Ինֆոքոմ

Հաշվետու եմ միայն ԿԿՀ-ին․ Հակակոռուպցիոն կոմիտեի վարչության պետը՝ իր հայտարարագրում առկա խնդրահարույց կետերի մասին

Հաշվետու եմ միայն ԿԿՀ-ին․ Հակակոռուպցիոն կոմիտեի վարչության պետը՝ իր հայտարարագրում առկա խնդրահարույց կետերի մասին

Հայաստանի հակակոռուպցիոն կոմիտեի ներքին անվտանգության վարչության պետ Գարեգին Բեգոյանի գույքի, եկամուտների, ծախսերի ու շահերի հայտարարագրերում կան մի շարք խնդրահարույց կետեր ու անհամապատասխանություններ։ Հակակոռուպցիոն կոմիտեի պաշտոնյան, սակայն, դրանց վերաբերյալ մեկնաբանություններ չի տալիս. ասում է՝ հաշվետու է միայն Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովին։  Գարեգին Բեգոյանը եղել է Հատուկ քննչական ծառայության (ՀՔԾ)՝ խոշտանգումների և մարդու դեմ ուղղված հանցագործությունների քննության վարչության ավագ քննիչ, ՀՔԾ պետին առընթեր՝ հատկապես կարևոր գործերով քննիչ, Հակակոռուպցիոն կոմիտեի՝ ներքին անվտանգության վարչության պետի պաշտոնակատար, ապա՝ պետ։ Մինչ ՀՔԾ և Հակակոռուպցիոն կոմիտե տեղափոխվելը Բեգոյանը եղել է ոստիկանության քննչական վարչության աշխատակից։    Փոխառություն «Յունիբանկ»-ին Գարեգին Բեգոյանը 2017 թականին Հատուկ քննչական ծառայության պետին առընթեր՝ հատկապես կարևոր գործերի ավագ քննիչի պարտականությունները ստանձնելու հայտարարագրում պաշտոնը ստանձնելու օրվա դրությամբ հանձնած փոխառություններ չի հայտարարագրել։ 2017 և 2018 թվականների տարեկան հայտարարագրերում ևս հարկային տարում հանձնած փոխառություններ չեն հայտարարագրվել։ Սակայն արդեն 2019-ի տարեկան հայտարարագրում տեսնում ենք, որ տարվա սկզբի դրությամբ Բեգոյանը հայտարարագրել է «Յունիբանկ»-ին հանձնած մոտ 12.3 մլն դրամի փոխառություն։ 2019 թվականի տարեկան հայտարարագրի «Հանձնված և վերադարձված փոխառություններ» բաժին Բանկին հանձնած վերոնշյալ փոխառության գումարը հետզհետե նվազել է՝ 2020-ի տարեվերջին կազմելով 10.6 մլն դրամ։  2020 թվականի տարեկան հայտարարագրի «Հանձնված և վերադարձված փոխառություններ» բաժին Ըստ Բեգոյանի 2021-ի տարեկան հայտարարագրի՝ 2021-ի տարեսկզբին հանձնած այս փոխառությունն ընդհանրապես անհետացել է։ Եթե փոխառությունը վերադարձվել է Բեգոյանին, ապա այն պետք է արտացոլվեր հայտարարագրի «Հանձնված և վերադարձված փոխառություններ» բաժնում, ինչպես նաև վերադարձված գումարի չափով փոփոխություն մտցներ հայտարարագրի այլ բաժիններում, ինչը տեղի չի ունեցել։ «Ինֆոքոմը» Գարեգին Բեգոյանին ուղղել էր հետևյալ հարցերը՝ Ե՞րբ է այս փոխառությունը հանձնվել «Յունիբանկ»-ին, և որքա՞ն է կազմել դրա սկզբնական գումարը։ Արդյո՞ք այս փոխառությունը վերադարձվել է։ Եթե այո, ապա ինչո՞ւ դա չի արտացոլվել հայտարարագրում։ Եթե չի վերադարձվել, ինչո՞ւ այն հայտարարագրված չէ։  Եթե վերադարձվել է, ի՞նչ ուղղություններով են ծախսվել փոխառության վերադարձված գումարները։ Բեգոյանը այս հարցերին չի պատասխանել։   Անհամապատասխանություններ 2017 թվականի երկու հայտարարագրերում Անհամապատասխանություն է առկա նաև Բեգոյանի 2017-ի երկու հայտարարագրերում։ Հատուկ քննչական ծառայության պետին առընթեր՝ հատկապես կարևոր գործերի ավագ քննիչի պարտականությունները ստանձնելու հայտարարագրի եկամուտների բաժնում պաշտոնը ստանձնելու օրվա դրությամբ Բեգոյանը հայտարարագրել է 13.5 միլիոն դրամի ստացված փոխառություն։  Պաշտոնական պարտականությունները ստանձնելու օրվա դրությամբ առկա գույքի, եկամուտների և փոխկապակցված անձանց հայտարարագրի եկամուտների բաժին Այնինչ, նույն տարվա տարեկան հայտարարագրում նման գումարով եկամուտ հայտարարագրված չէ․ կա միայն 700 000  դրամի ստացված փոխառության մասին նշում։  2017 թվականի տարեկան հայտարարագրի եկամուտների բաժին Գարեգին Բեգոյանին հարց էինք ուղղել նաև այս մասին, թե ինչով է պայմանավորված տարեկան հայտարարագրում այս եկամուտը չարտացոլելը։ Վերջինս այս հարցին ևս չի պատասխանել։    Ավտոմեքենայի վաճառք՝ առանց գոյացած եկամուտի հայտարարագրման Գարեգին Բեգոյանը 2021-ին 5․7 մլն դրամով վաճառել է իրեն պատկանող Toyota մակնիշի ավտոմեքենան։ Գործարքի մյուս կողմը եղել է Նիկոլայ Ադլոյանը։ Տրանսպորտային միջոցի օտարումից ստացված եկամուտը, սակայն, չի արտացոլվել Բեգոյանի՝ հաշվետու տարվա եկամուտներում։  Այս մասին ևս հարց էինք ուղել Բեգոյանին, սակայն այն ևս մնացել էր անպատասխան։ Հակակոռուպցիոն կոմիտեի ներքին անվտանգության վարչության ղեկավարը, պատասխանելով հայտարարագրում առկա տվյալների վերաբերյալ մեր հարցմանը, նշել էր, որ ներկայացրած տվյալների առնչությամբ հաշվետու է միայն Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովին։    Հեղինակ՝ Մկրտիչ Կարապետյան Տվյալների լրագրող՝ Կատյա Մամյան
18:27 - 29 հոկտեմբերի, 2023
Բացակայող տվյալներ և վրիպակներ Դատախազության՝ ապօրինի գույքի բռնագանձման վարչության պետի հայտարարագրերում

Բացակայող տվյալներ և վրիպակներ Դատախազության՝ ապօրինի գույքի բռնագանձման վարչության պետի հայտարարագրերում

Գլխավոր դատախազության՝ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման վարչության պետ Սիրո Ամիրխանյանի և նրա ընտանիքի անդամների՝ Կոռուպցիայի կանխարգելան հանձնաժողով ներկայացրած հայտարարագրերում առկա են մի շարք բացակայող տվյալներ, անհամապատասխանություններ և վրիպակներ։ Մինչ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման վարչության պետ դառնալը Սիրո Ամիրխանյանը եղել է Երևան քաղաքի Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների դատախազ։    Տարեկան հայտարարագրում չհայտարարագրված եկամուտ Սիրո Ամիրխանյանը 2019-ին Երևան քաղաքի Էրեբունի, Նուբարաշեն վարչական շրջանների դատախազության դատախազի պաշտոնական պարտականությունները ստանձնելու հայտարարագրում նշել է, որ տարվա սկզբից մինչև պաշտոնական պարտականությունները ստանձնելու օրը ունեցել է 12.6 միլիոն դրամի եկամուտ՝ ստացված գույքի օտարումից։  Պաշտոնական պարտականությունները ստանձնելու հայտարարագրի ստացված եկամուտների բաժինը Նույն տարվա տարեկան հայտարարագրում, սակայն, Ամիրխանյանի՝  գույքի օտարումից ստացված 12.6 մլն դրամի եկամուտը արտացոլված չէ, փոխարենը արտացոլված է գույքի օտարումից ստացված 4 մլն դրամի եկամուտ։ 2019թ․ տարեկան հայտարարագրի եկամուտների բաժինը Եթե ավելի պարզ ներկայացնենք, պաշտոնը ստանձնելու պահին դատախազ Ամիրխանյանը ունեցել է գույքի օտարումից ստացված 12.6 մլն դրամի եկամուտ, որը պետք է արտացոլվեր նաև նրա տարեկան հայտարարագրում, բայց չի արտացոլվել։ Ամիրխանյանից հետաքրքրվել էինք՝ ինչ գույք է օտարել և օտարումից գոյացած միջոցներն ինչու չի արտացոլել 2019-ի տարեկան հայտարարագրում։ Ի պատասխան՝ նա տեղեկացրել է՝ 12․6 միլիոն դրամի չափով եկամուտ է ստացել գույքի օտարումից, որը հանդիսանում է գյուղատնտեսական գործունեությունից ստացված խնձոր և սալոր մրգերի վաճառքից ստացված գումար, որի մասին նշում է կատարվել հայտարարագրում, սակայն քանի որ Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը չի հրապարակում հայտարարագրերի ամբողջական տարբերակը, այն չի երևում հրապարակված հայտարարագրից։  «Նշված եկամուտը գոյացել է 2018-ին ստացված բերքը մինչև պաշտոնը ստանձնելու օրը վաճառելու արդյունքում։ Միաժամանակ, 2019 թվականին վաճառվել է նաև այդ տարվա սալորի բերքը, որից ստացվել է 4 մլն դրամի եկամուտ։ 2019 թվականին ներկայացված հայտարարագրում նշվել է 4 մլն դրամ եկամուտ ստանալու մասին այն տրամաբանությամբ, որ արդեն իսկ 12.6 մլն դրամը նշվել է պաշտոնը ստանձնելու հայտարարագրում»,- բացատրել է Ամիրխանյանը։  Սակայն «Հանրային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի 34-րդ հոդվածի 6-րդ կետով սահմանվում է, որ տարեկան հայտարարագիրը ներկայացվում է յուրաքանչյուր տարվա հունվարի 1-ից տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ ընկած ժամանակահատվածի համար: Հետևաբար, անկախ նրանից՝ տվյալ տարվա ընթացքում ստացված եկամուտը հայտարարագրվել է մեկ այլ, տվյալ դեպքում՝ պաշտոնը ստանձնելու հայտարարագրում, թե ոչ, այն պետք է արտացոլված լինի տարեկան հայտարարագրում։    Հայտարարագրի «Հանձնած և վերադարձված փոխառություններ»  բաժնի սխալ լրացում Ո՛չ 2019 թվականին ներկայացված՝ պաշտոնի ստանձման հայտարարագրի «Հանձնած փոխառություններ» բաժնում, ո՛չ 2019 թվականի տարեկան հայտարարագրի «Հանձնած փոխառություններ» բաժնում (ո՛չ տարեսկզբի, ո՛չ էլ տարեվերջի դրությամբ) Սիրո Ամիրխանյանը չի հայտարարագրել հանձնած փոխառություններ։  Սակայն 2020 թվականի տարեկան հայտարարագրում տարեսկզբի դրությամբ հայտարարագրել է 58 միլիոն դրամի հանձնած փոխառություն։ Փոխառությունը ստացողը եղել է Լուսինե Այվազյանը։   2020թ․ տարեկան հայտարարագրի «Հանձնած և վերադարձված» փոխառությունների բաժինը «Հանրային ծառայության մասին» օրենքը սահմանում է, որ տարեկան հայտարարագրերում ներկայացվող տվյալները վերաբերվում են հունվարի 1-ից մինչև դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ ժամանակահատվածին, հետևաբար տարվա վերջը դեկտեմբերի 31-ն է, իսկ տարվա սկիզբը՝ հունվարի 1-ը։ Նշվածից կարելի էր ենթադրել, որ Ամիրխանյանի հանձնած 58 միլիոն դրամի փոխառության գումարը ձևավորվել է 1 օրում՝ 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ից 2020 թվականի հունվարի 1-ն ընկած ժամանակահատվածում, քանի որ այս ընթացքում Ամիրխանյանի գույքի, դրամական միջոցների էական փոփոխություններ չեն եղել։ Պատասխանելով հանձնած փոխառության մասին հարցին՝ դատախազն ասել է, որ 58 միլիոն դրամի չափով փոխառության առկայությունը գրվել է «Տվյալ տարվա սկզբում առկա փոխառության գումարը և արժույթը» բաժնում, քանի որ նշված դաշտում լրացվում է, թե որքան գումար է տրվել հայտարարատու տարվա ընթացքում, և որքան՝ վերադարձվել։ Հայտարարագրի լրացվող տարբերակում այլ դաշտեր չեն եղել, որպեսզի ներկայացվեն տրված փոխառության վերաբերյալ տվյալները։ Սակայն 2020 թ․ հայտարարագրի «Հանձնած և վերադարձված փոխառություններ» բաժնում հստակ նշված են երկու սյուներ, որոնցից մեկում պետք է արտացոլվեր տվյալ տարվա սկզբում առկա փոխառության գումարը, որն, ըստ Սիրո Ամիրխանյանի պատասխանի, 0 է եղել, իսկ մյուսում՝ տարվա վերջում առկա փոխառության գումարը։ Ամիրխանյանը նաև փոխանցել է, որ փոխառությունը տրամադրվել է 2020-ի հունիսին։ Փոխառություն ստացողը՝ Լուսինե Այվազյանը, նրա ընկերոջ կինն է։  Սիրո Ամիրխանյանը 2020 թվականի ընթացքում ունեցել է շուրջ 47․7 միլիոն դրամի եկամուտ, որից 33 միլիոն դրամը նվիրատվություն է՝ ստացված հորից՝ Հրաչ Ամիրխանյանից։ Տարվա ընթացքում շուրջ 20․4 միլիոն դրամով էլ նվազել են Սիրո Ամիրխանյանի առկա դրամական միջոցները։ Եկամուտների և դրամական միջոցների դիտարկումից ստացվում է, որ նա տարվա ընթացքում ծախսել է 68․1 միլիոն դրամ։  Մենք Ամիրխանյանին հարց էինք ուղղել, թե ինչ ուղղություններով է ծախսվել նշված գումարը, եթե այն չի դարձել գույք, հանձնած փոխառություն, ավանդ, կամ դրանով չեն համալրվել առկա դրամական միջոցները։ Նա պատասխանել է, որ 2020 թվականի ընթացքում 58 միլիոն դրամի չափով տրամադրվել է փոխառություն, իսկ մնացած ծախսերը կրել են մանր կենցաղային բնույթ։ Այսպիսով, հանձնված 58 միլիոն դրամի փոխառության գումարը հիմնավորված է օրինական եկամուտներով, բայց պետք է արտացոլվեր միայն տարավերջի դրությամբ, իսկ տարեսկզբին այն պետք է լիներ 0 դրամ։   Հանձնած փոխառություն կամ անշարժ գույք, որը չի հայտարարագրվել Ըստ 2022 թվականի տարեկան հայտարարագրի՝ 2022 թվականին Սիրո Ամիրխանյանի եկամուտները կազմել են 72.5 մլն դրամ։ Դրանից շուրջ 10.7 մլն դրամը եղել է աշխատավարձ, 49.3 մլն դրամը՝ վարկ «Ամերիաբանկ»-ից, 3 միլիոն դրամը՝ տրանսպորտային միջոցի օտարումից ստացված եկամուտ, 1.4 մլն դրամը ստացվել է Ֆինանսների նախարարությունից (սա հավանաբար եկամտահարկի վերադարձի գումար է), 5 հազար ԱՄՆ դոլարը փոխառության դիմաց ստացած տոկոսներ են, և 14․5 հազար ԱՄՆ դոլար Սիրո Ամիրխանյանը կրկին նվիրատվություն է ստացել հորից՝ Հրաչ Ամիրխանյանից։   2022 թ․ տարեսկզբին Ամիրխանյանը ունեցել է ավելի քան 118 հազար ԱՄՆ դոլարի ավանդ, որը տարեվերջի դրությամբ դարձել է կանխիկ։ Բացի այդ՝ տարեսկզբին ունեցել է 28 միլիոն դրամի կանխիկ։ Այս 28 միլիոն դրամից և տարվա ընթացքում ստացած 72․5 միլիոն դրամի եկամուտներից  առավելագույնը 18․1 միլիոն դրամը դարձել է կանխիկ ԱՄՆ դոլար (35 017 ԱՄՆ դոլար), 0․3 միլիոնն ուղղվել է բանկային հաշվում առկա դրամական միջոցների համալրմանը, 12․8 միլիոնն ուղղվել է վարկի մարմանն ուղղված վճարումներին, մոտ 5․6 միլիոնն ուղղվել է անշարժ գույքի ձեռքբերմանը։ Արդյունքում ստացվում է, որ 2020 թվականի ընթացքում Սիրո Ամիրխանյանն ունեցել է շուրջ 63․6 միլիոն դրամի ծախս, որը որևէ կերպ արտացոլված չէ հայտարարագրում։  Ամիրխանյանից հարցրել էինք, թե ինչ ուղղություններով են իրականացվել այս ծախսերը, և արդյո՞ք դրանք չեն իրականացվել հայտարարագրման ենթակա ուղղություններով և չափերով։ Պատասխանում նա հայտնել է, որ բացի մեր նշած ծախսերից՝ 14․5 հազար դոլարի (5.6 միլիոն դրամ) նվիրատվություն է տվել իր հորը՝ Հրաչ Ամիրխանյանին։ Միաժամանակ նա նշել է, որ եկամտի մեջ ներառված է նաև անշարժ գույքի գնման իրավունքի ձեռքբերման նպատակով ստացված վարկը՝ շուրջ 49․3 միլիոն դրամի չափով, որը բանկը փոխանցել է կառուցապատող ընկերությանը, այսինքն՝ այդ գումարը նույնպես ծախսվել է։ Սիրո Ամիրխանյանը նաև հավելել է, որ նշվածից բացի՝ կատարված ծախսերը եղել են կենցաղային բնույթի և չեն գերազանցել 2 միլիոն դրամը (միանվագ)։ Այստեղ կարևոր է նշել, որ անշարժ գույքի գնման նպատակով կառուցապատող ընկերությանը փոխանցված գումար պետք է արտացոլված լիներ հանձնված փոխառությունների բաժնում, եթե կառուցապատողը դեռևս գույքը չի հանձնել գնորդին։ Եթե գույքը արդեն հանձնվել է գնորդին, ապա դրա մասին նշում պետք է լիներ անշարժ գույքի բաժնում։ Նշված երկու բաժիններից ոչ մեկում այս գործարքի մասին նշումներ առկա չեն։   Կանխիկով պահվող խոշոր դրամական միջոցներ Սիրո Ամիրխանյանը իր դրամական միջոցների մեծ մասը պահում է կանխիկ եղանակով։ 2019 թվականին նա հայտարարագրել են 24․5 միլիոն դրամի կանխիկ, 2021-ին՝ 28 միլիոն դրամի, 2022-ին՝ ավելի քան 156 հազար դոլարի։  Կանխիկ դրամական միջոցներ պահելու նախասիրություն ունեն նաև Սիրո Ամիրխանյանի ընտանիքի անդամները։ Նրա հայրը՝ Հրաչ Ամիրխանյանը, 2019 թվականին հայտարարագրել է 30 միլիոն դրամի կանխիկ, 2021 թվականին՝ 26 միլիոն դրամի։ Ամիրխանյանի ընտանիքի անդամներից Թագուհի Պողոսյանը 2021 թվականին հայտարարագրել է 24 միլիոն դրամի կանխիկ։ Այսպիսով, չնայած նրան, որ ՀՀ կառավարությունը տևական ժամանակ է որդեգրել է կանխիկի շրջանառությունը սահմանափակող և անկանխիկ գործառնությունները խրախուսող քաղաքականություն, պետական պաշտոնյան և նրա ընտանիքի անդամը շարունակում են իրենց դրամական միջոցների մեծ մասը պահել կանխիկ։ Բացի այդ՝ դրամական միջոցները կանխիկ պահելը և շրջանառելը կարող է էականորեն նվազեցնել Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի հնարավորությունները հայտարարագրերի ստուգման ու վերլուծության համատեքստում։    Բացակայող տվյալներ՝ ընտանիքի անդամների հայտարարագրերում Սիրո Ամիրխանյանի ընտանիքի անդամների հայտարարագրերում ևս որոշ վրիպակներ են առկա։  Թագուհի Պողոսյանը 2019-ի տարեվերջի դրությամբ հայտարարագրել է 4 անշարժ գույք՝ 1 առանձնատուն Դավիթաշեն վարչակա շրջանում և 3 հողամաս Արագյուղում։  2020-ի տարեսկզբին, սակայն, այս գույքերից մնացել են միայն Արագյուղի 2 հողամասերը։ Հայտարարագրում նշումներ չկան՝ մյուս երկու գույքը ինչ ճակատագրի են արժանացել՝ վաճառվե՞լ են, նվիրաբերվե՞լ, եթե վաճառվել են, ի՞նչ գնով։ Սիրո Ամիրխանյանի հայրը՝ Հրաչ Ամիրխանյանը, 2021 թվականին 5 մլն դրամով վաճառել է Mercedes-Benz մակնիշի ավտոմեքենա։ Այս գործարքից ստացված եկամուտը, սակայն, հայտարարագրի եկամուտների բաժնում արտացոլված չէ։ Անդրադառնալով ընտանիքի անդամների հայտարարագրերի այս բացթողումներին՝ Ամիրխանյանը նշել է, որ  դրանք ներկայացվել են նրանց կողմից, և հետևաբար՝ նշված հարցերի պարզաբանման նպատակով հարկավոր է դիմել նրանց։   Հեղինակ՝ Մկրտիչ ԿարապետյանՏվյալների լրագրող՝ Կատյա Մամյան
16:59 - 29 հոկտեմբերի, 2023
Պայթյունը տեղի է ունեցել ՊՆ անձեռնմխելի պահեստում. Արցախի նախագահը՝ վառելիքի պահեստի պայթյունի մասին

Պայթյունը տեղի է ունեցել ՊՆ անձեռնմխելի պահեստում. Արցախի նախագահը՝ վառելիքի պահեստի պայթյունի մասին

Պայթյունը տեղի է ունեցել ՊՆ անձեռնմխելի պահեստում, որը մինչեւ ռազմական գործողությունները ձգտում էինք չօգտագործել, քանի որ նախատեսված էր հենց դրանց սկսման դեպքում օգտագործելու համար։ Այս մասին Արցախի Հանրային ՀԸ-ին տված հարցազրույցում ասել է Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը։ Նշենք, որ խոսքը 2023թ. սեմտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի կողմից Արցախի սահմանի ողջ երկայնքով հարձակման հետևանքով արցախցիների բռնի տեղահանության ժամանակ Ստեփանակերտ-Ասկերան ճանապարհին գտնվող վառելիքի պահեստում սեպտեմբերի 25-ին տեղի ունեցած պայթյունի մասին է։ Պայթյունի հետևանքով հաղորդվել է 100-ից ավելի զոհի, մոտ 300 վիրավորի և անհետ կորածների մասին։ Վերջնական թվեր չեն հաղորդվել, Արցախի ԱԻՊԾ-ի որոնողական աշխատանքները դադարեցված են։ «Մեր բնակչությունը խուճապի պայմաններում հայտնվել է այդ զորամասի պահեստում, չեն պահպանվել անվտանգության տարրական կանոնները․ իրականացվում էր այդ պահեստից ինքնուրույն դուրսբերում, և կանոնների խախտման պայմաններում տեղի է ունեցել պայթյունը»,- ասել է Արցախի նախագահը։ Պատասխանելով լրագրողի հարցին, թե անձեռնմխելի տարածքը ենթակա է պահպանության, չէ՞ր պահպանվում տարածքը, մեղավորներ կա՞ն, Շահրամանյանն ասել է․ «Մեր Քննչական կոմիտեի կողմից հարուցվել է համապատասխան քրեական գործ, այս պահին այն փոխանցված է ՀՀ ՔԿ-ին»։
23:12 - 28 հոկտեմբերի, 2023
Ռուսական կողմը, կարելի է ասել, գտնվում էր դիտորդի կարգավիճակում. Շահրամանյանը՝ սեպտեմբերի 19-ի ադրբեջանական ագրեսիայի մասին

Ռուսական կողմը, կարելի է ասել, գտնվում էր դիտորդի կարգավիճակում. Շահրամանյանը՝ սեպտեմբերի 19-ի ադրբեջանական ագրեսիայի մասին

Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հարցազրույց է տվել Արցախի հանրային ՀԸ-ին։ Շահրամանյանը հայտնել է՝ սեպտեմբերի 19-ի առավոտյան ինքը ռուս խաղաղապահների հրամանատարի մոտ է եղել. «Առաջին ազդակը, որ հնարավոր է՝ սկսվեն ռազմական գործողությունները, եղել է այն, որ Շուշիի տանկի հուշարձանի մոտ (կա 2 հենակետ՝ ռուսական ու ադրբեջանական), ադրբեջանական հենակետից մոտեցել են ռուսական հենակետին ու զգուշացրել, որ թաքցրեք անձնակազմը, շուտով կաշխատի հրետանին։  Այդ փաստը մենք ներկայացրել ենք ռուս խաղաղապահների հրամանատարին․ նրանք էլ էին տեղյակ դրա մասին, և ճշտումներից հետո հաստատվել է էդ փաստը։ Ինձ համար պարզ է եղել, որ որոշ ժամանակ անց հնարավոր է սկսվի ռազմական գործողությունը։ Արդեն տեւական ժամանակ մեր ԶՈՒ-ն ու ուժային կառույցները բարձր մարտական վիճակի բերված էին, համապատասխան հրահանգները տրված էին՝ այդ թվում քաղպաշտպանության հետ կապված»։ Նրա խոսքով ռուսական կողմը, «կարելի է ասել, գտնվում էր դիտորդի կարգավիճակում», և իրենք պետք է ունակ լինեին իրենց հարցերը մենակ կարգավորելու․ «Ռազմական գործողությունների սկսվելուց ժամեր անց ես հասկացել եմ, որ մենք մենակ ենք Ադրբեջանի այդ հարձակման դեմ։ ՊԲ-ի, ուժային այլ կառույցների նաև մեր բնակչության հետ միասին սկսվել են ռազմական գործողություններին պատասխան գործողությունները։ Հենց այդ գործողությունների շնորհիվ էր, որ հնարավոր եղավ ադրբեջանական կողմի հետ սկսել բանակցություններ, որը տևել է շուրջ 12 ժամ։ Մեզ համար պարզ էր, որ պետք է կանգնեցնել ռազմական գործողությունները, քանի որ ուժերը անհամեմատ էին ու ինչքան երկար շարունակեինք, այնքան կունենայինք զոհեր ու կորուստներ։ Իմ նպատակը որպես Արցախի նախագահ եղել է այն, որ մենք հնարավորինս արագ կանգնեցնենք ռազմական գործողությունները ու խուսափենք ավելի շատ զոհերից»։ Արցախի նախագահը հայտնել է, որ առաջինը, որ իրեն փոխանցել է ադրբեջանական կողմը բանակցությունների ընթացքում, այն է եղել, որ ռազմական գործողությունը ունի իր նպատակները, և մինչև չհասնեն վերջնական նպատակին, ռազմական գործողությունները չեն դադարելու։ «Իսկ նպատակը Արցախին լրիվությամբ տիրապետելն էր։ Հաշվի առնելով նաև, որ ադրբեջանական կողմն էլ էր կրում բավականին շատ կորուստներ, և հաշվի առնելով նաև այն հանգամանքը, որ մեր շրջանները գտնվում էին արդեն շրջափակման մեջ, հակառակորդը մոտեցել էր Ստեփանակերտին ու գտնվում էր Կրկժան կոչվող տեղամասին շատ մոտ՝ իրենց հատուկ ստորաբաժանումը և զինտեխնիկան։  Այդ իրավիճակում այլ բան, քան գնալ որոշակի զիջումների, մեզ չէր մնում, և ես առաջարկել եմ, որ իրենք ուղարկեն իրենց պահանջները՝ ռազմական գործողությունները անհապաղ դադարեցնելու համար։ Մեզ համար անընդունելի էր Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի մնացորդներ ձևակերպումը, բայց դա ադրբեջանական կողմի պնդումն էր, և հասկանալով, որ մենք այդ փաստաթղթի տակ չենք ստորագրում ու ոչ մի իրավական պատասխանատվություն չենք վերցնում մեզ վրա․․․ , և առաջիկայում էլ և՛ բանավոր, և՛ գրավոր մենք իրենց [ադրբեջանական կողմին] տեղեկացնում էինք, որ մենք չունենք, ՀՀ ԶՈՒ-ն ներկայացված չէ Արցախում»,- հայտարարել է Շահրամանյանը։
22:52 - 28 հոկտեմբերի, 2023
«Խիղճս չտվեց՝ իրենց մենակ թողնեմ». 25 հոգեկան առողջության խնդիր ունեցող անձանց Արցախից Հայաստան տեղափոխած բուժքույրը

«Խիղճս չտվեց՝ իրենց մենակ թողնեմ». 25 հոգեկան առողջության խնդիր ունեցող անձանց Արցախից Հայաստան տեղափոխած բուժքույրը

Բուժքույր Նուբար Աթայանը Արցախի հոգեկան առողջության կենտրոնում ստացիոնար բուժում ստացող 25 անձանց Ստեփանակերտից ավտոբուսով միայնակ տեղափոխել է Գորիս։  Ադրբեջանական հարձակման երրորդ օրը՝ սեպտեմբերի 21-ին, Նուբարի (բուժառուները նրան Նունե են անվանում) հերթապահության օրն է եղել. «Այդ օրը թուրքերը նորից սկսեցին կրակել Կրկժանից, ձայները լսվում էին հիվանդանոցում։ Հիվանդները, իրենց մահճակալներից բռնված, վախենում էին ու դողում։ Ճաշի ժամանակ կանչում էի, որ գան ճաշը ուտեն, մի կերպ էինք բերում ճաշարան, չէին ուզում։ Ժամը չորսի կողմերը մի քիչ խախանդվեց․․.»,- պատմում է տիկին Նունեն։   Արցախում հոգեկան առողջության մեկ կենտրոն էր գործում՝ Ստեփանակերտի հոգեթմրաբանական դիսպանսերը, որտեղ հարձակման պահին բուժվում էին 31 անձ։ Ըստ բուժքրոջ՝ կենտրոնի բուժառուներից ոչ բոլորն ունեին հոգեկան առողջության ծանր խնդիրներ. նրանցից ոմանք ընկալում էին իրավիճակը, հետևում նորություններին, հարցուփորձ անում ռազմական գործողությունների մասին։  Սեպտեմբերի 25-ին տիկին Նունեն կրկին գնացել է հերթապահության ու գլխավոր բժշկից իմացել, որ այդ օրը գուցե հնարավոր լինի բուժառուների համար ավտոբուս գտնել և տեղափախել Հայաստան․ «2020 թվականի հոկտեմբերի 4-ին էլի իմ հերթապահության օրն էր, որ հիվանդներին տեղափոխեցինք Սևանի հոգեբուժարան։ Էս անգամ էլ էլի նույն հիվանդներն էին, որ մեկ անգամ արդեն անցել էին էդ ամենի միջով։ Երևի ճակատիս գրված ա․․․»։  Բուժառուների տեղափոխումը, սակայն, հետաձգվել է, որովհետև այդ օրը պայթել է Ստեփանակերտի վառելիքի պահեստը, հարյուրավոր մարդիկ են զոհվել և վիրավորվել։ Պատկան մարմինների ողջ ուշադրությունը կենտրոնացած է եղել նոր աղետի հետևանքները կառավարելու վրա։ Այդ ընթացքում հոգեկան առողջության կենտրոնի տնօրենն ու բուժաշխատողները տարբեր պատճառներով լքել էին հաստատությունը, և այնտեղ մնացել էին տիկին Նունեն, 72-ամյա սանիտարը և 31 բուժառուները։  Նուբար Աթայանը «Սանիտարի սիրտը վիրահատած էր, դեղերը չէր բերել, արդեն զգացի, որ լավ չի, հիվանդներին ասեցի՝ տեսնո՞ւմ եք, որ լավ չի զգում, դուք պիտի ինձ օգնեք, որ էստեղի գործը անենք»,- հիշում է տիկին Նունեն և ավելացնում, որ բուժառուներն օգնում էին իրեն մաքրել հաստատությունը, ուտելիք պատրաստել, մեկը մյուսի նկատմամբ հոգ տանել։  Հաջորդ օրը՝ սեպտեմբերի 26-ին, տիկին Նունեն սանիտարին խնդրել է տուն գնալ, իսկ ինքը բուժառուների հետ մնացել է մենակ։ Հետո սկսել է կապ հաստատել բուժառուների հարազատների հետ, խնդրել, որ ով հնարավորության ունի, իր հարազատին տանի հաստատությունից։ 6 բուժառուներ Արցախից դուրս են եկել հարազատների ուղեկցությամբ, իսկ հիվանդանոցում մնացած 25-ին Հայաստան պետք է ուղեկցեր տիկին Նունեն։  «Շատ անհանգիստ վիճակում գտնվող հիվանդ ունեինք, թույլ, փորլուծությամբ հիվանդներ․․․ Էդ կարգավիճակում ամսի 25-ի առավոտյան հերթապահությունս ընդունել եմ, ու մինչև սեպտեմբերի 27-ի ժամը հինգը խիղճս թույլ չտվեց, որ իրենց մենակ թողնեմ։ Մնացի մոտները։ Ասում էի, որ ինձ ջղայնացնեք, կթողնեմ, դուրս կգամ, գալիս էին, գրկում՝ չէ՜, մնա մոտներս, հույս տուր մեզ, մնա մոտներս։ Մնացի, ի՞նչ անեմ, մնացի իրենց կողքին»,- պատմում է բուժքույրը։ Սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան հաստատության գլխավոր բժիշկը զանգել է տիկին Նունեին ու ասել, որ պատրաստվեն, կես ժամից մեքենա կգա իրենց հետևից։ Տիկին Նունեն երեք կաթսա ճաշ է պատրասել ու հավաքել դեղերը, բուժառուների վերաբերյալ բժշկական փաստաթղթերը, հագուստ ու անհրաժեշտ պարագաներ։  «Ավտոն եկավ, շոֆերը որ տեսավ ինձ, ասեց՝ դու մենակո՞վ պիտի գաս էսքան հիվանդի հետ։ Ասեցի՝ հա, ինքն էլ, թե՝ չէ, մեղկ ես, դու էլ ես մեղկ, ես էլ եմ մեղկ, դժվար կլինի մեզ համար»,- պատմում է տիկին Նունեն։  Վարորդը նրան խորհուրդ է տվել գնալ Հանրապետական հիվանդանոց, խնդրել, որ ավտոբուսն ուղեկցող շտապօգնության մեքենաներ տրամադրեն, որ հնարավորինս արագ հասնեն Գորիս։ Հանրապետական հիվանդանոցում, սակայն, տիկին Նունեին ասել են, որ շտապօգնության մեքենաները հաջորդ օրն են ուղևորվելու Գորիս, իսկ մեկ օր ավել սպասել հնարավոր չէր։  Հիվանդանոցում տիկին Նունեին է մոտեցել նաև Արցախի առողջապահության նախարարը. «Մեր նախարարը մոտեցավ, ներկայացա, ասեց՝ մենք էլ ուզում էինք տեսնել՝ բա դուք որտեղ եք, ինչ եք արել, ինչ չեք արել, ես էլ ասում եմ՝ էս հոգեբուժարանում բա ոնց են արել, ինչ են արել, լավ ա, որ եկել հասել ես»։ Այրվածքներ ստացած քաղաքացիներին տեղափոխելու համար ժամանած ուղղաթիռների վայրէջքի հետևանքով հոգեկան առողջության կենտրոնի ապակիներն ու հայելիները կոտրվել էին, ու բուժառուների այնտեղ մնալն արդեն վտանգավոր էր։  «Ահավոր վիճակում նայեցի կողքերս, տեսա՝ Կարմիր խաչի աշխատողները էնտեղ կանգնած են։ Վազելով հասա նրանց մոտ, չոքեցի, խնդրեցի, աղաչեցի մեզ օգնել։ Կարմիր խաչի աշխատողը գրկեց, բարձրացրեց, քանի անգամ գլխուս պաչում ա, ասում ա՝ վայ, ինչի ես էդպես բան անում, քեզ անպայման կօգնենք»,- պատմում է տիկին Նունեն։  Կարմիր խաչի աշխատակիցները խնդրել են բուժառուների ցանկը, այնուհետև կապ հաստատել Ադրբեջանի գործընկերների հետ ու համաձայնեցրել բուժառուների տեղափոխումը՝ Կարմիր խաչի ուղեկցությամբ։  «25 հիվանդ էր, մարդ կար, որ պիտի պառկեր։ Ավտոբուսում տեղը քիչ էր, մտածեցի՝ դոշակ դնեմ գետնին, որ մի քանիսը նստեն, բայց չէ, էն լավ վիճակում գտնվող հիվանդները հերթափոխով կանգնեցին, երեք ժամում եկանք հասանք Գորիս»,- պատմում է բուժքույրը։ Տիկին Նունեն հիշում է, որ բուժառուներին խնդրել էր լսել իրեն, չխանգարել, փոխարենը խոստացել էր, որ Հայաստան հասնելուն պես ինչ ցանկանան, կգնի․ «Հարցնում էին՝ բա որ հասնենք Գորիս, մեզ համար ի՞նչ ես առնելու։ Բլոկադայի ժամանակ շատ բաներ չկային։ Տղամարդիկ ծխախոտ էին շատ ուզում, հիվանդ կա՝ խնդրել էր մառոժնի առնեմ իր համար։ Որ հասանք, երկու հոգու 2000-ական դրամ տվեցի, ասեցի՝ հենց տեղ հասնեք, կառնեք ձեր ուզածը»։  Գորիսի հիվանդանոցից  շտապօգնության 6 մեքենաներով բուժառուներին տեղափոխել են Ավանի, Նուբարաշենի ու Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոններ։  Գորիսում տիկին Նունեն հրաժեշտ է տվել բուժառուներին, բայց նրանց հետ շարունակում է կապ պահել։ Բուժառուներից մի քանիսն ամեն օր զանգում են, պատմում՝ ինչպես է անցնում իրենց օրը, ու անպայման հարցնում, թե երբ է այցելելու իրենց։  Զրույցի ընթացքում տիկին Նունեին առաջարկեցի միասին այցելել Ավանի հոգեկան առողջության կենտրոն՝ այնտեղ գտնվող բուժառուներին տեսության։ Այդ մտքից նրա դեմքին ոգևորություն հայտնվեց։ Օրեր անց տիկին Նունեի հետ ուղևորվեցինք դեպի Ավանի հոգեկան առողջության կենտրոն։  Տիկին Նունեն խնդրեց առանձին զրուցել բուժառուներից մի քանիսի հետ, իսկ մյուսներից հետաքրքրվում էր, թե հարմարվել են արդյոք նոր պայմաններին, ինչպես են իրենց զգում։  Ավանի հոգեկան առողջության կենտրոնի տնօրեն Արա Երեմյանը տեղեկացրեց, որ Արցախից իրենց մոտ տեղափոխված բուժառուների մեծ մասն առանց անձը հաստատող փաստաթղթի է բերվել։ Տիկին Նունեն նրանց փաստաթղթերին հասանելիություն չի ունեցել։ Նրանք կենտրոնում կմնան այնքան ժամանակ, մինչև հստակեցվի ախտորոշումը, հիվանդության ծանրությունը և բուժման վարման հետագա ընթացքը։ Ավելի ուշ՝ նրանցից որոշները գուցե տեղափոխվեն այլ հոգեկան առողջության կենտրոններ, որոշներն էլ ուղղորդվեն ամբուլատոր բուժման։  Ստեփանակերտի հոգեթմրաբանական դիսպանսերում հաշվառված է եղել 2000-ից ավելի բուժառու՝ հոգեկան առողջության և ալկոհոլային կախվածության խնդիրներով։ Նրանցից մոտ 40-ը ստանում էին ստացիոնար բուժում։ ՀՀ Առողջապահության նախարարությունից ստացած տվյալների համաձայն՝ իրենց ենթակայության հոգեկան  առողջության կենտրոններ Ստեփանակերտի հոգեթմրաբանական դիսպանսերից տեղափոխվել է 25 բուժառու, որից 8-ը՝ կին, 17-ը՝ տղամարդ։ Նրանք 25-80 տարեկան են։  Նախարարությունից հայտնում են նաև, որ հոկտեմբերի 13-ի դրությամբ ՀՀ հոգեկան առողջության կենտրոններում հաշվառվել և բժշկական սպասարկում են ստանում Արցախից բռնի տեղահանված 69 բուժառու։ Նրանցից 27-ը բուժվում է Ավանի, 24-ը՝ Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոններում, իսկ 18-ը՝ Հոգեկան առողջության պահպանման ազգային կենտրոնում: Նուբար Աթայանը Ավանի հոգեկան առողջության կենտրոնում   Որտեղ է ապրում տիկին Նունեն հիմա Նուբար Աթայանը ծնվել է Շուշիում, արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ կորցրել են տունն ու տեղափովել Ստեփանակերտ, նոր կյանք սկսել։ 90-ականներին՝ Շուշիի ազատագրումից հետո, վերադարձել են իրենց տուն և վերականգնել այն։ Երբ տիկին Նունեն ամուսնացել է, տեղափոխվել է Մարտակերտ, ապա՝ Ստեփանակերտ։ Հոգեթմրաբանական դիսպանսերում նա աշխատել է շուրջ 27 տարի։ 2003 թվականին՝ ամուսնու մահից հետո, միայնակ մեծացրել է դստրերին, խնամել ամուսնու ծնողներին։  2023-ի սեպտեմբերին՝ Հայաստան տեղափոխվելուց հետո, նա պահում է կապը հարևանների հետ, հաճախ են զրուցում, հիշում շրջափակման օրերը, երբ չնայած դժվարություններին՝ մարդիկ ջերմ ու հոգատար էին միմյանց հանդեպ. «Մեկ-մեկ հարևանները զանգում են, ասում են՝ էնքան կուզեինք, որ էն մթնում լինեինք, հացի հերթում լինեինք, բայց մեր տանը լինեինք, շատ ենք կարոտում…»։ Գորիսից բուժառուներին ճանապարհելուց հետո տիկին Նունեն այցելել է Սիսիանում ապրող դստերն ու թոռներին, հետո փոքր աղջկա և քրոջ տղայի ընտանիքի հետ տեղափոխվել Մասիս քաղաք։ Վարձել են 2 սենյականոց բնակարան, ամսական վարձը՝ 200 հազար դրամ։ Նախապես ստիպված են եղել վճարել 600 հազար դրամ կանխավճար։ Այդ տանը տիկին Նունեն ապրում է դստեր, մոր, քրոջ տղայի, նրա կնոջ ու չորս անչափահաս երեխաների հետ։ Նրա քույրն ապրում է Ռուսաստանում, հարցրի՝ ուզու՞մ են մնալ Հայաստանում. «Եթե տունը ճարենք, գործ ճարենք, պիտի մնանք, բա ինչ պիտի անենք, պիտի մնանք»,- պատասխանեց նա։  Տեղահանության օրերին Արցախից կարողացրել են վերցնել միայն հագուստ, ամուսնու և քրոջ զոհված որդու լուսանկարները։  Տիկին Նունեն շատ է կարոտում իր տունը, բայց ավելի շատ տխրում է, որ ամուսնու ու հարազատների գերեզմաններն Արցախում մնացին. «էն եքա տնից երկու նկար, մի քանի շոր ենք վերցրել։ Վերջ։ Տունը էլի կսարքենք, բայց մեր գերեզմանները մնացին։ Իրենց մենակ թողեցինք․․․»։ Լյուսի Մանվելյան
19:36 - 26 հոկտեմբերի, 2023
Ի՞նչ է սպասվում Արցախի կալանավորներին և դատապարտյալներին. իրավապահները խուսափում են մեկնաբանել, իրավաբանները՝ լուծումներ փնտրում

Ի՞նչ է սպասվում Արցախի կալանավորներին և դատապարտյալներին. իրավապահները խուսափում են մեկնաբանել, իրավաբանները՝ լուծումներ փնտրում

Բռնի տեղահանման օրերին Արցախի Հանրապետության կալանավորների եւ դատապարտյալների ազատ արձակվելու եւ Հայաստանի Հանրապետություն տեղափոխվելու վերաբերյալ մի շարք հարցեր դեռեւս մնում են չպարզված։ Թե իրավական ինչ ընթացակարգերի շրջանակում են անձինք ազատվել, պատկան մարմինները պաշտոնապես չեն մանրամասնում։ Մեզ հայտնի է, որ որոշներն ազատվել են Արցախի իրավապահ մարմինների որոշումներով, որոշները, ըստ մամուլի հրապարակումների՝ դատարանի որոշումներով, մյուսները՝ առանց որեւէ իրավական հիմքի։ Բոլոր դեպքերում խնդիրն ունի երկու դիտանկյուն․ մի կողմից հասկանալի է, որ ստեղծված արտակարգ իրադրությամբ պայմանավորված՝ հնարավոր չէր Արցախում շարունակել անձանց անազատության մեջ պահել, մյուս կողմից նրանց՝ Հայաստանում ազատության մեջ գտնվելը կարող է հասարակական եւ ազգային անվտանգության տեսանկյունից խնդրահարույց լինել։ Հիշեցնենք, որ ազատ արձակված անձանց շրջանում կան պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող եւ մեղավոր ճանաչված անձինք։  Եթե կալանավորների պարագայում գործում է անմեղության կանխավարկածը, եւ նրանց անազատության մեջ պահելը պայմանավորված է քրեական գործերի քննության շահով, ապա դատապարտյալների դեպքում իրավիճակն այլ է․ վերջիններս դատարանի վճռով մեղավոր են ճանաչվել հանցանք կատարելու մեջ եւ դատապարտվել ազատազրկման նաեւ հանրության համար վտանգ ներկայացնելու պատճառով։ Հետեւաբար պետք է հասկանալ, թե ինչպես են Հայաստանում շարունակվելու հիշյալ անձանց վերաբերյալ քրեական վարույթները եւ պատժի կրումները կամ ընդհանրապես դրանք շարունակելու հնարավորություն կա՞, թե՞ ոչ՝ հաշվի առնելով, որ գործ ունենք երկու տարբեր պետությունների եւ երկու տարբեր օրենսդրությունների հետ։ «Ինֆոքոմ»-ը փորձել է պատասխանատու կառույցներից եւ մասնագետներից ստանալ թեմային վերաբերող հարցերի պատասխաններ։ ՀՀ ՔԿՀ-ներում պահվում են Արցախի միայն 3 կալանավոր եւ 17 դատապարտյալ ՀՀ արդարադատության նախարարության քրեակատարողական ծառայության (ՀՀ ԱՆ ՔԿԾ) փոխանցմամբ՝ 2022 թ․ դեկտեմբերից մինչ օրս Արցախից Հայաստանի քրեակատարողական հիմնարկներ (ՔԿՀ) կալանավորված կամ դատապարտված անձինք չեն տեղափոխվել, այդպիսիք Արցախի տարածքում եղել են, թե ոչ՝ ՔԿԾ-ից նշել են՝ տեղեկություններ չունեն։ ՔԿԾ-ից տեղեկություններ էինք խնդրել նաեւ 2022 թ․ դեկտեմբերին՝ Լաչինի միջանցքի շրջափակմանը նախորդած ժամանակաշրջանի վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով, որ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում կորսվել է Արցախի միակ՝ Շուշիի ՔԿՀ-ն։ Ի պատասխան հայտնել են, որ 2020 թ․ հոկտեմբերից մինչեւ 2022 թ․ դեկտեմբեր Արցախի ոստիկանության քրեակատարողական վարչության քննչական մեկուսարանից եւ քրեակատարողական հիմնարկից Հայաստան է տեղափոխվել 81 ազատազրկված անձ, որոնցից 17-ը՝ դատապարտյալ, 64-ը՝ կալանավորված անձ։ Նրանք պահվել են ՀՀ ԱՆ «Գորիս», «Նուբարաշեն», «Արմավիր», «Դատապարտյալների հիվանդանոց» եւ «Սեւան» ՔԿՀ-ներում։ Ներկայում, ըստ ՔԿԾ-ի, Հայաստանում շարունակվում են պահվել հիշյալ 17 դատապարտյալները եւ կալանավորներից միայն 3-ը․ թե երբ եւ ինչ հանգուցալուծում են ստացել մնացած 61 կալանավորների վերաբերյալ վարույթները, ՔԿԾ-ից չեն մանրամասնել։ Միայն նշել են, որ մինչեւ 2022թ. դեկտեմբերը հիշյալ կալանավորները Արցախի ոստիկանության ուղեկցող ստորաբաժանման կողմից պարբերաբար տեղափոխվել են Արցախի դատարաններ՝ դատական նիստերին մասնակցելու նպատակով: Ենթադրվում է, որ հետագայում կա՛մ նրանց խափանման միջոցները փոփոխվել են, կա՛մ գործերի քննությունն ավարտվել է, եւ նրանք մնացել են Արցախում։ Արցախից Հայաստան տեղափոխված անձանց պահման համար ՀՀ պետական բյուջեից լրացուցիչ հատկացումներ չեն արվել, նրանց պահման հետ կապված ծախսերը կատարվել են ՀՀ ԱՆ ՔԿԾ՝ 2022-2023 թթ հատկացված միջոցների հաշվին: ՀՀ ԱԱԾ-ն եւ ոստիկանությունը խուսափում են տեղեկություններ տրամադրել Թեմային առնչվող գրավոր հարցումներ էինք ուղարկել նաեւ Ազգային անվտանգության ծառայությանն ու ՆԳՆ ոստիկանությանը։ Մասնավորապես, նախ հետաքրքրվել ենք՝ տեղեկացվա՞ծ են արդյոք 2023 թ․ սեպտեմբերի 19-ից հետո Արցախում պահվող կալանավորների եւ դատապարտյալների ազատ արձակվելու եւ Հայաստան մուտք գործելու վերաբերյալ։ Եթե այո, խնդրել էինք տրամադրել այդ անձանց թվի եւ մեղսագրվող հանցանքների վերաբերյալ տեղեկություններ։ Դրանից բացի, խնդրել էինք տրամադրել տվյալներ նաեւ 2020-2022 թթ ընթացքում Հայաստան տեղափոխված կալանավորների եւ դատապարտյալների վերաբերյալ։ ԱԱԾ-ին եւ Ոստիկանությանը խնդրել էինք նաեւ գնահատել այդ անձանց ազատումները համապատասխանաբար ազգային անվտանգության եւ հասարակական անվտանգության տեսանկյունից եւ մանրամասնել, թե ինչ քայլեր են ձեռնարկում այդ ուղղությամբ։ ԱԱԾ-ից պատասխանել են, որ հարցմամբ պահանջվող տեղեկատվության վերաբերյալ տեղեկություններ առկա չեն, իսկ Ոստիկանությունից առաջարկել են դիմել ՀՀ արդարադատության նախարարությանը՝ հավելելով, որ պահանջվող տեղեկությունների տրամադրումը դուրս է իրենց լիազորությունների շրջանակից։  Մինչդեռ հիշյալ անձանց՝ Արցախից Հայաստան տեղափոխման վերաբերյալ տեղեկություններ չունենալու դեպքում անգամ խնդիրը դուրս չէ ո՛չ ԱԱԾ-ի եւ ո՛չ էլ Ոստիկանության լիազորությունների շրջանակից, որովհետեւ անձի, հասարակության ու պետության անվտանգությունն ապահովելը ԱԱԾ-ի՝ օրենքով նախատեսված պոզիտիվ պարտականությունն է, իսկ հասարակակական անվտանգությունն ու հասարակական կարգի պահպանությունը՝ Ոստիկանության պարտականությունը։ Ուստի ՀՀ քաղաքացին կարող է ողջամտորեն ակնկալել տեղեկություն, թե ստեղծված իրավիճակում ինչ քայլեր են վերջիններս ձեռնարկում իր անվտանգության պահպանման ուղղությամբ։ Ընդ որում, երկու կառույցներին հարցեր էինք հղել նաեւ Սահմանային էլեկտրոնային կառավարման տեղեկատվական համակարգի (ՍԷԿՏ) մասին, որոնց հասցեատերը դարձյալ իրենք են։ Այս համակարգում են ներառվում այն անձանց տվյալները, որոնց տարբեր քրեական վարույթների շրջանակում արգելվում է բացակայել Հայաստանից։ Ըստ Կառավարության որոշման՝ ԱԱԾ-ն համակարգի շահագործումն ու սպասարկումն իրականացնող մարմինն է, Ոստիկանությունը՝ տվյալներ տրամադրող աղբյուրներից մեկը։ Հետեւաբար երկու կառույցներից հետաքրքրվել էինք՝ մինչեւ 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ը ՍԷԿՏ համակարգում ներառվե՞լ են այն անձանց տվյալները, որոնց նկատմամբ Արցախի իրավապահ մարմիններն ընտրել են բացակայելու արգելք խափանման միջոցը։ Խնդրել էինք նաեւ հայտնել՝ ներկայում Արցախի՝ ազատ արձակված կալանավորների եւ դատապարտյալների ելքը ՀՀ-ից շարունակո՞ւմ է լինել փակ, թե՞ ոչ։ ԱԱԾ-ն եւ Ոստիկանությունը, սակայն, այս հարցը նույնպես թողել են անպատասխան։ Մեր տեղեկություններով՝ այդ անձանց ելքը ՀՀ-ից նախկինում փակվել է, բայց թե ինչ իրավիճակ է բռնի տեղահանումից հետո, հայտնի չէ։ ՀՀ ՄԻՊ-ը հարցումներ է հասցեագրել իրավասու կառույցներին Դիմել էինք նաեւ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանի աշխատակազմին՝ հետաքրքրվելով, թե ՀՀ ՄԻՊ-ը ինչ տեղեկություններ եւ դիրքորոշում ունի Արցախի կալանավորների եւ դատապարտյալների ազատ արձակման եւ Հայաստան տեղափոխման գործընթացի վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով թե՛ այդ անձանց իրավունքների եւ ազատությունների, թե՛ հասարակական անվտանգության ապահովման անհրաժեշտությունը։ ՄԻՊ հանրային կապերի բաժնի ղեկավար Արթուր Ասլանյանը տեղեկացրել է՝ բարձրացված հարցը գտնվում է Մարդու իրավունքների պաշտպանի անմիջական ուշադրության ներքո․ «Հարցի առնչությամբ համապատասխան գրություններ են ուղարկվել իրավասու պետական մարմիններին»,- ասել է Ասլանյանը՝ նշելով, որ այս պահին հրապարակման ենթակա այլ տեղեկություններ չկան։ Քրեական օրենսգրքով որոշակի լուծումներ սահմանված են, բայց կան քննարկման ենթակա մի շարք հարցեր. միջազգային իրավունքի մասնագետ Միջազգային իրավունքի մասնագետ, փաստաբան Սիրանուշ Սահակյանը ՀՀ քրեական օրենսգրքով (ՔՕ) սահմանված որոշակի լուծումներ տեսնում է, բայց նաեւ շեշտում, որ բացարձակ հետեւություններ կատարելուց առաջ պայմանները պետք է ուշադրությամբ գնահատվեն։ Սահակյանը մատնանշում է ՔՕ 12-րդ հոդվածը, որի 1-ին մասը սահմանում է, որ քրեական օրենքով նախատեսված արարքը ՀՀ տարածքից դուրս կատարած ՀՀ քաղաքացիների քրեական պատասխանատվության հարցը լուծվում է ՀՀ ՔՕ-ով, եթե նրանց կատարած արարքը հանցանք է համարվում դրա կատարման վայրի պետության օրենսդրությամբ, եւ եթե նրանք այդ արարքի համար քրեական պատասխանատվության չեն ենթարկվել:  Իսկ եթե հանցանքը նշված անձանց կողմից կատարվել է որեւէ պետության չպատկանող տարածքում, ապա նրանք ենթակա են քրեական պատասխանատվության ՀՀ ՔՕ-ով, եթե կատարված արարքի համար որպես պատիժ նախատեսված է ազատազրկում: Սիրանուշ Սահակյանի խոսքով՝ տվյալ դեպքում քննարկման հարց է՝ համարում ենք, որ գործ ունենք պետությա՞ն հետ, թե՞ որեւէ պետության չպատկանող տարածքի։ Եթե Արցախը համարում ենք առանձին պետություն, արդյո՞ք միջպետական որեւէ համաձայնագրով սահմանված են քրեական վարույթների փոխանցման ընթացակարգեր (առնվազն հրապարակայնորեն նման համաձայնագիր հայտնի չէ), իսկ եթե համարում ենք որեւէ պետությանը չպատկանող տարածք, այստեղ կարող է վիճելիություն ծագել Արցախում բնակվող անձանց՝ ՀՀ քաղաքացի լինելու վերաբերյալ։ Ըստ միջազգային իրավունքի մասնագետի՝ նրանց տրվել է հատուկ քաղաքացիություն, նրանք ՀՀ լիարժեք քաղաքացիներ չեն, քանի որ ՀՀ-ում ընտրելու իրավունք չեն ունեցել։ Արցախում մարդու իրավունքների հարցերով միջազգայնորեն պատասխանատուն Հայաստանն է Սիրանուշ Սահակյանը հիշեցնում է, որ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (ՄԻԵԴ)՝ այս պահին ուժի մեջ եղած դիրքորոշումն այն է, որ Հայաստանն արդյունավետ վերահսկողություն է իրականացնում Լեռնային Ղարաբաղի եւ հարակից տարածքների նկատմամբ, ըստ այդմ, ԼՂ-ի վրա տարածվում է Հայաստանի իրավազորությունը, եւ ԼՂ-ում մարդու իրավունքների հարցերով Հայաստանն է միջազգայնորեն պատասխանատու (CASE OF CHIRAGOV AND OTHERS v. ARMENIA)։ Հաշվի առնելով, որ 44-օրյա պատերազմից հետո իրադրության եւ փաստակազմի փոփոխություն է տեղի ունեցել՝ Սահակյանը տեսնում է հնարավորություն, որ ՄԻԵԴ-ը կարող է վերագնահատել նոր իրավիճակը եւ նոր եզրահանգման գալ, բայց ինչպիսին էլ լինի այդ եզրահանումը, միջազգային պատասխանատվության տեսակետից մարդիկ չեն կարող հայտնվել իրավական վակուումում, եւ տվյալ տարածաշրջանում վերահսկողության տարրեր իրականացնող ճանաչված պետությունները պատասխանատու են մարդու իրավունքների խախտումների համար։ Տվյալ դեպքում, ըստ Սահակյանի, պետք է նկատի ունենալ մի քանի հանգամանք․ «Նախ, ԼՂՀ տարածքները արդեն իսկ 2020 թ․-ին օկուպացվել են եւ արդյունավետ վերահսկվել Ադբեջանի կողմից, եւ երկրորդը, ի հայտ է եկել ռուս խաղաղապահ կոնտինգենտը, որը եւս սուվերենության տարրեր իրականացրել է, եւ նման պայմաններում ՀՀ իշխանությունների արդյունավետ վերահսկողությունը ԼՂՀ-ում կարող էր փոփոխության ենթարկվել»,- ասում է մասնագետն ու հավելում՝ յուրաքանչյուր դեպքի փաստական հանգամանքները գնահատելով՝ պետք է հասկանալ, թե ով է պատասխանատուն՝ Հայաստ՞անը, Ռուսաստա՞նը, թե՞ Ադրբեջանը։ Ինչ վերաբերում է իրավունքների հնարավոր խախտումներին, դրանք պետք է դիտարկել երկու տեսանկյունից՝ տուժողների եւ ամբաստանյալների/դատապարտյալների․ «Մենք ունենք մարդու իրավունքների համընդհանուր ստանդարտներ, որոնք արգելում են կյանքի իրավունքի ծանր խախտումների կամ խոշտանգումների գործերով անպատժելիությունը ցանկացած ձեւով, այդ թվում՝ ներումների եւ համաներումների տեսքով պատժի դատապարտված անձանց, եւ եթե օրենքով նախատեսված որոշակի սահմանափակ գործիքներից զատ նրանք այլ ձեւով ազատ են արձակվում, կարող ենք խոսել տուժողների կյանքի իրավունքի կամ խոշտանգումների արգելքի խախտման մասին՝ դատավարական ասպեկտով»,- նշում է Սահակյանն ու հիշեցնում՝ թույլատրելի գործիքները, որոնց միջոցով անձինք կարող են պատժից ազատվել, պետք է կիրառվեն դատական ներգրավվածությամբ։ Հայաստանի դատարանները, ըստ Սահակյանի, այդ դեպքում կհամարվեն օրենքի հիման վրա ստեղծված, եթե միայն լինի հստակ բացատրություն, թե Արցախի դատարանների կողմից քննված եւ լուծված պատժի հարցը հետագայում իրավական ինչ հիմքով է ընդդատյա դառնում ՀՀ դատարանին։ Մյուս հարցն էլ վերաբերում է ամբաստանյալների եւ դատապարտյալների իրավունքների հնարավոր խախտումներին, ինչն ուղղակիորեն կապված է Արցախի ինքնալուծարման հրամանագրի հետ։ Սահակյանը նախ ընդգծում է՝ քաղաքական առումով այդ ակտը մեծ ազդեցություն ունի, քանի որ այն կայացվել է Ադրբեջանի հարկադրանքի ներքո եւ նաեւ մարդասիրական խնդիրներ լուծելու համար։ Բացի դրանից, Ադրբեջանն ընդունել է ԱՀ լուծարման ակտի լեգիտիմությունը, ինչն ինքնին Արցախի պետականության իրավիճակային ճանաչում է․  «Բայց եթե քննարկում ենք դրա իրավական մասը, կարծում եմ՝ գործ ունենք առոչինչ իրավական ակտի հետ, քանի որ ինքնալուծարման ակտի հնարավորություն սահմանադրորեն նախատեսված չէ, եւ առավել եւս, վերապահված չէ Արցախի նախագահին։ Իհարկե, պետք է նկատի ունենալ, որ այս առոչինչ ակտն էլ պետք է վիճարկվի սահմանված ընթացակարգով, բայց քանի դեռ վիճարկված չէ եւ փաստացի իրավական հետեւանքներ է առաջացնում, ինքնալուծարումը ազդեցություն է ունենում դատական ակտերի կատարման գործընթացի վրա․ չկա պետականություն, չկան այդ պետության կողմից ընդունված ակտերի՝ հարկադիր կատարումը ապահովող մեխանիզմներ, եւ ավելին, եթե անգամ այդ պետության ակտերը պետք է մեկ այլ պետությունում ճանաչվեն, նորից միջազգային համագործակցության դաշտ ենք տեղափոխվում, դրանք մեկ այլ երկրում ավտոնոմ կատարման ենթակա չեն, իրավական համաձայնագրերի պայմաններում ֆորմալ գործընթաց է տեղի ունենում, որով ճանաչվում է ակտը, եւ նոր այդ ճանաչման ուժով մյուս պետությունը կարող է հարկադիր կատարման ենթարկել նաեւ օտարերկրյա պետության դատական ակտերը»,- մանրամասնում է միջազգային իրավունքի մասնագետը։  Առանց այդ գործընթացների անձանց անազատության մեջ պահելը, ըստ Սահակյանի, կհանգեցնի Սահմանադրությամբ եւ Եվրոպական կոնվենցիայով սահմանված՝ ազատությունից զրկելու կամայականության արգելքի խախտման։ Սիրանուշ Սահակյանի խոսքով՝ բացառություն կարող են համարվել միայն զինվորական գործերը, քանի որ միջպետական համաձայնագրի հիման վրա ՀՀ դատախազության կայազորները տեղակայցված են եղել ԼՂՀ-ում, եւ զինվորականների հետ կապված գործերը ընդդատյա են եղել ոչ թե Արցախին, այլ Հայաստանին, ինչը ընդունված մոդել է նաեւ ԱՄՆ-ում, ՌԴ-ում։  Նշենք, որ մենք գրավոր հարցմամբ դիմել էինք ՀՀ գլխավոր դատախազությանը՝ խնդրելով տրամադրել դատախազությունների միջեւ համագործակցության եւ փոխօգնության 2008 թ․-ի համաձայնագիրը, որը Արցախի դատախազության պաշտոնական կայքում հրապարակված է եղել, սակայն այժմ հասանելի չէ։ Տեղեկություն տրամադրելու՝ օրենքով սահմանված 5 օրը լրացել է, սակայն Դատախազությունից մինչ այս պահը պատասխան չենք ստացել։ Դիմել էինք նաեւ ՀՀ պաշտպանության նախարարությանը՝ խնդրելով տրամադրել երկու երկրների կառավարությունների միջեւ ռազմական համագործակցության մասին 1994 թ․-ի համաձայնագիրը, որով սահմանված են ԼՂՀ-ում ծառայող ՀՀ զինծառայողների եւ ՀՀ-ում ծառայող ԼՂՀ զինծառայողների կողմից կատարված հանցագործությունների քննության առանձնահատկությունները։ Նախարարությունը, սակայն, տեղեկության տրամադրումը մերժել է՝ պետական գաղտնիքի հիմքով։ Հատկանշական է, որ այդ համաձայնագրի մի քանի դրույթ ներառված է ՄԻԵԴ-ի՝ տարիներ առաջ կայացված վճռում, որը համացանցում հրապարակված է: Խնդիրը պետք է դիտարկել Հայաստանի եւ Արցախի իրավասու մարմինների համագործակցության շրջանակում. Արծվիկ Մինասյան Փորձեցինք մեկնաբանություն ստանալ նաեւ օրենսդիրից, սակայն Պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վլադիմիր Վարդանյանը մի քանի օր այդպես էլ ժամանակ չգտավ հարցազրույցի համար, իսկ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արծվիկ Մինասյանը հայտնեց՝ խմբակցության օրակարգում այս թեմայով քննարկում կամ օրենսդրական նախաձեռնության հարց չկա։ Արծվիկ Մինասյանի կարծիքով՝ խնդիրը պետք է դիտարկել Հայաստանի եւ Արցախի իրավասու մարմինների համագործակցության եւ կնքված համաձայնագրերի շրջանակում, որոնք նմանատիպ հարցերը կարգավորում են, իսկ օրենսդրությունները գրեթե նույնական են, եւ էական առանձնահատկություններ, հատկապես՝ քրեական արդարադատության ոլորտում եւ քրեական արարքների տեսակետից, չեն լինի։ Ըստ Մինասյանի՝ եթե ազատ արձակումները տեղի են ունեցել Արցախի իրավասու մարմինների որոշումների հիման վրա, ապա դա օրինական է կամ եթե նրանց վերաբերյալ վարույթները կարճվել են, խնդիրը լուծվել է, իսկ եթե չկան համապատասխան որոշումներ, եւ վարույթներն էլ չեն կարճվել, ապա Արցախի պետական մարմինները, առնվազն նրանք, որոնք էական նշանակություն ունեն պետականության գործունեության կազմակերպման համար, պետք է շարունակեն գործել Հայաստանում, ունենան հստակ իրավասություններ, որոնք պետք է ճանաչվեն Հայաստանի պետական մարմինների կողմից։  ՀՀ քրեական օրենսգիրքը Հայաստանի տարածքից դուրս հանցանք կատարած անձին ՀՀ-ում պատասխանատվության ենթարկելու համար, ի թիվս այլ պայմանների, սահմանում է, որ արարքը պետք է ուղղված լինի ՀՀ շահի դեմ։ Տվյալ դեպքում, ըստ Արծվիկ Մինասյանի, Հայաստանի եւ Արցախի պետական շահերը պետք է նույնանան․ «Անկախ նրանից, թե Հայաստանի քաղաքական իշխանությունը ինչ հայտարարություն է անում, շարունակում է գործել ՀՀ-ի՝ Արցախի Հանրապետության անվտանգության եւ պաշտպանության իրավազորությունը, իրավական այդ պարտավորությունը ամրագրված է»,- ասում է նա՝ հավելելով, որ ՀՀ իրավասու մարմինները, անձանց իրավունքներով ու օրինական շահերով առաջնորդվելով, պետք է ապահովեն համադրություն եւ հավասարակշռված պաշտպանություն պետական շահերի հետ։ Մինասյանի համոզմամբ եւս՝ Արցախը լուծարելու վերաբերյալ հրամանագիրը իրավաբանական ուժ չունի եւ պետք է վիճարկվի, բայց առնվազն մինչեւ 2024 թ․ հունվարի 1-ը քրեական գործերի ընթացքավորումը անհրաժեշտություն է։ Հավելենք, որ օրեր առաջ Արցախի տեղեկատվական շտաբը հայտնեց, որ Արցախի որոշ պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ դատավորները եւ գլխավոր դատախազը, շարունակելու են հասարակական հիմունքներով պաշտոնավարել Հայաստանում եւ հոկտեմբերի 1-ից Արցախի Հանրապետության անունից նրանց տված փաստաթղթերը համարվելու են վավեր։   Միլենա Խաչիկյան
18:46 - 26 հոկտեմբերի, 2023
Վիտալի Բալասանյանը ինքնակամ ներկայացել է ոստիկանություն եւ հանձնել իրեն պատկանող զենքը․ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ․ ՔԿ խոսնակ

Վիտալի Բալասանյանը ինքնակամ ներկայացել է ոստիկանություն եւ հանձնել իրեն պատկանող զենքը․ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ․ ՔԿ խոսնակ

Արցախի անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Վիտալի Բալասանյանը ինքնակամ ներկայացել է ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանություն եւ հանձնել իրեն պատկանող զենքը՝ համապատասխան փամփուշտներով։ Infocom-ի հարցին ի պատասխան՝ այս մասին հայտնեց ՀՀ քննչական կոմիտեի մամուլի քարտուղար Գոռ Աբրահամյանը՝ նշելով, որ դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 335-րդ հոդվածի 1-ին մասով (Հրազենի, դրա հիմնական բաղկացուցիչ մասերի, ռազմամթերքի և այլ նյութերի, սարքերի, առարկաների ապօրինի շրջանառությունը): Աբրահամյանի խոսքով՝ քննություն է իրականացվում՝ պարզելու զենքի ձեռքբերման եւ պահման օրինականությունը։ Նշենք, որ մեր տեղեկություններով՝ խոսքը «Մակարով» տեսակի ատրճանակի մասին է։
16:41 - 25 հոկտեմբերի, 2023
Ռուսաստանը փորձում է ինչ-որ բան անել, ինչը հայ հասարակության մեջ, ինչը հակառակ էֆեկտն է տալիս․ հաջորդ անգամ թող երկու անգամ մտածեն նման բան անելուց․ Ալեն Սիմոնյան

Ռուսաստանը փորձում է ինչ-որ բան անել, ինչը հայ հասարակության մեջ, ինչը հակառակ էֆեկտն է տալիս․ հաջորդ անգամ թող երկու անգամ մտածեն նման բան անելուց․ Ալեն Սիմոնյան

Հայկական կողմը Ռուսաստանի նկատմամբ իրեն մշտապես պարկեշտ հռետորաբանության մեջ է պահել։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը՝ պատասխանելով հայ-ռուսական հարաբերությունների մասին հարցին։ Նրա պնդմամբ՝ Հայաստանը երբևիցե իրեն ոչ դաշնակցային ու ոչ գործընկերային ձևով չի դրսևորել։ Լրագրողի դիտարկմանը, թե հաղորդման մասին է խոսքը, Սիմոնյանը նշեց, որ խոսքը նաև ԱԳՆ հայատրարաության մասին է, թե լավ պարողին ինչն է խանգարում, պրոպագանդայով զբաղվող հայտնի անձանց հայտարարությունները, վիրավորանքները։ «Ռուսաստանը փորձում է ինչ-որ բան անել, ինչը հայ հասարակության մեջ, որը բավականին փոքր է, տեղեկացված է, ժողովրդավար է, հակառակ էֆեկտն է տալիս: Թող հաջորդ անգամ երկու անգամ մտածեն նման բան անելուց», - նշեց ԱԺ նախագահը։
14:46 - 25 հոկտեմբերի, 2023
«Ոչ դիրք ունեմ արդեն, ոչ պատիվ, ես ո՞ւմ պիտի խոչընդոտեմ»․ Մատաղիսի զորամասի հրամանատար

«Ոչ դիրք ունեմ արդեն, ոչ պատիվ, ես ո՞ւմ պիտի խոչընդոտեմ»․ Մատաղիսի զորամասի հրամանատար

«Ոչ դիրք ունեմ արդեն, ոչ պատիվ ունեմ, ես ո՞ւմ պիտի գնամ, խոչընդոտեմ»,– այս խոսքերով այսօր սկսեց իր ելույթը Մատաղիսի զորամասի հրամանատար, գնդապետ Սեւակ Աբրահամյանը, երբ դատարանում քննվում էր նրա նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցի՝ կալանավորման երկարաձգման հարցը․ «Դիրք չունեմ, որովհետեւ ինչ դիրքում եղել եմ, էլ չկա, պատիվ չունեմ, որովհետեւ հորս գերեզմանը թուրքի մոտ ա, Պաշտպանության բանակը չկա»։ Աբրահամյանի կալանավորումը երկարաձգելու միջնորդությունը ներկայացրել էր հանրային մեղադրող Վազգեն Վարդանյանը։ Աբրահամյանը կալանքի տակ է 1 տարուց ավելի, նա մեղադրվում է մարտական հերթապահության կանոնները խախտելու մեջ, ինչն առաջացրել է ծանր հետեւանքներ։ Ծանր հետեւանքը քննչական մարմինը համարել է 2020 թ․ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Արցախի Հանրապետության Թալիշ եւ Մատաղիս գյուղերի՝ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցնելը։ Քրեական գործի դատարան ուղարկվելուց 10 ամիս անց՝ այսօր, պետք է սկսվեր ապացույցների հետազոտումը։ Ըստ նախապես որոշված հաջորդականության՝ սկզբում պետք է հետազոտվեին մեղադրանքի հիմքում դրված ապացույցները։ Դրանցում, սակայն, ներառված է 16 փաստաթուղթ, որ, գաղտնիությամբ պայմանավորված, գործի նյութերին չի կցվել, եւ դատարանը ավելի վաղ բավարարել էր պաշտպանական կողմի միջնորդությունը, հանձնարարել մեղադրողին Քննչական կոմիտեից ստանալ դրանք։ Դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանը Դատական նիստի մեկնարկին, սակայն, դրանք դեռեւս ճանապարհին էին, դատարան չէին բերվել, ուստի պաշտպանական կողմը հայտարարեց, որ առանց այդ ապացույցներին ծանոթանալու հիմնական դատալսումները չեն կարող տեղի ունենալ․ «Ամեն ապացույց հետազոտելիս մենք պետք է դիրքորոշում հայտնենք, այդ դիրքորոշումը բխելու է նաեւ այդ գաղտնի փաստաթղթերի բովանդակությունից, հիմա մենք, փաստացի, դրանից զրկված ենք»,– ասաց պաշտպան Արման Թամրազյանը։ Մեղադրող Վազգեն Վարդանյանը առարկեց՝ նշելով, թե պաշտպանական կողմը զրկված չի եղել քննչական մարմնում այդ ապացույցներին ծանոթանալու հնարավորությունից․ «Այն նյութերը, որ հանդիսանում են գաղտնի փաստաթուղթ, գտնվում են քննչական մարմնի համապատասխան ստորաբաժանումում, եւ նախաքննության ավարտական փուլում պաշտպանական կողմը դրանց ծանոթանալու իրավունք, ժամանակ, տեղ ունեցել է, բայց այդ փաստաթղթերը չեն կարող նրանց ձեռքի տակ լինել այն պարզ պատճառով, որ գաղտնի փաստաթղթեր են, դրանց պատճենը տրամադրել ուղղակի անհնար է»։ Մինչդեռ պաշտպանական կողմի գնահատմամբ՝ առանց ձեռքի տակ ունենալու, միայն նշումներ անելով՝ հնարավոր չէ հարյուրավոր էջերից բաղկացած փաստաթղթերին պատշաճ ծանոթանալ եւ լիարժեք պաշտպանվել․ դա կլինի առնվազն ոչ արդար դատաքննություն․ «Ես պիտի ասեմ, օրինակ, այս կարգադրությունը Մարտական կանոնադրությունից չի բխում, ո՞նց հիմնավորեմ, եթե չունեմ այդ Կանոնադրությունը, եւ բացի դրանից, օրենքը դրա համար կարգ է նախատեսել․ մարդուն նախազգուշացնում են պետական գաղտնիքի հրապարակման անթույլատրելիության մասին, եւ եթե հրապարակում է, քրեական պատասխանատվության է ենթարկվում, այդ ի՞նչ նոր բան եք ասում»,– նշեց պաշտպանը։ Ի վերջո, նախքան այդ ապացույցները կբերվեին դատարան, նախագահող դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանը որոշեց, որ նպատակահարմար չէ մյուս՝ ոչ գաղտնի ապացույցների հետազոտումը սկսելը, առաջարկեց մինչ դա քննարկել խափանման միջոց կալանավորման երկարաձգման հարցը, քանի որ դրա ժամկետը մոտենում էր ավարտին։ Ըստ դատախազի՝ Սեւակ Աբրահամյանին կալանքից ազատելու հիմքեր չկան, ըստ պաշտպանի՝ կալանքի տակ պահելու  Մեղադրող Վազգեն Վարդանյանը դիրքորոշում հայտնեց, որ կալանավորման նախորդ երկարաձգումից հետո ի հայտ չի եկել որեւէ հանգամանք, որը հիմք կծառայի խափանման միջոցը փոփոխելու համար․ «Ինչպես նաեւ շարունակում են առկա լինել այն ռիկսերը, որոնք նշվել են կալանավորումը կիրառելու ընթացքում, հետեւաբար գտնում եմ, որ այն պետք է երկարաձգվի եւս 3 ամսով»,– ասաց մեղադրողը։ Մինչդեռ պաշտպանը առարկեց՝ ոչ թե պիտի նոր հանգամանք ի հայտ գա, որ կալանքը դադարի, այլ պիտի նոր հանգամանք ի հայտ գա, որ կալանքը շարունակական լինի։ Պաշտպան Արման Թամրազյանը, ամբաստանյալ Սեւակ Աբրահամյանը Նա հիշեցրեց, որ իրենք հարցում են կատարել ՀՀ տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարություն եւ ստացել պատասխան, ըստ որի՝ Մարտակերտի շրջանը՝ Մատաղիս եւ Թալիշ գյուղերը, չեն մտնում ՀՀ–ի մեջ, մտնում են Արցախի Հանրապետության մեջ, իսկ Հայաստանի եւ Արցախի սահմանները չեն նույնանում։ Այս հանգամանքը, ըստ նրա, կարեւոր է՝ հասկանալու համար՝ արդյո՞ք Աբրահամյանի նկատմամբ կիրառելի է  ՀՀ քրեական օրենսգիրքը թե ոչ։ Բանն այն է, որ Քրեական օրենսգրքի համաձայն՝ ՀՀ տարածքից դուրս հանցանք կատարած ՀՀ քաղաքացիները, ինչպես նաեւ ՀՀ–ում մշտապես բնակվող, քաղաքացիություն չունեցող անձինք ենթակա են քրեական պատասխանատվության ՀՀ քրեական օրենսգրքով, եթե նրանց կատարած արարքը ճանաչված է հանցագործություն դրա կատարման վայրի պետության օրենսդրությամբ, եւ եթե նրանք չեն դատապարտվել այլ պետությունում: Սեւակ Աբրահամյանը, պաշտպանի խոսքով, ՀՀ–ում մշտապես չի բնակվել, քաղաքացիություն չունեցող անձ չէ, բնակվել է ԼՂՀ–ում եւ հանդիսացել է ԼՂՀ–ի, այլ ոչ թե ՀՀ–ի քաղաքացի․ «Ի հավաստումն իմ ասածի՝ դատարանին ներկայացնում եմ  ՀՀ ՆԳՆ միգրացիայի եւ քաղաքացիութհան ծառայության անձնագրային եւ վիզաների վարչությունից ստացված պատասխան, ըստ որի՝ բնակչության պետական ռեգիստրի տեղեկատվական պահոցում Սեւակ Խորենի Աբրահամյանի (ծնված 24․10․1979 թ․) անհատական տվյալներով անձի ՀՀ քաղաքացիության վերաբերյալ տվյալներ առկա չեն, սա ապացույց, որ  Սեւակ Աբրահամյանը ՀՀ քաղաքացի չէ, եթե ՀՀ քաղաքացի չէ, հանցանքը կատարվել է ՀՀ–ից դուրս, ՀՀ ՔՕ–ն նրա վրա չի կարող տարածվել»,– ասաց պաշտպանը՝ հիշեցնելով նաեւ, որ առաջադրված մեղադրանքի հոդվածը քրեական պատասխանատվություն է սահմանում հենց ՀՀ անվտանգության ապահովմանն ուղղված մարտական հերթապահության կանոնները խախտելու համար, մինչդեռ Աբրահամյանը, պաշտպանել է ԼՂՀ սահմանները։ Մեղադրող Վազգեն Վարդանյանը դարձյալ հակադարձեց՝ ՆԳՆ–ից ստացված պատասխանում նշված է՝ տվյալներ առկա չեն, սակայն քրեական գործի նյութերում առկա է ՀՀ քաղաքացու վերաբերյալ անձնագիր, որտեղ գրված է Սեւակ Աբրահամյան․ «Այդ անձնագիրը տրված է Սեւակ Աբրահամյանին՝ որպես ՀՀ քաղաքացու»,– ասաց նա։ Հաջորդիվ պաշտպանը հիշեցրեց, որ այսօր Հայաստանը պաշտոնապես ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, ներառյալ՝ ԼՂՀ–ն՝ հղում անելով Ալմա–Աթայի՝ 1991 թ․ հռչակագրին․ «Հիմա Սեւակ Աբրահամյանին մեղադրանք եք առաջադրել, որ Թալիշ ու Մատաղիս գյուղերը անցել են Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, պատասխանեք, խնդրում եմ, եթե Թալիշ ու Մատաղիս գյուղերը պատկանել են Ադրբեջանին եւ անցել են Ադրբեջանին, ի՞նչ հետեւանք է դրանով պատճառվել ՀՀ–ին, էս հետեւանքի համա՞ր եք դատում, սրա համար կարող է Ադրբեջանը դատել, օրինակ, ասել՝ խի՞ մեր գյուղերը մեզ շուտ չես տվել․․․ Եվ եթե դա հանցագործություն է ու մինչ օրս շարունակում է լինել, հիմա ամբողջ ԼՂ տարածքը հանձնվել է Ադրբեջանին, մեր քննչական մարմինները գործ հարուցե՞լ են, որ ՀՀ–ին վնաս է պատճառվել, հանցանք դիտարկե՞լ են թե՞ ոչ, իհարկե չի դիտարկվել եւ չի կարող դիտարկվել»։ Արձագանքելով՝ դատախազն ասաց՝ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը մի շարք գործերով, երբ անձանց մեղսագրվել է ՀՀ ՔՕ–ի հոդվածների կատարում, հաստատել է, որ ՀՀ իրավազորությունը տարածվում է ԼՂՀ նկատմամբ, այսինքն՝ ԼՂՀ տարածքում տեղի ունեցած հանցագործությունների քննությունը ՀՀ–ում իրականացնելը ամբողջովին իրավաչափ է։ Հանրային մեղադրող Վազգեն Վարդանյանը Պաշտպանը դատարանին ներկայացրեց նաեւ տեղեկանք Աբրահամյանի՝ վերջերս անցած բուժզննման վերաբերյալ, հիշեցրեց նրա առողջական խնդիրների մասին։ Մեղադրողն էլ նշեց՝ եթե կարծում են, որ Աբրահամյանի առողջական վիճակը համապատասխանում է կալանքի հետ անհամատեղելի հիվանդությունների ցանկին, կարող են միջնորդություն ներկայացնել համապատասխան փորձաքննություն նշանակելու համար։ Պաշտպանի խոսքով՝ ամենալավ ցանկության դեպքում էլ իր պաշտպանյալն ապացուցման գործընթացի վրա չի կարող ազդել, քանի որ ամեն ինչ փաստագրված է․ տեսանկարահանող սարքերի տեսագրությունները կան, դրանց զննությունները կան, հետախուզական տեղեկագրերը կան։ Ինչ վերաբերում է վկաների վրա ազդեցություն գործադրելուն, պաշտպանը դա զավեշտ որակեց։ Սեւակ Աբրահամյանի խոսքով՝ ինքը ոչ մի վկայի հետ խոսելու բան չունի Աբրահամյանը պնդեց, որ ինքը ոչ մի վկայի հետ խոսելու բան չունի․ «51 վկա եք նշանակել, շնորհակալություն, լավ ա՝ 1846 վկա չի, ինչո՞ւ եմ այդ թիվն ասում, զորամասի անձնակազմի քանակը այդքան ա եղել, մարդիկ իմ հետ կապ չունեն, գործի նյութերում Աբրահամյան Սեւակի մասին բան չեն ասել, մի քանի անձ ա, որ իմ հետ կապ ունի, անց ենք կացրել առերեսում, մարդիկ արտահայտվել են»։ Աբրահամյանի խոսքով՝ 51 վկայից 12-ը իր վերադաս շտաբներում են ծառայել, եղել են գեներալներ․ «Աբրահամյան Սեւակը պիտի գնա, գեներալներին խոչընդոտի՞, ուրախ եմ, որ գեներալ եմ տեսնում, մի հատ էլ պիտի խոչընդոտեմ, ընդ որում, նրանցից 2–ը՝ ԳՇ ու ՊԲ նախկին պետերը, զորացրված են»,– ասաց նա՝ հավելելով, որ իր գործողություններին գնահատական տվողները մեծամասամբ վերադասներն են եղել, ոչ ենթակաները, որոնք  վկաների մեջ 34-ն են․ «Մարդ ցուցմունք է տվել, Աստված իր հետ, կգա, տրիբունայի մոտ կկանգնի, կբացատրի՝ ինչ է ասել, ես չեմ ասում՝ մարդը ճիշտ է ասել–ճիշտ չի ասել, որովհետեւ կյանքում չեմ կարող էդքան գիտելիք ունենալ, որ իմ վերադասին գնահատական տամ, որովհետեւ ես իր տեղը չեմ եղել, իր խնդիրը չեմ ստացել, իր տեղը գործողություն չեմ կատարել»։ Պաշտպանը միջնորդեց խափանման միջոցի հիմքերը չվերացած համարելու պարագայում դիտարկել այլընտրանքային խափանման միջոցների՝ գրավի, վարչական հսկողության, բացակայելու արգելքի, այդ թվում՝ դրանց համակցության հնարավորությունը․ «Սեւակ Աբրահամյանի ընտանիքը, որ բնակվել է ԼՂ–ում, բռնագաղթվել է, եկել է ՀՀ, տուն են վարձակալել, բնակվում են այնտեղ, մարդկային տեսանկյունից պատկերացրեք՝ որդին, որ ծառայության մեջ է եղել, հրաշքով է ողջ մնացել, եղբայրները դահլիճում են, մեկն էլ վիրավորվել է մարտական գործողության ընթացքում, էս մարդուն պահել ՔԿՀ–ում, ընտանիքն էլ առանձին ապրի վարձով, մտածի՝ Սեւակ Աբրահամյանի հոգսը ոնց հոգա, Աբրահամյանը մտածի՝ ընտանիքի հոգսը ոնց հոգա, սա ոչ մարդկային վերաբերմունք է»։ Լսելով կողմերին՝ դատարանը որոշեց բավարարել մեղադրողի միջնորդությունը․ Աբրահամյանի կալանավորումը երկարաձգվեց եւս 3 ամսով՝ մինչ 2024 թ․ հունվարի 29։ – Լյոխ լավ ա լինելու,– Աբրահամյանին դիմելով՝ նիստերի դահլիճը լքելիս ասացին նրա հարազատները։ Հաջորդ դատական նիստը նշանակվեց հոկտեմբերի 27-ին։   Միլենա Խաչիկյան
21:05 - 20 հոկտեմբերի, 2023
Շահրամանյանը հավաքված արցախցիներին հորդորեց հիմա ցրվել, զբաղվել իրենց առօրյա հոգսերով, իսկ բարձրացված խնդիրները առաջիկայում պատասխան կստանան

Շահրամանյանը հավաքված արցախցիներին հորդորեց հիմա ցրվել, զբաղվել իրենց առօրյա հոգսերով, իսկ բարձրացված խնդիրները առաջիկայում պատասխան կստանան

Արցախի ներկայացուցչության դիմաց քաղաքացիների բողոքի ակցիան շարունակվում է։ Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը մի խումբ արցախցիների հետ հանդիպումից հետո կրկին դուրս եկավ՝ պատասխանելու հավաքված արցախցիների հարցերին։ Նա հայտնեց, որ քաղաքացիների այն խմբի հարցերը, որն ինքն ընդունել է, հիմնականում վերաբերել են սոցիալական խնդիրներին, տեղավորման, աշխատանքի, աշխատավարձերի վերաբերյալ։ «Մենք պատրաստ ենք նաեւ ձեր հարցերը գույքագրենք ու ներկայացնենք համապատասխան տեղ․ ամեն ինչ չի, որ մեզանից ա կախված, բայց մենք փորձելու ենք ձեր հարցերին լուծում տանք։ Այդ նպատակով որոշել ենք, որ այստեղ տրամադրելու ենք 2 սենյակ, և այն քաղաքացիները, որ կամավոր ցանկություն են հայտնել զբաղվել ձեր հարցերով, գույքագրեն ներկայացնեն մեզ՝ հետագա ընթացքավորման նպատակով, ունենալու են էդ հնարավորությունը»։ Շահրամանյանը նշեց՝ մյուս հարցերը եղել են քաղաքական՝ մեր ապագայի հետ կապված։ «Ես ուզում եմ բոլորից ներողություն խնդրել, բայց կան հարցեր, որոնք ես ճիշտ չեմ համարում բարձրաձայնել, դրանք մեծ վտանգներ կարող են պարունակել։ Խնդրում եմ մեր բնակչությանը, մեր արցախցիների, էս ամենը մեծ վտանգավորության է ներկայացնում, սթափ ու զգոն լինենք էս հարցերի շուրջ։ Պետք չի դիմել սադրանքների, սա մեզ բնորոշ չի։ Մենք իրավունք չունենք էսօր իրար մեջ էս ձեւաչափով գործելաոճ դրսեւորենք։ Ես երբեւիցե չեմ հրաժարվել բանակցելու, քննարկելու հարցերից, այդ թվում աէն մարդկանց հետ, որոնք դուք համարում եք, որ անհրաժեշտ ա ներգրավել․ լրիվ բաց ենք բոլորի համար։ Ես խնդրում եմ մեր բնակցությանը, հիմա ցրվեք, զբաղվեք ձեր առօրյա հոգսերով, ձեր խբդիրները մեզ պարզ են եւ առաջիկայում դուք ստանալու եք հանրային ձեւով պատասխան։ Մենք ամեն ինչ պետք է անենք, որ չվտանգենք Հայաստանի Հանրապետությունը եւ Արցախի հետագա ճակատագիրը»,- ասաց Շահրամանյանը։
14:29 - 20 հոկտեմբերի, 2023
Ինչ գույք եւ փաստաթղթեր են Արցախի պաշտոնյաները բերել Հայաստան. մաս 2

Ինչ գույք եւ փաստաթղթեր են Արցախի պաշտոնյաները բերել Հայաստան. մաս 2

Արցախի պետական պաշտոնյաները բռնի տեղահանության ընթացքում իրենց հետ հասցրել են Հայաստան բերել ծառայողական մեքենաներ, քրեական գործերի նյութեր, կնիքներ եւ պետական փաստաթղթեր պարունակող համակարգիչներ։ Արցախի Քննչական կոմիտեի քննիչները կարողացել են Հայաստան տեղափոխել իրենց վարույթներում գտնվող որոշ քրեական գործեր՝ Հայաստանում իրենց աշխատանքը շարունակելու համար։ Այս մասին «Ինֆոքոմի» հետ զրույցում ասաց ՔԿ աշխատակազմի ղեկավար Գեւորգ Ղարիբյանը՝ նշելով, որ կարողացել են դուրս բերել նաեւ որոշ կնիքներ եւ համակարգիչներ։  Քննիչները այժմ մեծապես աշխատում են տեղահանության օրերին Ստեփանակերտի վառելիքի պահեստներից մեկում տեղի ունեցած պայթյունի քննության ուղղությամբ։ Նրանք իրականացնում են զոհերի մարմինների ճանաչման գործողություններ եւ այլ փորձաքննություններ։ Հնարավոր է եղել Հայաստան տեղափոխել նաեւ Քննչական կոմիտեի հաշվեկշռում եղած 9 ծառայողական մեքենաները։ Այդ մեքենաները, ըստ աշխատակազմի ղեկավարի, այս պահին օգտագործում են քննիչները՝ պայթյունին առնչվող քրեական վարույթի շրջանակում իրականացվող աշխատանքներում։ Նրանք, ի դեպ, աշխատում են որպես Արցախի ՔԿ աշխատակիցներ, այսինքն՝ չեն տեղավորվել Հայաստանի քննչական մարմիններում։ Արցախի դատախազության աշխատակիցները նույնպես շարունակում են օգտագործել իրենց ծառայողական մեքենաները Հայաստանում։ Արցախի գլխավոր դատախազ Կարեն Գաբրիելյանն «Ինֆոքոմի» հետ զրույցում հայտնեց, որ դատախազության հաշվեկշռում եղել է 10 մեքենա, այստեղ է բերվել 9-ը, քանի որ մեկն անսարք է եղել։ Այդ մեքենաներից 5-6-ը, ըստ դատախազի, NIVA մակնիշի են։ Դատախազության աշխատակիցները, մեր զրուցակցի խոսքով, այլ գույք չեն տեղափոխել՝ բացի սեփական համակարգիչներից․ «Ով ինչ կարողացել է, դա է վերցրել։ Ով կարողացել է, իր համակարգիչն է վերցրել։ Ինչ հարկավոր է եղել ոչնչացնել, ոչնչացվել է։ Իսկ ծառայողական մեքենաները գտնվում են աշխատակիցների մոտ, մինչեւ կառավարությունը որոշում կայացնի, դրանով առաջնորդվենք»,- նշեց Գաբրիելյանը։  Տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարության հաշվեկշռում, օրինակ, 2 մեքենա է եղել։ Սակայն, ինչպես մեզ հաղորդեց նախարարության աշխատակազմի ղեկավար Իրինա Սառաջյանը, դրանք բավականին հին են եղել եւ Հայաստան չեն տեղափոխվել։ Իսկ նախարարն իր անձնական մեքենան է շահագործել։ Որեւէ այլ գույք նախարարությունից Հայաստան  չի տեղափոխվել։ Ըստ Սառաջյանի՝ նախարարությունը ադրբեջանական վերջին հարձակումից հետո համակարգում էր գյուղական բնակավայրերից դեպի Ստեփանակերտ քաղաքացիների տարհանումը, ապա՝ դեպի Հայաստան տեղափոխումը, եւ այդ ծանրաբեռնված պահին այլ գույքի տեղափոխմամբ պարզապես հնարավոր չի եղել զբաղվել։ Գյուղատնտեսության նախարար Գեորգի Հայրիյանը «Ինֆոքոմի» հետ զրույցում հաղորդեց, որ իրենց նախարարության հաշվեկշռում 4 ծառայողական մեքենա է եղել, 4-ն էլ տեղափոխվել են Հայաստան։ Այլ գույք չի տեղափոխվել, իսկ գյուղատնտեսական տեխնիկա, ըստ նախարարի, իրենց հաշվեկշռում չի էլ եղել։ Մեքենաներն օգտագործում են նախարարության աշխատակիցները, իսկ Հայրիյանն անձամբ ծառայողական մեքենա չի ունեցել։ Նախորդ հրապարակմամբ ներկայացրել էինք Արցախի այլ նախարարությունների շարժական գույքի վերաբերյալ տեղեկություններ։ Կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության հաշվեկշռում, օրինակ, եղել է 5 մեքենա, որոնցից 4-ն են Հայաստան բերվել։ Ավելի ուշ պարզեցինք, որ նախարարության հաշվեկշռում եղած մեկ մեքենա անհատույց օգտագործման է տրամադրվել ռուս խաղաղապահներին։ Արցախի պաշտոնյաները պետական գույքը ռուս խաղաղապահների օգտագործմանը հանձնելու իրավական հիմքը չեն մատնանշում, սակայն ասում են, որ տարբեր գերատեսչություններից ռուս խաղաղապահներին պետական գույք, դիզվառելիք եւ ծառայություններ անհատույց տրամադրելու պրակտիկա եղել է։ Ռուս խաղաղապահների օգտագործմանը տրամադրված՝ ԿԳՄՍՆ-ին պատկանող մեքենայի պահպանման եւ վառելիքի ծախսերը հոգացել է պետական «Ստեփսերվիս» ՓԲԸ-ն։ Հիշեցնենք, որ օրերս ՀՀ պետական գույքի կառավարման կոմիտեն «Ինֆոքոմի» գրավոր հարցմանն ի պատասխան հայտնել էր, որ որեւէ տեղեկություն չունի Արցախի ծառայողական մեքենաների, ինչպես նաեւ գերատեսչությունների հաշվեկշիռներում ներառված այլ գույքի մասին։ Մինչդեռ Արցախի տարբեր նախարարությունների աշխատակիցներ մեզ հայտնել են, որ Հայաստան բերված ծառայողական մեքենաների վերաբերյալ տվյալները տրամադրել են Կոմիտեին եւ սպասում են դրանց օգտագործման վերաբերյալ կառավարության որոշմանը։ Հայարփի Բաղդասարյան
13:11 - 20 հոկտեմբերի, 2023
Ոչ մի փաստաթղթով հնարավոր չէ լուծարել ժողովրդի կողմից ստեղծված հանրապետությունը․ Սամվել Շահրամանյան

Ոչ մի փաստաթղթով հնարավոր չէ լուծարել ժողովրդի կողմից ստեղծված հանրապետությունը․ Սամվել Շահրամանյան

Արցախի Հանրապետությունը լուծարված չէ։ Այս մասին ՀՀ-ում Արցախի ներկայացուցչության դիմաց հայտարարեց Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը։ Հիշեցնենք, որ Արցախից բռնի տեղահանված տասնյակ քաղաքացիներ բողոքի ակցիա են իրականացնում ՀՀ-ում Արցախի ներկայացուցչության դիմաց։ «Փաստաթղթի հետ կապված՝ ահագին հարցեր կան, որ ես էստեղ չեմ կարող ասել։ Էս փաստաթուղթը և՛ դրական, և՛ բացասական կողմեր ունի։ Ոչ մի փաստաթղթով հնարավոր չէ լուծարել ժողովրդի կողմից ստեղծված Հանրապետությունը։ Սրա պատասխանը ես տալու եմ հանրային ձևով, Հ1-ի տաղավարում»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ արդեն ցուցում է տվել նախապատրաստվելու համար։ Նա նշեց, որ առաջիկայում անդրադառնալու է և՛ այս փաստաթղթին, և՛ այն փաստաթղթին, որ ստորագրվել է ռազմական գործողությունները կանգնեցնելու նպատակով։ «Ոչ մեկի մոտ թող կասկած չառաջանա, որ եթե մենք իմանայինք, որ կարող էինք հաղթել, մինչև վերջ կկանգնեինք, մենք խնայել ենք մեր տղաներին, մեր քաղաքացիական բնակչությանը։ Մի ժամ հետո, եթե չդադարեր պատերազմը, կմտնեին քաղաք, խոխա կփրթեին»,- հայտարարեց նա։ Բակում Շահրամանյանի խոսքը չէր լսվում, նրան ընդհատում էին, նա առաջարկեց քիչ թվով մարդկանց հետ հանդիպել և մտավ ներս։ Սրանից հետո իրավիճակը դարձյալ լարվեց։  Մի խումբ քաղաքացիներ նորից անցան ոստիկանության շղթան և մտան ՀՀ-ում Արցախի ներկայացուցչության շենք։ Այս պահին դռները փակվել են, մի խումբ քաղաքացիներ էլ դրսում են։ Հիշեցնենք, որ Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը 2023թ․ սեպտեմբերի 28-ին ստորագրել է հրամանագիր, ըստ որի՝ «Մինչև 2024թ․ հունվարի 1-ը լուծարել իրենց գերատեսչական ենթակայության բոլոր պետական հիմնարկները և կազմակերպությունները, և ԼՂ (Արցախի) Հանրապետությունը դադարում է գոյություն ունենալ։ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությունը, այդ թվում՝ հանրապետությունից դուրս գտնվող բնակչությունը սույն հրամանագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո ծանոթանում է Ադրբեջանի ներկայացրած վերաինտեգրման պայմաններին՝ ապագայում ԼՂ-ում մնալու (վերադառնալու) հնարավորության մասին անհատական որոշում կայացնելու նպատակով»։
12:13 - 20 հոկտեմբերի, 2023