարակը, կլիմայի փոփոխության աճող ազդեցությունը, աշխարհաքաղաքական լարվածության սրումը, հակամարտությունների ավելացումը, լուրջ բացեր բացահայտեցին Ադիս-Աբեբայի Գործողությունների օրակարգում՝ պահանջելով անհապաղ քայլեր՝ միջազգային ֆինանսական համակարգի շարունակական բարեփոխման և նոր իրողություններին հարմարվելու ուղղությամբ։ Զարգացմանն ուղղված պաշտոնական աջակցության նվազումը կործանարար հետևանքներ է ունեցել զարգացող երկրների համար՝ վտանգելով նրանց ձեռք բերած առաջընթացը։Գլոբալ զարգացման օրակարգում ի հայտ եկած մտահոգիչ միտումները հատկապես ուժեղ հարված են հասցնում հատուկ կարգավիճակ ունեցող երկրներին՝ ամենաքիչ զարգացած երկրներին, դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրներին և զարգացող փոքր կղզի-պետություններին, որոնց համակարգային խոցելիությունները խոչընդոտում են Կայուն զարգացման նպատակների իրագործմանը։Դժվարություններ են ունենում նաև միջին եկամուտ ունեցող երկրները, որոնք հաճախ հայտնվում են այդպես կոչված «միջին եկամտի թակարդում»՝ գործող միջազգային ֆինանսական համակարգի թերությունների հետևանքով։Թույլ տվեք օրինակ բերել իմ երկիրը՝ Հայաստանը։ Հայաստանը դասվում է բարձր միջին եկամուտ ունեցող երկրների շարքին։ Միևնույն ժամանակ, այն դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկիր է, որն առերեսվում է բազմաշերտ մարտահրավերների. Լեռնային Ղարաբաղից հարկադրաբար տեղահանված 115,000 փախստականների հոսք, որը կազմում է երկրի ընդհանուր բնակչության 4 տոկոսը, կլիմայի փոփոխության հետևանքով կրկնվող աղետներ, համաշխարհային շուկաներին և արժեքային շղթաներին միանալու դժվարություններ։ Սակայն Հայաստանը հարկադրված է սահմանափակ ռեսուրսներն ուղղել իր ավելի քան 13 միլիարդ դոլար կազմող պետական պարտքի սպասարկմանը՝ ի հաշիվ հումանիտար, կլիմայի փոփոխությունների մեղմացման և կայուն զարգացման կարիքների ֆինանսավորման։Այս համատեքստում մենք համոզված ենք, որ անհրաժեշտ են նպատակային և գործուն քայլեր՝ հաղթահարելու գոյություն ունեցող անհավասարությունները և միջազգային ֆինանսական համակարգի բացերը։ Հայաստանը վճռականորեն պաշտպանում է ՀՆԱ-ից դուրս լրացուցիչ չափորոշիչների ներմուծումը, նշանային ֆինանսավորումից կախվածության նվազեցումը և ՄԱԿ-ի Զարգացման համակարգի կարողությունների հզորացումը՝ խոցելի իրավիճակում գտնվող երկրների և մարդկանց կարիքներին ժամանակին ու արդյունավետ արձագանքելու համար։Միջազգային հանրության աջակցությունը ժողովրդավարական ինստիտուտների ամրապնդմանը, լավ կառավարման խթանմանը, թափանցիկության ապահովմանը և օրենքի գերակայության պահպանմանը, կարևոր է հատուկ կարգավիճակ ունեցող և միջին եկամուտ ունեցող երկրներին կայուն զարգացման ուղի վերադարձնելու համար։ Անհրաժեշտ է ապահովել հավասար և արդար մուտք դեպի նոր տեխնոլոգիաներ, հաղթահարել թվային մեկուսացումը և մոբիլիզացնել անհրաժեշտ ռեսուրսներ՝ կլիմայի փոփոխության, կենսաբազմազանության կորստի և անապատացման խնդիրները լուծելու համար։ Որպես Կենսաբանական բազմազանության մասին կոնվենցիայի կողմերի 17-րդ համաժողովի (COP17) հաջորդ տարվա նախագահող` Հայաստանը պատրաստ է սերտորեն համագործակցել բոլոր գործընկերների հետ՝ կենսաբազմազանության ֆինանսավորման բացերը լրացնելու համար։Հայաստանը ողջունում է Եզրափակիչ փաստաթղթի շուրջ ձեւավորված կոնսենսուսը, որը վկայում է բոլոր կողմերի պատրաստակամությունը՝ համագործակցելու, խոստումները և հանձնառությունները իրական գործողությունների վերածելու և իրական փոփոխություններ ապահովելու համար։Մենք հուսով ենք, որ «Սևիլյայի համաձայնագիրը» (Compromiso de Sevilla) իր հեռանկարային հանձնառություններով նոր թափ կհաղորդի միջազգային հանրության ջանքերին՝ բարեփոխելու միջազգային ֆինանսական համակարգը, բարձրացնելու դրա դիմակայունությունն ու արդյունավետությունը և ֆինանսական ռեսուրսներն առավել մատչելի ու հասանելի դարձնելու առավել խոցելի խմբերի համար։Մաղթում եմ բոլոր մասնակիցներին արդյունավետ քննարկումներ»:

21:16 - 30 հունիսի, 2025

Օվկիանոսները կրում են մարդկանց ոչ կայուն գործելաոճի բացասական հետևանքները․ Վահագն Խաչատուրյանի ելույթը ՄԱԿ-ի՝ Օվկիանոսի հարցերով 3-րդ համաժողովի մեկնարկին

Ֆրանսիայի Նիցցա քաղաք կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ելույթ է ունեցել ՄԱԿ-ի Օվկիանոսի հարցերով 3-րդ համաժողովի բացման նիստում: Նա, մասնավորապես, նշել է.«Ինձ համար մեծ պատիվ է մասնակցել Օվկիանոսի հարցերով ՄԱԿ-ի 2025 թվականի համաժողովին, որն անցկացվում է այս գեղեցիկ քաղաքում։Թույլ տվեք շնորհավորել հյուրընկալող Ֆրանսիայի կառավարությանը և համանախագահող Կոստա Ռիկային այս համաժողովի անցկացման կապակցությամբ և դրա հաջողությանն ուղղված բոլոր ջանքերի համար։Կայուն զարգացման նպատակներին հասնելուն ուղղված քայլերի այս տասնամյակում, չնայած պետությունների և այլ շահագրգիռ կողմերի կլիմայի և կենսաբազմազանության հանձնառությունների կատարմանը, այս համաժողովի անցկացումը և՛ հրատապ է, և՛ ճիշտ ժամանակին։ Շրջակա միջավայրին ուղղված համաշխարհային գործընթացներում կարելի է վստահությամբ նշել, որ օվկիանոսի էկոհամակարգերն առանձնահատուկ են իրենց բնույթով, միևնույն ժամանակ դրանք սերտորեն փոխկապակցված են այլ էկոհամակարգերի հետ։Օվկիանոսների դերը կենսական է ծովափնյա երկրների և կղզիների համար։ Դրանք կենսաբազմազանության կարևոր աղբյուր են և ծառայում են որպես ածխածնի հսկայական կլանիչ՝ թույլ տալով մեղմացնել ջերմոցային գազերի արտանետման բացասական ազդեցությունը կլիմայի փոփոխության վրա։Այդուհանդերձ, օվկիանոսները, ինչպես շրջակա միջավայրի մյուս էկոհամակարգերը, անկախ ցամաքային կյանքից իրենց հեռավորությունից և հսկայական խորությունից, կրում են մարդկանց ոչ կայուն գործելաոճի բացասական հետևանքները։Կլիմայի փոփոխությունը, աղտոտվածությունը և էկոհամակարգերի վատթարացումն ուղղակիորեն ազդում են մեր օվկիանոսների վրա՝ հանգեցնելով պլաստիկ աղտոտվածության, թթվայնացման և ծովային կենսաբազմազանության ու պարենային համակարգերի վրա անդառնալի վնասի։Միևնույն ժամանակ սառցաշերտերի հալքը հանգեցնում է ծովի մակարդակի բարձրացման՝ առաջացնելով գոյաբանական մարտահրավերներ փոքր, զարգացող կղզի-պետությունների համար։ Հայաստանն աջակցում է միջազգային բոլոր ջանքերին՝ ուղղված օվկիանոսային էկոհամակարգերի պահպանմանն ու պաշտպանությանը, որպես շրջակա միջավայրի մեր համաշխարհային ժառանգության անբաժանելի մաս։ Անհամբերությամբ սպասում ենք Պլաստիկ աղտոտման մասին կոնվենցիայի ընդունմանը, ինչը կարող է օվկիանոսի պահպանման համաշխարհային ջանքերի կարևոր հիմնասյուն հանդիսանալ։Մենք նմանօրինակ դրական մոտեցում ունենք վերջերս ընդունված Ազգային իրավազորությունից վեր ծովային կենսաբազմազանության մասին համաձայնագրի (BBNJ) նկատմամբ և արդեն նախաձեռնել ենք ներքին գործընթացներ՝ դրա վավերացման համար։ Չնայած Հայաստանը դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկիր է՝ օվկիանոսներին վերաբերող խնդիրները շատ ակտուալ են մեր երկրի համար։ Մենք աջակցում ենք օվկիանոսի հարցերով համագործակցությանը, քանի որ հավատում ենք բազմակողմ համագործակցությանը, բնական էկոհամակարգերի փոխկապակցվածությանը և ընդհանուր պատասխանատվությանը՝ ուղղված մոլորակի կենսաբազմազանության պահպանմանը։Ցամաքային և ծովային էկոհամակարգերի միջև կապը հստակ է։ Մեր օվկիանոսների առողջությունը կախված է մեր վերաբերմունքից առ մեր գետեր, լճեր և լեռնային միջավայրեր։Ինչպես հաճախ ասում են․ ինչ կատարվում է լեռներում չի մնում լեռներում։ Սառցաշերտերի հալքը, հողի որակի վատթարացումը և աղտոտվածությունը բարձրադիր գոտիներում անխուսափելիորեն իրենց արտացոլումն են գտնում ցածրադիր գոտիներում՝ ուղղակիորեն ազդելով մեր օվկիանոսների էկոհամակարգերի վրա։ Հետևաբար, օվկիանոսի ճգնաժամը ոչ միայն ափամերձ բնակավայրերի, այլ նաև մայրցամաքային խնդիր է։Լուծումները պետք է սկսեն սարերում և տարածվեն մայրցամաքներում, նախքան կհասնեն ափամերձ շրջաններին ու կղզիներին։ Այս համատեքստում ակնհայտ է ներառական և հասանելի ֆինանսավորման անհրաժեշտությունը, հատկապես դեպի ծով ելք չունեցող և խոցելի երկրների համար, որպեսզի բոլոր երկրները կարողանան իմաստալից լումա ունենալ շրջակա միջավայրի օրակարգում։Ավելին, որպես Կենսաբանական բազմազանության մասին կոնվենցիայի կողմերի 17-րդ համաժողովի (COP17) նախագահող, Հայաստանը շահագրգռված է այս համաշխարհային օրակարգի առաջխաղացմամբ։ Այս կապակցությամբ, մենք հավատացած ենք, որ Ազգային իրավազորությունից վեր ծովային կենսաբազմազանության մասին համաձայնագիրը (BBNJ) կարող է համաշխարհային կենսաբազմազանության պահպանմանն ուղղված մեր ընդհանուր ջանքերի կարևորագույն բաղադրիչ դառնալ։Հայաստանը նաև սպասում է Օվկիանոսի հարցերով ՄԱԿ-ի համաժողովի քաղաքական հայտարարության կոնսենսուսով ընդունմանը, որպես օվկիանոսային էկոհամակարգերի պաշտպանության համար ներքին համագործակցության ամրապնդման և ընդհանուր հանձնառությունների համար ևս մի կարևոր քայլ։Վերջում, ցանկանում եմ բոլոր երկրներին՝ զարգացող, թե զարգացած, ծովափնյա, կղզի, թե դեպի ծով ելք չունեցող, կոչ անել վերահաստատել իրենց հանձնառությունը մեր մոլորակի պաշտպանության և պահպանման հարցում, որպեսզի ապագայի սերունդները նույնպես կարողանան օգտվել մեր Մայր Մոլորակի բարիքներից»:

21:38 - 09 հունիսի, 2025