ՄԱԳԱՏԷ

ՄԱԳԱՏԷ-ն խորհրդակցություններ է սկսում Զապորոժիեի ԱԷԿ-ի հարցով |factor.am|

factor.am: Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը (ՄԱԳԱՏԷ) խորհրդակցություններ է սկսել Զապորոժիեի ԱԷԿ-ի շուրջ միջուկային անվտանգության գոտու ստեղծման հարցով։ Այս մասին Twitter-ում հայտնել է կազմակերպության մամուլի ծառայությունը։ Կայանի շուրջ անվտանգության գոտու ստեղծումը հրատապ խնդիր է, ընդգծել են գործակալությունում։ Մեկնաբանելով Զապորոժիեի ԱԷԿ-ի պահեստային էլեկտրահաղորդման գծի շահագործման վերսկսման հարցը՝ ՄԱԳԱՏԷ-ի ղեկավար Ռաֆայել Գրոսսին նշել է, որ սա շատ կարևոր քայլ է կայանի միջուկային անվտանգության պահպանման համար, սակայն իրավիճակը շարունակում է լարված մնալ։ «ԶԱԷԿ-ում պետք է հրատապ ստեղծվի միջուկային և ֆիզիկական անվտանգության պաշտպանական գոտի, այդ հարցի շուրջ խորհրդակցություններ են սկսվել»,- ընդգծել է ՄԱԳԱՏԷ-ն։

14:55 - 12 սեպտեմբերի, 2022

Իրանը հայտարարել է, որ պատրաստ է շարունակել համագործակցությունը ԱԷՄԳ-ի հետ |azatutyun.am|

azatutyun.am: Իրանը հայտարարել է, որ պատրաստ է շարունակել համագործակցությունը ՄԱԿ-ի միջուկային կազմակերպության հետ, սակայն գործակալությանը կոչ է արել՝ «չենթարկվել Իսրայելի ճնշմանը» Թեհրանի միջուկային գործունեության վերաբերյալ: Իրանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Նասեր Քանաանիի այսօրվա մեկնաբանությունները հնչում են Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ԱԷՄԳ/ՄԱԳԱՏԷ) առանցքային հանդիպումից առաջ։ Իրանը նաև տեղեկացրել էր, որ նոր անօդաչու թռչող սարք է ստեղծել, որը, ըստ նրա, կարող է թիրախավորել Իսրայելի քաղաքները: Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության կառավարման խորհրդի նիստը նախատեսված է այսօր ՝ Իրանի միջուկային զենքը սահմանափակելու համար 2015 թվականի համաձայնագիրը փրկելու շարունակական ջանքերի պայմաններում: Հունիսին ԱԷՄԳ-ը դատապարտեց Իրանին ուրանի հետքերի համար, որոնք հայտնաբերվել էին երեք չհայտարարված տեղերում: Միջազգային գործակալությունը պնդում է, որ Իրանն այդ հարցով մինչ օրս համոզիչ պարզաբանումներ չի ներկայացրել և որ պատրաստ է փակել հետաքննությունը, եթե Թեհրանից պաշտոնական բացատրություն ստանա։

13:09 - 12 սեպտեմբերի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ի պատվիրակության մի մասը հեռացել է Զապորոժիեի ԱԷԿ-ից |armenpress.am|

armenpress.am: ՄԱԳԱՏԷ-ի պատվիրակության հիմնական մասը հեռացել է Զոպորոժիեի ատոմակայանից, կայանում երկու մասնագետներ են մնացել մշտական հիման վրա: Այս մասին սեպտեմբերի 5-ին ՏԱՍՍ-ին հայտնել է ռուսաստանցի փորձագետ-ատոմագետ Ռենատ Կարչաան, որն ուղեկցում է պատվիրակության անդամներին: «Պատվիրակությունը մեկնեց: (…) Երկու անդամներ մնացին»,- ասել է նա՝ հավելելով, որ փորձագետները կայանում կգտնվեն մշտական հիման վրա: ՄԱԳԱՏէ-ի փորձագետները Զապորոժիեի ԱԷԿ էին ժամանել սեպտեմբերի 1-ին: Ինչպես հայտնել է ՄԱԳԱՏԷ-ի գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսին, իրենք կարողացել են իրավիճակի մասին հանգուցային տվյալներ ստանալ կայանում: Փորձագետները կշարունակեն աշխատանքը, քանի որ շատ հարցեր պահանջում են ավելի մանրամասն քննարկում: Ուղևորության ընթացքում Գրոսին շփվել է էներգոդարի բնակիչների հետ, որտեղ գտնում է կայանը:

13:32 - 05 սեպտեմբերի, 2022

Զապորոժիեի ԱԷԿ-ի շենքը վնասվել է գնդակոծություններից․ ՄԱԳԱՏԷ-ի ղեկավար |factor.am|

factor.am: ՄԱԳԱՏԷ-ի ղեկավար Ռաֆայել Գրոսսին նախօրեին մի քանի ժամ անցկացրել է Զապորոժիեի ԱԷԿ-ում, գրում է BBC-ի ռուսական ծառայությունը։ «Ակնհայտ է, որ էլեկտրակայանի ֆիզիկականամբողջականությունը մի քանի անգամ խախտվել է։ Այդպես չի կարող շարունակվել»,-ասել է նա լրագրողներին Ուկրաինայի վերահսկողության տակ գտնվող տարածք վերադառնալուց հետո։ Նա պատմել է, որ հաջողվել է շրջել ատոմակայանի ամբողջ տարածքում, տեսնել առանցքային մասերը, այդ թվում՝ վթարային համակարգերը և կառավարման սենյակները։ Այժմ ՄԱԳԱՏԷ-ի թիմը կվերլուծի իր տեսածի տեխնիկական կողմերը: «Մենք ոչ մի տեղ չենք գնում։ ՄԱԳԱՏԷ-ն հիմա այնտեղ է, տեսուչները չեն հեռանում, մնում են այնտեղ»,- ասել է Գրոսսին։ Խնդիրը, որը շատ է անհանգստացնում համաշխարհային հանրությանը, ԶԱԷԿ-ի շուրջ հրետակոծություններն են, որոնք կարող են վնասել կայանը և առաջացնել ճառագայթման արտահոսք։ Նախօրեին հրթիռակոծության պատճառով կայանի ռեակտորներից մեկը ստիպված է եղել դադարեցնել աշխատանքը։

15:39 - 02 սեպտեմբերի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսուչներից երկուսը մշտապես կմնան Զապորոժիեի ԱԷԿ-ում |azatutyun.am|

azatutyun.am: Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության՝ ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսուչներից երկուսը մշտապես կմնան Զապորոժիեի ատոմակայանում, չնայած դրա շուրջ շարունակվում են ծանր մարտերը, այդ թվում՝ կայանից ոչ շատ հեռու գտնվող Էներգոդար քաղաքում, հայտնում են գործակալությունից։ ՄԱԳԱՏԷ-ի առաքելությունը երեկ էր ժամանել Զապորոժիեի ատոմակայան, որն արդեն մի քանի ամիս է գտնվում է պատերազմական գործողությունների կենտրոնում։ Ուկրաինայի հարավում գտնվող Եվրոպայի ամենամեծ ատոմակայանը ռուսական ուժերի վերահսկողության տակ է անցել պատերազմի առաջին օրերին՝ մարտից։ Սակայն այն մինչ այս պահը միացված է Ուկրաինայի էլեկտրական ցանցին ու ղեկավարվում է ուկրաինական «Էներգոատոմ» ընկերության կողմից։

15:02 - 02 սեպտեմբերի, 2022

«Ուկրաինական ուժերն առավոտյան խոշոր սադրանքի են դիմել Զապորոժիեի ԱԷԿ-ի ուղղությամբ». ՌԴ ՊՆ |azatutyun.am|

azatutyun.am: Ուկրաինական ուժերն այսօր առավոտյան խոշոր սադրանքի են դիմել Զապորոժիեի ԱԷԿ-ի ուղղությամբ, հաղորդում է Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունը։ Հաղորդագրության մեջ նշված է, որ առավոտյան ժամը 6-ի սահմաններում ուկրաինական բանակի 60 զինվորներ նավերով հատել են Դնեպր գետը, որը բաժանում է պատերազմող երկու կողմերին, սակայն ռուսական ուժերը կարողացել են ոչնչացնել հարձակվողներին՝ այդ թվում օդուժի կիրառմամբ։ Մոսկվան մեղադրել է Կիևին Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության՝ ՄԱԳԱՏԷ-ի փորձագետների ատոմակայան ժամանելուն ընդառաջ սադրանք իրականացնելու մեջ։ Կիևը դեռ չի արձագանքել այս հաղորդագրությանը։

12:06 - 01 սեպտեմբերի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ի առաքելությունը Զապորոժիե է ժամանել |factor.am|

factor.am: Այսօր ՄԱԳԱՏԷ-ի առաքելությունը Զապորոժիե է ժամանել։ Այս մասին հայտնում է Reuters-ը։ Առաքելության ժամանումը հաստատել է նաև Էներգոդարի քաղաքապետ Դմիտրի Օռլովը։ Լրատվամիջոցների տեղեկություններով՝ փորձագետները գիշերելու են քաղաքում, իսկ սեպտեմբերի 1-ին գնալու են Զապորոժիեի ատոմակայան։ Հիշեցնենք, որ այսօր ՄԱԳԱՏԷ-ի առաքելությունը Կիևից Էներգոդար քաղաք է մեկնել, որպեսզի ուսումնասիրի Զապորոժիեի ԱԷԿ-ում իրավիճակն ու մշտական ներկայացուցչություն հաստատի։

17:59 - 31 օգոստոսի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ն մտադիր է մշտական ներկայացուցչություն կազմակերպել Զոպորոժիեի ԱԷԿ-ում |armenpress.am|

armenpress.am: Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը (ՄԱԳԱՏէ) մտադրություն ունի մշտական ներկայացուցչություն կազմակերպել Զապորժիեի ատոմակայանում: Այդ մասին oգոստոսի 31-ին հայտարարել է ՄԱԳԱՏԷ-ի ղեկավար Ռաֆայել Գրոսին, որի խոսքը մեջբերում է Reuters գործակալությունը: «Դա այն կարեւորագույն բաներից մեկն է, որը ես ցանկանում եմ անել, եւ ես դա կանեմ»,- հայտարարել է ՄԱԳԱՏէ-ի ղեկավարը պատվիրակության՝ կայան մեկնելուց առաջ: Նա նշել է, որ պատվիրակությունը «վերջապես մեկնում է վեց ամսվա լարված ջանքերից հետո» եւ պլանավորում է կայանում անցկացնել «մի քանի օր»: «Մեր հանդեպ շատ կարեւոր խնդիր է կանգնած. գնահատել այնտեղ իրական իրավիճակը եւ օգնել կայունացնելու այն: (…) Մենք մեկնում ենք ռազմական գործողությունների գոտի, ինչը պարզորոշ երաշխիքներ է պահանջում ոչ միայն Ռուսաստանի Դաշնությունից, այլեւ Ուկրաինայից: Մեզ հաջողվեց ստանալ դրանք»,- հավելել է Գրոսին: Reuters գործակալությունն ավելի վաղ հայտնել է, որ ՄԱԱՏէ-ի պատվիրակության ավտոշարասյունն օգոստոսի 31-ի առավոտյան մեկնել է Կիեւից եւ ուղղություն վերցրել դեպի էներգոդար՝ Զապորոժիեի ատոմակայան։

11:36 - 31 օգոստոսի, 2022

Բանակին և հետախուզությանը հանձնարարվել է պատրաստվել Իրանի վերաբերյալ ցանկացած սցենարի. Իսրայելի վարչապետ |tert.am|

tert.am: Իսրայելի պաշտպանության բանակին և իսրայելական հետախուզությանը՝ «Մոսադ»-ին, հանձնարարվել է պատրաստվել Իրանի վերաբերյալ ցանկացած սցենարի։ Այս մասին հայտարարել է հրեական պետության վարչապետ Յաիր Լապիդը՝ մեկնաբանելով Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ Գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագրի (ԳՀՀԾ) հնարավոր վերականգնման շուրջ ստեղծված իրավիճակը։ «Իսրայելի պաշտպանության ուժերը և «Մոսադ»-ը հրահանգներ են ստացել մեզնից՝ պատրաստվելու ցանկացած սցենարի, մենք պատրաստ կլինենք գործել Իսրայելի անվտանգությունը պահպանելու համար։ Սա հասկանում են ամերիկացիները, սա հասկանում է ողջ աշխարհը, սա պետք է իմանա նաև Իսրայելի հանրությունը»,- նշվում է վարչապետի պաշտոնական կայքում տեղադրված հաղորդագրությունում։Լապիդը ևս մեկ անգամ ընդգծել է, որ Իսրայելը դեմ է ԳՀՀԾ-ի ներկայիս տեսքով վերականգնմանը։«Այն վատ համաձայնագիր է, այն արդեն վատն էր, երբ ստորագրվեց 2015 թվականին, այսօր դրանից բխող վտանգներն ավելի են մեծացել։ Այն մոտ է ավարտման ժամկետին, իսկ Իրանը տեխնոլոգիաների զարգացման առումով այլ վիճակում է»,- ասել է նա։Իսրայելի վարչապետի խոսքով՝ իր երկրի գլխավոր առաջնահերթությունն ի սկզբանե եղել է իրանական միջուկային ծրագրի շուրջ գործարքին դեմ հանդես գալը: «Մեր քաղաքական ուղղությունն առաջին իսկ օրվանից՝ պայքարել այս համաձայնագրի դեմ մեր ողջ ուժով, բայց չվնասելով ԱՄՆ-ի հետ մեր ռազմավարական հարաբերություններին»,- ասել է Լապիդը։Ուրբաթ ՄԱԳԱՏԷ-ի գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսսին ասել է, որ Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ համաձայնության հասնելն ավելի մոտ է, քան երբևէ։ Նույն օրը Bloomberg-ը, հղում անելով իր աղբյուրներին, հայտնել է, որ ԱՄՆ-ի և Իրանի միջև ԳՀՀԾ-ի վերականգնման շուրջ համաձայնությունը կարող է ձեռք բերվել մի քանի շաբաթվա ընթացքում։Իսրայելի իշխանությունները բազմիցս դեմ են արտահայտվել Իրանի հետ նոր գործարքին: Նա բազմիցս ընդգծել է, որ Իսրայելը Թեհրանի հետ հնարավոր համաձայնագիրը չի համարի իրավաբանորեն պարտավորեցնող և կշարունակի ամբողջ ուժով դեմ լինել Թեհրանի միջուկային ծրագրին, նույնիսկ եթե նոր գործարք կնքվի:

10:07 - 29 օգոստոսի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ն թիմ է կազմել գալիք շաբաթ Զապորոժիե գործուղելու համար |azatutyun.am|

azatutyun.am: ՄԱԳԱՏԷ-ն հավաքել է փորձագետների թիմ, որը հաջորդ շաբաթ պետք է այցելի Զապորոժիեի ատոմակայան: Այդ մասին հայտնել է The New York Times պարբերականը: Թիմի կազմում են ՄԱԳԱՏԷ-ի գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսսին և 13 փորձագետներ, հիմնականում «չեզոք» պետություններից: Ընդգրկված են փորձագետներ Ուկրաինայի բարեկամներ համարվող Լեհաստանից և Լիտվայից և Ռուսաստանի բարեկամներ համարվող Սերբիայից և Չինաստանից: Թիմում են նաև Ալբանիայի, Ֆրանսիայի, Իտալիայի, Հորդանանի, Մեքսիկայի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի ներկայացուցիչները: Այդ երկրները կամ հեռու են մնացել պատերազմից, կամ դրա ընթացքում Ռուսաստանի հետ բաց կապի ուղիներ են պահպանել: Ոչ Միացյալ Նահանգները և ոչ էլ Մեծ Բրիտանիան, ըստ The New York Times-ի, Զապորոիե մասնագետ չեն գործուղելու: Զապորոժիեի ԱԷԿ-ն ամենախոշորն է Եվրոպայում և ունի վեց ռեակտոր: Դրանց կամ միջուկային թափոնների պահեստների միտումնավոր կամ պատահական թիրախավորումը կարող է հանգեցնել միջուկային համաեվրոպական աղետի: Կողմերը միմյանց են մեղադրում ատոմակայանի շրջանում մարտական գործողություններ վարելու համար: Զապորոժիեի ԱԷԿ-ը գտնվում է ռուսական բանակի հսկողության տակ, սակայն աշխատող անձնակազմն ուկրաինացիներ են:

14:40 - 28 օգոստոսի, 2022

ԱՄՆ-ն կոչ է արել թույլ տալ ՄԱԳԱՏԷ-ի մուտքը Զապորոժիեի ԱԷԿ |azatutyun.am|

azatutyun.am: ԱՄՆ պետդեպարտամենտի խոսնակ Նեդ Փրայսը երեկ կոչ է արել՝ թույլ տալ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությանը (ՄԱԳԱՏԷ) մուտք գործել Զապորոժիեի ատոմակայան։ «ՄԱԳԱՏԷ-ն պետք է հնարավորինս շուտ մուտք գործի Զապորոժիեի ԱԷԿ»,- ասել է Փրայսը։ Նա հավելել է, որ ԱՄՆ-ը խիստ անհանգստացած է Զապորոժիեի ատոմակայանի շուրջ ստեղծված իրավիճակով։ Անցյալ շաբաթ ՄԱԳԱՏԷ-ի ղեկավար Ռաֆայել Գրոսսին կոչ էր արել Ռուսաստանին և Ուկրաինային՝ հնարավորինս շուտ թույլ տալ գործակալության առաքելությունը այցելել Զապորոժիեի ատոմակայան, ինչպես նաև հայտարարել էր այն ղեկավարելու պատրաստակամության մասին։ Զապորոժիեի ԱԷԿ-ն ամենախոշորն է Եվրոպայում: Ռուսները և ուկրաինացիները միմյանց են մեղադրում ԱԷԿ-ի շրջանում մարտական գործողություններ վարելու համար: Կայանը գտնվում է ռուսական զորքի հսկողության տակ, սակայն աշխատողներն ուկրաինացիներ են: Ռուսները գրավել են Զապորոժիեի շրջանի զգալի մասը, բայց բուն Զապորոժիե քաղաքն ուկրաինացիների ձեռքում է: Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությանը կոչ է արել չեզոք դիրքից վերլուծել ԱԷԿ-ի անվտանգության հարցում ստեղծված կացությունը:

12:19 - 19 օգոստոսի, 2022

Իրանը պատասխանել է միջուկային գործարքի վերաբերյալ ԵՄ առաջարկներին |hetq.am|

hetq.am: Իրանի իշխանությունները Եվրամիությանն են ուղարկել միջուկային գործարքի վերականգնման վերաբերյալ վերջինիս առաջարկներին իրենց պատասխանը։ Այդ մասին հայտնում է իրանական IRNA գործակալությունը։ Պատասխանի բովանդակությունը չի նշվում։ Միևնույն ժամանակ, իրանական ISNA գործակալությունը նշում է, որ իրանական կողմի պատասխանը փոխանցվել է ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելին, որն օգոստոսի սկզբին բանակցությունների մասնակիցներին ներկայացրել էր Համատեղ համապարփակ գործողությունների ծրագրի վերականգնման համաձայնագրի իր նախագիծը։ Գործակալության աղբյուրի խոսքով՝ Թեհրանը Բրյուսելից ակնկալում է պատասխան ստանալ առաջիկա երկու օրերի ընթացքում։ Երկուշաբթի օրը Իրանի արտաքին գործերի նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլահյանը հայտարարել էր, որ Թեհրանը գրավոր պատասխանը կփոխանցի միջուկային գործարքի հարցով բանակցությունների ԵՄ համակարգող Էնրիկե Մորեին։ Օգոստոսի 11-ին The Wall Street Journal թերթը հայտնել էր, որ Եվրամիության դիվանագետները կազմել են Իրանի հետ միջուկային գործարքի վերականգնման փաստաթղթի եզրափակիչ տեքստի նախագիծը։ Համաձայն առկա տեղեկատվության՝ Եվրամիությունը Թեհրանին զիջումներ է առաջարկել հետաքննության հարցում, որը վերաբերվում է ՄԱԳԱՏԷ-ի կողմից միջուկային նյութի հայտնաբերմանը, ինչի ծագումն իրանական կողմը չէր բացատրել։ Պարբերականը նշում է, որ Բրյուսելի առաջարկը Թեհրանին ընդառաջ քայլ է, քանի որ այս հետաքննությունը հանդիսանում է արևմտյան կողմի համար հիմնարար խնդիրներից մեկը։

14:52 - 16 օգոստոսի, 2022

Իրանում հայտարարել են, որ երկիրն ունի միջուկային զենք ստեղծելու հնարավորություններ |armenpress.am|

armenpress.am: Թեհրանը տեխնիկական հնարավորություններ ոնի միջուկային զենքի ստեղծման համար, սակայն այդ խնդիրը դրված չէ իշխանությունների օրակարգում: Օգոստոսի 1-ին այդ մասին հայտարարել է Իրանի ատոմային Էներգիայի կազմակերպության (ԻԱԷԿ) ղեկավար Մոհամադ Էսլամին: «Իրանն ունի ատոմային ռումբի ստեղծման տեխնիկական հնարավորություններ, սակայն այդ ծրագիրը դրված չէ օրակարգում»,- մեջբերում է նրա խոսքը Ֆարս գործակալությունը: ԻԱԷԿ-ի ղեկավարը նշել է, որ Թեհրանի հասցեին հնչող մեղադրանքները միջուկային զենքի ստեղծման ձգտման հարցում հիմքեր չունեն: «Այդ սուտ մեղադրանքներն առաջադրում է Իսրայելը հակահեղափոխական ուժեի աջակցությամբ, որպեսզի խաբի հասարակական կարծիքին»,- հայտարարել է նա: Էսլամիի խոսքով՝ «Իրանի եւ Ատոմային Էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) միջեւ հաստատվել է կառուցողական համագործակցություն, որը գործում է առանց խանգարումների»: «(Միջուկային ծրագրի զարգացման) մեր բոլոր գործողություններն իրականացվում են Միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրի շրջանակներում՝ ՄԱԳԱՏԷ-ի հսկողության ներքո»,- նշել է նա: Հուլիսի 22-ին ՄԱԳԱՏԷ-ի տնօրեն Ռաֆայեսլ Գրոսին հայտարարել է, որ Իրանի միջուկային ծրագիրն զգալիորեն առաջ է գնացել 2015 թվականից ի վեր: Նրա խոսքով՝ ոչ մի երկիր, որը ռազմական մշակումներ չունի, ուրանը չի հարստացնում մինչեւ 60 տոկոս, ինչպես դա անում է իրանական կողմը: Սակայն Գրոստին հավելել է, որ Թեհրանի աստիճանական հրաժարումը միջուկային գործարքի շրջանակներում ստանձնած պարտավորություններից դեռ չի նշանակում, թե Իրանն զբաղվում է միջուկային զենքի ստեղծմամբ, հաղորդել է ՏԱՍՍ-ը:

14:37 - 01 օգոստոսի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ն մեկնաբանել է պարտավորություններից Իրանի աստիճանական հրաժարումը |armenpress.am|

armenpress.am: Միջուկային ծրագրի շուրջ ստանձնած պարտավորություններից Իրանի աստիճանական հրաժարումը չի ենթադրում, թե Թեհրանն զբաղվում է միջուկային զենքի ստեղծմամբ: Այս կարծիքն է հայտնել Ատոմային էներգիայի միջազգայն գործակալության (ՄԱԳԱՏէ) գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսսին հուլիսի 22-ին իսպանական El Pais թերթում հրապարակված հարցազրույցում: «Գոյություն ուներ իրավական հիմք, որն Իրանի համար ենթադրում էր մի շարք հոժարակամ սահմանափակումներ, որոնք գործողությունների համատեղ հմապարփակ պլանի (ԳՀՀՊ) մասն էին»,- նշել է Գրոսսին: Նրա խոսքով՝ այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ի նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը որոշեց հրաժարվել համաձայնագրից, «Իրանն աստիճանաբար եւ հետեւողականորեն հրաժարվում է ստանձնած տարբեր պարտավորություններից»: «Այսօր մենք ունենք միջուկային ծրագիր, որը վիթխաիորեն աճել է՝ շատ ավելի այն բանի համամատությամբ, ինչը կար 2015 թվականին,- ասել է գլխավոր տնօրենը:- Դա չի նշանակում, թե Իրանը միջուկային զենք է ստեղծում, բայց ոչ մի երկիր, որը չունի ռազմական մշակումներ, (ուրանը) չի հաստացնում այդ մակարդակով՝ 60 տոկոսով»: «Ուստի մենք գտնվում ենք շատ բարդ իրավիճակում, որովհետեւ Իրանը ոչ միայն վճռականորեն եւ արագացված առաջ է շարժվում, այլեւ դրա հետ միաժամանակ նվազեցնում է ՄԱԳԱՏէ-ի տեսանելիությունն այդ բոլոր օբյեկտներում,- պարզաբանել է Գրոսսին:- Եվ դա այն է, ինչն, իմ կարծիքով, իրենից նրբաբնույթ իրավիճակ է ներկայացնում, բացի այլ հարցերից»: Գործողությունների համատեղ համապարփակ պլանը 2015 թվականին Իրանի հետ ստորագրել են ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի մշտական «հնգյակը» եւ Գերմանիան՝ նրա միջուկային մշակումների շուրջ ճգնաժամի հաղթահարման նպատակով: ԱՄՆ-ի նախորդ նախագահ Դոնալդ Թրամփը 2018 թվականին որոշում ընդունեց այդ համաձայնությունից դուրս գալու մասին: Միացյալ Նահանգների գործող ղեկավար Ջո Բայդենը բազմիցս հայտնել է Վաշինգտոնը Թեհանի հետ միջուկային գործարքին վերադարձնելու պատրաստակամության մասին: Ռուսաստանը, Մեծ Բրիտանիան, Գեմանիան, Չինաստանը, ԱՄՆ-ը եւ Ֆրանսիան անցյալ տարվա ապրիլից Վիեննայում Իրանի հետ բանակցություններ են վարում ԳՀՀՊ-ն սկզբնական տեսքով վերականգնման շուրջ, հաղորդել է ՏԱՍՍ-ը:

14:40 - 22 հուլիսի, 2022

Ֆրանսիան, Գերմանիան եւ Բրիտանիան դատապարտել են ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսախցիկների ապամոնտաժումն Իրանում |armenpress.am|

armenpress.am: Ֆրանսիան, Գերմանիան եւ Բրիտանիան հայտարարել են, որ դատապարտում են իրանական միջուկային օբյեկտներում ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսախցիկների մի մասն ապամոնտաժելու Իրանի որոշումը: «Այդ գործողությունները միայն խորացնում են իրադրությունը եւ դժվարացնում իրանական ատոմի շուրջ համաձայնագրի լրիվ կատարումը վերականգնելու մեր ջանքերը: Նրանք նաեւ կասկածի տակ են դնում Իրանի հակվածությունը բանակցությունների (համաձայնագրի գործողությունների վերսկսման շուրջ) դրական արդյունքներին»,-ասվում է երեք երկրների հայտարարության մեջ: Փարիզը, Բեռլինը եւ Լոնդոնը Թեհրանին հիշեցրել են, որ 2022 թվականի մարտից բանակցությունների սեղանին դրված է «կենսունակ գործարք», որը Իրանին կվերադարձնի Գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագրի (ԳՀՀԾ) իր պարտավորությունների պահպանմանը, իսկ ԱՄՆ-ին՝ գործարքի: «Մենք ցավում ենք, որ Իրանը չօգտվեց այդ գործարքի կնքման դիվանագիտական հնարավորությունից: Մենք համառորեն նրան կոչ ենք անում՝ դա անել հիմա: Մենք պատրաստ ենք»,-նշել է երկրները: Հունիսի 9-ին ՄԱԳԱՏԷ-ի գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսին հայտնել է, որ Իրանի իշխանություններն սկսում են գործակալության 27 տեսախցիկների ապամոնտաժումը, որոնք նախատեսված են իրանական միջուկային օբյեկտների մոնիթորինգի համար: Նրա խոսքով՝ դա չի նշանակում, որ ՄԱԳԱՏԷ-ն վերջնականապես կորցնում է իրանական միջուկային օբյեկտներին հետեւելու հնարավորությունը, սակայն, հավելել է նա, գործակալության մասնագետները «մոտ են այդ կետին»: Նա դրականորեն է պատասխանել լրագրողի այն հարցին, թե տեսախցիկների ապամոնտաժումը նշանակում է արդյոք, որ Իրանը ցանկության դեպքում այժմ կկարողանա գաղտնի կերպով ուրանի հարստացման ցենտրիֆուգներ կառուցել: Տեսախցիկների մի մասն ապամոնտաժելու Իրանի որոշումը հետեւել է այն բանին, երբ հունիսի 8-ին ՄԱԳԱՏԷ-ի կառավարիչների խորհուրդը հավանություն տվեց արեւմտյան երկրների կողմից առաջարկված բանաձեւին, որով Իրանին քննադատում են իր միջուկային ծրագրի շուրջ տեղեկատվության ոչ բավարար բացահայտման համար, հաղորդել է «Ինտերֆաքս»-ը:

13:59 - 10 հունիսի, 2022

ՄԱԳԱՏԷ-ն Իրանը դատապարտող բանաձև է ընդունել. Թեհրանն արձագանքել է |1lurer.am|

1lurer.am: Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) կառավարիչների խորհրդի 35 անդամ պետությունների մեծ մասը կողմ է քվեարկել Իրանի վերաբերյալ բանաձևի ընդունմանը՝ քննադատության ենթարկելով երեք չհայտարարված օբյեկտներում ուրանի մասնիկների ծագման պարզաբանման բացակայության պատճառով: Վիեննայում միջազգային կազմակերպություններում ՌԴ մշտական ներկայացուցիչ Միխայիլ Ուլյանովը տեղեկացրել է, որ բանաձևին կողմ են քվեարկել կառավարիչներից 30-ը, դեմ՝ Ռուսաստանը և Չինաստանը, իսկ Հնդկաստանը, Լիբիան, Պակիստանը ձեռնպահ են մնացել: Փաստաթուղթը նախաձեռնող երկրներն են Գերմանիան, Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և ԱՄՆ-ը։ Վիեննայում միջազգային կազմակերպություններում Եվրամիության և ԱՄՆ պատվիրակությունները հայտարարություն են տարածել, որով Իրանի իշխանություններին կոչ են արել համագործակցել ուրանի մասնիկների ծագումը պարզելու հարցում, որպեսզի գործակալությունը կարողանա անհրաժեշտ երաշխիքներ տրամադրել, որ Իրանի միջուկային ծրագիրը բացառապես խաղաղ բնույթ է կրում: Իրանի արտգործնախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Սաիդ Խաթիբզադեն արձագանքել է բանաձևի ընդունմանը՝ նշելով, ու Թեհրանը վճռական և համաչափ պատասխան կտա: Նրա խոսքով՝ բանաձևը նախաձեռնող երկրներն ամբողջական պատասխանատվություն են կրում դրա հետևանքների համար։ Իսրայելի վարչապետ Նաֆթալի Բենեթը ողջունել է բանաձևի ընդունումը: Նրա խոսքով՝ ՄԱԳԱՏԷ-ի որոշումը հստակ նախազգուշական ազդակ է Իրանի համար։

12:13 - 09 հունիսի, 2022