Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնություն

Երևանում տեղական ինքնակառավարման մասին օրենքի նոր նախագիծը դրվել է շրջանառության մեջ |armenpress.am|

armenpress.am: Երևանի քաղաքապետարանը շրջանառության մեջ է դրել Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին նոր օրենքի նախագիծը։ Այս մասին զեկուցվեց Երևանի քաղաքապետարանի գործակարգավարական խորհրդակցության ժամանակ։ Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանն ընդգծեց, որ նոր օրենքի նախագծում անդրադարձ կա բոլոր ոլորտներին։ «Նախորդ ժամանակահատվածում հավաքագրված գրեթե բոլոր խնդիրներին անդրադարձ կա, և որոշակի լուծումներ կան։ Այս օրենքի ընդունումից հետո Երևանի ավագանին շատ մեծ անելիք ունի։ Կարծում եմ՝ ժամանակն է, որ Երևանի ավագանու խմբակցությունների հետ խոսենք և քննարկենք հենց ավագանու կողմից ընդունվելիք որոշումները։ Կարծում եմ, որ պետք է հնարավորինս սեղմ ժամկետներում առաջ շարժվենք և ապահովենք նաև կոմունիկացիան կառավարության մեր գործընկերների հետ»,- ասաց Ավինյանը։ Քաղաքապետը Երևանի փոխքաղաքապետ Արմեն Փամբուխչյանին հանձնարարեց հնարավորինս արագ կազմակերպել բոլոր հնարավոր քննարկումները, որպեսզի օրենքի նախագծի ընդունման գործընթացը մաքսիմալ արագ լինի։

12:17 - 04 մարտի, 2024

Իշխանությանը կոչ ենք անում ներկայացնել, թե ինչպես է բուհերի շենքերի վաճառքից գոյացած գումարը բավարարելու նոր բուհական քաղաքի կառուցմանը. հայտարարություն

Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնության եւ Երեւանի ժառանգության պաշտպանության կոմիտեի համատեղ հայտարարությունը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ բուհերի շենքերը վաճառելու եւ գոյացած գումարով բուհական քաղաք կառուցելու հայտարարության վերաբերյալ. «Սույն թվականի մարտի 28-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Արմավիրի մարզի Արագած համայնքի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել էր, որ կա գաղափար Երևանի բուհերի շենքերի մեծ մասը հանել վաճառքի և ձևավորված գումարով Երևանից դուրս կառուցել բուհական, ակադեմիական քաղաք։ Մարտի 30-ին ԿԳՄՍ Նախարար Վահան Դումանյանը Արմենպրեսին տված պարզաբանման մեջ ասել է. «Մեր կառավարությունը հաստատակամ է այս գաղափարն իրագործելու համար: Ակնկալվում է, որպեսզի լինի ակադեմիական քաղաք, որտեղ կլինեն հրաշալի, հարմարավետ պայմաններ՝ բուհական գործընթացը կազմակերպելու համար»: Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնությունը և Երեւանի ժառանգության պաշտպանության կոմիտեն սույնով արտահայտում են իրենց դիրքորոշումը վերոնշյալի վերաբերյալ: 1. Աշխարհի տարբեր երկրներում համալսարանական/բուհական կրթությունը զարգացման տարբեր ընթացք և օրինաչափություններ է ունեցել, ինչի արդյունքում ձևավորվել են ակադեմիական/համալսարանական քաղաքներ և/կամ համալսարաններն ու բուհերը գործել ու շարունակում են գործել հենց սովորական քաղաքաների ներսում: Համաշխարհային փորձը ցույց է տալիս, որ բուհի՝ առանձին «քաղաք» լինել կամ չլինելու հանգամանքը ոչ մի կերպ չի ազդում կրթության որակի և/կամ վերջինիս՝ 21-րդ դարի չափանիշներին համապատասխանելու վրա: 2. Որոշ բուհեր Երևանից դուրս տեղափոխելը բազմիցս քննարկվել է նաև Հայաստանում դեռևս խորհրդային ժամանակներից: Նման քննարկումներում եղել են կողմ և դեմ փաստարկներ ու հիմնավորումներ, սակայն բացառությամբ պոլիտեխնիկական ինստիտուտի որոշ բաժիններ Դիլիջան տեղափոխելու, այլ իրական փորձ գրեթե չի կատարվել՝ չհաշված որոշ բուհերի մասնաճյուղերի առկայությունը Հայաստանի այլ քաղաքներում (այստեղ չենք անդրադառնում մարզերում գործող բուհերին, քանի որ խնդիրը փոքր-ինչ այլ է): 3. Միևնույն ժամանակ ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ Հայաստանում բուհական կրթության որակի հիմնական խնդիրներն առնչվում են կրթության կազմակերպման և իրականացման ժամանակակից մեթոդների և մեթոդաբանության, ինչպես նաև կրթության կառավարման ժամանակակից մոտեցումների բացակայությանը: Այս խնդիրները պայմանավորված են նաև կրթության որակի ու բնույթի և աշխատաշուկայի տրամաբանության հետ դրա կապակցվածության բացակայությամբ: Կարևոր խնդիրների շարքում են դասախոսական կազմի պատրաստվածությունը, բուհերի գրադարանային և գիտակրթական ռեսուրսները, նյութատեխնիկական և բազային համալրվածությունը, կրթության ֆինանսավորումը և այլն: Հարկ է նշել, որ համակարգային խնդիրների շարքին են պատկանում բուհական կառավարման քաղաքականացվածության, բուհական ինստիտուցիոնալ և ֆինանսական ինքնավարության, ակադեմիական բարեվարքության, որակի գնահատման ու ապահովման խնդիրները։ 4. Երևանյան բուհերի ավանդական դասավորվածությունը քաղաքի որոշակի հատվածում՝ Օղակաձև այգուն զուգահեռ և Աբովյան ու Հերացի փողոցների երկայնքով, բուհական ավանի կառուցվածք ունի և ի սկզբանե նախագծվել է իբրև այդպիսին, սակայն այն աղավաղվել է տարիների ընթացքում: Երևանի բուհերի մերձակա հանրային և կանաչ տարածքը մասնավորեցման մոլուցքի արդյունքում տարիներ շարունակ գերծանրաբեռնվել է առևտրային շենքերով, այնինչ նշված գոտիները նախատեսված են եղել ուսանողների հանգստի և բուհական ու քաղաքային միջավայրի ձևավորման համար: Դրա վերադարձն իր նախնական նպատակադրմանը քաղաքաշինական լուծում է պահանջում, որը կարող է բուհական քաղաքի գաղափարը Երևանի սիրտ վերադարձնել: Այն նաև թույլ չի տա էլ ավելի բեռնել քաղաքի կենտրոնն ու այն վերջնականապես մատնել անկառավարելիության: 5. Երևանի բոլոր պետական բուհերի շենքերը մաս են կազմում քաղաքի ժառանգության և պատմական միջավայրի։ Դրանց ֆունկցիոնալ նշանակությունը սերտորեն կապված է տարածական պլանավորման և կառույցների ճարտարապետական ամբողջականության հետ։ 6. Երևան քաղաքի վերջին տասնամյակի զարգացումները փաստում են, որ քաղաքաշինական և քաղաքային պլանավորման նորմերի թերությունների, գոյություն ունեցող նորմերի ոտնահարման և վերահսկողության բացակայության պայմաններում, գրեթե բոլոր նմանատիպ նախաձեռնությունները ավարտվել են քաղաքի ժառանգության նկատմամբ ոտնձգություններով, ընդհուպ մինչև ոչնչացում։ Հաշվի առնելով վերոգրյալը ՝ իշխանությանը կոչ ենք անում. • Մասնագիտական և հանրային լայն քննարկումների միջոցով հստակեցնել, որո՞նք են մեր բուհական համակարգի առաջնային խնդիրները, որ խոչընդոտում են որակյալ կրթությանը, ինչպե՞ս է ակադեմիական/բուհական քաղաքների գոյությունը նպաստում դրանց լուծմանը՝ քննարկելով և՛ արդեն գոյություն ունեցող բուհական «քաղաքի» վերակազմակերպումը՝ Երևանի սրտում, և՛, առանց այն վերացնելու, քաղաքից դուրս հավելյալ բուհական քաղաքներ հիմնելու գաղափարները: • Իրականացնել գին/օգուտ (cost benefit) վերլուծություն և հիմնավորել, որ առաջարկվող մոտեցումը հանգեցնելու է ցանկալի արդյունքի: • Ներկայացնել ամբողջական ծրագրով կառավարության պատկերացումները, թե ինչպես Կրթության և գիտության մասին նոր օրենքով համալսարաններին կցված գիտական ինստիտուտները պիտի համագործակցեն քաղաքից դուրս բերված իրենց բաժինների, համալսարաններում կենտրոնացված վարչական ղեկավարության հետ: Արդյո՞ք սա նշանակում է, որ քաղաքից տեղափոխվում են նաև բոլոր գիտական, գիտահետազոտական հիմնարկներն ու դրանց սպասարկող կառույցները՝ սրանից բխող բոլոր հետևանքներով: • Ներկայացնել, թե ինչպե՞ս է բուհերի շենքերի վաճառքից գոյացած գումարը բավարարելու նոր, գերժամանակակից բուհական քաղաքի կառուցմանը և ի՞նչ է տեղի ունենալու բուհերի շենքերի հետ, ինչպե՞ս և որտե՞ղ է գործելու յուրաքանչյուր բուհական կառույց մինչև այդ քաղաքը կառուցվի ըստ առաջարվող նախագծի, ո՞վ և ինչպիսի՞ պատասխանատվության է ենթարկվելու գումարների ոչ նպատակային ծախսելու համար կամ նոր քաղաքի չկայանալու և հին շենքերի կորստի պարագայում: • Ներկայացնել թե ի՞նչ ծրագրով և նոր քաղաքային պլանով է առաջարկվում ձևափոխել ողջ Երևանի ճանապարհային ենթակառուցվածքը, որպեսզի ապահովվի բուհական համալիրներում դասավանդող անձնակազմի և Երևանում բնակվող ուսանողության բազմահազար մարդկային հոսքի տեղափոխումը, որքանո՞վ է նպատակահարմար առանց նման ծրագիր ներկայացնելու, քննարկելու և հաստատելու, գործընթացը սկսել շենքերի վաճառքի ակնարկից: • Հուշարձանների ցանկից դուրս մնացած բուհերի շենքերը ներառել ցուցակում: • Օղակաձև այգու, Կորյուն, Խանջյան, Իսահակյան, Թումանյան փողոցների հատվածը, որտեղ տեղակայված են բուհական մասնաշենքերը դիտարկել ամբողջական գոտու մեջ և սահմանել նոր շինարարական նորմեր՝ զսպելով անհարկի կառուցապատումներն ու պահպանելով, նաև շատացնելով համարկված կանաչապատման լուծումները: Վերջապես, այս հատվածում նաև բուհական ավանի գաղափարին ծառայող տրասպորտային լուծումներ տալ: Առհասարակ, վարչապետի հայտարարությունից տպավորություն է ստեղծվում, որ այն ավելի շատ ուղղված է բիզնեսի և բյուջեի հրատապ կարիքները բավարարելուն՝ ի վնաս կրթության, քան միտված է կրթության կարիքները բավարարելուն»։

10:45 - 03 ապրիլի, 2021

Գնահատականակենտրոն կրթական համակարգի չեղարկում․ մանկավարժները պատրաստ չեն

13:36 - 08 մայիսի, 2020

Նիկոլ Աղբալյանի անվան դպրոցի աշակերտների թիվը մի քանի հարյուրով գերազանցում է արտոնագրով թույլատրված թվաքանակին․ Վահրամ Սողոմոնյան

Երևանի Նիկոլ Աղբալյանի անվան թիվ 19 հիմնական դպրոցի կառավարման խորհրդի և «Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնության» անդամ Վահրամ Սողոմանյանն իր ֆեյսբուքյան էջում հրապարակել է տեսանյութ, որում անդրադառնում է դպրոցի խնդիրներին։ Վահրամ Սողոմոնյանը մասնավորապես նշում է․ «Անցած ամիսների ընթացքում մշտապես խոսել ենք, որ փակ սենյակից դպրոցը կառավարել հնարավոր չէ։ Պետք է շրջայց անցկացնել, ծանոթանալ դպրոցի պայմաններին, հանդիպել ծնողների, մանկավարժների, աշակերտական խորհրդի հետ։ Կարծես թե այդ առաջարկները հավանության են արժանացել, բայց դպրոցի տնօրինությունը չի կազմակերպել այդ գործողությունները։ Խորհրդի որոշումների մի մասը չի կատարվել։ Այժմ տնօրենի թափուր հաստիքի մրցույթ է հայտարարվել, ժամանակավոր պաշտոնակատար կա։ Բայց կարևորն այն է, որ կառավարման խորհրդի վերջին նիստի ժամանակ ես ասացի, որ, եթե պետք է տնօրեն ընտրենք դպրոցի համար, ապա շատ կարևոր է, որ ինքներս ծանոթ լինենք դպրոցի ֆիզիկական պայմաններին և խնդիրներին, հանդիպենք մարդկանց հետ, որպեսզի կարողանանք հիմնավորված և ողջամիտ որոշում կայացնել։ Ինչ-որ ձևով աշակերտական խորհրդի հետ հանդիպումը և շրջայցը ստացան կողմ ձայներ, բայց խորհրդի անդամների մեծ մասը, այդ թվում՝ Երևանի քաղաքապետարանի Հանրակրթության վարչության աշխատակցուհին (ինչն ինձ համար զարմանալի էր), կտրականապես դեմ արտահատվեցին ծնողական համայնքի և մանկավարժների հետ հանդիպմանը։ Հիմա անդրադառնանք դպրոցի կոնկրետ խնդիրներին․ դպրոցը, որն ունի 54 մլն․ դրամ ազատ մնացորդ, որի մասին կարող ենք տեղեկանալ Ֆինանսների նախարարության կայքից, և համարվում է Երևանի լավագույն դպրոցներից մեկը, կարելի է ասել, որ այդ դպրոցի միայն անունն է մնացել, և կրթության առումով շատ լուրջ խնդիրներ կան այստեղ։ Փաստն այն է, որ մաթեմատիկա առարկայից դպրոցի աշակերտների 40 և ավել տոկոսն անբավարար է ստանում։ դպրոցի աշակերտների թիվը մի քանի հարյուրով գերազանցում է արտոնագրով թույլատրված աշակերտների թվաքանակին, ինչը խնդիրներ է ստեղծում հատկապես տարրական դասարանների համար՝ գերծանրաբեռնված պայմաններում աշխատելու առումով։ Երբեմն նույնիսկ երեք աշակերտ մեկ դասասեղանի շուրջ է նստում։ աշակերտական խորհրդի հետ հանդիպումը շատ հետաքրքիր էր, և մենք շատ հետաքրքիր զրույց ունեցանք։ Աշակերտներն էլ շատ խնդիրներ բարձրաձայնեցին։ Նրանք էլ իրենց հերթին անդրադարձան դպրոցի գերծանրաբեռնվածությանը, որը չի կարող չանդրադառնալ կրթության որակին։ քիմիայի և ֆիզիկայի լաբորատորաները գտնվում են նույն վիճակում, ինչ իննսունականներին էին։ Այսինքն՝ դպրոցը որևէ կերպ չի արդիականացրել, չի վերազինել, չի կահավորել իր լաբորատորիաները։ դպրոցում կա ընդհամենը 3 պռոյեկտոր։ Երեխաները դրանից չեն օգտվում։ ինֆորմատիկայի դասասենյակում մենք տեսանք ջարդված ստեղնաշարեր և համակարգիչներ, որոնք չեն օգտագործվում կամ դրանք հնարավոր չէ օգտագործել։ Ֆիզկուլտուրայի դահլիճում գտնվում էին մարզասարքեր, որոնք չեն փոխվել 30 տարիների ընթացքում։ Այն մարզասարքերը, որից կախվում և մարզումներ են անում, պոկված էին պատից և վտանգ էին ներկայացնում աշակերտների համար։ Հանդերձարաններն առանց օդափոխության էին»։ Առավել մանրամասն՝ տեսանյութում․

17:03 - 19 հունվարի, 2020

Երիտասարդների մոտավորապես 30-40 տոկոսն է իր մասնագիտությամբ աշխատում․ Մարինա Գալստյան

09:56 - 02 օգոստոսի, 2019

Ժամանակն է քաղաքականության մշակման «կաբինետային» ավանդույթից անցում կատարել դեպի իրական մասնակցային ու ժողովրդավար մոտեցմանը․ Լիլիթ Նազարյան [մաս 2-րդ]

08:32 - 22 հուլիսի, 2019

Ուսուցչի դերն ավելի բազմաբովանդակ է, քան պարզապես դաս տվողի, ինչ-որ բան սովորեցնողի դերը․ Լիլիթ Նազարյան [մաս 1-ին]

Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ Լիլիթ Նազարյանի հետ զրուցել ենք կրթական համակարգում ուսուցչի դերի, դրա կարևորության ու խնդիրների մասին։ Ուսուցչի դերը բազմազան է։ Մեզանում ուսուցիչը սովորաբար ընկալվում է որպես սովորեցնող` ակադեմիական գիտելիքը մեխանիկորեն փոխանցող անձ։ Հաճախ նույնիսկ կիրառվում է ոչ թե ուսուցիչ, այլ՝ դասատու բառը. այսինքն` ուսուցիչը ընկալվում է նույնիսկ ոչ թե որպես սովորեցնող, տեսական և գործնական հմտություններ փոխանցող, այլ ընդամենը դաս տվող, վարժեցնող անձ (հատկանշական է, որ նախկինում տարածված էր վարժապետ եզրույթը, որն այժմ կիրառվում է ծաղրանքի համատեքստում): Ըստ էության, տեղի է ունեցել ուսուցչի դերի աղավաղում ծնողների, աշակերտների և լայն հասարակության ընկալումներում։ Մինչդեռ ուսուցչի դերն ավելի բազմազան ու բազմաբովանդակ է, քան պարզապես դաս տվողի, ինչ-որ բան սովորեցնողի դերը։ Եթե դիտարկենք ուսուցչի կամ ընդհանրապես դպրոցի դերը երեխայի կրթության իրավունքի իրացման հարցում, ապա թերևս որպես առաջին և ամենակարևոր դերերից մեկը կառանձնացնեի ուսուցչի կամ դպրոցի դերը` որպես սոցիալական հավասարակշռողի կամ հավասարակշռությունը պահպանողի: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի տարածքային անհամաչափ սոցիալ-տնտեսական զարգացման արդյունքում հասարակությունը ևս, իր սոցիալական բաղադրիչով, բազմաշերտ է: Միևնույն դպրոցում կամ դասարանում սովորում են տարբեր սոցիալական-տնտեսական կարգավիճակ ունեցող ընտանիքների կամ տարբեր կենսապայմաններում ապրող երեխաներ: Հետազոտությունները վկայում են, որ ավելի լավ կրթություն ստացած ծնողների երեխաները առավել մեծ հավանականություն ունեն հաջողության հասնելու կրթության ասպարեզում, քան, օրինակ, այն երեխաները, որոնց ծնողները չունեն բարձրագույն կրթություն: Տվյալ դեպքում, դպրոցը և ուսուցիչը պարտավոր են լրացնել ընտանիքի կամ ծնողների կրթվածության մակարդակի բացը` հավասարակշռելով և հնարավորություն տալով երեխային լիարժեք իրացնել կրթության իրավունքը: Ուսուցիչը կարող է մեղմել նաև ընտանիքներում առկա անբարենպաստ հոգեբանական մթնոլորտի ազդեցությունը` օգնելով երեխային լիարժեք ներառվել թե՛ դասապրոցեսում, թե՛ հանրային կյանքում: Պետության քաղաքականության մշակման տեսանկյունից սա շատ կարևոր է. այն պետությունները, որոնք ունեն սոցիալական արդարության տեսլական, հստակ քայլեր են ձեռնարկում կրթության մեջ յուրանքանչյուր երեխայի կարիքների վերհանման և որակյալ հանրակրթությունը հատկապես խոցելի ընտանիքների երեխաների համար առավելագույնս մատչելի ու հասանելի դարձնելու համար: Երեխայի խնամողին փոխարինողի դերը։ Հաճախ դասապրոցեսում ուսուցիչը բախվում է բուն ակադեմիական կրթության հետ չառնչվող երևույթների, ինչպիսիք են, օրինակ, սովորողների միջանձնային կոնֆլիկտները, առանձին երեխաների՝ տվյալ պահի հուզմունքը կամ տարբեր պատճառներով պայմանավորված բարդ հոգեվիճակը, տրամադրության անկումը և այլն։ Այստեղ արդեն կարևորվում է ուսուցչի` ոչ այնքան կրթողի, որքան աջակցողի ու խնամողի դերը: Ուստի կարևոր է, որ ուսուցիչն ունենա անհրաժեշտ գիտելիքներ և հմտություններ` այդ դերը ստանձնելու և իրավիճակն արդյունավետ հասցեագրելու համար։ Ուսուցիչը՝ որպես ռեսուրսի աղբյուր։ Տվյալ դեպքում որպես ռեսուրս կարելի է դիտարկել և՛ գիտելիքը, և՛ հմտությունները, և՛ կենսափորձը։ Հաճախ ուսուցիչը երեխայի համար դառնում է հեղինակություն և շատ դեպքերում ավելի բարձր հեղինակություն, քան հենց երեխայի ծնողները։ Շատ կարևոր է, թե ինչ աշխարհայացքի, ինչ արժեհամակարգի, ինչ ռեսուրսների կրող է ուսուցիչը և այդ ռեսուրսը երեխաներին փոխանցելու ինչպիսի հմտություններ ունի։ Շատ կարևոր է, որ ուսուցիչն ընդհանրապես զերծ լինի որևէ տեսակի կարծրատիպերից։ Եթե ուսուցիչը, օրինակ, ունի կանխակալ վերաբերմունք որոշակի խմբի երեխաների նկատմամբ, ապա արդյունավետ ուսուցում, բնականաբար, չի ստացվի։ Ունենք հետազոտություններ, որոնք վկայում են ուսուցիչների շրջանում գենդերային կարծրատիպերի առկայության մասին։ Արդյունքում կրթության իրավունքի հավասար իրացման հնարավորությունների տեսակետից խոցելի են դառնում աղջիկները: Օրինակ, ուսուցիչը մտնում է դասասենյակ՝ ի սկզբանե համարելով, որ կան ինչ-որ դերեր կամ մասնագիտություններ, որոնք բնորոշ են միայն աղջկան կամ միայն տղային, կամ, որ միայն տղան կարող է ունենալ մեծ ընկերական շրջապատ, պաշտոն զբաղեցնել կամ որոշակի ոլորտում կարիերա անել, իսկ աղջիկը՝ ոչ: Լինելով նման գենդերային կարծրատիպերի կրողը և այդ կարծրատիպերով դասարան մտնելով՝ ուսուցիչն արդեն իսկ վտանգում է հավասարության և խտրականությունից զերծ սկզբունքի հիման վրա դասավանդումը։ Եթե աղջնակը պատրիարխալ ընտանիքից է, որում դաստիարակվել է որպես ապագա հնազանդ հարս, և ուսուցիչն էլ է նման աշխարհայացքի կրողը, ապա այդ երեխան, ըստ էության, այլևս հնարավորություն չունի ճեղքելու այդ փակ շղթան և փոխելու իր ապագան։ Կարծրատիպերը կարող են լինել ոչ միայն գենդերային, այլև կրոնական, ռասայական, սոցիալական և այլն։ Նույն կերպ, եթե ուսուցիչը դասասենյակ է մտնում ի սկզբանե կանխակալ վերաբերմունքով, օրինակ, ընտանեկան բռնության մեջ ապրող կամ հարբեցող ծնող ունեցող երեխաների նկատմամբ, ապա տվյալ խմբի երեխաներըը մարգինալացվում են դասասենյակում, և վտանգվում է նրանց կրթության իրավունքը։ Ցավոք, ոչ միշտ են ուսուցիչների կողմից լիարժեքորեն ընկալվում իրենց՝ ռեսուրս կրողի և հավասարակշռողի դերերը։ Ուսուցչի՝ մոտիվացնող և քաջալերող դերը պակաս կարևոր չէ սովորողների հաջողության գործում: Մենք բոլորս էլ դպրոցում սովորելու տարիներին ունեցել ենք գոնե մեկ ուսուցիչ, որը մշտապես օգնել ու քաջալերել է մեզ` ավելի մեծ ձեռքբերումների և բարձունքների հասնելու համար: Նույնիսկ եթե առաջին հայացքից երեխան չի ցուցաբերում մեծ հետաքրքրվածություն կամ ակնհայտ ունակություններ այս կամ այն առարկայի նկատմամբ, դեռ չի նշանակում, որ նա ընդունակ չէ սովորելու կամ կրթվելու: Ուշադիր և քաջալերող դերը ստանձնած ուսուցիչը չի հանձնվի, այլ կշարունակի փնտրել հնարավորություններ` երեխային մոտիվացնելու և քաջալերելու սովորել, բացահայտել նոր աշխարհ: Դժվարությամբ սովորող, առարկայի ու ուսուցման նկատմամբ ակնհայտորեն ուշադրություն և հետաքրքրվածություն չցուցաբերող երեխաների առկայության պարագայում կարևոր է, որ ուսուցիչը անտարբեր չլինի և ժամանակին նկատի ու սահմանի խնդիրը, ծնողի և սովորողի հետ միասին նշագծի հաջողության հասնելու ուղին և հաստատակամորեն առաջնորդի սովորողին: Շարունակելի

04:30 - 02 հուլիսի, 2019

Մեծ անջրպետ կա սովորողի և այն նյութի միջև, որը դասավանդվում է դպրոցում․ Լուսինե Խառատյան

11:31 - 27 հունիսի, 2019

Կրթական բարեփոխումները չպետք է պայմանավորված լինեն անձերով․ Անի Կոջոյան [մաս 3-րդ]

Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնության (ԿՔՆ) համակարգող խմբի անդամ, դասախոս, «Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստան» կազմակերպության կրթություն ծրագրի պատասխանատու Անի Կոջոյանի հետ զրուցել ենք բարձրագույն կրթության խնդիրներից, դրանց պատճառներից և հնարավոր լուծումներից։ Կարդալ 1-ին մասը, 2-րդ մասը Բոլոնյան գործընթացը։ Հայաստանն այս գործընթացին միացել է դեռևս 2005 թվականին։ Զգալի ժամանակ է անցել, բայց առ այս պահն իր ամբողջ բովանդակությամբ և ուժով չի իրականացվել։ Կատարվել են մասնակի, մակերեսային, ընդհատ գործողություններ, իսկ հաճախ նաև՝ իմիտացիոն։ Այդ պատճառով էլ շատ հաճախ կարող ենք տեսնել մի շարք ուսանողների և դասախոսների, որոնք դեռ «դժգոհում» են գործընթացից: Այս առումով ունենք մեծ բաց. այսինքն, գործընթացն համապարփակ իր բովանադակությամբ չի հասել տեղ ոլորտի դերակատարներին, և վերջիններս դրա որակական ազդեցությունն իրենց մասնագիտական գործունեության վրա չեն նկատում կամ քիչ են նկատում։ Կրեդիտների կուտակման և փոխանցման համակարգը, որը գործընթացի կարևորագույն նախապայմաններից մեկն է, նախատեսված է նախ և առաջ ուսանողների ակադեմիական շարժունության ապահովման համար, բայց վերջիններիս կողմից չի ընկալվում՝ ըստ դրա անհրաժեշտության ու կարևորության ։ Մի պարզ և ոչ այդքան խորքային դիտարկում․ եթե բացենք ցանկացած ուսանողի ստուգման գրքույկ, կտեսնենք, որ այնտեղ թե՛ ուսանողները, թե՛ դասախոսները ջանասիրաբար հետևել են, որ գնահատականը անպայման նշվի, մինչդեռ եթե նայենք կրեդիտների սյունակը, ամբողջապես բաց է թողնված։ Երբ հարցնում ենք՝ իսկ կրեդի՞տը, պատասխանը երկուստեք նույնն է՝ չգիտենք, դե, ինչ-որ կրեդիտ պետք է դրվի այդտեղ։ Մինչդեռ այդ նույն «ինչ-որ» կրեդիտ ասվածի շնորհիվ պետք է ապահովվի ուսանողի ակադեմիական շարժունությունը, ինչն ուսանողը պետք է գիտակցի։ Մշակվում է օրինագիծ, որը պետք է կարգավորի գործընթացը, մյուս կողմից ներբուհական մեխանիզմներն այնպիսին են, որոնք սահմանափակում են սա։ Շարժունության հետ կապված մեկ այլ խնդիր դասախոսներն ունեն։ Դասախոսի ակադեմիական շարժունությունն ապահովելը նույնպես գործընթացի կարևորագույն պայմաններից մեկն է, բայց, օրինակ, հայաստանյան մի շարք բուհերի կողմից վերջին տարիներին փոխվել է գործուղման կանոնակարգը, ըստ որի՝ պրոֆեսորադասախոսական կազմին թուլատրվում է ակադեմիական գործուղում իրականացնել ընդամենը մեկ կամ երկու ամսով, սա՝ ի հավելումն մի շարք այլ սահմանափակումների։ Հիմա ինչպե՞ս դասախոսը պետք է կարողանա իրականացնել իր ակադեմիական շարժունությունը, պաշտպանել շարժունության իրավունքը կամ ինչպե՞ս պետք է իր ունակությունները, հմտությունները զարգացնի ու նաև գիտությամբ զբաղվի։ Պարզ է, որ երկարատև ակադեմիական գործուղումները հիմնականում միտված են արտերկրի համալսարաններում կամ բուհերում գիտահետազոտական գործունեությամբ զբաղվելուն կամ դասավանդելուն: Հիմա մենք, փաստորեն, մի կողմից մշակում ենք օրենք, որը պետք է կարգավորի այս հարցը, մյուս կողմից ունենք ներբուհական մեխանիզմ, որը սահմանափակում է սա։ Բայց հասկանալի է, որ լուրջ գիտությամբ զբաղվելու համար ոչ թե և ոչ միայն մեկ ամիս է հարկավոր, այլ գուցե մեկ տարի։ Ստացվում է՝ մի կողմից նման սահմանափակումը կոպտագույն խախտում է և սահմանափակում է դասախոսի ակադեմիական ազատությունը, մյուս կողմից էլ պարզ է դառնում, որ խնդիրը համակարգային է, և օրենքը մեզ չի փրկելու․ համակարգային բարեփոխումներ ու գործընթացներ են պետք։ Եվ այս բարեփոխումներն ու գործընթացները պետք է միմյանց զուգահեռ ընթանան՝ առանց ավելորդությունների և ժամանակ կորցնելու, որովհետև մենք առանց այդ էլ արդեն շատ ժամանակ ենք կորցրել։ Բարեփոխումները չպետք է պայմանավորված լինեն անձերով։ Շատ կարևոր է, որ այս բոլոր բարեփոխումները նախ ինքնանպատակ չլինեն և պայմանավորված չլինեն անձերով։ Չպետք է լինի այնպես, որ՝ եկավ անձը, իր հետ բերեց այս օրակարգը, գնաց այդ անձը՝ իր հետ տարավ իր օրակարգը։ Փոփոխությունները պետք է լինեն համակարգային, կրթության զարգացման և կրթության որակի ապահովման օրակարգ պետք է ձևավորվի։ Եվ այս ամենը պետք է միտված լինի երկու բանի՝ կրթության որակի և բարեվարքության ապահովմանը։ Բուհական ինքնավարության խնդիրը։ Երկար տարիներ բուհական կառավարման համակարգը՝ հատկապես կառավարման խորհրդի համատեքստում, գտնվել է քաղաքականապես զավթված վիճակում։ Կառավարման խորհրդի անդամները եղել են քաղաքական պաշտոնյաներ, իսկ խորհրդի որոշումները կրել են բացառապես քաղաքական որոշումների, շահերի և ճաշակի ազդեցությունը։ Հիմա մենք նոր փուլ ենք մտնել, և նոր Հայաստանի համար նախ կարևոր է, որ ամբողջ նարատիվն ու լեզուն փոխվի՝ որպես օրակարգի ձևավորման նախապայման։ Այսպես, օրինակ, բուհերը, որոնք իրենց կազմակերպաիրավական ձևը փոխել են և ՊՈԱԿ-ից դարձել են հիմնադրամներ, ունեն ոչ թե կառավարման, այլ հոգաբարձուների խորհուրդներ։ Բայց իներցիայով մենք հաղորդակցման մեջ շարունակում ենք պարբերաբար խոսել կառավարման խորհուրդների մասին։ Մինչդեռ հոգաբարձուների խորհուրդը կառավարման բարձրագույն մարմին է, վերահսկողություն իրականացնող մարմին է և օժտված է ավելի շատ լիազորություններով: Սա, կարծում եմ, կարևոր է, որ օրակարգ մտնի և նարատիվն ու լեզուն փոխվի, իսկ խորհուրդները սկսեն իրենց լիազորությունները լիարժեք և ողջամիտ կիրառել։ Անհանգստություններ, իհարկե, կան։ Բուհական ինքնավարության մասին խոսելիս լսել եմ կարծիք, որ պետության միջամտությունը՝ որպես պետական բուհերի հիմնադիր, կարևոր է և դրա համար, օրինակ, հոգաբարձուների խորհուրդներում կառավարության ներկայացվածությունը և ներկայությունը պարտադիր է՝ ի դեմս քաղաքական պաշտոնյաների։ Սա բերվում է իբրև բուհերի որակի ապահովման մեխանիզմ։ Այսինքն, ստացվում է, որ եթե պետությունը բուհի հիմնադիրն է և իր ներկայացվածությունն ունի հոգաբարձուների խորհրդում, այն էլ՝ մեծ թվով, նա կարող է հսկել բուհում կրթության որակը։ Բայց ես համաձայն չեմ, որովհետև նախ հոգաբարձուների խորհուրդը իրականում այլ գործառույթներ ունի՝ բավականին մեծ, ինչպես նշեցի, բայց նաև գործառույթները շատ հստակ օրենքով են սահմանված, օրինակ՝ հաստատել բուհի տարեկան, ինչպես նաև երկարաժամկետ ռազմավարական ծրագրերը, բյուջեն, լսել և գնահատել բուհի գործունեության մասին տարեկան հաշվետվությունը ռեկտորի կողմից, կազմակերպել ռեկտորի ընտրության ընթացակարգը, ընտրել ռեկտոր, հանդես գալ բուհի կանոնադրության մեջ փոփոխությունների առաջարկով և այլն։ Մյուս կողմից՝ իրական որակի ապահովման արտաքին մեխանիզմներն իրականացվում է ՈԱԱԿ-ի՝ Որակի ապահովման ազգային կենտրոնի կողմից, որը որակի ապահովման արտաքին մեխանիզմներ իրականացնող գործակալություն է Հայաստանում։ Դա հենց պետության կողմից միջամտությունը կարելի է դիտարկել, որովհետև այն բուհի պետական հավատարմագրումն է իրականացնում՝ ըստ ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված չափանիշների։ Եվ եթե որակի ապահովումը այս մեխանիզմը գործի առանց շահերի բախման և բարեվարքության բոլոր նորմերի պահպանմամբ ու անաչառ, մենք արդեն իսկ ունենում ենք բավականաչափ միջամտություն, և այլ պարագայում այլ պետական ներկայացվածության կարիք, մասնավորապես՝ հոգաբարձուների խորհրդում, քաղաքական պաշտոնյաների ներկայացվածության տեսքով, որպես այդպիսին չի լինի։ Գենդերային զգայունությունը կրթության ոլորտում։ Մյուս հարցը, որ շատ կուզենայի, որ ներկայիս կառավարության կրթության քաղաքականության օրակարգ մտներ, ոլորտում գենդերային զգայունությունն է և կանանց ու տղամարդկանց լիարժեք, արդյունավետ մասնակցությունն ու հավասար հնարավորությունների իրականացումը թե՛ բարձրագույն կրթության և թե՛ գիտության ոլորտում։ Կան գիտակարգեր, հիմնականում դրանք բնական գիտություններն են, հասարակական գիտություններն են, որտեղ երկար ժամանակ կանանց մուտքը իմպլիմենտար, բայց էլ ավելի շատ որոշում կայացնողների դերում չի խրախուսվել։ Դա պայմանավորված է եղել տարբեր կարծրատիպերով և մի շարք այլ գործոններով։ Խոսքը միայն կանանց քանակական ներկայացվածության մասին չէ, որովհետև եթե նայենք, ուսանողների, սովորողների մեծ մասը իգական սեռի ներկայացուցիչներ են, պրոֆեսորադասախոսական կազմի մեծ մասը կրկին իգական սեռի ներկայացուցիչներ են, բայց որոշում կայացնողների մակարդակում հիմնականում ունենք արական սեռի ներկայացուցիչներ. ունենք մեծ թվով իգական սեռի ներկայացուցիչ ուսանողներ, դասախոսներ, լավագույն դեպքում՝ ամբիոնի վարիչներ, սակայն շատ քիչ թվով՝ դեկաններ և ռեկտորներ ։ Ես կուզենայի, որ այս ամենի հետ մեկտեղ մտածողության փոսփոխություն լիներ։ Եվ սա նաև մշակութային հարց է, բայց մենք պետք է հասկանանք, որ մշակույթը քարացած երևույթ չէ, այլ՝ փոփոխվող։ Մենք ինքներս պետք է այդ փոփոխությունները բերենք օրակարգ։ Օրինակ, վերջերս մի կարծիք էի լսել, որ, անկեղծ պետք է խոստովանեմ, ինձ շատ տխրեցրեց։ Ըստ այդ կարծիքի՝ մտածելը ոչ բոլորին է տրված։ Եվ սա ասում էր մի մարդ, որ ի պաշտոնե կրթող է, դասավանդող է և իրավունք չուներ այսպիսի կարծիք արտահայտելու, որովհետև ես՝ որպես կրթող, նախևառաջ հավատում եմ կրթության ուժին և որակյալ կրթության հասանելիության ու մատչելիության անհրաժեշտությանը, հավատում եմ մտածել սովորեցնել կարողանալուն, որովհետև այն նախևառաջ հմտություն է, որը երեխան պետք է և կարող է սովորել, մինչդեռ տեղի է ունենում հակառակը. մենք փոքրուց սկսում ենք երեխային կաշկանդել ու սահմանափակել մտածելու և արտահայտվելու մեջ։

16:44 - 18 հունիսի, 2019

Չպետք է աշխատաշուկան սկսի թելադրել ուսումնական համակարգին [Միջին մասնագիտական կրթություն, խնդիրներ, աշխատաշուկա․ ՄԱՍ 2-ՐԴ]

07:52 - 17 հունիսի, 2019

Դասախոսը հաճախ ինքը համապատասխան կոմպետենցիա և հմտություններ զարգացնելու անհրաժեշտություն ունի․ Անի Կոջոյան [մաս 2-րդ]

11:48 - 08 հունիսի, 2019

Սովորեցնում ենք՝ ինչ գրել, ինչ մտածել, մինչդեռ պետք է ուսանողին սովորեցնել մտածել․ Անի Կոջոյան [մաս 1-ին]

16:41 - 06 հունիսի, 2019

Արդարության պահանջը օրակարգ է բոլոր ոլորտներում, այդ թվում՝ կրթության․ Միշա Թադևոսյան

16:12 - 03 հունիսի, 2019

Հալածանքը (Բուլինգը) աշակերտների շրջանում. Անուշ Ալեքսանյան |Կրթական քաղաքացիական նախաձեռնություն|

«Դպրոցում սովորող երեխաների առնվազն 60%-ը տանը չեն հայտնում իրենց նկատմամբ իրականացված բռնության մասին։ Բուլինգը շարունակական կրկնվող ծաղրը, վիրավորանքը, բռնությւոնը, նսեմացումը, ստորացումն է»։

11:07 - 31 մայիսի, 2019

Մեծ մասամբ աշխատանքը խանգարում է սովորելուն․ կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյան

14:59 - 30 ապրիլի, 2019

Աշակերտական խորհուրդներ [Մաս 2-րդ] Այստեղ են ձևավորվում մեր ապագա քաղաքացիները․ Քնար Տեր-Հովհաննիսյան

14:19 - 19 ապրիլի, 2019